راهکار کاهش ریسک در بورس چیست؟
کارشناس بازار سرمایه گفت: با توجه به نوسانات بازار سرمایه افرادی که اطلاعات کافی در زمینه خرید و فروش در بورس ندارند میتوانند در صندوقهای بورسی، سرمایهگذاری کنند.
به گزارش بازار، علی رسولیزاده افزود: افراد به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم در بورس سرمایهگذاری میکنند که صندوقهای سرمایهگذاری، مسیر سرمایهگذاری غیرمستقیم است.
وی بیان کرد: افراد تازهکار بهتر است برای ورود به بازار از صندوقهای سرمایهگذاری استفاده کنند، زیرا این صندوقها توسط یک تیم حرفهای مدیریت میشود و با مدیریت بهینه داراییها، در بازار سرمایه کارآمدتر حضور مییابند.
رسولیزاده افزود: بدلیل ماهیت ریسکپذیری بازار سرمایه، صندوقهای سرمایهگذاری در شرایط مثبت و منفی از ریسک نقدشوندگی چیست؟ نوسانات بازار به دور هستند، زیرا این صندوقها از سبد دارایی متفاوتی تشکیل شدهاند و نسبت به افرادی که دارای تک سهم هستند ریسک کمتری دارند.
وی ادامه داد: وقتی سرمایهگذار در بورس، به صورت تک سهم وارد شود امکان نقدشوندگی سریع سهم کم است، اما این صندوقها بدلیل ترکیبی از سهام و دارایی، قابلیت نقدشوندگی سریعی دارند.
رسولیزاده با اشاره اینکه صندوقهای سرمایهگذاری در دنیا به نام صندوقهای سرمایهگذاری مشترک شناخته میشوند گفت: صندوقهای سرمایهگذاری در دنیا یکی از ابزار متعارف هستند و در کشورهای مختلف بیشتر مردم برای ورود به بازار سرمایه از صندوقهای سرمایهگذاری استفاده میکنند و به ندرت بطور مستقیم وارد بازار میشوند.
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: برای تسهیل سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری، سازمان بورس و اوراق بهادار با همکاری کسب و کارهای نوپا (استارتاپها) محیطی را فراهم کرده تا افراد به راحتی با استفاده از تلفن همراه از صندوقهای سرمایهگذاری استفاده کنند.
وی افزود: سرمایهگذاران میتوانند با استفاده از تلفن ریسک نقدشوندگی چیست؟ همراه، صندوقهای سرمایهگذاریهای مختلف را ارزیابی کند و با اگاهی کامل اقدام به خرید واحدهای صندوق کنند.
رسولیزاده گفت: با خرید واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری مردم میتوانند سرمایهگذاری کارآمدتر و با نقدشوندگی بیشتری در بازار داشته باشند.
آشنایی با مفهوم ریسک و بازده در بورس
سرمایهگذاری در بازار سرمایه معمولاً با هدف دستیابی به سود و بازدهی بسیار خوب در آینده میباشد. بنابراین هر فردی پیش از سرمایهگذاری در این بازار باید با یک سری مفاهیم و اصطلاحات مهم در آن آشنایی داشته باشد. آگاهی از این مفاهیم به افراد کمک میکند تا سرمایهگذاری آنها با ریسک کمتری همراه باشد و احتمال موفقیت آنها افزایش یابد. «ریسک» و «بازده» از ارکان اصلی و عضو جدایی ناپذیر بازار سرمایهگذاری به حساب میآیند که هر سرمایهگذاری باید با آنها آشنایی کامل داشته باشد. در دنیای مالی و سرمایهگذاری، این دو مفهوم مخالف یکدیگر هستند. اما یک سرمایهگذاری مطمئن و پرسود، همواره بر اساس ارتباطی که بین ریسک و بازده وجود دارد، انجام میشود و نمیتوان آنها را جدا از هم در نظر گرفت. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ به بررسی مفهوم ریسک و بازده در بورس و نقش آن در سرمایهگذاری میپردازیم.
ریسک و بازده در بورس : تعریف ریسک
تعریف ریسک و بازده آن در بازار بورس چیست
در رابطه با مبحث ریسک و بازده در بورس در توضیح ریسک باید بگوییم که ریسک (RISK)، تفاوت بین پیشبینی و واقعیت است. همهی افراد هنگام سرمایهگذاری، از بازدهی سرمایهی خود پیشبینی و انتظاری دارند؛ در واقع آنها وقتی سهمی را میخرند، انتظار دارند که به میزان مشخصی سود دریافت کنند. حال اگر این انتظار محقق شود، طبیعتاً ریسک سرمایهگذاری به حداقل میرسد و حتی گاهی اوقات میتوان ریسک را به صفر رساند. اما اگر این پیشبینی درست از آب در نیاید، ریسکی برای سرمایهگذاری وجود خواهد داشت که باید به آن توجه نمود. البته در کنار این موارد، شخصیت افراد و میزان ریسکپذیری سرمایهگذارن و سهامداران هم در تحقق ریسک، اهمیت بسیاری دارد. باید دید که فرد تا چه حدی آماده است که ریسک را بپذیرد. بنابراین میتوان گفت که بین ریسکپذیری و روحیهی افراد رابطهی مستقیم وجود دارد.
برخی افراد ریسکپذیر هستند و بعد از آنکه سرمایهی خود را در بازار فعال میکنند و سهم میخرند، به ریسک تن میدهند و ترسی از این موضوع ندارند. اما افرادی هم هستند که ریسکگریز میباشند و ترجیح میدهند که به روش سرمایهگذاری غیرمستقیم وارد بازار بورس شوند. چرا که در این روش، مدیریت دارایی توسط کارشناسان مسلط به علوم تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی انجام میشود. بنابراین ریسک نقدشوندگی چیست؟ ریسک معاملات به میزان قابل توجهی کاهش خواهد یافت. برای بررسی ریسک و بازده در بورس میتوانید ریسک سرمایهگذاری را با توجه به فرمول زیر محاسبه نمایید:
بازده واقعی – بازده پیشبینی شده = ریسک
انواع ریسک در سرمایهگذاری
برای آشنایی با مفهوم ریسک و بازده باید انواع ریسک را بشناسید. از یک منظر میتوان ریسک را به دو بخش تقسیم کرد.
۱. ریسک سیستماتیک (قابل اجتناب): ریسک سیستماتیک یا همان ریسک قابل اجتناب به عوامل درونی شرکت بستگی دارد. این ریسک، تغییرپذیری در بازدهی کل اوراق بهادار را مستقیماً ناشی از تغییرات بازار یا اقتصاد میداند. از آنجایی که ریسکهای سیستماتیک، غیر قابل کنترل هستند، کاهشپذیر هم نخواهند بود. ریسک تورم،ریسک نرخ بهره، ریسک بازار و گاهی هم ریسک سیاسی، از جمله منابعی هستند که این ریسک را شارژ میکنند.
۲. ریسک غیر سیستماتیک (غیر قابل اجتناب): در مقابل ریسکهای غیرسیستماتیک قرار دارند که به عوامل بیرونی شرکت بستگی دارند و قابل کنترل و کاهشپذیر هستند. هنگام بررسی ریسک و بازده در بورس باید بدانید که ریسکهای غیرسیستماتیک، قیمتی از تغییرپذیری را در برمیگیرند که در بازدهی اوراق بهادار باشد و به تغییرپذیری کلی بازار یا اقتصاد بستگی ندارد. بنابراین از طریق استراتژیهایی مثل تنوعسازی میتوان این ریسک را کاهش داده و حتی به صفر رساند. ریسک مالی،ریسک تجاری و ریسک نقدینگی، از مهمترین منابعی هستند که این ریسک را شارژ میکنند.
برای محاسبهی ریسک کل، از فرمول زیر میتوان استفاده کرد:
ریسک سیستماتیک+ریسک غیر سیستماتیک=ریسک کل
ریسک و بازده در بورس : منابع ریسک در سرمایهگذاری
منابع ریسک در سرمایهگذاری بورس به چه معناست
در بحث ریسک و بازده عوامل متعددی موجب به ریسک نقدشوندگی چیست؟ وجود آمدن ریسک در بورس میشوند که انواع مختلف از ریسک را به وجود آوردهاند. در واقع اگر از این منظر به ریسکها نگاه کنیم، انواع دیگری از ریسک را به قرار زیر خواهیم داشت:
۱. ریسک نرخ تورم: در اثر افزایش نرخ تورم یعنی کاهش قدرت خرید مردم به وجود میآید.
۲. ریسک تجاری: ناشی از انجام تجارتهای مختلف در یک صنعت خاص است که تغییر در قیمت را موجب خواهد شد.
۳. ریسک نرخ ارز: ناشی از تغییرات در بازدهی اوراق بهادار است که در نتیجهی نوسانات ارزهای خارجی میتواند ایجاد شود.
۴. ریسک مالی: ریسک ناشی از بکارگیری بدهی در شرکت است. هرچقدر بدهی در شرکت بیشتر باشد، ریسک مالی آن بیشتر است.
۵. ریسک نقدشوندگی: در بحث ریسک و بازده در بورس این ریسک در نتیجهی عدم احتمال تبدیل شدن به پول نقد در یک دارایی به وجود میآید.
۶. ریسک سیاسی: ریسک سیاسی یا ریسک کشور به ثبات یک کشور از لحاظ سیاسی و اقتصادی مربوط میباشد. این ریسک در کشورهایی که از نظر سیاسی اقتصادی دارای ثبات بالاتری هستند، کمتر میباشد.
۷. ریسک نرخ سود: در اثر تغییرات و نوساناتی که در سود بانکی پیش میآید و باعث افزایش یا کاهش ارزش اوراق مشارکت میشود، به وجود میآید. (ریسکی است که سرمایهگذاران هنگام خرید اوراق قرضه، آن را میپذیرند).
در زمان بررسی ریسک و بازده در بورس لازم است تا به این نکته توجه داشته باشید که تمام ریسکهای نام برده شده در این بخش را از طریق اطلاعاتی که در بورس به صورت شفاف ارائه میشود و در اختیار همگان قرار میگیرد، شناسایی نمایید. یعنی باید با تحقیق راجع به یک سری اطلاعات خاص، این ریسکها را در سهم موردنظر شناسایی کرد.
ریسک و بازده در بورس : تعریف بازده
موضوع مهم دیگری که در بحث ریسک و بازده وجود دارد، بازده میباشد. هرچقدر که میزان ریسک بالاتر باشد و حتی محقق شود، طبیعتاً بازدهی یا سود بیشتری نصیب سهامدار خواهد شد. این افزایش بازدهی در نتیجهی بالا رفتن ریسک، پاداش ریسک تعریف میشود. به همین جهت افرادی که ریسکپذیری خوبی دارند، پاداش خوبی را در قالب سود بیشتر برای ریسک خود دریافت خواهند کرد. بازدهی ممکن است «بازده مورد انتظار» یا «بازده واقعی» باشد. بازده مورد انتظار (Expected Return)، بازدهی است که سرمایهگذار انتظار دارد و پیش بینی میکند که آن را در سرمایهگذاری به دست آورد. اما بازده واقعی (Realized Return)، مقدار حقیقی و عملی بازدهای است که سرمایهگذار از سرمایهگذاری خود در پایان زمان سرمایهگذاری کسب خواهد کرد.
رابطه بین ریسک و بازده در بورس
چه رابطه ای بین ریسک و بازده در بازار بورس وجود دارد؟
با توجه به موارد گفته شده، حتما به رابطهی مستقیم ریسک و بازده در بورس پی بردهاید. با این حساب سرمایهگذارانی که به دنبال بازدهی بالا هستند، باید ریسک بیشتری را بپذیرند. عکس این موضوع نیز صادق است؛ یعنی سرمایهگذارانی که توانایی پذیرش ریسک بالا را ندارند، نباید انتظار بازدهی و سود بالا را نیز داشته باشند. بنابراین میتوان گفت که تمام تصمیمات سرمایهگذاران بر مبنای رابطهی بین این دو مفهوم شکل میگیرد. به بیان دیگر، افراد پیش از سرمایهگذاری باید میزان ریسکپذیری خود را بسنجند و سپس بر اساس آن اقدام به سرمایهگذاری نمایند. سرمایهگذارانی که ریسکپذیری بالایی دارند، میتوانند وارد بازار بورس شده، سهام بخرند و معامله کنند. اما ورود به بازار بورس به آن دسته از افرادی که تحمل پذیرش ریسک در آنها پایین است، توصیه نمیشود. در عوض این افراد میتوانند وارد بازارهای مالی بدون ریسک (خرید اوراق مشارکت)، که درصد سود آنها تضمینی است، شوند.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی مفهوم ریسک و بازده در بورس و نقش آن در سرمایهگذاری پرداختیم. ریسک و بازده از جمله موارد بسیار مهمی هستند که پیش از خرید سهام باید به آنها توجه داشته باشید. به خاطر داشته باشید که در صورت افزودن نمادهای با ریسک بالا به پرتفوی خود، امکان بازدهی سبد شما افزایش مییابد. البته از طرفی امکان زیانده بودن هم بالا خواهد رفت. پس باید سبدی را تشکیل دهید که ریسک و بازدهی معقولی داشته باشد. یک روش دیگر برای سرمایهگذاری کمریسک استفاده از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و یا افزودن سبدی متنوع از سهام مختلف با ریسک کم است. برای آشنایی بیشتر با خرید سهام خوب میتوانید از دوره های آموزش بورس استفاده نمایید. چراغ ، بهعنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با ارائهی مهمترین نکات بورسی به شما برای سرمایهگذاری در این بازار کمک نماید.
اوراق خزانه اسلامی چیست؟
اوراق خزانه اسلامی که با نماد «اخزا» شناخته میشوند اوراقی بدون کوپن هستند. منظور از بدون کوپن بودن اوراق، این است که به آنها هیچ سودی تعلق نمیگیرد و نرخ سود این اوراق برابر صفر است.
اوراق خزانه اسلامی چیست؟
اسناد خزانه اسلامی، ابزاری مالی است که مبتنی بر بدهی دولت به نظام بانکی، ذینفعان و تامینکنندگان منابع بوده و بهوسیله خزانهداری کل وزارت امور اقتصادی و دارایی منتشر میشود.
دولت برای پرداخت بدهیهای خود به طلبکاران غیردولتی (مثل پیمانکاران)، از اوراق اسلامی استفاده میکند، در واقع با انتشار این اوراق دولت پرداخت بدهیهایش را به تعویق میاندازد.
تنها تفاوتی که اوراق خزانه اسلامی با اوراق خزانه رایج در دنیا دارد این است که در ایران اوراق صادر شده به شکل مستقیم به طلبکاران داده میشود و آنها در صورت نیاز به وجه نقد میتوانند آن را در بازار فرابورس به فروش برسانند. این تفاوت ناشی از وجود مشکلات فقهی در اوراق خزانه رایج در دنیا است.
با استفاده از این اوراق دولت علاوهبر تسویه بدهیهای خود، میتواند در کنار کنترل وجوه نقد موجود در بازار کسری بودجه خود را نیز از این طریق تامین کند.
ویژگیهای اوراق خزانه اسلامی
اوراق خزانه اسلامی که با نماد «اخزا» شناخته میشوند اوراقی بدون کوپن هستند. منظور از بدون کوپن بودن اوراق، این است که به آنها هیچ سودی تعلق نمیگیرد و نرخ سود این اوراق برابر صفر است. خریداران این اوراق تنها از تفاوت قیمت خرید و ارزش اسمی آن در سررسید سود خواهند کرد. دارندگان این اوراق در تاریخ سررسید وجه نقدی معادل مبلغ اسمی، از دولت دریافت میکنند. سررسید این اوراق معمولا در بازه زمانی ۴ تا ۵۲ هفته است.
اوراق خزانه اسلامی، اوراقی هستند که سررسید آنها کمتر از یک سال است و طی این دوره هیچ سودی به دارندگان آن تعلق نمیگیرد. این اوراق ریسک نکول ندارند و ریسک نقدشوندگی آنها بسیار پایین است.
اوراق خزانه اسلامی، اوراقی هستند ریسک نقدشوندگی چیست؟ که سررسید آنها کمتر از یک سال است و طی این دوره هیچ سودی به دارندگان آن تعلق نمیگیرد. این اوراق ریسک نکول ندارند و ریسک نقدشوندگی آنها بسیار پایین است. تنها ریسکی که میتواند این اوراق را تهدید کند ریسک نوسان قیمتی آنها است.
ریسک نکول
اوراق خزانه، جزء اوراق بدون ریسک در نظر گرفته میشوند. از آنجایی که این اوراق توسط دولت، برای تامین بودجه و یا پرداخت بدهیهایش منتشر میشوند، ریسک نکول (عدم ایفای تعهدات در تاریخ سر رسید) نخواهند داشت. زیرا دولت این اوراق را بهعنوان بدهیهای خود درنظر میگیرد و پرداخت آنها را در اولویت قرار میدهد.
خزانهداری کل کشور نیز پرداخت مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی را در تاریخ سررسید تعهد میکند. این تعهدنامه به امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی رسیده است.
ریسک نقدشوندگی
اوراق خزانه ریسک نقدشوندگی خیلی پایینی دارند. زیرا این اوراق قابلیت معامله در بازار فرابورس را دارند. حجم روزانه معاملات این بازار بسیار بالا است، بنابراین دارندگان این اوراق هر زمان که بخواهند میتوانند اقدام به فروش آن کنند. علاوهبر آن وجود بازارگردانان متعدد به نوعی تضمینی برای نقدشوندگی این اوراق است. چون بازارگردانان در طول ساعت معاملاتی حضور دارند و همزمان اقدام به خرید و فروش در بازار میکنند.
تنها ریسکی که این اوراق با خود دارند ریسک نوسانات قیمتی است، چون قیمت این اوراق بر اساس فرایند عرضه و تقاضا مشخص میشود.
مزایای انتشار اوراق خزانه اسلامی
۱-انتشار این اوراق باعث میشود تا دولت برای تامین مالی خود، دست به استقراض نزند و منجر به حفظ استقلال کشور میشود.
۲-کمک به سیاستهای پولی و مالی به منظور اعمال سیاستهای بهینه جهت تنظیم و کنترل انتظارات بازار است.
۳-ایجاد بستری مناسب برای توسعه ابزارهای مالی بازار
از آنجایی که این اوراق بدون ریسک هستند، نرخ بازده آنها، نرخ بازده بدون ریسک در نظر گرفته میشود، به گونه ای که با استفاده از این اوراق میتوان از انتظارات بازار از نرخ سود بدون ریسک با سررسیدهای مختلف آگاه شد.
از دیگر مزایای اوراق خزانه اسلامی این است که به درآمد این اوراق مالیات تعلق نمیگیرد.
بهطور کلی با انتشار این اوراق علاوهبر اینکه دولت میتواند بدهیهایش را مدیریت کند، با کاهش حجم نقدینگی موجود در بازار از ایجاد تورم میشود جلوگیری کرد. همچنین مردم میتوانند از ریسک نقدشوندگی چیست؟ نرخ بازده بدون ریسک مطلع شوند و در بازارهای مناسب سرمایهگذاری کنند.
وجه مورد نیاز، برای پرداخت ارزش اسمی این اوراق در سررسید از کجا تامین میشود؟
سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور بهعنوان یک واسط بین بانکهای مسئول پرداخت و خزانهداری عمل میکند. این سازمان با توجه به تاریخ سررسید اوراق، منجر به انتقال وجوه لازم به بانک میشوند.
مسئول پرداخت مبلغ این اوراق به سهامدارانش چه کسی است؟
شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) بر اساس اطلاعاتی که راجعبه دارندگان اوراق خزانه دارد، ارزش اسمی اوراق را از طریق بانکهای مشخص شده به حساب دارندگان این اوراق واریز میکند.
مزایای حاصل از انتشار اسناد خزانه در بازار سرمایه ایران
- تصفیه بدهیهای دولت و تسری در پرداخت بدهیهای ایشان به پیمانکاران
- ابزاری مؤثر برای بانک مرکزی در اجرای سیاست پولی و تنظیم حجم نقدینگی
- تعیین نرخ سود با استفاده از مکانیز عرضه و تقاضا
- استخراج نرخ سود بدون ریسک
- تأمین کسری بودجه دولت
محاسبه بازده اسناد خزانه اسلامی (اخزا)
همانطور که بیان کردیم اوراق اخزا، دارای پرداخت سود (تقسیم سود نقدی) نبوده و سرمایه گذاران از تفاوت قیمت خرید و فروش در بازار فرابورس و یا در صورت نگهداری اوراق تا زمان سررسید، از تفاوت قیمت خرید و قیمت اسمی اوراق در زمان سررسید، سود کسب میکنند. به نرخ بازدهی اوراق تا زمان سررسید را اصطلاحاً “YTM” گویند که جهت محاسبه آن میتوان از معادله زیر استفاده کرد:
که در این معادله:
F = قیمت اسمی اوراق
P = قیمت خرید اوراق
T = تعداد روزهای سال (۳۶۵)
N = تعداد روزهای باقیمانده تا سررسید
نحوه دریافت اسناد خزانه اسلامی یا اخزا توسط پیمانکاران
پیمانکارانی که تمایل به دریافت اسناد خزانه اسلامی دارند میتوانند با مراجعه به دستگاه یا وزارتخانه بدهکار، درخواست تسویه حساب خود را اعلام کنند. وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز در صورت لزوم به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران از محل ردیف بودجه اختصاص یافته با انتشار اسناد خزانه، حساب پیمانکار را تسویه میکند. سپس پیمانکاران میتوانند از طریق سامانههای معاملاتی بازار سرمایه به صورت الکترونیکی این اوراق را دریافت کنند و تا زمان سررسید، اوراق را نگه داشته و یا در صورت نیاز به وجه نقد، قبل از سررسید اوراق را از طریق فرابورس به فروش برسانند.
مزیت دریافت اسناد خزانه اسلامی برای پیمانکاران در این است که میتوانند سریعتر طلب خود را بهصورت وجه نقد دریافت کنند.
در زمان سررسید اوراق نیز خزانهداری کل کشور مبلغ اسمی اوراق را به حساب نزد بانک عامل واریز میکند. شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه نیز مبلغ اسمی را از طریق بانک عامل به حساب دارندگان اوراق واریز خواهد کرد.
ریسک نقدشوندگی چیست؟
اوراق بهادار
- معرفی اوراق بهادار
- فرم اوراق
- سجام و احراز هویت
- کد بورسی
ضوابط اجرایی
- ضوابط اجرایی سنجش شرایط مشتری
- کارمزد
- اعتبار
بورس کالا
- معرفی بورس کالا
- فرمهای بورس کالا
- رینگهای معاملاتی
- معاملات آتی
لینکها
بورس انرژی
- معرفی بورس انرژی
- فرمهای بورس انرژی
- شماره حساب بورس انرژی
معاملات
- معاملات بورس انرژی
عرضه و پذیرش
سامانه معاملات
- پشتیبانی سامانه معاملات
- منابع آموزشی سامانههای معاملاتی
- راهنمای سامانههای معاملاتی
اطلاعات بازار
- وبلاگ تحلیلها و گزارشات
- گزارش روزانه
- تحلیل بنیادی
- بولتن هفتگی
آمار و اخبار و تحلیلها
درباره ما
تماس با ما
- راههای ارتباطی
- شماره حسابها
- دعوت به همکاری
- اخبار ویژه کارگزاری
اعطای اعتبار
اعتبار معاملاتی چیست؟
یکی از خدماتی که برای سرمایه گذاران در بازار سرمایه، اهمیت زیادی دارد، دریافت اعتبار معاملاتی از کارگزاری برای خرید سهام است. اعتبار معاملاتی به معنای قرض گرفتن نقدینگی از کارگزاری جهت انجام معاملات سهام در بورس است. سرمایه گذاران با استفاده از اعتباری که از کارگزاری دریافت می کنند، پول بیشتری در اختیار خواهند داشت؛ بنابراین می توانند سهام بیشتری بخرند و در نتیجه بیشتر سود کنند. به زبان ساده اعتبار خرید سهام در حقیقت مقدار وجهی است که کارگزاری در اختیار مشتریان واجد شرایط خود قرار می دهد، تا آن ها بتوانند در کنار سرمایه اصلی خود از آن برای خرید سهام بیشتر استفاده کنند. اما این اعتبار معاملاتی را میتوان مانند یک چاقوی دولبه دانست که هم پتانسیل افزایش سود و هم پتانسیل افزایش زیان را دارد. بنابراین اعتبار معاملاتی بهترین گزینه برای کسانی است که سرمایهگذاری را به صورت حرفهای و با واقعبینی در بورس انجام میدهند و خودشان را برای همه سناریوها آماده کردهاند. در واقع با کسب دانش، داشتن راهبرد یا استراتژی معاملاتی و استفاده از تجربه، می توان با دریافت اعتبار معاملاتی، به بازدهی بالاتری در بازار سرمایه دست پیدا کرد. اما در عین حال ریسک هایی نیز پیش روی دریافت کنندگان اعتبار قرار دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از:
* احتمال افزایش زیان در بازارهای نزولی: اگر شما با 100 میلیون تومان سرمایه خودتان در بورس شروع به فعالیت کنید و متحمل یک زیان 20 درصدی شوید، ضرر شما معادل 20 میلیون تومان است. ولی اگر علاوه بر سرمایه خود و از محل اعتبار دریافتی مثلا 150 میلیون تومان در بازار سرمایه گذاری کرده باشید و متحمل یک زیان 20 درصدی شوید، ضرر شما معادل 30 میلیون تومان خواهد بود. بنابراین در صورت خرید سهام با استفاده از اعتبار معاملاتی در بازارهای منفی و نزولی، احتمال افزایش زیان نیز وجود دارد.
* ریسک نقدینگی در زمان تسویه اعتبار: اعتبارات کارگزاری ها دارای تاریخ سررسید مشخصی برای تسویه می باشد و سرمایه گذار در زمان دریافت اعتبار معاملاتی، متعهد می گردد که در موعد مشخص شده اعتبار خود را تسویه نماید. این تسویه می تواند از طریق فروش سهام خریداری شده از طریق اعتبار یا از طریق واریز نقدی توسط سرمایه گذار انجام پذیرد. اگر در موعد مشخص شده جهت تسویه اعتبار، سرمایه گذار به هر دلیلی نتواند اعتبار معاملاتی دریافت شده را تسویه نماید، کارگزار این اختیار را دارد که برای به دست آوردن نقدینگی اعطایی خود، نسبت به فروش سهام های سرمایه گذار تا سقف تسویه مبلغ اعتبار اقدام کند. همچنین اعتبار معاملاتی دریافتی از کارگزاری برای سرمایه گذار دارای هزینه است و چنانچه در شرایط بد بازار، سرمایه گذار نتواند با استفاده از اعتبار دریافتی، بازده موردنظر خود را تامین کند، متحمل هزینه دیگری تحت عنوان هزینه اعتبار گردیده است.
شرایط و ضوابط دریافت اعتبار از کارگزاری بانک ملت
* در کارگزاری بانک ملت جهت اعطای اعتبار، گردش حساب و سبد دارایی سرمایه گذار ملاک عمل قرار می گیرد. اگر فرد متقاضی دریافت اعتبار، از قبل مشتری کارگزاری بانک ملت باشد، گردش حساب سه ماهه گذشته وی در کارگزاری بانک ملت، مورد بررسی قرار خواهد گرفت و اگر متقاضی دریافت اعتبار، جزو مشتریان کارگزاری بانک ملت نباشد، از ایشان درخواست می شود تا گردش حساب سه ماهه گذشته خود و سبد دارایی قابل انتقال خود را در قالب اکسل، جهت بررسی به واحد اعتبارات کارگزاری ارسال نماید. پس از انجام محاسبات، مبلغ اعتبار قابل اعطا از طرف کارگزاری به مشتری اعلام می گردد.
* در بررسی و آنالیز سبد دارایی (پرتفوی) متقاضیان اعتبار، به پرتفوی های تک سهم، به دلیل تحمیل ریسک نقدشوندگی، اعتباری تعلق نخواهد گرفت.
* به منظور جلوگیری از خروج سهام مشتریان اعتباری از سبد دارایی ایشان نزد کارگزاری، سهام مشتریان اعتباری، مطابق دستورالعمل های قانونی مقرر، در کارگزاری بانک ملت فریز می شود.
* تخصیص اعتبار به سرمایه گذاران متقاضی دریافت اعتبار، بر اساس دستورالعمل های قانونی مقرر و نیز آیین نامه های داخلی شرکت صورت می گیرد. سقف درصدی اعطای اعتبار به یک سرمایه گذار متقاضی دریافت اعتبار در کارگزاری بانک ملت، حداکثر معادل50 درصد ارزش حساب تضامین وی خواهد بود. این سقف درصدی برای مشتریان پر گردش کارگزاری، تا سقف 80 درصد ارزش حساب تضامین مشتری قابل افزایش خواهد بود. مشتری پر گردش حقیقی شامل مشتریانی می شود که طی یک سال ناشی از عملکرد خود، حداقل معادل یک میلیارد ریال کارمزد معاملاتی برای کارگزاری ایجاد نموده اند و حداقل گردش اعتبار آن ها، سه بار در ماه بوده باشد.
* میزان گردش حساب هر مشتری اعتباری حقیقی در هر ماه، می بایست حداقل 2 برابر مبلغ اعتبار دریافتی ایشان باشد. احراز این میزان گردش توسط مشتریان اعتباری، برای تمدید اعتبار ایشان برای دوره های بعدی الزامی است.
نحوه تمدید و تسویه اعتبار مشتریان
* مشتری اعتباری در صورت عدم تحقق حداقل گردش ماهانه اشاره شده طی دوره سه ماهه فعالیت باید نسبت به تسویه اعتبار خود در پایان سه ماه اقدام نماید. قرارداد اعتباری این مشتریان، پس از انقضای مدت 3 ماهه، تمدید نخواهد شد. اعتبار مشتریانی که حداقل گردش ماهانه را احراز نموده اند، در پایان مقاطع سه ماهه به صورت خودکار تمدید می گردد.
* پس از اعلام واحد اعتبارات، ظرف 2 روز کاری تسویه برای تمامی مشتریان لازم الاجرا می باشد.
فرآیند دریافت اعتبار در کارگزاری بانک ملت
1.تکمیل فرم درخواست اعتبار طبق فرمت ذیل و سپس جهت بررسی، ارسال به واحد اعتبارات کارگزاری
2. انتقال سهام مشتری به کارگزاری ملت و فریز سهام ایشان
3. امضای قرارداد اعتباری
4. اخذ چک یا سفته معادل 1.5 برابر مبلغ اعتبار (چک بایستی به نام مشتری متقاضی اعتبار باشد.)
5. شارژ اعتبار در حساب مشتری
جهت اطلاعات بیشتر و یا انجام مراحل دریافت اعتبار میتوانید با واحد اعتبارات کارگزاری ملت تماس حاصل فرمایید.
با انواع ریسک آشنا شوید
انواع ریسک
در مقالههای گذشته با مفهوم ریسک و به ویژه ریسک در سرمایهگذاری آشنا شدیم. دانستیم که بر خلاف باور عامیانه ریسک به معنای خطر کردن نیست. پذیرش ریسکهای معقول و مناسب میتواند در بلند مدت، موفقیت مالی افراد را در پی داشته باشد. ثروتمندان خودساخته نیز به همین صورت موفقیتهای بزرگ را به دست آوردهاند. پس از آن که میزان ریسکپذیری خود را سنجیدید و دانستید که آیا فرد ریسکپذیری هستید یا خیر، در ادامه قصد داریم با انواع ریسک در بازار سرمایه یا بورس آشنا شویم.
انواع ریسک
ریسکهایی که افراد در سرمایهگذاری در بازارهای مختلف مثلا بورس با آن مواجه هستند، انواع مختلفی دارد. انواع ریسک را در یک طبقهبندی کلی به دو دسته میتوان تقسیم کرد:
الف. ریسک سیستماتیک (غیر قابل اجتناب – Systematic Risk) : ریسکهایی که کنترل آن در اختیار سرمایهگذار نیست را ریسک سیستماتیک یا غیر قابل اجتناب مینامند. نرخ تورم، بهره بانکی، سیاستهای اقتصادی و سیاسی، نرخ ارز و …، مواردی هستند که میتوانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در سودآوری شرکت و در نتیجه قیمت سهام آن تاثیرگذار باشند. توجه کنید که کنترل این ریسکها در اختیار سرمایهگذار نبوده و به نوعی مربوط سیستم است.
ب. ریسک غیر سیستماتیک (قابل اجتناب – Unsystematic Risk) : به آن دسته از ریسکهایی که بتوان با استفاده از برخی روشها از آنها اجتناب کرد، ریسکهای غیر سیستماتیک یا قابل اجتناب میگویند. مثلا در بازار سرمایه (بورس)، این ریسکها معمولا به عوامل کلان اقتصادی وابسته نبوده و ناشی از خصوصیات خاص شرکتها هستند. برای مثال، اگر شرکتی که سهامش را خریدهاید مدیریت ضعیفی داشته باشد یا توان رقابت با سایر شرکتها را نداشته باشد، ریسکهای حاصله، ریسک غیر سیستماتیک است. این ریسکها اغلب منشأ درونی دارند و علت بروز آن، به داخل شرکتها مربوط است.
سبد سهام (Portfolio)
حتما شما هم ضربالمثل “همه تخممرغهای خود را در یک سبد قرار ندهید” را شنیدهاید. در مباحث مرتبط با سرمایهگذاری نیز تئوری بسیار معروفی به نام “تئوری” سبد وجود دارد که کارکردی شبیه به همین ضربالمثل دارد. براساس این تئوری، با متنوع کردن سبد سرمایهگذاری و انتخاب داراییهای متنوع، چه با سرمایهگذاری در بازارهای مختلف و چه با تنوع بخشیدن به سبد سهام، میتوان ریسکهای قابل اجتناب را به حداقل رساند. یادآوری این نکته ضروری است که با متنوع کردن سبد سرمایهگذاری، تنها میتوان ریسکهای غیر سیستماتیک را کاهش داد اما ریسکهای سیستماتیک از کنترل و اختیار سرمایهگذار خارج است. ولی نگران نباشید! با کاهش ریسکهای غیر سیستماتیک، عملا بخش عمدهای از ریسکهایی که سرمایهگذار با آن مواجه است، کاهش مییابد.
همانطور که گقته شد یکی از روشهای کاهش ریسک غیر سیستماتیک تشکیل سبد سهام یا پورتفولیو (Portfolio) است. اما قطعا به یاد دارید که در مقاله ریسک در سرمایهگذاری به این نکته اشاره شد که پذیرش ریسک کمتر، بازدهی کمتری نیز به همراه خواهد داشت. پس این شما هستید که تصمیم میگیرید چقدر بازدهی میخواهید!
در ادامه با انواع ریسک های موجود در بازار سرمایه و به طور کلی بازارهای سرمایهگذاری بیشتر آشنا خواهیم شد.
ریسک نرخ بهره (Interest Rate Risk)
فرض کنید که میخواهید بین سپردهگذاری در بانک با نرخ سود ثابت ۱۸ درصد و خرید سهام با بازده مورد انتظار ۴۰ درصد یکی را انتخاب کنید. اگر تمایل به پذیرش ریسک داشته باشید به دلیل اختلاف ۲۲ درصدی که خودتان پیشبینی کردهاید، سهام را انتخاب می کنید. حالا اگر بانک مرکزی تصمیم بگیرد نرخ سود سپردهگذاری را از ۱۸ درصد به ۲۴ درصد افزایش دهد، چه اتفاقی میافتد؟ احتمالا این سوال را از خودتان بپرسید که “آیا ۱۶ درصد سود بیشتر ارزش ریسک را دارد؟”
نوسانات نرخ سود سپرده یا اوراق مشارکت میتواند بر تمامی بازارهای مالی و حتی فیزیکی اثرگذار باشد. پس ریسک نرخ سود یا در واقع تغییرات نرخ سود را به یاد داشته باشید.
ریسک تورم (Inflation Risk)
اگر تورم سالیاته کشور حدود ۲۰ ریسک نقدشوندگی چیست؟ درصد باشد و شما در سرمایهگذاری خود بتوانید ۶۰ درصد بازدهی کسب کنید، بازدهی شما مطلوب است زیرا که ۴۰ درصد بیشتر از تورم به دست آوردهاید و در واقع قدرت خرید شما به اندازه ۴۰ درصد بیشتر شده است. حال اگر تورم به ۴۰ درصد افزایش پیدا کند و بازدهی شما همان عدد ۶۰ درصد باشد، چه اتفاقی میافتد؟! آیا باز هم این سرمایهگذاری جذاب خواهد بود؟! به این نوع ریسک که ناشی از افزایش تورم کشور است ریسک تورم میگویند.
ریسک مالی (Financial Risk)
اگر در بازار سرمایه سهام شرکتی را خریدید که مبلغ زیادی وام از بانک دریافت کرده، طبیعتا شرکت مذکور باید اصل و سود وام دریافتی را در یک دوره مشخص پرداخت کند، بنابراین با تعهدات زیادی در آینده روبروست. این هزینهها قطعا بر سود دهی شرکت نیز اثرگذار است. هر چقدر که این تعهدات و به طور کلی تعهدات مالی یک شرکت بیشتر باشد، ریسک مالی نیز بیشتر خواهد بود.ریسک نقدشوندگی چیست؟
ریسک نقدشوندگی (Liquidity Risk)
در مقاله مزایای بورس برای سرمایهگذاران، اشاره شد که یکی از ویژگیهای مهم یک دارایی خوب، این است که به سرعت به پول نقد تبدیل شود. مثلا از ویژگیهای بازار مسکن نقدشوندگی کمتر آن نسبت به بازارهایی مثل سهام یا سکه است. بعد از سرمایهگذاری اگر بخواهید به هر دلیلی دارایی خود را به پول نقد تبدیل کنید، اما خریدار مناسبی برای دارایی شما وجود نداشته باشد، سرمایهگذاری شما با ریسک نقدشوندگی همراه است.
ریسک نرخ ارز (Curr ency Risk)
یکی از مسائلی که به صورت مستقیم بر وضعیت و سودآوری سرمایهگذاری شما تأثیر میگذارد، نرخ ارز است. برای مثال با افزایش قیمت ارز قیمت سکه در بازار داخلی نیز افزایش مییابد. همچنین در بورس اوراق بهادار نیز سودآوری شرکتهایی که درآمدهای صادراتی و ارزی دارند افزایش یافته و لذا قیمت سهام آنها نیز بسیار بیشتر میشود. اما نکته این جا است که همهی شرکتها صادراتی نیستند! همیشه هم تغییرات ارز اثر مثبتی بر سرمایهگذاری ما نخواهد داشت! بنابراین، نوسانات نرخ ارز به عنوان یکی از ریسکهای سرمایهگذاری، همواره مورد توجه سرمایهگذاران است.
ریسک سیاسی (Political Risk)
عدم ثبات در اوضاع سیاسی که به مسائل اقتصادی یک کشور آسیب بزند، به طور مستقیم بر عملکرد بنگاههای اقتصادی فعال در آن کشور تأثیر میگذارد. هر اندازه بیثباتی سیاسی و اقتصادی افزایش یابد، عملکرد بنگاههای اقتصادی بیشتر با مشکل روبرو میشود. به این ریسک، ریسک سیاسی یا اصطلاحا ریسک کشور نیز میگویند. البته توجه کنید که تحلیل شرایط و این که رویدادهای سیاسی چه تاثیری بر شرایط اقتصادی و بازارهای مالی میتوانند داشته باشند، بر عهدهی سرمایهگذار یعنی شما است!
ریسک تجاری (Business Risk)
تصور کنید سهام یک شرکت خودروسازی داخلی را خریداری کردهاید و پس از مدتی دولت تعرفه واردات خودروهای خارجی را کاهش دهد. در این صورت رقابت برای خودروسازان داخلی سختتر شده و احتمالا کاهش فروش محصولات آنها باعث کاهش سودآوری این شرکتها نیز خواهد شد. به این نوع ریسک که در واقع متوجه صنعت خاصی است و برای هر صنعت میتواند متفاوت باشد، ریسک تجاری می گویند.
انواع ریسک در سرمایهگذاری
چکیده مطلب:
مفهوم ریسک بر خلاف باور عموم مردم به معنای خطر کردن نیست. ریسک از نظر ما به معنای قرار گرفتن در موقعیتهای مناسب کسب درآمد به صورت آگاهانه و با دانش مناسب است. حتی اگر این موضوع منجر به ضرر هم شود، قطعا با تغییر نوع نگاه میتوان از آن به عنوان کسب تجربه و یا دانش بیشتر یاد کرد. توجه کنید که افراد موفق کسانی هستند که بیشتر تجربه کردهاند؛ نه کسانی که هیچ تجربه و اشتباهی نداشتهاند!
البته همانطور که قبلا هم گفتیم چیزی به عنوان شکست وجود ندارد، چون ما همواره در حال یادگیری و تجربه کردن هستیم.
در این مقاله و چند مقاله قبلی با مفهوم ریسک و درجه ریسکپذیری افراد آشنا شدیم. فهمیدیم که ریسک در سرمایهگذاری به طور کلی به دو نوع سیستماتیک (غیر قابل اجتناب) و غیر سیستماتیک (قابل اجتناب) تقسیم میشود. اما در این مقاله به صورت جزئیتر ریسکهایی نظیر ریسک تورم، ریسک نرخ سود، ریسک نقدشوندگی و … را بررسی کردیم. قطعا روشهای بسیاری برای کاهش دادن و کنترل این ریسکها وجود دارد که در مقالات دیگر به آنها پرداخته میشود.
دیدگاه شما