مفهوم و تعریف بورس

EPS و DPS در بورس چیست؟ مفهوم و کاربرد EPS و DPS چیست؟

EPS و DPS در بورس چیست؟ مفهوم و کاربرد EPS و DPS چیست؟

EPS چیست؟

درآمد هر سهم یا earning per share یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورس است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت و ارزش گذاری سهام شرکتها در بورس تاثیر می گذارد. بعبارت دیگر EPS مقدار سودی است که به هر سهم اختصاص داده می شود و با محاسبه آن سطح درآمد شرکت بدست می آید و در نهایت می توان به میزان درآمدی که هر فرد کسب می کند دست یافت.
لازم به ذکر است، تعداد سهام موجود در بازار به عنوان جزئی از EPS (بررسی eps برخی از سهام شرکت ها) شرکت تلقی می شود. برای محاسبه eps میبایست کل درآمد یک شرکت در پایان سال را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم کنید. سود هر سهم (EPS) یکی از آماره های مالی بسیار مهم است که مورد توجه سرمایه گذاران و تحلیل گران مالی می باشد.

EPS پیش‌‎بینی‌شده: به عبارتی ساده می توان گقت EPS پیش‌‎بینی‌شده، سود پیش بینی شده برای هر سهم در سال مالی آینده و همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است. شرکت ها مکلف به ارائه پیش بینی های خود قبل از شروع سال مالی جدید هستند.

EPS تحقق یافته: سودهای تعلق یافته به سرمایه گذاران در سال مالی گذشته می باشد. در پایان هر سال مالی، به محاسبه هزینه ها و درآمدها می پردازند و در نهایت مبلغی را به عنوان سود خالص به سرمایه گذران پرداخت می کنند.

EPS تعدیل: بعد از محاسبه EPS پیش‌‎بینی‌شده، با استفاده از EPS تعدیل بررسی می کنند که آیا پیش بینی صورن گرفته کمتر یا بیشتر از عدد نهایی می باشد یا برابر با عدد بدست آمده در EPS پیش‌‎بینی‌شده است.

بررسی نکاتی مهم در مورد EPS:

• با تغییر شرایط، eps نیز تغییر می کند.
• هر شرکت بورسی مکلف است بعد از گذشت سال مالی خود، گزارش عملکرد خود را اعلام کنند و بعد از آن مجددا یک eps پیش بینی شده برای سال مالی جدید خود ارائه کنند.
• eps پیش بینی شده مبنای قیمت گذاری قرار می گیرد، چرا که eps تحقق یافته بعد از پایان سال مالی شرکت بدست می آید و اثر آن قبلا بر روی قیمت سهم گذاشته شده است.

DPS چیست؟

درصد سود تقسیمی یا (DPS (dividend per share میزان سودی است که در بین سهامداران تقسیم می شود و همچنین میزان پرداخت سود و تاریخ پرداخت سود توسط هیت مدیره تصویب می شود. برخي شرکت‌ها ترجيح مي‌دهند سود بیشتر سهام را بين سهامداران تقسيم کنند و برخي ديگر درصد کمي از سود را تقسيم می کنند، این میزان تقسیم در هر شرکت متفاوت است زیرا هر شرکت قوانین مختص خود را دارا می باشد. برای درک هر چه بهتر مفاهیم و اصطلاحات مختلف در بورس می توانید در کلاس های آموزشی ما شرکت نمایید. شرکت‌ها همه سود خود را به عنوان dps بین سرمایه گذاران تقسیم نمی کنند بلکه مقداری از آن را نگه می دارند تا بر حسب نیاز خود از آن استفاده درست بکنند.

فرمول محاسبه:
DPS = EPS- (اندوخته قانونی + اندوخته طرح و توسعه + سود انباشته)

اما تفاوت و تشابه بین EPS و DPS چیست؟

حال زمان می خواهیم به بررسی تفاوت بین EPS و DPS بپردازیم تا مفهوم این دو را هر چه بهتر درک کنیم:

واگرایی در بورس چیست؟

واگرایی در بورس مفهوم بسیار مهمی در تحلیل تکنیکال دارد که لازم است افراد فعال در بورس با آن آشنایی کامل داشته باشند. در واقع این شاخص، معکوس بودن رابطه نمودار اندیکاتور و قیمت را نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد و شناسایی یک روند معکوس با استفاده از این شاخص می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند منجر به سوددهی بسیار زیادی شود. واگرایی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند در تصمیمات و معاملات ما اثر گذار باشد و از این رو لازم است افراد فعال در بورس نسبت به آن آشنایی داشته و بتوانند در تصمیمات خود از آن به عنوان یک ابزار تحلیل تکنیکال استفاده کنند.

واگرایی در بورس به زبان ساده

اگر بخواهیم تعریفی ازاین عبارت ارائه دهیم عبارت است از تفاوت تحرکات میان اندیکاتور و نمودار. واگرایی در حالت کلی به سه دسته واگرایی زمان، معمولی و مخفی تقسیم می‌شود و می‌توان واگرایی مخفی و معمولی مهم‌ترین آن ها دانست. اگر بخواهیم در مورد مفهوم آن در بورس صحبت کنیم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت تناقض بین حرکت اندیکاتور و قیمت را واگرایی در بورس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویند. هنگامی که در بورس، واگرایی روی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد قیمت ایستاده و تغییر جهت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. فراموش نکنید این مفهوم به تنهایی معنایی ندارد و نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند معیاری برای تصمیم گیری در خرید و فروش سهام باشد بلکه لازم است آن را با سایر شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها سنجیده و نتیجه گیری کلی نمایید. این بحث یکی از مهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین مباحث تحلیل تکنیکال است که لازم است در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال از آن استفاده نمایید.

تعریف اندیکاتور

منظور از اندیکاتور ابزارهای ثانویه‌ای است که محاسبه قیمت سهام با استفاده از معیارهایی مانند حجم معاملات، قیمت، جریان‌های پولی نقدی، محاسبه نوسانات و حرکات می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پردازد. این ابزار در تحلیل تکنیکال بسیار مهم است زیرا با کمک آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان رابط برای تحلیل اطلاعات بر سهمی خاص را جمع‌آوری نمود.

واگرایی در بورس چگونه است؟

برای استفاده از واگرایی در بورس ابتدا لازم است از روند آن در بورس اطلاع داشته باشید. منظور از روند جهت کلی سهام و دارایی است. برای مثال اگر حرکت قیمت سهام افزایش یابد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویند روند صعودی و در صورتی که کاهش پیدا کند می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویند روند نزولی است برای درک بهتر می‌توانید خط روند در تحلیل تکنیکال را بخوانید. همچنین در حالت رکود، روند یک طرفه خود را نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. پس روند در کل جهت قیمت هر سهم را نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد. ممکن است یک سهم روند صعودی داشته باشد اما قیمت آن گاهی اوقات افت کند و کاهش یابد اما در کل منظور تحلیل گران از روند صعودی هنگامی است که قیمت در حال افزایش باشد.

انواع واگرایی در بورس

به طور کلی دو نوع واگرایی در بورس داریم که این دو نوع مثبت و منفی هستند که در ادامه تلاش کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم شما را با هریک از آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و مفاهیم هر یک آشنا سازیم. البته در یک دسته‌بندی کلی واگرایی به انواع مخفی و معمولی در بورس تقسیم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود که هر کدام از این موارد نیز دارای انواع مثبت و منفی هستند.

واگرایی مثبت حالتی است که در آن تعداد خریداران بالا رفته و همچنین عرضه کنندگان کم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. در این حالت هنگامی که شاخصی مانند پول در حال زیاد شدن است قیمت دارایی موجب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود نرخ جدید پایین بیاید. برای مثال اگر قیمت سهام برابر با کم ترین نرخ به روز باشد در این حال اندیکاتور بانوسانات قیمت سهام پایین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین قیمت را دارد. این منجر به این مساله می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود که سهامداران تشخیص می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند پایین نرخ سهام به زودی در روند معکوس حرکت خواهد کرد.

واگرایی هنگامی که در یک بازه زمانی مشخص نمودار قیمت رو به بالا است و در عوض نمودار اندیکاتوری به سمت پایین است در این حالت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویند واگرایی منفی روی داده است البته اندیکاتور باید در همان بازه زمانی مورد نظر چک شود. در حالی که سهام در حال افزایش بوده و اندیکاتور در حال کاهش باشد، به ما می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گوید که احتمالا روند صعودی به زود متوقف خواهد شد در این حالت گفته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود واگرایی منفی است و شخص می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند از معامله خارج شده و یا با کاهش قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها موجب توقف ضرر شود.

محدویت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها

واگرایی نیز مانند سایر ابزارهای مورد استفاده در بورس دارای محدویت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی است که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. وقتی واگرایی رخ می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت قیمت در حال حاضر معکوس شده یا در آینده معکوس خواهد شد.
2. مدت زمان واگرایی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند طولانی باشد و اگر قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها واکنش ندهند می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت عمل کردن خود ضرر بسیار قابل توجهی به بارآورده است.
3. واگرایی در مورد تمام معکوس قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها صحت ندارد، پس بایستی برخی دیگر از تجزیه و تحلیل ریسک با آن حضور داشت باشند.

سخن آخر

در این مقاله از دلفین وست تلاش کردیم شما را با انواع واگرایی و شرایط هر یک آشنا کنیم. فراموش نکنید واگرایی به تنهایی نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند معیاری برای تصمیم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها باشد اگر می‌خواهید در این حوزه موفق شوید آموزش بورس را از صفر فرا بگیرید.

حجم مبنا در بورس چیست؟

حجم مبنـا، حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز، معامله شود تا قیمت آن سهم، بتوانـد براساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد.

به گزارش ایبِنا، درصورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز، کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت. در حال حاضر، حجم مبنای شرکت های پذیرفته شده در بورس، ۰۰۰۸/۰ «هشت ده هزارم» است «این عدد کنترل شود»، بنابراین، اگر به عنوان مثال تعداد کل سهام یک شرکت پذیرفته شده در بورس ۲۰ میلیون سهم باشد، تنها درصورتی قیمت سهام این شرکت در طول یک روز می تواند ۴ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد که حداقل ۱۶ هزار سهم شرکت الف در طول روز، مورد داد و ستد قرار گیرد.

۱۶۰۰۰=۰.۰۰۰۸*۲۰۰۰۰۰۰۰

هدف از تعیین حجم مبنا، این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند نوسانات قیمت سهام، در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخص و قابل توجهی سهام صورت گرفته است، چرا که در غیر اینصورت، معامله حتـی چند عدد سهم یک شرکت، می تواند قیمت سهام این شرکت در بورس را تحت تأثیر قرار داده و منجر به مفهوم و تعریف بورس مفهوم و تعریف بورس ایجاد قیمت های غیرواقعی و کاذب در بورس شود.

نسبت P/S چیست؟ رابطه میان قیمت سهم و میزان فروش آن

موقعی که به تابلوی نمادهای سهام مختلف سر می‌زنید، اطلاعات زیادی را می‌بینید که هر کدام تفاسیر مختلفی دارند. می‌شود از هرکدام‌شان نتایج مختلفی را به دست آورد و به شکلی متفاوت آن‌ها را تفسیر کرد. یکی از این شاخصه‌ها نسبت قیمت به فروش یا همان P/S سهام است که شاید افراد زیادی دقیقا ندانند که چیست. اخبار بورس سعی دارد با توضیح محاسبه نسبت P/S سهام در بورس و بیان مفهوم آن به درک بهتر این عامل مهم کمک کند. در پایان خودتان خواهید فهمید که چرا این نسبت در بررسی وضعیت سهام اهمیت دارد.

فهرست مطالب

نسبت P/S چیست؟

نسبت P/S سهام یا همان Price to Sell نشان‌گر قیمت بازار سهام به فروش آن است. زمانی که میزان فروش شرکت‌ها رشد پیدا می‌کند یا مهم‌تر از آن شرکت‌ها می‌توانند میزان فروش‌شان را به صورت ثابت در مسیری رو به بالا نگه دارند، می‌توانیم این مسئله را عاملی مثبت برای شرکت تلقی کنیم. زمانی که شرکت‌ها می‌توانند محصولات‌شان را به خوبی بفروشند و به عبارت دیگر تقاضا برای محصولات آن‌ها وجود دارد، این امر در قالب نسبت P/S قابل بررسی است.

درآمد عملیاتی شرکت تقسیم بر تعداد کل سهام برابر است با نسبت قیمت بازار به فروش هر سهم.

در برخی از موارد پیش می‌آید که شرکتی زیان‌ده بوده است؛ یا شرکتی جریان نقدی منفی دارد و یا برخی دیگر از شرکت‌ها نیز وجود دارند که به صورت مقطعی رشد کرده‌اند و اکنون سودی نزدیک به صفر دارند. بررسی نسبت P/S به ویژه در خصوص چنین شرکت‌هایی می‌تواند وضعیت آن‌ها را برای تحلیل‌گران بازگو کند. می‌توان P/S را جفت همراه نسبت P/E دانست که در کنار هم دو فاکتور مهم برای تحلیل بنیادی را تشکیل می‌دهند.

محاسبه نسبت قیمت به فروش چه اهمیتی دارد؟

در بیان اهمیت محاسبه بهتر است دوباره نگاهی به تعریف آن بیندازیم. نسبت قیمت به فروش کمک می‌کند تا قیمت سهام شرکت‌ها را با درآمد آن‌ها مقایسه کنیم. همین مسئله نشان می‌دهد که هر یک واحد (ریال) فروش یا درآمد شرکت چقدر ارزندگی دارد.

رشد فروشی که به صورت ثابت رو به بالا باشد رشد شرکت‌ها را نشان می‌دهد.

این نسبت یکی از روش‌های ارزش گذاری سهام است که می‌تواند برای تحلیل‌گران معانی مختلفی داشته باشد. معمولا در رشدهای اولیه‌ی شرکت، همه برای خرید سهام آن صف می‌بندند و این مسئله منجر به ارزش گذاری بیش از حد می‌شود. اما زمانی که این رشد متوقف می‌شود، ارزش سهام هم پایین می‌آید. در نتیجه احتمال عرضه‌ی بیشتر در آن سهم هم بالا می‌رود. اما با نگاهی به نسبت P/S می‌توان متوجه این ارزش گذاری بیش از حد شد و بهتر به ماهیت آن سهام پی برد.

روش های محاسبه نسبت P/S سهام در بورس

درست است که نسبت قیمت به فروش سهام در بورس توسط سازمان محاسبه می‌شود و نیازی نیست که ما این کار را انجام بدهیم. ولی اگر بدانیم روش محاسبه نسبت P/S چیست در تفسیر آن بهتر عمل می‌کنیم. در محاسبه این نسبت دو فاکتور برای ما اهمیت دارد. یکی قیمت است که می‌توان از قیمت پایانی یا قیمت آخرین معامله در آن استفاده کرد. دیگری هم فروش شرکت است که برای محاسبه‌ی آن باید میزان فروش شرکت را بر تعداد سهام آن تقسیم کنیم.

نسبت قیمت به فروش یا P/S سهام از طریق تقسیم ارزش بازار آن شرکت بر میزان کل فروش آن در یک دوره‌ی مشخص به دست می‌آید.

لازم به ذکر است که از تاریخ ۷ تیر ۱۴۰۰، اداره نظارت بر ناشران گروه مالی و خدماتی سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرده است که نسبت P/S در سایت TSETMC در صفحه هر نماد درج می‌شود و نیازی به محاسبه دستی برای تحلیل نیست. با این وجود برای آشنایی دقیق‌تر، در ادامه نحوه محاسبه نسبت P/S‌ را به صورت تصویری بررسی خواهیم کرد. در صورتی که برای دریافت نسبت p/s در سایت TSETMC و در صفحه هر نماد به مشکل خوردید، می‌توانید از افزونه‌‌های وسهام برای مرورگر خود استفاده کنید:

حالا برویم سراغ دو روشی که برای محاسبه‌ی این نسبت می‌توان به کار بست. این دو روش عبارت‌اند از:

• روش پنج مرحله‌ای
• بر اساس ارزش بازار

روش پنج‌مرحله‌ای

در روش اول در طی پنج مرحله می‌توانیم این محاسبات را انجام بدهیم. این پنج گام را با هم مرور می‌کنیم.

گام اول

در گام اول به مهارت تابلوخوانی نیاز داریم. ابتدا با مراجعه به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس tsetmc.com، سهم مورد نظر را جستجو می‌کنیم. سپس قیمت آن را از روی تابلو می‌خوانیم.

گام دوم

در بخش میانی تابلو، می‌توانید تعداد سهام شرکت را هم پیدا کنید.

گام سوم

در گام بعدی باید به سامانه کدال به آدرس codal.ir مراجعه کنیم. لازم است ابتدا نماد موردنظر را جستجو و سپس اطلاعات و صورت های مالی میان‌دوره‌ای را انتخاب کنیم. خلاصه اطلاعات گزارش تفسیری برای ما حائز اهمیت است. مقدار فروش ریالی و برآورد مالی سال جاری از این طریق قابل دستیابی است.

پس از فشردن کلید جستجو، نتایج جستجو در جدولی در سمت چپ صفحه نمایش داده می‌شود. گزارش موردنظر را انتخاب کنید. سپس وارد صفحه‌ای می‌شوید که در بالای آن یک منوی کشویی وجود دارد. خلاصه گزارش تفسیری را می‌توانید از این منو انتخاب کنید.

در این صفحه میزان فروش سهم را لازم داریم.

گام چهارم

حالا وقت محاسبه است. اکنون به تعداد سهام نیاز داریم که مجددا روی تابلوی نماد درج می‌شود.

در این مثال تعداد سهام برابر است با ۱۲۰B که باید آن را به صورت میلیون ریال در نظر بگیریم تا با میزان فروشی که در گام قبلی به دست آوردیم هم‌خوانی داشته باشد. پس باید رقم فروش سال مالی ۱۴۰۰/۰۹/۳۰ را بر ۱۲۰,۰۰۰ تقسیم کنیم:

• ارزش فروش به ازای هر سهم در سال ۱۴۰۰: ۲,۷۵۴ ریال

گام پنجم

در نهایت قیمت سهم را بر عدد به دست‌آمده تقسیم می‌کنیم:

البته این عدد با عددی که روی تابلوی نماد به عنوان نسبت P/S درج شده است فرق دارد. چرا که اطلاعاتی که ما از آن استفاده کردیم مربوط به میزان فروش در پاییز ۱۴۰۰ است و عدد روی تابلو بر اساس داده‌های جدیدتر به دست آمده است. هدف از این مثال تنها شرح چگونگی محاسبه نسبت P/S سهام در بورس بود.

روش دوم

این روش ساده‌تر از روش قبلی است و در آن به ارزش بازار سهام نیاز داریم که مطابق تصویر زیر از طریق تابلوی نماد قابل دسترسی است.

حالا باید این عدد را بر میزان فروش شرکت‌ تقسیم کنیم. عدد به دست‌آمده با عدد قبلی مشابهت دارد:

این عدد نشان می‌دهد که ارزش شرکت مذکور، چند برابر فروش آن است. یعنی قیمت هر سهم ۲.۲ برابر فروش به ازای هر سهم شرکت است.

صورت سود و زیان و مبلغ فروش

یکی از مهم‌ترین مسائلی که یک تحلیل‌گر باید با آن آشنا باشد، قدرت درک و دریافت اطلاعات از صورت‌های مالی است. صورت سود و زیان یکی از این موارد است که اطلاعات بسیاری از آن قابل استخراج است. در بعضی از موارد شاهد آن هستیم که برای برخی از شرکت‌ها گزارش تفسیری در دسترس نیست. به علاوه در شرکت‌های سرمایه‌گذاری و واسطه‌گری مالی هم میزان فروش مسئله‌ای متفاوت است. چرا که این شرکت‌ها تولیدانی ندارند که بتوان میزان فروش آن تولیدات یا کالاها را در نظر گرفت. باید دید در چنین شرایطی راهکار صحیح برای محاسبه نسبت P/S سهام در بورس چیست.

نسبت قیمت به فروش در مقایسه با نسبت P/E مهم‌تر است. چرا که فروش و سهام در بازار سرمایه مستقیما با سودسازی ارتباط دارد. معمولا سهام‌داران عمده یا سهام‌داران نهادی از این نسبت در تحلیل‌های خودشان بیشتر استفاده می‌کنند.

صورت سود و زیان در این شرایط همان چیزی است که دنبالش هستیم. برای استخراج اطلاعات از این صورت، به روش محاسبه نسبت قیمت به فروش سهام مراجعه می‌کنیم که چند خط بالاتر آن را توضیح دادیم. گام سوم را باید تکرار کنیم. منتهی این بار از منوی کشویی، باید گزینه صورت سود و زیان را انتخاب کنیم. در صورت سود و زیان بخشی داریم که درآمدهای عملیاتی آنجا درج شده است. در این بخش می‌توانید مبلغ فروش را به دست آورید.

عددی که در این بخش درج می‌شود با عدد فروش یکسان است. فقط به این نکته توجه داشته باشید که این عدد نمی‌تواند به تنهایی به عنوان ملاکی برای خرید یا فروش سهم در نظر گرفته شود. بلکه به سایر فاکتورهای بنیادی هم نیاز داریم.

تحلیل سهام به کمک نسبت P/S

اما فایده‌ی محاسبه و اطلاع از نسبت P/S سهام چیست؟ ما این فاکتور را بررسی می‌کنیم تا به کمک آن شناخت بهتری از سهم داشته باشیم. اما چگونه؟ بهتر است توضیحات را با یک مثال دنبال کنیم.

نسبت P/S را با نام Price to Sales Ratio یا PSR هم می‌شناسند.

این‌طور در نظر بگیرید که به تازگی کسب و کاری راه‌ انداخته‌اید. برای این کار یک میلیارد تومان خرج کرده‌اید. میزان فروش سالانه‌تان هم به همین اندازه بوده است. ممکن است فکر کنید که این کسب و کار سودی چندصد میلیونی را برای شما به همراه داشته است. اما توجه کنید که باید فروشی به اندازه‌ی‌ حداقل ارزش کل کسب‌وکارتان یعنی همان یک میلیارد تومان داشته باشید تا بشود گفت شرکت‌تان در مسیر رشد است.

برای اینکه بهتر بتوانیم از نسبت قیمت به فروش یک سهم استفاده کنیم، باید آن را با P/S سهام مختلف در صنعت موردنظرمان مقایسه کنیم. مثلا اگر صنعت خودروسازی مدنظرمان است و نماد خساپا را در نظر داریم، باید P/S این سهم را با سایر سهام فعال در صنعت خودروسازی مقایسه کنیم. سپس با مقایسه‌ی میانگین P/S صنعت با نسبت قیمت به فروش سهم موردنظرمان می‌توانیم اطلاعاتی را به دست بیاوریم. معمولا نمادها تمایل دارند تا به سمت P/S صنعت‌شان میل کنند.

نسبت قیمت به فروش ارزش روز سهام را در نظر می‌گیرد و آن را با میزان فروش سالیانه مقایسه می‌کند. یعنی رشد فروش نشان‌گر رشد شرکت است.

به غیر از این اگر EPS‌ سهامی منفی باشد و P/S نزولی داشته باشد، احتمالش هست که سهم در مرحله‌ی گذر از زیان‌دهی به سودآوری است.

P/S بالا خوب است یا پایین؟

پایین بودن این نسبت معمولا نشانه‌ی خوبی است. باید به این مسئله توجه کرد که نسبت قیمت به فروش برای صنایع مختلف متفاوت است. با این‌همه شاید این سوال برای‌تان پیش آمده باشد که مناسب‌ترین بازه‌ای که برای نسبت P/S وجود دارد چیست. در حالت کلی عددی میان یک و دو مطلوب‌ترین عدد است.

این نسبت بر اساس اطلاعات ۱۲ ماه گذشته محاسبه می‌شود. یعنی گذشته‌نگر است و برای قیاس‌های سریع بسیار مناسب است. زمانی که فروش شرکت به میزان ارزش بازاری‌اش باشد نسبت قیمت به فروش برابر با یک و نزدیک به آن خواهد بود. این عدد نشان می‌دهد که سهم ارزان است. اما آیا این ارزان بودن ملاکی است برای خرید؟ نباید یادمان برود که حاشیه سود پایین می‌تواند موجب پایین بودن این نسبت شود.

P/S برابر با یک بیان می‌کند که فروش شرکت دقیقا به اندازه ارزش بازار آن است. دقت کنید که این فروش با سود برابر نیست و در محاسبات باید سود بهای تمام‌شده را از میزان فروش کسر کنیم.

در سمت مقابل P/S بالا هم نشان از گران بودن سهام دارد. ولی این امر به احتمال فراوان ناشی از حاشیه سود بالای شرکت است. به طور کلی اگر این نسبت کمتر از یک باشد عالی به نظر می‌رسد. اما تحلیل‌گر بدون جستجو نباید این اعداد را تفسیر کند. بلکه باید منشا کاهش یا افزایش این نسبت را پیدا کند و بر اساس آن در کنار سایر فاکتورها تصمیم‌گیری کند.

مزایای استفاده از نسبت P/S سهام چیست؟

نسبت قیمت به فروش می‌تواند به منزله‌ی میزان پیشرفت یک شرکت باشد. چرا که با نگاهی به این عدد می‌توانیم از حاشیه سود شرکت مطلع شویم. هرچه حاشیه سود بیشتر باشد، نسبت P/S هم بزرگ‌تر است. همین امر تفاوت این نسبت را در صنایع مختلف نشان می‌دهد. به عنوان نمونه وقتی در صنایع خدماتی مشغول بررسی این نسبت هستیم با مقادیر بزرگ‌تری سر و کار داریم تا زمانی که می‌خواهیم این نسبت را در صنایع تولیدی تحلیل کنیم. دلیلش هم این است که حاشیه سود در صنایع خدماتی بیشتر است. این مسئله خود ناشی از کم بودن هزینه‌های سربار در این صنایع است.

از جمله دیگر مزایایی که می‌شود در خصوص نسبت P/S سهام به آن اشاره کرد، امکان دستکاری کمتر آن است. چرا که در این نسبت آنچه مهم است میزان فروش است ولی اگر بخواهیم میزان سود را بررسی کنیم باید چندین پارامتر را در محاسبات‌ دخیل کنیم. همین امر می‌تواند راه را برای دستکاری بیشتر باز کند. پس محاسبه نسبت قیمت به فروش می‌تواند دقت تحلیل و بررسی شرکت‌ها را بالا ببرد.

جمع بندی

اطلاع از ارزش واقعی شرکت برای سرمایه‌گذاری در سهام آن شرکت امری ضروری است. این مسئله به کمک نسبت‌های مالی نظیر نسبت قیمت به فروش یا همان P/S سهام قابل دسترسی است. در تعریف نسبت قیمت به فروش باید گفت این نسبت با تقسیم قیمت بازار به فروش هر سهم است. عدد حاصل نشان می‌دهد که هر سهم چند برابر میزان فروش شرکت به ازای هر سهم معامله می‌شود. هر چه عدد به سمت یک و کمتر از آن نزدیک‌تر باشد نشان از‌ آن دارد که سهم کم‌ارزش‌گذاری شده است و از این رو برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر است. در سمت مقابل مقادیر بالاتر نشان از بیش‌ارزش‌گذاری سهم است. اما این را بدانید که صرفا این فاکتور نمی‌تواند به منزله‌ی سیگنالی قطعی برای خرید یا عدم خرید یک سهم در نظر گرفته شود.

سوالات متداول با پاسخ های کوتاه

نسبت P/S سهام، نسبت قیمت بازار هر سهم را به فروش مفهوم و تعریف بورس آن نشان می‌دهد. با افزایش فروش این نسبت کم‌تر می‌شود.

به کمک این نسبت می‌توان از رشد و پیشرفت یک شرکت در طی گذر زمان مطلع شد و برای انتخاب درستِ سهام تصمیم‌گیری کرد. برای این کار بهتر است این نسبت را در بازه‌های زمانی مختلف مقایسه کنید.

معمولا هرچه این نسبت کمتر باشد نشان از آن دارد که سهم کم‌ارزش‌گذاری شده است و از این رو برای سرمایه‌گذار جذاب‌تر است. به طور معکوس اعداد بزرگ‌تر از بیش‌ارزش‌گذاری سهم خبر می‌دهند.

این نسبت در تابلوی هر نماد قابل مشاهده است و نیازی به محاسبه‌ی دستی ندارد.

اگر در محاسبات از میزان فروش پیش‌بینی‌شده استفاده کنیم، نتیجه به این بستگی دارد که پیش‌بینی‌ها چقدر واقع‌گرایانه هستند.

شاخص بورس چیست؟ فرمول + انواع شاخص بورس

شاخص در لغت به معنی نشانگر، راهنما و نمودار است. کاربرد شاخص بورس در شناسایی وضعیت تغییرات کل بورس نسبت به روزهای قبل است. هر چه تغییرات شاخص کل بزرگتر باشد نشانگر رشد یا افت بیشتری در بازدهی کل بازار بورس است. مدنظر داشته باشید که تغییرات شاخص اهمیت دارد نه عدد آن! علاوه بر شاخص کل بورس، انواع شاخص دیگری نیز وجود دارد که کاربرد خاص خودشان را دارند. در این آموزش بورس با مفهوم، نحوه محاسبه و کاربرد هر کدام از این شاخص‌ها آشنا خواهید شد.

مفهوم شاخص بورس چیست؟

فرض کنید شاخص کل بورس تهران در اسفند سال 98، 300 هزار واحد بود و در پایان سال 1399 به عدد 1.5 میلیون واحد رسیده است. تغییرات 5 برابری شاخص کل چه مفهومی دارد؟! به بیان ساده “میانگینِ افزایش قیمت سهام در بورس در این بازه یکساله 5 برابر بوده است.” یعنی میانگین بازدهی بورس در این یک سال 400 درصد بوده است. شاخص های مختلف مفاهیم متنوعی دارند. برای مثال حرکت شاخص کل، معرف حرکت کل بازار بورس است. در واقع اگر شاخص کل روند نزولی داشته باشد باید با احتیاط اقدام به خرید سهام کرد! یا اگر برای چندین روز متوالی، شاخص کل منفی اما شاخص هم‌وزن مثبت باشد می‌توان تمایل معامله‌گران به سمت شرکت‌های کوچک‌تر را نتیجه گرفت. بنابراین قبل از تحلیل سهام یک شرکت ابتدا باید شاخص‌های مختلف را تحلیل کنید.

انواع شاخص های بورس

بورس تهران انواع شاخص‌های متنوعی دارد. توضیح تمام این شاخص‌ها از حوصله بحث ما خارج است و کاربرد چندانی هم ندارد! در ادامه چند نوع از معروف‌ترین و پرکاربردترین آنها را آموزش می‌دهیم.

1. شاخص قیمت بازار بورس (TEPIX)
2. شاخص کل (شاخص قیمت و بازده نقدی – TEDPIX)
3. شاخص کل هم‌وزن
4. شاخص بازده نقدی
5. شاخص صنایع مثل شاخص خودرو
6. شاخص کل فرابورس
7. شاخص صنعت
8. شاخص مالی
9. شاخص قیمت 50 شرکت فعال
10. شاخص 30 شرکت بزرگ

شاخص کل قیمت بازار بورس (TEPIX)

سازمان بورس اوراق بهادار در فروردین سال 69 اقدام به ارائه “شاخص قیمت بورس تهران” یا همان Tehran Exchange Price Index (TEPIX) کرد. این شاخص بیانگر تغییرات ارزش کل بازار است. از آنجایی که این تغییرات باید نسبت به یک نقطه مبدا سنجیده شود تا قابلیت تحلیل و تفسیر داشته باشد فروردین سال 69 به عنوان نقطه مبدا درنظر گرفته شد. “شاخص کل قیمت” جز قدیمی‌ترین شاخص‌های بورس تهران است و هیچ ارتباطی با “شاخص کل” موجود در صفحه اول سایت TSETMC ندارد. فرمول شاخص قیمت به بیان ساده بصورت زیر محاسبه می‌شود:

نکات مهم TEPIX:

• ارزش کل بازار بورس در روز X برابر با مجموع ارزش تمام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس در روز X است. ارزش هر شرکت نیز با ضرب تعداد سهام در قیمت پایانی محاسبه می‌شود.
• “تعداد کل سهام شرکت” یکی از پارامترهای اصلی در محاسبه این شاخص است. در واقع هر چه شرکت بزرگ‌تر باشد تاثیر بیشتری در شاخص می‌گذارد. بدین معنی که شرکت‌های بزرگ‌تر شاخص‌سازتر هستندکه یکی از ایرادات اساسی این شاخص است. برای مثال نماد “فارس” تاثیر خیلی زیادی روی شاخص قیمت دارد.
• طبق فرمول، شاخص قیمت در 1 فروردین 60، 100 واحد بوده است بنابراین شاخص قیمت800,000واحدی بیانگر رشد 8000 برابری ارزش بازار بورس نسبت به فروردین 69 است. از محل آورده نقدی، افزایش یا کاهش تعداد شرکت‌های مشمول شاخص و تجزیه یا ادغام شرکت‌ها، باعث تعدیل پایه شاخص قیمت می‌شود.

در شکل زیر نمودار شاخص قیمت بورس در ده سال گذشته را مشاهده می‌کنید.

شاخص قیمت – هم‌وزن

یکی از ایرادات شاخص قیمت، تاثیر زیاد شرکت‌های بزرگ‌تر در آن است که می‌تواند باعث تحلیل‌های اشتباه شود. برای حل این مشکل، “شاخص قیمت هم‌وزن” ارائه شد. در شاخص هم وزن، تمام شرکت‌ها با وزنی یکسان در محاسبه دخیل هستند. در واقع تمامی شرکت‌ها فارق از تعداد سهام، اثر یکسانی دارند.

شاخص قیمت و بازده نقدی بورس تهران (TEDPIX)

ایراد دوم شاخص قیمت این بود که سود نقدی پرداخت شده شرکت‌ها هیچ تاثیر در شاخص قیمت نداشت. بنابراین “شاخص قیمت و بازده نقدی” برای حل دومین مشکل شاخص قیمت ارائه شد.

شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص درآمد کل، به شاخص کل شناخته می‌شود. در اخبار و رسانه‌ها از این شاخص به عنوان “شاخص بورس تهران” یاد می‌شود! شاخص قیمت و بازده نقدی یا Tehran Exchange Dividend and Price Index (TEDPIX) از فروردین 1377 در بورس ارائه شد. در فرمول شاخص کل، هم قیمت سهام شرکت‌ها و هم سود نقدی پرداختی شرکت‌ها تاثیر دارد. بنابراین می‌تواند معیار بهتری برای تحلیل میانگین بازدهی کل بورس باشد.

فرمول محاسبه شاخص کل بورس مشابه فرمول شاخص قیمت است. با این تفاوت که در شیوه تعدیل آن “سود نقدی پرداخت‌شده شرکت‌ها به سهامداران” نیز تاثیر دارد. در شاخص کل نیز مانند شاخص قیمت، همه شرکت‌ها به یک اندازه موثر نیستند. در واقع هر چه شرکت بزرگ‌تر باشد، تاثیر بیشتری در شاخص کل خواهد داشت. برای حل این مشکل نیز شاخصی تحت عنوان “شاخص کل هم‌وزن” ارائه شد.

نکته: شاخص کل در زمان برگزاری مجمع سالانه شرکت‌ها و پرداخت سود نقدی، رشد زیادی را تجربه می‌کند که می‌تواند منجر به تحلیل‌های نادرست شود!

شاخص کل هم‌وزن بورس

شاخص کل هم‌وزن نیز دقیقا مشابه شاخص کل است. با این تفاوت که تمام شرکت‌های بورسی با وزنی یکسان در فرمول “شاخص کل هم‌وزن” محاسبه می‌شوند. شاخص کل هم‌وزن مثبت بیانگر مثبت بودن بیش از نیمی از نمادهای بورسی است. اعداد منفی شاخص کل هم وزن نیز بیانگر بازار نزولی است. در صفحه اول سایت TSETMC می‌توانید شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن بورس را بصورت لحظه‌ای رصد کنید.

در شکل زیر مفهوم 4 شاخص مهم بورس را به بیانی ساده مشاهده می‌کنید.

شاخص بازده نقدی بورس (TEDIX)

شاخص بازده نقدی بورس یا Tehran Exchange Dividend Index (TEDIX) بیانگر میانگین بازده سود نقدی پرداختی شرکت‌های بورسی است. در واقع صعودی بودن این شاخص بیانگر افزایش DPS شرکت‌ها در مجمع عمومی سالیانه است. شرکت‌ها موظف به پرداخت تمام سود نقدی خود به سهامداران نیستند! عموما شرکت‌ها بخشی از سود خود را تحت عنوان “سود انباشته” در قسمت حقوق صاحبان سهام ذخیره کند. به شما توصیه می‌کنم مقاله آموزشی زیر را مطالعه بفرمایید.

شاخص بازده نقدی از فروردین 1377 محاسبه و ارائه شد. فرمول محاسبه آن بصورت تقسیم “پایه شاخص کل قیمت” بر “پایه شاخص قیمت و بازده نقدی” است. دقت بفرمایید زمان مبدا پایه شاخص کل قیمت، 1 فروردین 1369 است. بنابراین برای هم‌سنجی و مقایسه بهتر این سه شاخص، شاخص بازده نقدی در عدد پایه 1653.08 ضرب می‌شود.

شاخص 30 شركت بزرگ

این شاخص همان شاخص قیمت است با این تفاوت که فقط 30 شرکت بزرگ بورس در فرمول لحاظ می‌شوند. منظور از “بزرگ بودن شرکت” همان ارزش شرکت است که با ضرب تعداد کل سهام در قیمت آن بدست می‌آید. از آنجایی که قیمت سهام شرکت‌های بورسی هر روز دستخوش تغییر می‌شود بنابراین لیست 30 شرکت بزرگ بورس نیز هر روز آپدیت می‌شود. “فارس”، “فملی”، “شبندر”، “فولاد” و… همیشه در این لیست حضور دارند!

شاخص صنایع بورس

هر کدام از شرکت‌های بورس در یک گروه مخصوص طبقه‌بندی می‌شوند. این طبقه‌بندی بر اساس استاندارد ISIC منجر به ایجاد 46 گروه در بورس تهران شده است. برای مثال نماد بورسی شپنا، شبندر یا شتران جز گروه فرآورده‌های نفتی هستند.

فرمول شاخص صنایع مشابه فرمول شاخص قیمت است. با این تفاوت که فقط شرکت‌های زیرمجموعه همان گروه در فرمول شاخص محاسبه می‌شوند. شاخص صنایع نیز یکی از مهم‌ترین شاخص‌های بورس برای تحلیل است. قبل از تحلیل سهام یک شرکت بورسی (تحلیل تکنیکال چیست؟)، ابتدا شاخص صنعت آن شرکت را تحلیل کنید.

شاخص صنعت و شاخص مالی بورس

در یک تقسیم‌بندی جامع و کلی‌تر، تمامی شرکت‌های بورسی در دو گروه تقسیم‌بندی می‌شوند: 1. گروه مالی، 2. گروه صنعت

گروه مالی شامل تمام شرکت‌های بورسی فعال در حوزه واسطه‌گری مالی است و شرکت‌های باقی مانده در گروه صنعت قرار می‌گیرند. گروه مالی شامل شرکت‌های گروه “سرمایه‌گذاری‌ها”، “بانک‌ها و موسسات اعتباری”، “شرکت‌های بيمه” و “فعاليت‌های كمكی به نهادهای مالی واسط” است. مابقی گروه های بورسی در گروه صنعت جای می‌گیرند. احتمالا فرمول محاسبه Tehran Exchange Industrial Index و Tehran Exchange Financial Index را حدس زده‌اید!

شاخص 50 شرکت فعال‌تر

این شاخص نیز مشابه شاخص قیمت (TEPIX) است. با این تفاوت که فقط 50 شرکت فعال‌تر بورس در محاسبات این شاخص سهیم هستند. طبق تعریف سازمان بورس معیار اصلی برای گزینش 50 شرکت فعال، میزان نقدشوندگی آنها در دوره‌های 3 ماهه است. بنابراین اگر دنبال خرید سهام شرکت‌هایی با نقدشوندگی بالا هستید به لیست شرکت‌های موجود در این شاخص نگاهی بیندازید.

شاخص آزاد شناور (TEFIX)

شاخص آزاد شناور (TEFIX: Tehran Exchange Free Float Index) یکی دیگر از شاخص‌های پرکاربرد بورس تهران است. محاسبات TEFIX مشابه شاخص قیمت است با این تفاوت که در فرمول آن، تعداد سهام شناور آزاد هر شرکت بورسی استفاده می‌شود.

سهام شناور آزاد در واقع بیانگر تعداد سهامِ آماده عرضه و فروش توسط سهامداران حقیقی شرکت است. بنابراین درصد سهام شناور آزاد بیشتر می‌تواند بیانگر قدرت نقدشوندگی بالاتر سهام آن شرکت باشد.

برای مشاهده درصد سهام شناور آزاد، به قسمت “سهام شناور” در صفحه هر نماد بورسی در سایت TSETMC مراجعه کنید. برای مثال “فملی” دارای 33% سهام شناور است بنابراین تعداد سهام شناور آزاد آن 33.5 میلیارد است. (33 درصد 101.4 میلیارد برگه سهام کل آن شرکت).

شاخص بازار اول و بازار دوم بورس

بازار معاملات نقدی بورس تهران به دو بازار اول و بازار دوم تفکیک می‌شود. بازار اول نیز به دو تابلوی اصلی و فرعی تقسیم‌بندی می‌شود. این تقسیم‌بندی بر اساس درصد سهام شناور، وضعیت سودآوری و چشم‌انداز شرکت، تعداد سهامداران، سابقه فعالیت شرکت، سرمایه ثبت شده شرکت و… است. برای مثال نماد بورسی شپنا در بازار اول و نماد شتران در بازار دوم قرار دارند. برای این دو بازار نیز یک شاخص بصورت مجزا تعریف شده است.

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.