آرشیو اسواپ ها
مهر نوشت: رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در نامه ای به وزیر نفت ضمن تقدیر از اقدام این وزارتخانه در راه اندازی بورس انرژی در راستای بیاثر ساختن تحریم‌ها، ۶ پیشنهاد برای اصلاح و استمرار این مسیر ارائه داد.
محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در نامه ای به بیژن زنگنه وزیر نفت، از اقدام وزارت نفت در راه‌اندازی بورس نفت تقدیر کرد و این اقدام را گامی مهم در مسیر بی اثر ساختن تحریم ها اعلام کرد. پورابراهیمی در این نامه همچنین ۶ پیشنهاد برای استمرار و بهبود این مسیر ارائه کرده است. متن کامل این نامه به شرح زیر است: «جناب آقای مهندس زنگنه وزیر محترم نفت با سلام احتراماً، به استحضار میرساند عرضه نفت خام در بورس انرژی در تاریخ ۶ آبان ماه ۱۳۹۷ که بر اساس بند (ح) ماده (۴) قانون برنامه ششم توسعه و مصوبات اخیر شورایعالی هماهنگی اقتصادی کشور میباشد، نشان از عزم راسخ آن وزارتخانه در بیاثر ساختن تحریمهای ظالمانه و همچنین تحقق بخشیدن به سیاستهای اقتصاد مقاومتی علی الخصوص ایجاد تنوع در روشهای فروش و مشارکت دادن بخش خصوصی جهت کاهش تصدی گری دولت در این حوزه دارد که بدینوسیله مراتب تقدیر و تشکر خود را از جنابعالی اعلام می دارد. اینجانب ضمن تشکر از حمایت های مجدانه جنابعالی و تلاش های ارزشمند همه دستاندرکاران به ویژه مدیران شرکت ملی نفت و بورس انرژی، امیدوارم تداوم عرضه نفت خام و فرآورده های نفتی از طریق بورس انرژی ایران و تلاش برای رونق و توسعه روزافزون این بازار که منطبق با سیاستهای کلان اقتصادی حاکم بر کشور و قوانین برنامه مصوب از برنامه سوم توسعه تا برنامه ششم، می باشد بتواند در بلندمدت علاوه بر تقویت توانمندی های بخش خصوصی به ارتقای شفافیت و رقابت در بازار انرژی ایران و همچنین نقش آفرینی بیشتر و موثرتر ایران در تجارت منطقه ای و بین المللی انرژی بیانجامد. با عنایت به اهمیت موضوع و در شرایط خطیر کنونی، پیشنهاداتی به شرح ذیل حضورتان ارائه می گردد. ۱- تدوین برنامه معین زمانبندی شده عرضه نفت خام و میعانات گازی با قید اهداف کمی در خصوص اجرای بند (ح) ماده (۴) قانون برنامه ششم توسعه کشور و پایش مستمر آن به منظور اطمینان خریداران از استمرار عرضه بلندمدت؛ ۲- تسری عرضه نفت خام و میعانات گازی به پالایشگاهها و پتروشیمیهای داخل کشور در بورس انرژی ایران بر اساس ماده (۱۳) قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور و مصوبات هیأت وزیران و تدوین برنامه عملیاتی و زمانبندی شده برای اجرای این ماده و پایش مستمر آن؛ ۳- تاکید بر برنامه ریزی و تدارک راه اندازی ابزارهای نوین مالی از جمله قراردادهای آتی(Futures) و اختیارات(Option) مبتنی بر حاملهای انرژی به ویژه نفت خام و نیز بهره گیری از ظرفیت قرارداد سوآپ نفت خام برای کاهش ریسک و تنوع بخشی در انجام فعالیتهای تخصصی در این حوزه؛ ۴- فراهم نمودن امکان خرید نفت خام توسط پالایشگاههای بزرگ کشور به میزان ظرفیت مازاد پالایشی آنان و اجازه صادرات فرآوردههای متناظر حاصله توسط پالایشگاههای مذکور به صورت مستقیم و یا خرید این فرآورده ها توسط شرکت ملی نفت ایران و یا شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران با قیمتهای منصفانه بازار. ۵- برنامه ریزی دقیق و زمانبندی شده و پایش آن جهت تامین خوراک پالایشگاههای کوچک به ویژه میعانات گازی به طور منظم و مستمر از طریق بورس انرژی ایران همزمان با ایجاد ظرفیت برای صادرات فرآورده توسط این پالایشگاهها؛ ۶- بررسی اعمال اصلاحات و تعدیل شرایط عرضه های آتی نفت خام از جمله افزایش زمان تصفیه بخش ارزی معامله، استفاده از نرخ ارز معاملات عمده به عنوان مرجع تسعیر بخش نقدی، امکان تصفیه کامل ریالی در صورت تمایل خریدار، اطلاع رسانی کامل انگلیسی و فارسی در سایت رسمی امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران؛ در پایان ضمن تقدیر مجدد از زحمات و تلاشهای صورت گرفته، امید است دستور فرمایید جهت بهبود کمی و کیفی این اقدام مهم و تاریخی در صنعت نفت کشور، موارد ذکر شده در دستور کار آن وزارتخانه قرار گیرد.
سوآپ ارزی چیست؟
پول نیوز - قرارداد سوآپ نوعی قرارداد برای معاوضه جریان نقدی در آینده است که در آن تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانات نقدی که باید پرداخت شوند، مشخص است.
به گزارش واحد آموزش پول نیوز ، سوآپ (Swap) در معاملات که به آن سوآپ مالی می‌گویند در واقع قراردادی مشتقه است که بین دو طرف برای مبادله دو ابزار مالی صورت می گیرد. این روش معامله بین دو طرف برای معامله و مبادله هر نوع جنس یا اوراق بهاداری می تواند تعریف شود. یکی از انواع سوآپ ها که اخیرا نیز بواسطه توافق بین ایران و ترکیه بر سر سوآپ ارز و لیر مورد توجه قرار گرفته است، سوآپ ارز (Currency Swap Contracts) است که در زیر توضیح داده می‌شود.
قرارداد سوآپ نوعی قرارداد برای معاوضه جریان نقدی در آینده است. یک قرارداد سوآپ، تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانات نقدی که باید پرداخت شوند را مشخص می کند. این جریانات نقدی در واقع ارزش آتی است که آنچه معامله می شود دارد. درخصوص سوآپ ارز رویه عمل بدین گونه است که دو طرف این معامله سوآپ ارز توافق می کنند که پرداخت های دوره ای در یک ارز مشخص را در یک دوره خاص(مثلا ماهانه، سالانه) داشته باشند تا بدهی طرف مقابل معامله سوآپ تمام شود. در عوض طرف دوم نیز می پذیرد که همین کار یعنی همین پرداخت ها را برای طرف اول معامله سوآپ داشته باشد.
تعبیر دیگر از سوآپ ارز این است که دو معامله نقدی و سلف ارز بطور همزمان صورت می پذیرد و در واقع هدف این است که ریسک های مربوط به معامله و نوسانات نرخ ارز دو آرشیو اسواپ ها طرف معامله مدیریت شود. یعنی به جای اینکه ارز دو کشور با یک نرخ در زمان حال بصورت نقدی معامله شود و با نرخ دیگری بصورت سلف، با در نظر گرفتن یک نرخ متوسط و پرداخت های دوره ای ارز دو طرف معامله این نوسانات نرخ ارز و ریسک های آن مدیریت شده و متعادل می شوند.
معامله سوآپ ارز سه طرف معامله دارد که با مثال زیر برای یک معامله سوآپ روش کار معامله سوآپ ارز مشخص می شود:
مشتری "الف" در تاریخ معینی با پرداخت ۲۰۰۰ یورو مبلغ ۲۲۰۰ دلار از بانک "ب" در یک معامله نقدی خریداری می‌کند. مدیران مالی بانک "ب" برای حفظ سبد دارایی‌های ارزی، باید مقدار دلار فروخته شده را برگردانند. این مقصود را بانک "ب" با انجام یک معامله سلف دلار با طرف سوم با یک نرخ معین با سررسید معین دیگری یعنی چند ماه بعد دنبال می‌کند. مجموعه این معامله طی یک سلسله محاسبات با نرخ های معین و به صورت یکجا صورت می پذیرد. در این معامله، بانک "ب" ضمن به دست آوردن سود حاصل از فروش دلار، با انجام خرید سلف، ارز خود را از ریسک تغییر ارزش دلار محافظت می کند.
کمیسیون در فارکس چیست؟ تعریف حق کمیسیون فارکس
هیچ گربه‌ای برای رضای خدا موش نمی‌گیرد! پس انتظار ندارید که بروکر ها تنها برای خاطر این که شما از آنها راضی باشید و یا این که توشه آخرتی داشته باشند دست به ارائه خدمات به شما می‌کنند؟! هر چیزی در این دنیا حسابی دارد و باید هزینه آن پرداخت شود، به خصوص این که این حساب و هزینه و خدمات مربوط به بازارهای مالی و اقتصاد باشد. در دنیای اقتصاد این‌گونه اتفاقات بسیار دقیق‌تر بیان و رصد می‌شود. کمیسیون در فارکس یکی از موارد عادی است که در همه جای بازار مالی وجود دارد. ما آرشیو اسواپ ها کمیسیون در فارکس را بانام‌های مختلفی چون کارمزد می‌شناسیم. به هرحال مارجین‌ها و کمیسیون ها جزئی از بازار است که باید آنها را قبول کرد و کاری هم نمی‌توانید بکنید.
به هر حال بروکرها نسبت به خدمتی که ارائه می‌دهند باید درآمدی هم داشته باشند. این درآمد را کمیسیون در فارکس می‌نامیم. این کمیسیون ها یا کارمزدها به دو نوع و دو دسته مختلف تقسیم می‌شوند که دسته اول کمیسیون در فارکس ثابت و دسته دوم کمیسیون در فارکس متغیر یا همان اسپرد نامیده می‌شود؛ بنابراین اسپرد ها جزئی از کمیسیون در فارکس محسوب می‌شوند. در ادامه قصد داریم بیشتر از کمیسیون در فارکس صحبت کنیم و سپس در انتهای داستان صحبتی هم از مارجین ها داشته باشیم. از این رو این مقاله را از دست ندهید می‌تواند برای ما مفید باشد.
کمیسیون در فارکس چیست؟
در تعریف کمیسیون چیست باید بگوییم، همان‌طور که در بالاتر گفته شد کمیسیون در فارکس یکی از موارد عادی در بازار محسوب می‌شود؛ اما این که هر بروکر چه کمیسیونی دریافت کند بسیار بحث مهم و جالبی می‌تواند باشد؛ زیرا بروکرها تقریباً در دریافت کمیسیون در فارکس آزاد هستند و این یک نوع بحث رقابتی بین بروکرها محسوب می‌شود. مسلماً آن دسته از بروکرها برای مخاطبین جذاب‌تر هستند که کمیسیون در فارکس کمتری دریافت می‌کنند؛ اما این انتهای داستان نیست.
برخی از بروکرها در برابر خدماتی که ارائه می‌دهند درخواست کمیسیون بیشتری از مشتری دارند. به طور مثال بروکرهای ایرانی به دلیل این که امکان تبدیل ریال به ارز و برعکس را در دستور کار خود قرار داده‌اند از مخاطب یا معامله‌گر کمیسیون در فارکس بیشتری دریافت می‌کنند.(در ادامه مقاله ارز دیجیتال چیست؟ و چه کاربردی دارد ؟ را هم مطالعه کنید)
این در حالی است که از نظر اسپرد نیز با قیمت بالا عمل می‌کنند؛ اما یک تریدر ایرانی تقریباً چاره‌ای ندارد. این تریدر باید بتواند میزان حساب خود را با واحد ارزی دلار شارژ کند. در حالی که سیستم‌های زیرساختی ایران این اجازه پرداخت مستقیم را نمی‌دهد. از طرفی تحریمهای پولی و مالی که ایران چند سالی است درگیر آن شده است عملاً این مسیر را سخت کرده است.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که کمیسیون در فارکس برای ایرانی‌ها بعد از این تحریم چند برابر شده است و عملاً یک نوع خدمات گران محسوب می‌شود؛ اما برای تریدرهای ایرانی چاره‌ای جز این نیست. به نوعی کمیسیون در فارکس در ایران یک رقابت نیست بلکه یک انحصارگرایی است که بعید است به‌زودی ها این انحصارگرایی‌ها شکسته شود.
نکته دیگر در مورد کمیسیون در فارکس این است که برخی بروکر ها آرشیو اسواپ ها حاضر هستند که کمیسیون در فارکس ثابت کمتری دریافت کنند در حالی که اسپرد بیشتری از کاربر می‌خواهند. این نو بروکرها برای تریدرهای بلندمدت که معاملاتی زیادی انجام نمی‌دهند می‌تواند بسیار کاربردی و مفید باشد؛ اما در حالت کلی می‌توان گفت که فرق چندانی از نظر کمیسیون در فارکس میان بروکرهای مختلف وجود ندارد و شما با انتخاب هرکدام از این بروکر ها می‌توانید به‌راحتی به معاملات خودتان بپردازید.
مارجین‌ها و کمیسیون ها چه هستند؟
اما بعد از کمیسیون نوبت به مارجین ها می‌رسد، مارجین یکی از مهمترین مباحث هر بروکری محسوب می‌شود. شما به‌واسطه استفاده از خدماتی که ارائه می‌شود باید ضمانتی را پیش بروکر بگذارید تا خدمات به شما ارائه شود. یکی از مهمترین این خدمات اهرم‌های مالی است که توسط بروکر ها به شما داده می‌شود. هر چه قدر شما اهرم مالی بزرگ‌تری را بخواهید استفاده کنید.
درصد مارجین کمتری را در نزد کارگزاری خواهید گذاشت. البته اگر از هیچ اهرمی هم استفاده نکنید یعنی نسبت اهرمی شما ۱:۱ باشد، ۱۰۰ درصد سرمایه شما به‌عنوان مارجین برای یک معامله در نظر گرفته می‌شود. حواستان به این مورد باشد.
اگر بخواهیم مارجین را تعریف کنیم، درواقع همان سرمایه‌ای است که در بروکر بلوکه می‌شود. همان‌طور که در ثبت سفارشات بورسی شما در ایران تمام سرمایه شما در خرید به عنوان مارجین تا لحظه خرید کامل بلوکه می‌شود. در فارکس نیز در صورت عدم استفاده از اهرم تمام هزینه سفارش شما بلوکه می‌شود تا خرید به‌صورت کامل انجام بگیرد.
مارجین بحثی جدا از کمیسیون در فارکس محسوب می‌شود اما می‌توان به طور کلی هر دو این مباحث را جزو مهمترین و ثابت‌ترین مباحث در فارکس دانست. به هر حال شما به عنوان یک تریدر باید بدانید که قرار است تا چه اندازه هزینه اضافی به کارگزاری پرداخت کنید و باید بار برخی آرشیو اسواپ ها مفاهیم مختلف مانند کمیسیون در فارکس و مارجین آشنا شوید؛ اما این تمام بحث نیست. بهتر است در انتها کمی هم از اسپرد به صورت کلی صحبت کنیم. منتهی قبل از این که بخواهیم سراغ اسپرد برویم یادآوری می‌کنیم که کمیسیون در فارکس یک چیز ثابت است و نمی‌توانید آن را پرداخت نکنید. ممکن است این مقدار در بروکر های مختلف یا در معاملات مختلف متفاوت باشد اما مسلماً از حساب شما کسر می‌شود.
اسپرد و یک توضیح کلی
اسپرد یکی از مفاهیم مهم در آرشیو اسواپ ها بازار فارکس محسوب می‌شود. همان‌طور که گفتیم کمیسیون در فارکس انواع ثابت و متغیر دارد. اسپرد به عنوان یک کمیسیون در فارکس متغیر محسوب می‌شود. در واقع اسپرد تفاوت میان قیمت خرید با قیمت فروش است. اگر به قیمتهای خرید و فروش دقت کرده باشید متوجه خواهید شد که قیمتهای خرید همواره چیزی بیشتر از قیمتهای فروش هستند؛ یعنی شما اگر یک سهم را در قیمتی بخرید و آن سهم هیچ نوسانی نداشته باشد این سهم را در قیمت پایین‌تری می‌فروشید! این تفاوت قیمتی را اسپرد می‌نامند که در سهم‌ها و بروکر های مختلف می‌تواند متفاوت باشد؛ یعنی شما علاوه بر پرداخت حق کمیسیون در فارکس به صورت ثابت برای هر معامله، یک کمیسیون در فارکس متغیر به نام اسپرد پرداخت می‌کنید که بر اساس نوع و میزان حجم معامله و همچنین بر اساس جفت ارز کاملاً متفاوت میباشد.
اسپرد برای معامله گران میان‌مدت و بلندمدت چندان معنایی ندارد؛ زیرا آنها در یک زمان ارز را می‌خرند و در زمانی دیگر که قیمت ارز افزایش داشت آن آرشیو اسواپ ها را می‌فروشند؛ بنابراین اسپرد برای آنها در میان سودشان گم می‌شود اما این کمیسیون در فارکس برای اسکالپ رها اهمیت بالاتری دارد؛ زیرا این معامله گران در مدت‌زمان کوتاه‌تری خرید و فروش خود را انجام می‌دهند و میزان اسپرد یا همان کمیسیون در فارکس در معاملات آنها به خوبی قابل مشاهده است. از این رو اسکالپرها عموماً سهم‌هایی را انتخاب می‌کنند که اسپرد کمتری داشته باشد؛ و معمولاً سراغ برو کرهایی می‌روند که کمیسیون کمتری از نظر متغیر دریافت می‌کنند.
به هر حال همان‌طور که مشخص است کمیسیون در فارکس نیز به نوعی ارتباط با استراتژی شما دارد و باید نگاه کنید و ببینید که قرار است با چه فرمولی در بازی سهام شرکت کنید. این فرمول می‌تواند به شما نشان دهد که کدام بروکر، چه میزان کمیسیون در فارکس و … برای شما مناسب است. البته این را نیز باید قبول کرد که دست ایرانی‌ها در این مورد چندان باز نیست و ما اصولاً چندان حق انتخابی نداریم.
کمیسیون در فارکس و سخن پایانی
اما به عنوان سخن پایانی در مورد کمیسیون در فارکس بهتر است مروری بر آنچه گفتیم داشته باشیم. ما در این مقاله سعی کردیم که نگاهی درست به کمیسیون در فارکس و مارجین داشته باشیم. مارجین ها با وجود این که بخشی جدا از کمیسیون ها محسوب می‌شوند اما حضور آن در این مقاله لازم بود؛ زیرا این دو مفهوم اصولاً کنار یک دیگر آورده می‌شوند.
از طرفی دیگر سعی کردیم کمیسیون در فارکس را با زاویه دیدهای مختلفی توضیح دهیم و در نهایت یکی از انواع مختلف کمیسیون در فارکس که همان اسپرد (spread) بود را به صورت خلاصه توضیح دادیم. در نظر داشته باشید که برخی از معامله گران حرفه‌ای با استفاده از مفهوم سوآپ مثبت سعی می‌کنند کمیسیون در فارکس را صفر کنند و عملاً سود خالصی از بازار داشته باشند. واقعاً این کار بسیار می‌تواند جالب اما سخت باشد.
به هر حال در خاطر داشته باشید که همه بروکرها با هر نوع کمیسیون در فارکس می‌تواند برای شما خوب و مفید باشد؛ اما آن بروکری خوب‌تر است که بر اساس استراتژی شما بهینه‌تر باشد. پس اول سعی کنید استراتژی خود را بشناسید سپس وارد معامله‌های فارکسی شوید. این می‌تواند به شما در همه چیز از جمله انتخاب یک بروکر مناسب کمک کند.
متاسفانه یافت نشد
از این بابت متاسفیم که صفحه مورد نظر شما در سایت ما یافت نشد. با این حال، امیدواریم که بتوانید در یکی از بخش های مختلف “دستی بر ایران” محتوایی نظیر مطلب مورد نظرتان را پیدا کنید.
اگر صفحه دلخواه تان یافت نشد، اینجا را ببینید
لطفا سری به این بخش ها از سایت بزنید تا شاید محتوایی مشابه موضوع مورد نظرتان پیدا کنید:
اگر باز هم یافت نشد، شاید به دنبال رپورتاژآگهی های کسب و کارهای دیگر هستید:
کسب و کارهای ارائه کننده:
اگر باز هم مطلب مورد نظرتان یافت نشد، ما مطالب دیگری هم درباره یک زمینه دیگر داریم:
به هر حال، ما علاقه مندیم شما توانسته باشید محتوای مورد نظرتان، یا لااقل یک پست مشابه یا جالب را در سایت ما پیدا کرده باشید.
اگر هم مطلب مورد نظر شما در سایت ما یافت نشد، …
سپاسگزاریم که وقت ارزشمندتان را در اینجا صرف کردید.
خوشحال می شویم که شما هم به خوانندگان مطالب ما بپیوندید تا بیشتر درباره ایران و هویت ملی و فرهنگی خودتان مطلب بخوانید.
«سوآپ نفت خام» از شعار تا واقعیت/ چرا وعده احیای سوآپ به سرانجام نرسید؟
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، حدود یک ماه از فعالیت دولت یازدهم بیشتر باقی نمانده است و منتقدان توقف سوآپ نفت خام بعد از گذشت 4 سال هنوز نتوانسته اند عملیات سوآپ را از سربگیرند.
وقتی دولت یازدهم در مرداد ماه سال 92 روی کار آمد برخی از مسئولان و مدیران ارشد صنعت نفت همواره به این موضوع اشاره می کردند که دولت دهم ایران را از یک درآمد سرشار که از سوآپ نفت خام حاصل می شد محروم کرده‌اند، جدای از اینکه کاری کرده‌اند که برخی از شرکت های سوآپ کننده از ایران دردادگاه شکایت و ایران را مجبور به پرداخت چند میلیون دلار جریمه به دلیل توقف سوآپ نفت خام کنند.
بارها در گزارش ها و مصاحبه های مختلف مانند مصاحبه «فکر می‌کردند هر چیز سیاهی نفت است!» که در سال 94 با عضو هیات مدیره شرکت پالایش و پخش در دولت دهم انجام شده است و به تفصیل در خصوص روند سوآپ نفت خام توضیح داده شده است و یا اسناد و مدارکی که در سلسله گزارشهایی که با عنوان «واقعیت پرونده سوآپ نفت خام چیست» در خبرگزاری فارس منتشر شده است، به این موضوع پرداخته شد.
ولی جای تعجب است که چرا با تمام وعده هایی که از سوی مسئولان ارشد صنعت نفت ایران داده شده است هنوز عملیات سوآپ متوقف است و دولت نتوانسته عملیات سوآپ نفت خام را از سر بگیرد.
در تابستان سال گذشته طی بازدیدی که از پایانه نفتی نکا صورت گرفت مسئولان پایانه اعلام کردند همه چیز برای انجام عملیات سوآپ نفت خام آماده است به طوریکه ظرفیت این پایانه برای انجام عملیات سوآپ به 500 هزار بشکه رسیده است و قرار است ظرفیت آن نیز طی یک برنامه میان مدت افزایش یابد و به بیش از 2 میلیون بشکه نیز برسد.
جالب اینجا است که مدیرعامل شرکت پایانه‌های نفتی نیز در این نشست از انجام مذاکرات با برخی از کشورهای خلیج فارس و حوزه CIS به منظور از سرگیری عملیات سوآپ صحبت و اعلام آرشیو اسواپ ها کرده است که طی دو هفته آینده عملیات سوآپ نفت خام از سرگرفته می شود.
با اینحال هفته ها از وعده مدیرعامل شرکت پایانه های نفتی می گذشت تا اینکه در آذرماه سال گذشته وزیر نفت در جمع خبرنگاران از آمادگی روسیه برای انجام سوآپ نفت خام خبر داد و یک ماه قبل از اعلام این خبر مدیرعامل شرکت پایانه های نفتی رسما اعلام کرد «مصوبه جدید سوآپ نفت خام ایران برای تصویب به هیئت مدیره نفت رفت» بعد ها برخی از مسئولان شرکت ملی نفت از آمادگی ایران برای از سرگیری سوآپ نفت خام حکایت کردند به طوری که رسما اعلام شد قرار است نفت خام برخی از میادین قزاقزستان و روسیه توسط ایران سوآپ شود و حتی از سوی مسئولان صنعت نفت گفته شد که شرکتهای معتبر بین المللی مانند بی پی انگلیس و ویتول سوئیس قرار است کار عملیات سوآپ نفت خام را انجام دهند ولی هرگز این وعده و وعید ها عملیاتی نشد.
در این مدت نیز هیچ رسانه ای از حامیان دولت، علت اجرایی نشدن عملیات سوآپ نفت خام را در دولت یازدهم از مسئولان منتقد توقف عملیات سوآپ جویا نشدند.
این گزارش حاکی است در ادامه مروری کوتاه بر علت توقف عملیات سوآپ خواهیم کرد تا مشخص شود آنچه که در سالهای گذشته انجام می شد عملیات سوآپ نفت نبوده است و منتقدان توقف این عملیات فقط سرو صدای بی‌مورد کرده‌اند و اگر امکان اصلاح عملیات سوآپ بود قطعا این عملیات پس از 1430 روز از فعالیت دولت یازدهم اجرایی می شد.
در همین ابتدا باید گفت آنچه که مدتها در قالب سوآپ نفت خام انجام می شد، در واقع یک طرح غیرکارشناسی بود و تنها می توان آن را یک بیزینس نامید، زیرا اصلا یک نگاه درازمدت به پروژه طرح انتقال نفت کشورهای حاشیه دریای خزر مطرح نشد.
در این پروژه اهدافی مشخص شد و مهمترین هدف آن بود که نفت حوزه خزر به پالایشگاههای شمالی کشور که شامل تهران و تبریز می شود بیاید و کار فراورش در این پالایشگاه ها بر اساس نفت آسیای میانه انجام شود.
این پالایشگاهها بر اساس نفت میادین اهواز،آسماری طراحی شده بود و در واقع باید یک نفت خامی از آسیای میانه می‌آمد که منطبق با نفت خام اهواز و آسماری باشد،اما براساس اسناد موجود که در ادامه به آنها اشاره می شود نفت خامی که از آسیای میانه وارد ایران شد از نظر کیفی با طراحی این دو پالایشگاه متغیر بود.
به همین دلیل باید ترکیبی درست می‌شد که نفت خام آسیای میانه بتواند جایگزین نفت خام اهواز، آسماری شود، به گونه‌ای که ظرفیت پالایشگاه ها و مشخصات فراورده تغییر نکند و از طرف دیگر میزان تولید فراورده بنزین و گازوئیل نیز افزایش پیدا کند.
ولی باید گفت نفت خام‌هایی که از آسیای میانه می‌آمد همه آنها نفت خام‌هایی بود که دارای مرکاپتان (ترکیبات گوگرددار که موجب آرشیو اسواپ ها افزایش آلایندگی می شود) بالا بود و از طرفی مشخصات کیفی نداشت.
به همین دلیل مسئولان اسبق با دیدن چنین وضعیتی تصمیم گرفتند پروژه را در 2 بخش CROS و CROS پلاس تعریف کنند که براین اساس تصمیمی گرفته شد نفت CROS پلاس بیاید و از طرف دیگر در پالایشگاههای تهران و تبریز نیز تغییراتی صورت پذیرد و یکسری واحدهای جدید اضافه شود تا بتوان این نفت را فراورش کرد.
براین اساس در سال 78 تصمیم گرفته شد تا تغییرات انجام شود که این تغییرات شامل ایجاد یک تأسیسات در نکا و احداث یک خط لوله انتقال جدید در کنار خط انتقال قبلی بود احداث این پروژه ها نیز فازبندی شده بود که فاز اول این تغییرات در سال 83 به میزان ظرفیت 10 هزار بشکه به بهره‌برداری رسید، اما تغییراتی در پالایشگاه ها رخ نداد.
در کل ظرفیت این طرح 500 هزار بشکه بود، که شامل تغییرات در پالایشگاهها، احداث تأسیسات جدید و احداث تلمبه‌خانه در نکا، احداث 13 اسکله نیز در دستور کار قرار گرفت و از طرف دیگر 3 فروند کشتی 60 هزار بشکه‌ای پیش‌بینی شده بود که صدرا وظیفه تامین آن را بر عهده داشت. اما با تمام این هزینه هایی که پیش بینی شده بود، طرح سوآپ نفت خام با شکست مواجه شد.
شکست این طرح نیز دلایل متعددی داشت اول اینکه طرح معاوضه نفت خام را به شرکت نیکو سپردند و این شرکت نیروی تخصصی برای این فعالیت نداشت و در همان ابتدا نفت خام‌هایی را وارد کرد که اصلاً نفت خام نبود به گفته جلیل سالاری عضو هیات مدیره شرکت ملی پالایش و پخش آنها هرچیز سیاه را فکر می‌کردند، نفت خام است. مثلا نفت خامی را وارد کردند که 5 درصد آب نمک داشت.
از همان ابتدا که طرح سوآپ پیش آمد مسائل دیگری نیز مطرح شد مثلاً قرار بود یک واحد تاپینگ در نکا احداث شود و مواد نفت خام وارداتی استحصال و با خط لوله به پالایشگاهها منتقل شود، واحدهای بنزین‌سازی جدید در پالایشگاه احداث کرده و آن را تبدیل به بنزین کنیم و از طرف دیگر نفت کوره را نیز به نیروگاه نکا بدهیم، اما در نهایت اتفاق دیگری رخ داد.
در سال 83 تصمیم گرفته شد تا نفت خام هایی به ایران بیاید که در واقع این نفت خام‌ها رویایی بود مثلاً یک گزینه این بود که همه نفت خام‌های آذربایجان (آذری لایت) به طور 100 درصد بیاید زیرا نفت خام آذربایجان با ساختار پالایشگاههای تهران و تبریز مطابقت داشت، اما یک حالت دیگر این بود که 50 درصد نفت خام‌ها از میدان تنگیز قزاقستان و 50 درصد از میدان کالامکاس باشد.
گزینه دیگر این بود که 25 درصد از تنگیز، 50 درصد اهواز و 25 درصد از چلیکن ترکمنستان باشد و گزینه دیگر 25 درصد اهواز، 25 درصد چلیکن، 25 درصد تنگیز و 25 درصد کالامکاس باشد اما از همان اول تا آخرین روز که این طرح متوقف شد هیچ کدام از این سناریوها اجرایی نشدند.
بنابراین نفت خام هایی به کشور وارد شد که با شرایط طراحی پالایشگاه تطبیق نداشت.برهمین اساس کمیته بررسی کیفیت نفت خام‌های وارداتی در وزارت نفت شکل گرفت و این کمیته در 83/5/21 به طور رسمی اعلام کردند نفت خام‌هایی که وارد کشور می‌شود همگی مشکل دارد.
آن قدر مشکل حاد بود که به دلیل کیفیت بسیار بد نفت خام وارداتی در زمستان این نفت در خط لوله ماسید و برای آنکه بتوان خط لوله را احیا کرد، میلیون ها لیتر گازوئیل به خط لوله تزریق شد و برای آنکه دیگر این مشکل ایجاد نشود میعانات گازی خانگیران را به منطقه می آوردند و با ترکیب با آن نفت که معلوم نبود، واقعاً نفت خام است و به خط لوله می‌فرستادند، تا خط لوله دیگر دچار مشکل نشود.
این شرایط و همچنین تعیین قیمت ثابت و ده ها مورد دیگر از جمله بلا استفاده بودن ظرفیت نصب شده موجب شد با آرشیو اسواپ ها تصمیم سید مسعود میرکاظمی عملیات سوآپ متوقف تا مانع زیان گسترده به کشور شود.
خبرگزاری تسنیم : انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.
دیدگاه شما