فضای بین خط پیشروی A و خط پیشرو B، چیزی ست که ابر کومو را تولید میکند، که به نظر میرسد مهمترین بخش سیستم ایچیموکو باشد. این دو خط با شیفت دادن ۲۶ دوره به جلو، یک پیشبینی از آینده را ارائه میدهند، به همین دلیل به عنوان شاخصهای پیشرو در نظر گرفته می شوند.
آموزش استراتژی ابر کومو
استراتژی ابر کومو آیا میتواند به عنوان یک استراتژی بورس تلقی شود و معامله گران بتوانند بر اساس ابر کومو به معامله بپردازند؟ یا خیر این اندیکاتور در حد یک کمک کننده میتواند باشد و نمیتوان به عنوان یک استراتژی به آن توجه کرد؟
تحلیل بر اساس ابر کومو
نکته قلقی:
یک سیگنال با توجه به ابرکومو به سیگنال ضعیف، سیگنال متوسط و سیگنال قوی تقسیم می شود.
سیگنال خرید ضعیف: در صورتی که هر نوع سیگنال خریدی زیرابرکومو داشته باشم، سیگنال خرید ضعیف محسوب می شود.
سیگنال خرید متوسط: هر گونه سیگنال خریدی داخل ابرکومو باشد، متوسط است.
سیگنال خرید قوی: هر گونه سیگنال خرید بالای ابرکومو، سیگنال خرید قوی خواهد بود.
همین نکته برای سیگنال فروش به صورت برعکس نیز، صدق می کند.
سیگنال سیاه چاله ها:
زمانی که یک افت قیمتی اتفاق بیافتد و سنکو اسپنA به صورت سیاه چاله در بیاید، به احتمال 90 درصد قیمت را به سمت خودش می کشاند.
در اینجا نگاه کنید به حالت سیاه چاله در آمده است و قیمت را به سمت خودش کشیده است.
نکته مهم: در صورتی که این سیاه چاله در هنگام تغییرروند ابر از قرمز به سبز انواع ابر کومو یا از سبز به قرمزباشد، این کشش می تواند خیلی قوی تر باشد و از اعتبار بیشتری برخوردار است.
و این سیاه چاله آن قدر پر قدرت بوده که ابر کومو را شکسته است.
سیگنال هفتی و هشتی
درصورتی که سنکواسپن Aبه حالت 7 یا 8 فارسی درست بشود می تواند یک سیگنال خرید یا فروش باشد.
زمانی که ابر حالت 7 به خودش می گیرد روند تغییر کرده و از حالت صعودی به حالت نزولی تغییر حالت می دهد.
در اینجا زمانی که کندل ها رسیده به بالای علامت هفت، برگشت خورده و نزولی شده است.
در پایان این قسمت، پیشنهاد می کنم حتما ویدئو قسمت (4) ایچیموکو بی نظیر که در آن به نحوه معامله با ایچیموکو می پردازد را مشاهده کنید.
سپاس از همراهی شما، جهت مشاهده پیج ما در اینستاگرام لطفا روی لینک زیر کلیک کنید
گروه بی نظیر
مدرس و تحلیلگر بازار سرمایه تحلیلگر بازار مالی فارکس تحلیلگر ارشد سایت یار سرمایه برگزاری بیش از صد دوره آموزشی تحلیل بورس و فارکس عضو تیم icf_market تنها ارائه دهنده سبک ولوم تریدینگ به زبان فارسی در دنیا
ابر کومو (Kumo Cloud) چیست؟
اگر شما جزو افراد سرمایهگذار در بازار باشید، قطعا میدانید که یکی از سیستمهای تجاری مهم، اندیکاتور ایچیموکو نام دارد که شامل اجزای گوناگونی از جمله ابر ایچیموکو یا کومو میشود که برای نشان دادن حمایت یا مقاومت طراحی شده است.
معاملهگران فارکس تقریبا همیشه به دنبال یک اندیکاتور جدید و بهتر هستند، چرا که داشتن ابزار جدید تجربه معاملات آنها را تغییر میدهد. نوآوری و سازگاری با شرایط متغیر بازار و بررسی رویکردهای جدید برای تفسیر سیگنالها، ویژگی مهم یک معاملهگر حرفهای است.
حال با در نظر گرفتن این موضوع که بازار فارکس همه روزه با مفاهیم و عناوین جدیدی روبهرو خواهد شد و لازمه موفقیت در این عرصه، بهرورسانی اطلاعات و دانستههاست، خواندن این مقاله را به شما توصیه میکنیم. امیدواریم مطالبی که در ادامه میخوانید، برای سوالاتی نظیر «کارکرد ابر کومو چیست و چگونه میتواند نشاندهنده حمایت و مقاومت باشد؟» پاسخ مناسبی به همراه داشته باشد.
مروری بر مفاهیم اندیکاتور ایچیموکو (ichi moku)
با کمک رمز و رازهای ایچیموکو میتوانید سیگنال های قوی و مهمی را شناسایی کنید، چرا که روشی ثابت شده و بینظیر است. با استفاده از این ابزار میتوانید یک نمای سریع از تمایل، قدرت و اندازه حرکت روند به صورت یکجا برنامهریزی شده به دست بیاورید. این موارد در پیشرفت و موفقیت شما تاثیر شگرفی دارد.
با اندیکاتور ایچیموکو میتوان بهسادگی نقاط یا ناحیههای برگشتی (حمایت و مقاومت) را تشخیص داد. همچنین از این نواحی برای لولبندی چارت به منظور تشخیص میزان گامهای حرکتی قیمت استفاده میشود. در واقع این ناحیهها میتوانند نقاط حساس قیمت را مشخص کنند. همچنین از ایچی موکو برای پیشبینی آینده نیز استفاده میشود. اندیکاتور ichi moku یک اندیکاتور روند نما و اسیلاتور است؛ یعنی هم جزئیات روند و هم نقاط خرید و فروش را به ما نشان میدهد.
تاریخچه اندیکاتور ایچیموکو
اندیکاتور ایچیموکو یک اندیکاتور ژاپنی است که اولین بار توسط یک روزنامهنگار ژاپنی به نام «Goichi Hosoda» درسال ۱۹۳۰ طراحی شده است. در نگاه اول این اندیکاتور کمی پیچیده به نظر میرسد، اما در ادامه متوجه خواهید شد که از ۶ جزء اصلی تشکیل شده و هر جزء آن کاربردی دارد. همچنین سیگنالهایی که از آن بهدست میآید به خوبی تعریف شده است.
«Ichimoku Kinko Hyo» ترجمه شده عبارت «One Look Equilibrium Chart» است. مفهوم این جمله به این صورت است که تحلیلگران با نگاه کردن به نمودار میتوانند روند را شناسایی کنند و سپس به دنبال سیگنالهای خرید و فروش باشند.
اندیکاتور Ichi Moku چه کاربردی دارد؟
- شناسایی روند سهم
- بررسی نقاط حمایت و مقاومت
- شناسایی جهت و قدرت روند
- بدست آوردن اطلاعات مهم از سهم در بازه زمانی کوتاه
- سیگنالهای مبنی بر ورود و خروج از سهم
- مشخص کردن حد ضرر
- روشها و شیوههای اضافه کردن اندیکاتور ایچیموکو به نمودار جهت یادگیری
- شناسایی نقاط برگشت قیمت سهم
روشها و شیوههای اضافه کردن اندیکاتور ایچیموکو به نمودار جهت یادگیری
- استفاده از نوار ابزار: میتوان برای اضافه کردن اندیکاتور ایچیموکو به نمودار از نوار ابزار استفاده کرد.
- استفاده از پنجره راهبر: میتوان اندیکاتور ایچیموکو را از طریق پنجره راهبر به روی نمودار اضافه نمود.
در نهایت میتوانید با استفاده از پنجره Ichimoku و به وسیله سربرگ رنگها، نوع خطوط و رنگ اجزاء مختلف ایچیکومو شخصسازی کرده و در مشخصات ظاهری نمودار اندیکاتور ایچیموکو تغییر ایجاد کنید. یادگیری این متد اهمیت زیادی دارد و در پیشرفت شما موثر است و نمیتوان از حتی یک نقطه آنها برای یادگیری چشمپوشی کرد.
برخی تعاریف مهم ابر کومو
در این بخش با برخی از اصلاحات و واژگان مهم در این تحلیل آشنا میشوید. شناخت این اصلاحات به درک بهتر ساز و کار این ابزار کمک میکند تا بتوانید معاملات بهتری در بازارهای مالی داشته باشید.
سطوح حمایت و مقاومت
در صورتی که شمعها در بالای ابر قرار داشته باشند، روند صعودی خواهد بود. خط بالایی در ابر ایچیموکو، اولین سطح حمایت و خط پایینی دومین سطح است. اگر زمان کافی بدهیم، این سطوح به درستی عمل میکنند.
ناحیه مقاومت هم عکس این حالت است. یعنی وقتی که شمعها زیر ابر قرار داشته باشند، ناحیه ابر به عنوان ناحیه مقاومت شناخته میشود.
قیمت قادر است سطح اول مقاومت و حمایت را بشکند اما در شکست سطح دوم ناتوان است و در وسط ابر باقی میماند. ابرها فرصتهای معامله را به ما نشان میدهند و این ابرها هستند که فرصتهای جدید را به ما نشان میدهند و میتوان با آن ها کسب سود کرد.
ضخامت ابر
هر چقدر ضخامت ابر بیشتر باشد، احتمال عبور قیمت از آنها کمتر است. هرچه ابر باریکتر باشد، قیمت راحتتر ابر را میشکند. آنچه که اهمیت دارد ضخامت ابر است و نحوه قرارگیری سنکوها تفاوتی در مفهوم آن ایجاد نمیکنند.
نقاط کراس
در مورد نقاط کراس، سوالی که برای اکثر افراد وجود دارد، اهمیت قطع شدن خطوط سنکو ای و سنکو بی است. که باید بگوییم قطع شدن این دو خط توسط یکدیگر اهمیتی ندارد. تنها در صورتی این قطع شدن حائز اهمیت میشود که قطع شدن در زمان باریک شدن ابر اتفاق افتاده باشد.
برگشت روند
زمانی که ضخامت ابر باریک میشود متوجه میشویم که زمان احتمالی تغییر روند فرا رسیده است. در این مرحله باید ابری را که جلوتر از قیمت وجود دارد بررسی کنیم و ببینیم این ابر باریک در چه زمان و قیمتی تشکیل شده است.
شانس بازگشت روند، زمانی کم میشود که ضخامت ابر در حال افزایش باشد. در زمان برگشت سطوح قیمتی شکسته میشوند. هر چقدر سطوح با شدت بیشتری بشکنند، تغییرات سریعتر رخ خواهد داد.
ابرکومو چیست؟
یکی از موارد شگفتانگیز در مورد استراتژی معاملاتی، ابر کومو است که هنوز جایگزین خوب و مناسبی برای آن یافت نشدهاست. ابر ایچیموکو یا کومو برای نشان دادن حمایت یا مقاومت طراحی شده اما جهان غرب آن را به شکل متفاوت و برای مشاهده حمایت و مقاومت پویا مانند خطوط محوری، خطوط فیبوناچی، خطوط پشتیبانی یا خطوط روند بررسی کرده است.
روش محاسبه ابر کومو
اگر کیجن سن و تنکن سن را جمع کرده و تقسیم بر ۲ کنیم، ابرکومو به دست میآید. به عبارتی دیگر میانگین کیجن سن و تنکن سن را ابرکومو میگویند. این نام، از نام ابرهای کومولوس گرفته شده است. اگر خاطرتان باشد، ویژگی بارز این نوع ابرها مسطح بودن همچنین بارانزایی آنهاست که بیشترین تاثیر را در رشد محصولات کشاورزی دارند. این ویژگیها مشابه ویژگیای است که ابرکومو در ایچیموکو دارد و اگر سیگنالهای مناسبی دریافت کند، میتواند بسیار مفید باشد.
اجزای تشکیلدهنده ابرکومو سنکو اسپن A و B است در واقع این دو جزء، عملگر محاسباتی ابرکومو را تشکیل دادهاند.
لازم به ذکر است که در صورتی که ابرکومو زیر کیجون سن و کیجون سن زیر تنکسن باشد و تنکسن نیز زیر نمودار کندلها قرار گرفته باشد، به صورت قطعی روند صعودی خواهد داشت؛ اما اگر این حالت برعکس باشد، روند نزولی قطعی خواهد بود.
اجزای نمودار ابر ایچیموکو
سیستم ابر ایچیموکو اطلاعات را بر پایه اندیکاتورهای پیشرو و پسرو نشان میدهد و نمودار آن از ۵ خط تشکیل شده است:
- خط تغییر روند یا تنکان سن(Tenkan-sen): میانگین متحرک ۹ دوره
- خط استاندارد یا کیجون سن (Kijun-sen): میانگین متحرک ۲۶ دوره
- خط پیشرو یا سنکو اسپن آ (Senkou Span A) : میانگین متحرک خط روند و خط استاندارد است که به اندازه ۲۶ دوره به سمت راست، یعنی به آینده منتقل شده است.
- خط پیشرو یا سنکو اسپن بی (Senkou Span B): میانگین متحرک ۵۲ دوره که با انتقال شمعها به اندازه ۲۶ دوره به سمت راست (به جلو)، بهدست میآید.
- خط تاخیر یا چیکو اسپن (Chikou Span): قیمت بسته شدن در ۲۶ دوره گذشته.
انواع ابر کومو
ابرکومو از دو اندیکاتور و در حد فاصل سنکو اسپن A و سنکو اسپن B تشکیل میشود. سنکو اسپن A حاشیه ابرهای کومو در اندیکاتور ایچیموکو را ایجاد میکند. برای محاسبه کردن سنکو اسپن، باید میانگین دو خط کیجون سن (آبی) و تنکاسن (قرمز) به تعداد ۲۶ کندل به سمت راست انتقال یابد. سنکو اسپن B ابرهای کومو در اندیکاتور ایچیموکو را شکل میدهد.
محاسبه این خط با پایینترین قیمت و بالاترین قیمت در ۵۲ کندل صورت میگیرد و سپس تعداد ۲۶ کندل به سمت راست انتقال پیدا میکند. در واقع، فاصلهای که بین خط سنکو اسپن A و B وجود دارد، باعث تشکیل ابر کومو خواهد شد. زمانی که سنکو اسپن A بالای سنکو اسپن B قرار گیرد، ابر کومو آبی رنگ و اگر سنکو اسپن B بالای سنکو اسپن A واقع باشد، ابر کومو به رنگ قرمز خواهد بود.
در استراتژی ایچیموکو پیشرفته ۲ نوع ابر وجود دارد:
- ابر فعلی کومو که با کندلهای قیمتی فعلی بازار همراه است
- ابر آتی کومو که همان ابری است که در سمت راست کندلها مشاهده میشود
احتمالا شما هم در نگاه اول کار با ابر کومو را پیچیده و دشوار میبینید؛ اما نگران نباشید! بعد از این که مدتی با نمودارها کار کنید، متوجه خواهید شد که ابر کومو نه تنها پیچیده نیست بلکه کار با آن بسیار ساده است.
دقت کنید در ابر کومو هر رنگ انواع ابر کومو ابر میتواند وضعیت سنکو A و سنکو B را نمایش دهد. آبی بودن رنگ ابر نشانگر روند صعودی و رنگ قرمز آن به معنای ایجاد روند نزولی است. توجه داشته باشید که هیچگاه از رنگ ابر برای تحلیل بازار استفاده نکنید، چرا که این موضوع در عین اینکه برای شما حائز اهمیت است، نباید از روند بازار دورتان کند.
در واقع، این شمایید که باید به روند بازار توجه داشته باشید؛ زیرا زمانی که روند در بازار خنثی باشد، دیگر ابرکومو کارایی لازم را نخواهد داشت. قیمت بالای ابر کومو روند صعودی، قیمت زیر ابر کومو روند نزولی و قیمت داخل ابر کومو، روند خنثی در بازار را ایجاد خواهد کرد.
ابرکومو مثبت
این حالت زمانی رخ میدهد که سنکو اسپن A بالای سنکو اسپن B باشد (که در این صورت شکل ابر کومولوس ایجاد می شود) این حالت نشانه روند صعودی است.
ابرکومو منفی
وقتی ابرکومو منفی باشد، روند نزولی میشود؛ این حالت زمانی رخ میدهد که قاعده تخت (سنکو اسپن B) بالا باشد که در این صورت یک سطح مقاومتی قوی هم ایجاد میشود.
سیگنال های ابر
سیگنالهای ابرکومو به سه جزء تقسیم میشوند سیگنال خرید، سیگنال فروش و سیگنال خنثی که در ادامه به اختصار هر یک را توضیح خواهیم داد:
سیگنال خرید
هر وقت نمودار به مرحلهای برسد که خط تکنسن که به رنگ قرمز است بالای خط آبی که مربوط به کیجنسن است قرار بگیرد و این دو خط هم زمان بالای ابرکومو باشند، نشانه صعودی شدن روند سهم است.
سیگنال فروش
این حالت زمانی اتفاق میافتد که خط آبی رنگ (کیجنسن) بالای خط قرمز (تنکسن) باشد، و این دو خط به صورت هم زمان در پایین ابرکومو باشند. و این علامت این است که سهم روندی نزولی خواهد داشت.
سیگنال خنثی
هر وقت قیمت در داخل ابرکومو قابل مشاهده باشد، نباید برای خرید و فروش سهم اقدام شود چرا که در این شرایط روند سهم به خوبی قابل مشاهده نخواهد بود.
ویژگی های ابر کومو
- هر چه ابرکومو نازکتر باشد، کندل قیمت از آن آسان تر عبور خواهد کرد
- هر چه ابر کومو ضخیمتر باشد، کندل قیمت از آن دشوارتر عبور خواهد کرد و احتمال pullback در آن بیشتر خواهد بود
- هر چه سطوح ابر صافتر و خطیتر باشد، حمایت و مقاومت قویتری خواهد داشت
انواع حالت های ابر کومو
- حالت اول: کندل قیمت با قدرت از ابر عبور می کند
- حالت دوم: کندل قیمت روی ابر pullback می زند
- حالت سوم: کندل قیمت از ابر عبور می کند و در داخل ابر pullback می زند
- حالت چهارم: کندل قیمت از ابر عبور می کند و بالای ابر pullback می زند
- حالت پنجم: کندل قیمت نمی تواند از ابر عبور کند
قدرت ابر آتی کومو
قدرت ابر آتی کومو را بر اساس سنکو A و B آتی تعیین میکنیم. به این صورت که در یک روند صعودی قوی، ابر آتی کومو صعودی است و هر دو خط سنکو A و B به سمت بالا نشانه رفتهاند. در روند صعودی ملایم، ابر آتی کومو همچنان صعودی بوده و سنکو A آتی صعودی و سنکو B آتی صاف است و در روند صعودی ضعیف ابر آتی کومو صعودی است در حالی که سنکو A آتی نزولی و سنکو B آتی صاف به حساب میآید.
نکات کاربردی در خصوص کار با ابر کومو
- ابرکومو فعلی نشانگر حمایت و یا مقاومت مهمی در بازار است. سایه ابر کومو ابری است که در پشت قیمتهای بازار قرار دارد. به خاطر داشته باشید تا زمانی که سایه ابر کومو شکسته نشده باشد، به هیچ وجه نمیتوانیم به شروع روند جدید امیدوار باشیم؛ هرچه میزان نوسان قیمت در نزدیکی سایه کومو بیشتر باشد، اثر سایه کومو بر قیمتها بیشتر خواهد بود.
- اگر خط سنکو B بصورت صاف باشد، حمایت یا مقاومت قوی در بازار تلقی خواهد شد و هرچه که طول این خط سنکو B بلندتر باشد، با حمایت و مقاومت قویتری مواجه هستیم.
- سقف و کفهایی که توسط سنکو A تشکیل شدهاند در واقع حمایت یا مقاومت قوی بازار هستند و فضای بین سنکو A و سنکو B ابر آتی کومو نشانگر میزان نوسانات بازار است. توجه داشته باشید هرچه ضخامت ابر آتی کومو کمتر باشد روند قویتری در بازار به راه میافتد و خطوط سنکو A و سنکو B با ابر کومو همجهت خواهند شد.
- اگر قیمت بازار از سمت بالا وارد ابر کومو شود، روند بازار میتواند صعودی باشد و حرکت نزولی را بهعنوان یک اصلاح در نظر خواهیم گرفت و در صورتی که قیمت از پایین وارد سایه ابر کومو شود روند بازار میتواند نزولی باقی بماند و این حرکت صعودی بهعنوان یک اصلاح در نظر گرفته میشود.
- هرچه ضخامت ابر فعلی کومو بیشتر باشد به این معنی است که شکستن آن کار سختی خواهد بود. تصور کنید که در نمودار قیمتی شاهد تشکیل ابری ضخیم در چند روز آینده باشیم. به خوبی مشاهده میکنید که با رسیدن بازار به این محدوده زمانی، نوسانات خنثی در بازار موجود خواهد بود هرچند که تعیین محل دقیق نوسانات خنثی کار دشواری است اما آنچه برای ما بسیار اهمیت دارد تشخیص زمان آن به کمک ابر کومو است.
این ابزار را به درستی به کار بگیرید
در این مقاله به استفاده از ابر کومو برای نشان دادن حمایت یا مقاومت و به عنوان ابزاری برای ایجاد نوآوری در معاملات پرداختیم. ابرکومو به هیچ وجه برای ورود به معاملات استفاده نمیشود و برای ورود به معاملات، باید از روشهای دیگری برای سیگنالگیری استفاده کنید.
در نتیجه، کاربرد اصلی ابرکومو تشخیص روند، حمایت و مقاومت خواهد بود. آیا تاکنون در معاملات خود از مفاهیم یاد شده استفاده کردهاید؟ تا چه میزان روند کارتان را بهبود بخشیدهاست؟ لطفا پرسشها، پیشنهادها و نظرهای خود را با ما به اشتراک بگذارید.
ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud) چیست؛ آموزش استفاده در تحلیل تکنیکال
برای اینکه بتوانیم در بازار ارزهای دیجیتال یا بسیاری از بازارهای مالی دیگر مانند بورس و فارکس سرمایهگذاری موفقی داشته باشیم، لازم است حتما با علم تحلیل تکنیکال آشنا باشیم. در ادامه با ما همراه باشید تا یکی از ابزارهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال به نام ابر ایچیموکو را یاد بگیریم.
ابر ایچیموکو یک روش برای تحلیل تکنیکال است که چندین اندیکاتور را در یک نمودار واحد ترکیب میکند. این روش در نمودارهای شمعی به عنوان یک ابزار ترید یا معامله استفاده میشود که دید بسیار خوبی از نواحی حمایتی و مقاومتی قیمت در اختیارمان قرار میدهد.
این ابزار همچنین برای پیشبینی مورد استفاده قرار میگیرد و بسیاری از معاملهگران از آن برای تعیین جهت روند آینده و حرکت بازار استفاده میکنند.
مفهوم ابر ایچیموکو در اواخر سال ۱۹۳۰ میلادی انواع ابر کومو توسط یک روزنامهنگار ژاپنی به نام گویچی هوسادا مطرح شد. اما استراتژی معاملاتی خلاقانه او در سال ۱۹۶۹، یعنی بعد از چند دهه مطالعات و پیشرفتهای تکنیکال ارائه شد.
هوسادا نام ابزار نوآورانه خود را ایچیموکو کینکو (Ichimoku Kinko) گذاشت که در زبان ژاپنی به معنای «نمودار تعادل در یک نگاه» است.
چگونه کار میکند؟
سیستم ابر ایچیموکو اطلاعات را بر پایه اندیکاتورهای پیشرو و پسرو نشان میدهد و نمودار آن از ۵ خط تشکیل شده است:
- خط تغییر روند یا تنکان سن(Tenkan-sen): میانگین متحرک ۹ دوره (خط آبی رنگ)
- خط استاندارد یا کیجون سن(Kijun-sen): میانگین متحرک ۲۶ دوره
- خط پیشرو یا سنکو اسپن آ(Senkou Span A): میانگین متحرک خط روند و خط استاندارد است که به اندازه ۲۶ دوره به سمت راست، یعنی به آینده منتقل شده است.
- خط پیشرو یا سنکو اسپن بی(Senkou Span B): میانگین متحرک ۵۲ دوره که با انتقال شمعها به اندازه ۲۶ دوره به سمت راست (به جلو)، بدست میآید.
- خط تاخیر یا چیکو اسپن(Chikou Span): قیمت بسته شدن در ۲۶ دوره انواع ابر کومو گذشته.
فضای بین خط پیشروی A و خط پیشرو B، چیزی ست که ابر کومو را تولید میکند، که به نظر میرسد مهمترین بخش سیستم ایچیموکو باشد. این دو خط با شیفت دادن ۲۶ دوره به جلو، یک پیشبینی از آینده را ارائه میدهند، به همین دلیل به عنوان شاخصهای پیشرو در نظر گرفته می شوند.
چیکو اسپن یا خط تاخیر، یک شاخص پسرو است که با انتقال ۲۶ دوره به چپ یا عقب بدست میآید.
به صورت پیشفرض، این ابرها به رنگهای سبز و قرمز نمایش داده میشوند تا خواندن آن آسانتر شود.
یک ابر سبز رنگ زمانی ایجاد میشود که خط پیشروی A (خط ابر سبز رنگ)، بالاتر از خط پیشروی B (خط ابر قرمز رنگ) قرار گیرد.
طبیعتا اگر شرایط برعکس چیزی که گفته شد باشد، ابر قرمز رنگ تشکیل میشود.
لازم به ذکر است که بر خلاف روشهای دیگر، میانگینهای متحرکی که توسط استراتژی ایچیموکو استفاده میشوند، بر پایه قیمت بسته شدن شمعها کار نمیکنند. بلکه بر اساس بالاترین و پایینترین نقاط ثبت شده در یک دوره مشخص (میانگین بالا- پایین) محاسبه میشوند.
به عنوان مثال، معادله استاندارد برای یک خط تغییر روند ۹ روزه به صورت زیر است:
۲/(بیشترین مقدار ثبت شده در دوره ۹ روزه +کمترین مقدار ثبت شده در دوره ۹ روزه)=خط تنکان سن
تنظیمات ایچیموکو
پس از گذشت ۳ دهه تحقیق و آزمایش، گویچی هوسادا نتیجهگیری کرد که تنظیمات دورههای زمانی (۹,۲۶,۵۲) بهترین نتیجه را دارد. در آن زمان، برنامه کاری در ژاپن شامل شنبهها هم بود (فقط یکشنبهها تعطیل بود)، بنابراین عدد ۹، یک هفته و نیم (۶+۳ روز) را نشان میداد. اعداد ۲۶ و ۵۲ نیز به ترتیب یک و دو ماه را نشان میدادند.
در حالی که این تنظیمات هنوز هم در اکثر زمینه های معاملاتی ترجیح داده میشوند، کارشناسانی که از نمودارها استفاده میکنند، همیشه قادر به تنظیم این اعداد برای تطابق با استراتژیهای مختلف هستند.
برای مثال، در بازار ارزهای دیجیتال، بسیاری از معاملهگران، تنظیمات ایچیموکو را بر اساس بازار ۷/۲۴ (در بازار ارزهای دیجیتال تعطیلی وجود ندارد و این بازارها ۲۴ ساعته و هفت روزه هفته فعال هستند) از (۹,۲۶,۵۲) به (۱۰,۳۰,۶۰) تغییر میدهند. برخی دیگر پا فراتر گذاشته و تنظیمات را به (۲۰,۶۰,۱۲۰) تغییر میدهند تا سیگنالهای نادرست را کاهش دهند.
با این حال، هنوز هم در مورد اینکه بهترین اصلاحی که میتواند برای این تنظیمات صورت گیرد، بحث و اختلافنظر وجود دارد.
برخی استدلال میکنند که با توجه به چیزی که در مورد زمانبندی بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد، منطقی است تنظیمات آن را تغییر دهند، اما برخی دیگر ادعا میکنند که تغییر تنظیمات از حالت استاندارد اولیه خود ممکن است تعادل سیستم را بهم زده و سیگنالهای نامعتبر زیادی تولید کند.
تجزیه و تحلیل نمودار
سیگنالهای معاملاتی ایچیموکو
با توجه به عناصر متعددی که در ایچیموکو استفاده شده، ابر ایچیموکو انواع مختلفی از سیگنال را تولید میکند، که میتوان آنها را به سیگنالهای روند و سیگنالهای حرکتی تقسیم کرد.
سیگنالهای حرکتی: این سیگنالها با توجه به رابطه بین قیمت بازار، خط استاندارد و خط برگشتی تولید میشوند.
سیگنالهای حرکت صعودی زمانی ایجاد میشوند که یکی یا هر دو خط برگشتی و قیمت بازار بالای خط استاندارد حرکت کنند.
سیگنالهای حرکت نزولی زمانی ایجاد میشوند که یکی یا هر دو خط برگشتی و قیمت بازار زیر خط استاندارد حرکت کنند.
محل تقاطع بین خط برگشتی (تنکان سن) و خط استاندارد (کیجون سن) اغلب به عنوان یک عبور خط برگشتی (TK cross) شناخته میشود.
سیگنالهای روندی: این سیگنالها بر اساس رنگ ابر کومو و با توجه به موقعیت قیمت بازار نسبت به ابر ایجاد میشوند.
همانطور که گفته شد، رنگ ابر نشاندهنده تفاوت بین دامنههای خطوط پیشروی A و B است.
به سادگی میتوان گفت هنگامی که قیمتها بطور مکرر بالاتر از ابر قرار گیرند، احتمال زیادی وجود دارد که آن دارایی در روند صعودی قرار بگیرد. در مقابل، وقتی قیمتها زیر ابر باشند، میتواند نشانهای از شروع یک روند نزولی را به ما بدهد.
به جز چند استثنا، وقتی قیمتها حرکت رو به جلو در داخل ابر داشته باشند، میتواند نشانهای از یک روند مسطح یا خنثی باشد.
چیکو اسپن یا خط تاخیر، که یک شاخص پسرو است، یکی دیگر از ابزارهایی است که میتواند به معاملهگران کمک کند و روندهای بازگشتی را تایید کند. این شاخص دید خوبی از حرکت قیمتی (پرایس اکشن)، میدهد که میتواند روند صعودی را هنگامی که این شاخص بالای قیمتهای بازار حرکت میکند تشخیص دهد یا بالعکس روند نزولی را هنگامی که این شاخص زیر قیمتهای بازار حرکت میکند، تشخیص دهد.
بطور معمول، خط تاخیر به صورت تنها کاربردی نیست و در ترکیب با سایر اجزای ابر ایچیموکو مورد استفاده قرار میگیرد.
جمعبندی
سیگنالهای حرکتی
اگر قیمت بازار بالای خط استاندارد حرکت کند، سیگنالی برای تشخیص روند صعودی و اگر زیر خط استاندارد حرکت کند، تاییدی بر روند نزولی است.
عبور خط برگشتی (TK cross): اگر خط تغییر روند بالای خط استاندارد حرکت کند (روند صعودی) و زیر خط انواع ابر کومو استاندارد حرکت کند (روندنزولی) است.
سیگنالهای دنبال کننده روند
قیمت بازار بالای ابر ایچیموکو حرکت کند (روند صعودی) و زیر ابر حرکت کند (روند نزولی).
رنگ ابر از قرمز به سبز تغییر کند (روند صعودی) و از سبز به قرمز حرکت کند (روند نزولی).
خط پسرو یا تاخیر بالای قیمتهای بازار باشد، روند صعودی و زیز قیمتهای بازار باشد، روند نزولی است.
سطوح حمایت و مقاومت
نمودار ایچیموکو میتواند برای تشخیص نواحی حمایتی و مقاومتی نیز بکار رود. بطور معمول، خط پیشروی A (خط ابر سبز زنگ) در طول روند صعودی به عنوان یک خط حمایتی عمل میکند و در طول روند نزولی به عنوان یک خط مقاومتی عمل میکند.
در هر دو مورد، شمعهای نمودار تمایل دارند به خط پیشروی A نزدیکتر شوند، اما اگر قیمت در داخل ابر حرکت کند، خط پیشروی B نیز ممکن است به عنوان یک خط حمایتی/مقاومتی عمل کند. علاوه بر این، این واقعیت وجود دارد که هر دو خط پیشروی A و B با پیشبینی ۲۶ دوره آینده، این امکان را برای معاملهگران فراهم میکند که نواحی حمایتی و مقاومتی را پیشبینی کنند.
قدرت سیگنال
قدرت سیگنالهای تولید شده توسط ابر ایچیموکو به شدت به اینکه آیا آنها با روند گستردهتر همخوانی دارند یا خیر بستگی دارد. یک سیگنال که بخشی از یک روند واضحتر و بزگتر است، همیشه قویتر از آن سیگنالی است که در جهت مخالف روند غالب قرار میگیرد.
به بیانی دیگر، اگر یک سیگنال صعودی با روند صعودی همراه نباشد، ممکن است آن سیگنال گمراه کننده و نادرست باشد. بنابراین، زمانی که یک سیگنال تولید میشود، رنگ و موقعیت آن نسبت به ابر بسیار مهم است. حجم معاملات نیز پارامتری است که حتما باید آن را در نظر گرفت.
باید توجه داشت که استفاده از ایچیموکو در تایمفریمهای کوچکتر (نمودارهایی با تایم فریمهای کمتر از روزانه)، منجر به تولید سیگنالهای نادرست میشود. بطور کلی، تایمفریمهای طولانیتر (روزانه، هفتگی، ماهیانه) حرکتهای قیمتی قابل اطمینانتر انواع ابر کومو و سیگنالهای تعیینکننده روند درستتری را تولید میکنند.
حرف آخر
گویچی هوسادا، بیش از ۳۰ سال از عمر خود را وقف ایجاد و اصلاح سیستم ایچیموکو کرد که حالا توسط میلیونها معاملهگر در سراسر جهان استفاده میشود.
به عنوان یک روش نموداری جامع، ابرهای ایچیموکو هم برای تشخیص روند بازار استفاده میشوند و هم برای تعیین حرکت بازار. همچنین، خطوط پیشرو، تشخیص سطوح مقاومتی و حمایتی بالقوه را که هنوز تست نشدهاند، برای معاملهگران آسانتر میکند.
اگرچه ممکن است در ابتدا نمودار بیش از حد شلوغ و پیچیده به نظر برسد، اما مانند بقیه روشهای تحلیل تکنیکال به دخالت ذهن انسان (مانند رسم خطوط روند) وابسته نیست.
با وجود چالشهایی که در مورد تنظیمات ایچیموکو وجود دارد، استراتژی آن برای استفاده نسبتا آسان است.
این سیستم باید با ترکیب با سایر روشها استفاده شود تا بتواند به درستی برای تایید روند و کم کردن خطاهای معامله مورد استفاده قرار گیرد.
مقدار اطلاعاتی که این نمودار نشان میدهد ممکن است برای مبتدیان خیلی زیاد و گیجکننده باشد. در نتیجه برای اینگونه معاملهگران، غالبا پیشنهاد میشود قبل از شروع کار با ابر ایچیموکو، با اندیکاتورهای پایهایتر کار کنند.
شما همچنین میتوانید با شرکت در دوره اطلس ارزدیجیتال، به صورت ویدیویی و با پشتیبانی اساتید مجرب، نحوه ترید با ایچیموکو را یاد بگیرید. بخشی از آموزش ایچیموکو در دوره اطلس ارزدیجیتال پلاس:
معرفی کامل ابرهای ایچیموکو (Ichimoku Clouds)؛ یکی از کامل ترین ابزار ترید!
ابرهای ایچیموکو (Ichimoku Clouds) روشی برای تحلیل تکنیکال است که شاخصهای متعددی را در یک نمودار خاص ترکیب میکند. این روش در نمودارهای کندل استیک به عنوان یک ابزار ترید مورد استفاده قرار میگیرد که اطلاعات مفیدی را در مورد مناطق حمایت و مقاومت قیمت فراهم میکند.
از ابرهای ایچیموکو همچنین به عنوان یک ابزار پیش بینی هم استفاده میشود و بسیاری از تریدرها وقتی که سعی میکنند جهت روندهای آینده و حرکت آنی بازار را تعیین کنند، از آن استفاده انواع ابر کومو میکنند.
ابرهای ایچیموکو در اواخر دهه ۱۹۳۰ توسط یک روزنامه نگار ژاپنی به نام Goichi Hosada تجسم و ابداع شد؛ اما این استراتژی ترید در سال ۱۹۶۹ بعد از دههها مطالعه و بهبود منتشر شد.
Hosada این استراتژی را Ichimoku Kinko Hyo نامید که یک عبارت ژاپنی است و میتوان آن را به “نمودار موازنه در یک نگاه” ترجمه کرد.
استراتژی ابرهای ایچیموکو چگونه کار میکند؟
سیستم ابرهای ایچیموکو دادهها را بر اساس اندیکاتورهای پیشرو (Leading) و تاخیری (Lagging) نمایش میدهد که از پنج خط تشکیل شده است:
- خط تبدیل (Tenkan-Sen): میانگین متحرک دوره ۹
- خط مبنا (Kijun-Sen): میانگین متحرک دوره ۲۶
- محدوده مقدم A یا Senkou Span A: میانگین متحرک خطوط تبدیل و مبنا که ۲۶ دوره را در آینده پیش بینی میکند.
- محدوده مقدم B یا Senkou Span B: میانگین متحرک دوره ۵۲ که ۲۶ دوره را در آینده پیش بینی میکند.
- محدوده تاخیری (Chikou Span): قیمت بسته شدن دوره حال حاضر که ۲۶ دوره در گذشته را طرح ریزی کرده است.
فضای بین محدوده مقدم A و محدوده مقدم B چیزی است که ابر را ایجاد میکند و این احتمالا برجسته ترین عنصر سیستم ابرهای ایچیموکو است. این دو خط ۲۶ دوره در آینده را طرحریزی میکنند و اطلاعات قیمتی را پیش بینی میکنند. ابرهای ایچیموکو به همین دلیل به عنوان یک اندیکاتور پیشرو دسته بندی میشود. از طرف دیگر، محدوده Chikou یک شاخص تاخیری است که ۲۶ دوره در گذشته را طرحریزی میکند.
معمولا ابرها به صورت سبز یا قرمز نمایش داده میشوند و به این ترتیب، خواندن آنها آسانتر میشود. یک ابر سبز زمانی ایجاد میشود که محدوده مقدم A بالاتر از محدوده مقدم B باشد و بالعکس، یک ابر قرمز نتیجه موقعیت متضاد تشکیل ابر سبز است.
شایان توجه است که بر خلاف روشهای دیگر، میانگینهای متحرکی که توسط استراتژی ابرهای ایچیموکو مورد استفاده قرار میگیرند بر اساس قیمت بسته شدن کندلها نیستند؛ در عوض، این میانگینها بر اساس نقاط بالا و پایینی محاسبه میشوند که در داخل یک دوره ثبت شدهاند. به عنوان مثال، معادله استاندارد برای یک خط تبدیل ۹ روز به صورت زیر است:
Conversion Line= (9d high + 9d low)/2
تنظیمات ابرهای ایچیموکو
بعد از بیش از سه دهه تحقیق و آزمایش، Goichi Hosada نتیجه گرفت که تنظیمات (۵۲، ۲۶، ۹) بهترین نتایج را به همراه دارند. در آن زمان، برنامه تجاری ژاپن شامل روزهای شنبه نیز بود، بنابراین عدد ۹ ارائه دهنده یک هفته و نیم بود. اعداد ۲۶ و ۵۲ به ترتیب ارائه دهنده یک و دو ماه بودند.
با این که این تنظیمات هنوز هم در اکثر فضاهای ترید متداول هستند، کارشناسان چارت همیشه قادر به تنظیم آنها در ارتباط با استراتژیهای گوناگون هستند.
به عنوان مثال در بازارهای ارز دیجیتال، بسیاری از تریدرها تنظیمات ایچیموکو را طوری تنظیم میکنند که انعکاس دهنده یک بازار همیشگی و بدون تعطیلی باشد و اغلب تنظیمات را به (۶۰، ۳۰، ۱۰) تغییر میدهند. تعدادی حتی از این هم فراتر میروند و تنظیمات را به صورت (۱۲۰، ۶۰، ۲۰) در نظر میگیرند تا سیگنالهای اشتباه را با این روش تقلیل دهند.
هنوز هم مباحثات ادامهداری در مورد این که تغییر دادن تنظیمات چقدر میتواند موثر باشد، وجود دارد. در حالی که بعضی انجام دادن تنظیمات را منطقی میدانند، دیگران ادعا میکنند که ترک کردن تنظیمات استاندارد، توازن سیستم را به هم میریزد و سیگنالهای نامعتبری را تولید میکند.
سیگنالهای ترید ابرهای ایچیموکو
ابرهای ایچیموکو به دلیل وجود عناصر متعدد، انواع مختلفی از سیگنالها را تولید میکند. ما میتوانیم آنها را به سیگنالهای دنبال کنندهی روند و سیگنالهای حرکت آنی تقسیم بندی کنیم.
سیگنالهای حرکت آنی بر طبق رابطه بین قیمت بازار، خط مبنا (Kijun-Sen) و خط تبدیل (Tenken-Sen) ایجاد میشوند. سیگنالهای حرکت آنی صعودی وقتی ایجاد میشوند که خط تبدیل و قیمت بازار، هر دو و یا یکی از آنها در بالای خط مبنا حرکت کند.
سیگنالهای حرکت آنی نزولی وقتی ایجاد میشوند که هر دو خط مبنا و قیمت بازار و یا یکی از آنها در زیر خط مبنا حرکت کند. برخورد بین خط تبدیل و خط مبنا اغلب به عنوان صلیب TK شناخته میشود.
سیگنالهای دنبال کنندهی روند، بر طبق رنگ ابر و موقعیت قیمت بازار در ارتباط با ابر انواع ابر کومو ایجاد میشوند. همچنان که ذکر شد، رنگ ابر انعکاس دهنده تفاوت بین محدودههای مقدم A و B است.
به بیان ساده، وقتی قیمتها همواره در بالای ابرهای ایچیموکو هستند، احتمال بالاتری دارد که روند صعودی باشد. بر عکس، حرکت قیمتها در پایین ابرهای ایچیموکو ممکن است به عنوان یک نشانه نزولی تعبیر شود و روند نزولی را نشان دهد. گاها استثناهایی پیش میآید و وقتی که قیمتها در داخل ابر به کنارهها حرکت میکنند، روند را میتوان خنثی در نظر گرفت.
محدوده تاخیری عنصر دیگری است که به تریدر ها کمک میکند تا برگشتهای احتمالی روند را شناسایی و تایید کنند. این محدوده، اطلاعاتی را در زمینه قدرت رفتار قیمت فراهم میکند و روند صعودی را وقتی که در بالای قیمتهای بازار حرکت میکند، تایید مینماید و برعکس، وقتی که در زیر قیمتها حرکت میکند نیز روند نزولی را تایید میکند.
معمولا محدوده تاخیری در ارتباط با دیگر مولفههای ابرهای ایچیموکو مورد استفاده قرار میگیرد نه به تنهایی.
خلاصه ابرهای ایچیموکو
سیگنالهای حرکت آنی
- قیمت بازار در بالا (صعودی) یا پایین (نزولی) خط مبنا حرکت میکند.
- صلیب TK: خط تبدیل در بالا (صعودی) یا پایین (نزولی) خط م
بنا حرکت میکند.
سیگنالهای دنبال کننده روند
- قیمت بازار در بالا (صعودی) یا پایین (نزولی) ابرهای ایچیموکو حرکت میکند.
- تغییر رنگ ابر از قرمز به سبز (صعودی)، و تغییر از سبز به قرمز (نزولی).
- محدوده تاخیری در بالا (صعودی) یا پایین (نزولی) قیمتهای بازار است.
سطوح مقاومت و حمایت
نمودار ابرهای ایچیموکو همچنین میتواند برای شناسایی مناطق حمایت و مقاومت مورد استفاده قرار گیرد. معمولا محدوده مقدم A به عنوان یک خط حمایتی در خلال روندهای صعودی و به عنوان یک خط مقاومت در روندهای نزولی عمل میکند.
در هر دو مورد، کندل استیکها تمایل دارند که نزدیک به محدوده مقدم A حرکت کنند، اما اگر قیمت به داخل ابر حرکت کند، محدوده مقدم B ممکن است به عنوان خط مقاومت یا حمایت عمل کند.
این حقیقت که هر دو محدودههای مقدم، ۲۶ دوره در آینده را پیش بینی میکنند، به تریدرها اجازه میدهد که مناطق حمایت و مقاومت احتمالی را پیش بینی کنند.
قدرت سیگنال
قدرت سیگنالهایی که توسط ابر ایچیموکو ایجاد میشوند، تا حدود زیادی بستگی به این دارد که آیا این سیگنالها در روند قدرتمندتر ارائه میشوند یا در هنگام اصلاح قیمت؛ سیگنالی که بخشی از یک روند قویتر و واضحتر باشد، همیشه قدرت بیشتری نسبت به سیگنالی دارد که در مواقع اصلاح قیمتی ارائه میشود.
به عبارت دیگر، اگر یک سیگنال صعودی در مطابقت با یک روند صعودی روی ندهد، ممکن است گمراه کننده باشد. بنابراین هر وقتی که سیگنال ایجاد میشود، شناسایی رنگ و موقعیت ابر مهم است. حجم ترید نیز چیزی است که باید مورد توجه قرار داد.
به یاد داشته باشید که استفاده از ایچیموکو با تایم فریمهای کوتاهتر میتواند مقدار زیادی همهمه و سیگنالهای اشتباه ایجاد کند. به طور کلی میتوان گفت که تایم فریمهای طولانیتر (نمودار های روزانه، هفتگی و ماهیانه) سیگنالهای معتبرتری را فراهم میکنند.
همچنین ترکیب ابرهای ایچیموکو با امواج الیوت، استراتژی مناسبی برای کسانی است که با امواج الیوت کار میکنند. البته ابرهای ایچیموکو در رابطه با یافتن نقطه خروج الیوت، عملکرد خوبی ندارند؛ اما برای یافتن نقطه ورود در امواج الیوت، میتوان گفت بهترین ابزار است.
نتیجه گیری
Goichi Hosada بیش از سی سال از زندگی خود را به ایجاد و پالایش سیستم ایچیموکو اختصاص داد که در حال حاضر این سیستم توسط میلیونها تریدر در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد.
ابرهای ایچیموکو به عنوان یک روش نموداری جامع برای شناسایی روندهای بازار مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین محدودههای مقدم به کارشناسان چارت کمک میکند تا سطوح مقاومت و حمایت احتمالی و مومنتوم (قدرت قیمت) را پیش بینی کنند.
اگرچه نمودارها در نگاه اول ممکن است خیلی پیچیده و شلوغ باشند، اما مانند دیگر روشهای تحلیل تکنیکال متکی بر ترسیم (خطوطی مثل خط روند یا فیبوناچی) نیستند. و علیرغم بحثهای ادامهدار در مورد تنظیمات ایچیموکو، استفاده از این استراتژی نسبتا آسان است.
این اندیکاتور هم مانند دیگر اندیکاتورها باید به همراه تکنیکهای دیگر مورد استفاده قرار گیرد تا روندها را به درستی تایید کند و خطرات ترید را به حداقل برساند.
مقدار اطلاعاتی که ابرهای ایچیموکو نمایش میدهد، ممکن است برای مبتدیان مقداری سخت و پیچیده باشد؛ بنابراین تریدرهای مبتدی بهتر است که قبل از کار کردن با ابرهای ایچیموکو ابتدا با اندیکاتورهای اصلی کار کنند.
ابر کومو چیست
تا کنون در مجله فرادرس، مقالات و آموزشهای متنوعی را در موضوع «ابر کومو چیست» منتشر کرده ایم. در ادامه برخی از این مقالات مرتبط با این موضوع لیست شده اند. برای مطالعه هر مقاله، لطفا روی عنوان آن کلیک کنید.
در ادامه سری مطالب بورس، اینبار به «ایچیموکو کینکو هایو» (Ichimoku Kinko Hyu) میپردازیم. ایچیموکو سطوح حمایتی و مقاومتی متعددی را ارائه میدهد و در…
با فرادرس
آموزشهای ویدئویی فرادرس
همراه شوید
سازمان علمی و آموزشی «فرادرس» (Faradars) از قدیمیترین وبسایتهای یادگیری آنلاین است که توانسته طی بیش از ده سال فعالیت خود بالغ بر ۱۲۰۰۰ ساعت آموزش ویدیویی در قالب فراتر از ۲۰۰۰ عنوان علمی، مهارتی و کاربردی را منتشر کند و به بزرگترین پلتفرم آموزشی ایران مبدل شود. فرادرس با پایبندی به شعار «دانش در دسترس همه، همیشه و همه جا» با همکاری بیش از ۱۸۰۰ مدرس برجسته در زمینههای علمی گوناگون از جمله آمار و دادهکاوی، هوش مصنوعی، برنامهنویسی، طراحی و گرافیک کامپیوتری، آموزشهای دانشگاهی و تخصصی، آموزش نرمافزارهای گوناگون، دروس رسمی دبیرستان و پیش دانشگاهی، آموزشهای دانشآموزی و نوجوانان، آموزش زبانهای خارجی، مهندسی برق، الکترونیک و رباتیک، مهندسی کنترل، مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، مهندسی صنایع، مهندسی معماری و مهندسی عمران توانسته بستری را فراهم کند تا افراد با شرایط مختلف زمانی، مکانی و جسمانی بتوانند با بهرهگیری از آموزشهای با کیفیت، به روز و مهارتمحور همواره به یادگیری بپردازند. شما هم با پیوستن به جمع بزرگ و بالغ بر ۶۰۰ هزار نفری دانشجویان و دانشآموزان فرادرس و با بهرهگیری از آموزشهای آن، میتوانید تجربهای متفاوت از علم و مهارتآموزی داشته باشید. مشاهده بیشتر
هر گونه بهرهگیری از مطالب مجله فرادرس به معنی پذیرش شرایط استفاده از آن بوده و کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب، تنها با کسب مجوز مکتوب امکان پذیر است.
© فرادرس ۱۴۰۱
دیدگاه شما