بر اساس گزارش بلومبرگ، دولت روحانی ۱۰ ماه پیش از پایان دوره اول ریاست جمهوری خود تلاش می‌کند موفقیت دیپلماتیک تاریخی خود را به مزایای اقتصادی محسوس برای۸۰ میلیون نفر جمعیت ایران تبدیل کند، اما تلاش دولت برای جذب میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری خارجی مورد نیاز برای بازسازی زیرساخت به دلیل عدم تمایل بانک‌های خارجی برای همکاری با ایران به مانع برخورد کرده است. بانک‌های جهانی از این واهمه دارند که سایر تحریم‌های آمریکا را که تحت توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ برداشته نشده‌اند نقض کنند و تحت مجازات قرار بگیرند.
طیب نیا در این مصاحبه گفت: در حوزه روابط بانکی بویژه بانک‌های بزرگ ما همچنان با مشکلاتی روبرو هستیم، با این همه این مشکلات به تدریج و با گذشت زمان حل خواهند شد.
بر اساس این گزارش، توافق هسته‌ای برای بسیاری از سرمایه‌گذاران به منزله گشایش یکی از بزرگترین بازارهای بکر دنیا بوده است.
طبق گزارش صندوق بین‌المللی پول، ایران آخرین بار در ژوییه سال ۲۰۰۲ اوراق قرضه بین‌المللی بازارهای اوراق قرضه صادر کرد. اکبر کمیجانی، معاون بانک مرکزی در مصاحبه‌ای در تاریخ ۱۰ تیر به بلومبرگ گفته بود مقامات آژانس رتبه سنجی فیتچ ماه ژوئن برای ارزیابی مقدماتی اقتصاد ایران به این کشور سفر کردند. این شرکت دو ماه قبل تایید کرده بود با ایران سرگرم مذاکره است، اما جزئیات بیشتری در این خصوص ارائه نکرده بود.
آمار بلومبرگ نشان می‌دهد فیتچ در سال ۲۰۰۸ پس از اینکه ایران آخرین اوراق قرضه یوروی خود را به طور کامل پرداخت کرد، رتبه اعتبار دولتی B+ را که چهارمین رتبه سرمایه‌گذاری بی‌ارزش است برای این کشور حذف کرد. همچنین مودیز رتبه B۲ برای ایران را حذف کرد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در این مصاحبه اظهار کرد: در حال حاضر زمینه برای انتشار اوراق قرضه و اوراق بهادار مختلف در بازارهای بین المللی وجود دارد، با این همه وی درباره زمان و میزان اوراق قرضه ای که منتشر خواهند شد توضیحی نداد.
ایران به سایر تولیدکنندگان بزرگ نفت می پیوندد که بدنبال کاهش بی سابقه قیمت‌های نفت به منظور تامین فاینانس مورد نیازشان به بازار اوراق قرضه بین‌المللی روی آورده‌اند.
ابوظبی در ماه آوریل پنج میلیارد دلار از انتشار اوراق قرضه تهیه کرد، در حالیکه قطر دو برابر این میزان را از سرمایه‌گذاران دریافت کرده است و عربستان سعودی بانک‌هایی را برای کمک به فروش نخستین اوراق قرضه بین المللی خود استخدام کرده است.
با این همه ایران همچنان سرگرم بررسی گزینه‌های ممکن بوده و مقامات ایرانی برای اشتغالزایی و تحرک بخشیدن به رشد اقتصادی راههای دیگری را هم برای فاینانس پروژه های متعدد دنبال می‌کنند.
وزیر امور اقتصادی و دارایی به بلومبرگ گفت: حدود ۴۵ میلیارد دلار توافق فاینانس با کشورهای مختلف از زمان اجرایی شدن برجام در سال گذشته امضا شده با این همه ممکن است چندین ماه طول بکشد تا این توافقها به مرحله اجرا برسند که این مسئله کاملا طبیعی است.
طیب نیا پیش بینی کرد تولید ناخالص داخلی در مدت ۱۲ ماه تا مارس سال ۲۰۱۷ (پایان سال ۱۳۹۵) پنج درصد رشد خواهد کرد که بالاتر از نرخ رشد ۴.۵ درصدی است که پیش از این پیش بینی شده بود.
تورم هم برای نخستین بار در یک ربع قرن اخیر تک رقمی شده است و بانک‌ها نرخ‌های بهره سپرده‌ها را از ۱۸ به ۱۵ درصد کاهش داده‌اند. بدهی‌های معوقه بانکی هم از حدود ۱۴ درصد در شروع به کار دولت کنونی در سال ۲۰۱۳، به حدود ۱۰ درصد کاهش پیدا کرده است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در بخش دیگری از این مصاحبه گفت: ما شاهد اثرات مثبت رفع تحریمها بر اقتصاد هستیم و همان طور که اعمال تحریمها علیه ایران زمان برده است، احیای اقتصادی کامل هم تدریجی خواهد بود. به عنوان نمونه در ارتباط با صادرات نفت در حال حاضر با هیچ محدودیت خاصی روبرو نیستیم. در بعضی از موارد ما همچنان موفق نشده‌ایم از رفع تحریمها بهره کامل را ببریم.
صادرات نفت ایران امسال به سطح نزدیک به دوران پیش از تحریمها افزایش یافته است. مخالفان ایران در کنگره آمریکا ایران را متهم کرده‌اند از گروه‌های تروریستی حمایت می‌کند و بدنبال وضع تحریم‌های تجاری جدید هستند. یکی از اهداف آنها ممانعت از توافق ۱۷.۶ میلیارد دلاری بوئینگ برای فروش ۱۰۹ هواپیما به ایران است که بزرگترین توافق تجاری میان دو کشور از زمان انقلاب اسلامی به شمار می رود.
بازار اوراق قرضه رکورد تاریخی زد
بازار اوراق قرضه ایالات‌متحده آمریکا بیش از دو تریلیون دلار از دست داد که بزرگترین ضرر در تاریخ اخیر است.
شاخص کل بلومبرگ بارکلیز ایالات‌متحده که معیاری برای بازار اوراق قرضه ایالات‌متحده محسوب می‌شود نسبت به اوج خود در آگوست ۲۰۲۰به میزان ۱۰ درصد کاهش یافته است. این کاهش بی‌سابقه بیش از ۲ تریلیون دلار از ارزش بازار این شاخص را از بین برده است.
چارلی بیللو، موسس و مدیر عامل شرکت کامپاند کپیتال ادوایزر نموداری را به اشتراک گذاشت که نشان می‌دهد، این بزرگترین و طولانی‌ترین اصلاح اوراق قرضه در تاریخ اخیر این کشور است.
بیللو گفت: «بازار اوراق قرضه ایالات‌متحده ۱۰.۳ درصد نسبت به اوج خود در آگوست ۲۰۲۰ کاهش یافته است. این طولانی‌ترین (۶۱۷ روز) و بزرگترین اصلاح اوراق قرضه است که در تاریخ اخیر مشاهده کرده‌ایم».
چنین زیان‌های بزرگی معمولا نشانه بدی است، با این حال، ضرر در بازار اوراق قرضه می‌تواند خبر خوشایندی نیز باشد زیرا قیمت‌های پایین‌تر اوراق به معنای بازده اوراق قرضه بالاتر است.
شاخص کل جهانی بلومبرگ بیان می‌کند که معیار بازار اوراق قرضه در سراسر جهان، ۱۱ درصد زیان دیده و ارزش ۲.۶ تریلیون دلاری را از بین برده است. شایان‌ذکر است، اعداد نظری هستند به این معنا که توسط سرمایه‌گذارانی که شاخص جهانی را بدون پوشش ارزی ردیابی می‌کنند، محاسبه می‌شوند.
اخیرا اوراق قرضه جهانی در ۲۱ مارس به پایین‌ترین سطح خود از زمان بحران ۲۰۰۸ سقوط کرده است.
برخی پیش‌بینی می‌کنند که ضرر اوراق قرضه می‌تواند به دلیل افزایش ارزش دلار در رابطه با سایر جفت‌های تجاری آن، به عنوان مثال یورو باشد که در حال حاضر شرایط سختی را سپری می‌کند. البته بهتر است به تورمی که در حال حاضر بیداد می‌کند و بر قیمت اوراق نیز تاثیر می‌گذارد، اشاره نکنیم.
پیش‌بینی می‌شود که اکثر سرمایه‌گذاران اوراق قرضه یا سرمایه‌گذاران درآمدی هستند یا سرمایه‌گذارانی که انتظار دارند برای همیشه در اوراق قرضه باقی بمانند. در تئوری، افزایش نرخ مورد انتظار آتی توسط فدرال رزرو (فدرال رزرو) باید تورم را به نفع بلندمدت دارندگان اوراق قرضه کنترل کند اما، سناریوی کابوس‌آمیزی نیز وجود دارد که در آن فدرال رزرو نمی‌تواند تورم را کنترل کند که باعث کاهش شدیدتر در اوراق قرضه می‌شود. اگر سرمایه‌گذار اوراق قرضه معتقد باشد که بانک‌های مرکزی کشورهای دیگر نسبت به فدرال رزرو موفق‌تر خواهند بود، اوراق قرضه خارجی بدون پوشش می‌تواند یک گزینه باشد.
اوراق قرضه چیست؟
بازار اوراق قرضه که با نام بازار درآمد ثابت نیز شناخته می‌شود، بازار مالی است که در آن مشارکت کنندگان می‌توانند قرض جدید منتشر کنند که به نام بازار اولیه شناخته می‌شود، یا می‌توانند اوراق بهادار بدهی، معمولاً به شکل اوراق قرضه خرید و فروش کنند که به نام بازار ثانویه شناخته می‌شود. هدف اصلی بازار اوراق قرضه مهیا کردن مکانیزمی جهت تأمین سرمایه بلند مدت دولت و بخش خصوصی است. گاهی اوقات کسب و کارها نیز مانند افراد عادی برای تامین مالی فعالیت‌های خود از دیگران وام می‌گیرند. این تامین مالی معمولا برای ورود به یک بازار جدید، نوآوری و رشد در کسب و کار است که می‌تواند از طریق انتشار اوراق قرضه (اوراق بدهی) انجام شود.شرکت با انتشار اوراق قرضه، از سرمایه‌گذاران مبالغی را جمع‌آوری می‌کند و سودی را نیز بابت سرمایه‌گذاری اشخاص، در بازه‌های زمانی مشخص پرداخت می‌کند. بنابراین اوراق قرضه به نوعی از سرمایه‌گذاری گویند که در آن سرمایه‌گذار به شخص حقوقی یا نهادی (شرکتی یا دولتی) پول قرض داده و شرکت سرمایه‌پذیر (اعتبار گیرنده) متعهد می‌شود تا وجه یا اعتبار مورد نظر را در بازه زمانی مشخص و با پرداخت سود دوره ای ثابت بازپرداخت نماید. این بازه زمانی مشخص برای بازپرداخت اصل پول سررسید نام داشته و سود ثابت دوره‌ای (دوره‌های از قبل تعیین شده) کوپن اوراق نام دارد.
تعبیر بازار اوراق قرضه معمولاً به علت حجم بالا، نقدینگی، نبود ریسک، اعتبار و نیز حساسیت به نرخ بهره به بازار اوراق قرضه دولتی ارجاع داده می‌شود. به خاطر رابطه معکوس بین ارزش اوراق قرضه و نرخ‌های بهره، بازار اوراق قرضه اغلب به عنوان نشانگر تغییرات نرخ‌های بهره و شکل منحنی بازدهی به کار برده می‌شوند. منحنی بازدهی معیاری از «هزینه سرمایه پذیری» است.
مطلب آموزشی حاضر با عنوان آشنایی با بازار اوراق قرضه ، توسط آقایان ققنوس ، بهزاد اقبالی تهیه و تنظیم شده است که در فرمت PDF و در 17 صفحه ارائه می شود.
بازارهای مالی
در اصطلاح « بازار » به مجموعه یا مکانی گفته می‌شود که در آن، افراد برای خرید و فروش کالا یا خدمات یا اطلاعات گرد هم می‌آیند. در واقع بازار یکی از نهادهای اقتصادی در یک جامعه به شمار می‌رود که در آن افراد خواهان دریافت کالا یا خدمات یا اطلاعات (خریدار) و ارائه دهنده کالا یا خدمات ، اطلاعات (فروشنده) و کالای درخواستی راحت تر یکدیگر را می‌یابند. در بازار باید مبنای واحدی برای داد و ستد بین افراد وجود داشته باشد.
همچنین بازار ممکن است به صورت عمومی باشد یا اختصاصی. برای مثال بازارهای مخصوص خرید پوشاک، بازار مخصوص لوازم خانگی و … را میتوان در زمره بازارهای اختصاصی درنظرگرفت و بازاری متشکل از همه این بازارها را میتوان بازاری عمومی در نظر گرفت.
بر اساس نوع دارایی داد و ستد شده، بازارها را به دو دسته بازار کالا خدمات و بازارمالی تقسیم می‌کنند.
موضوع مورد مطالعه ما بازار مالی می باشد.
بازارمالی:
بازار مالی به بازاری گفته می‌شود که در آن خرید و فروش دارایی های مالی و اوراق بهادار مانند: سهام ، بدهی ها ، اوراق قرضه، مشتقات ، ارزها و غیره صورت میگیرد .
بازارهای مالی به عنوان واسطه بین متقاضیان ( به طور کلی مشاغل ، دولت و …) و تأمین کنندگان ( به طور کلی سرمایه گذاران ، خانوارها و …) عمل می کنند . این بودجه بین آنها اندوخته می شود و در تخصیص منابع محدود کشور کمک می کند .
بازار مالی را نیز از چهار وجه قابل دسته بندی هستند:
الف) از حیث حقوقی:
- بازار بدهی : بازار بدهی بازاری است که در آن انواع ابزارهای بدهی مانند بدهی یا اوراق قرضه دولتی ، اوراق مشارکت و… بین سرمایه گذاران خرید و فروش می شود.در واقع شرکت های دولتی یا خصوصی در ازای دریافت وام برای تامین مالی خود، اوراق بدهی دراختیار پرداخت کنندگان وام قرار می دهند و از این طریق پرداخت کنندگان وام سود می برند.
- بازار سهام: بازار سهام بازاری است که در آن سرمایه‌گذاران با ابزارهای سهام معامله می‌کنند. این بازار یکی از ارکان های اصلی بازار مالی است زیرا شرکت‌ها در آن به وسیله واگذاری سهام خود به سرمایه گذاران ( اعم از شرکت‌ها، نهادهای دولتی و خصوصی و افراد عادی و…)سرمایه خود را تامین می کنند.
ب) از حیث سررسید ابزار مورد معامله:
- بازار پول: بازار پول، بازاری است که در آن دارایی های پولی، مانند اوراق تجاری، سپرده‌ها، اسناد خزانه و … با سررسید یک سال معامله می‌شوند را بازار پولی گویند. این بازار معمولاً برای وجوه کوتاه مدت است (در واقع از نظر فیزیکی چنین بازار وجود ندارد و معاملات عمدتاً از طریق یک شبکه مجازی مثل نماور اینترنت تلفن و غیره انجام می گیرد). این نوع بازارها دارای ریسک پایین و نرخ بازده مناسبی هستند.
- بازارسرمایه: بازار سرمایه بازاری است که دارایی‌های مالی میان مدت و بلند مدت در آن معامله می‌شود. این بازار، بازاری است که در آن حداکثر مبادله پول اتفاق می‌افتد و به شرکت ها کمک می‌کند تا از طریق سرمایه خود، سرمایه صاحبان سهام و … به پول دسترسی پیدا کنند و همچنین به سرمایه‌گذاران فرصت سرمایه گذاری در سهام شرکت ها و عضویت در آن ها را می‌دهد.
بازار سرمایه خود به دو دسته بازار اولیه و بازار سبز ثانویه تقسیم می شود:
تعریف بازار مالی
بازار مالی به بازاری گفته می‌شود که در آن دارایی‌های مالی خریدوفروش می‌شود. تفاوت دارایی‌های مالی و دارایی‌های واقعی بازارهای اوراق قرضه در این است که دارایی‌های واقعی ماهیت فیزیکی دارند (مانند اتومبیل، ملک و. ) اما دارایی‌های مالی عموماً ماهیت فیزیکی ندارند.
در واقع بازار مالی امکان تبادل اوراق بهادار، کالا و یا هر چیز قابل مبادله را برای مشارکت‌کنندگان با هزینه پایین فراهم می‌کند.
وظیفه بازارهای مالی
وظیفه بازارهای مالی رساندن پول‌های اضافی کسانی که پس‌انداز کرده‌اند به کسانی که قصد دارند بیشتر از درآمدشان خرج کنند است. در واقع رساندن پول از افرادی که روش سرمایه‌گذاری را نمی‌دانند یا به اندازه کافی دانش ندارند به کسانی که این توانایی را دارند. بازارهای مالی با انجام این وظیفه باعث افزایش کارایی و رونق کل اقتصاد می‌شود.
دسته‌بندی بازارهای مالی
به طور کلی بازارهای مالی را میتوان به دسته‌بندی‌های زیر تقسیم کرد:
بازار سهام و اوراق قرضه
هر فرد یا شرکت می‌تواند به دو طریق در بازار مالی پول مورد نیاز خود را تهیه کند. رایج‌ترین روش، انتشار اوراق قرضه است که عبارت است از قرارداد دوجانبه‌ای که بین وام‌دهنده و وام‌گیرنده بسته می‌شود و به سبب آن، وام‌گیرنده متعهد می‌شود در زمان مشخص مبالغ تعیین شده را به عنوان بهره به وام‌دهنده پرداخت کرده و در تاریخ معین اصل مبلغ بدهی را به او بازگرداند.
روش دیگر، تهیه پول انتشار سهام است. اگر کسی دارای صد سهم عادی از شرکتی باشد که به عنوان مثال یک میلیون سهم منتشر کرده او به اندازه یک‌هزارم سود خالص و یک‌هزارم دارایی‌های شرکت حق دارد. به دارنده چنین حقی در زمان‌های مشخص مبالغی سود تقسیمی پرداخت می‌شود. ویژگی این نوع اوراق بهادار این است که فاقد تاریخ سررسید هستند.
ایراد اصلی سرمایه‌گذاری در سهام (به‌جای اوراق قرضه) این است که سهامدار از آخرین مدعی یا ذینفعان شرکت است، یعنی شرکت در صورت ورشکستگی باید ابتدا تمام بدهی‌هایش را بپردازد و اگر چیزی باقی ماند به سهامدار خواهد رسید؛ اما مزیت این اوراق هم این است که دارنده آن به‌صورت مستقیم از افزایش سودآوری شرکت یا افزایش ارزش دارایی‌های آن بهره‌مند خواهد شد، چرا که این اوراق به صاحب خود حق مالکیت در شرکت را می‌دهد.
بازار اولیه و ثانویه
بازار اولیه یا بازار دست اول یک بازار مالی، بازاری است که در آن اوراق بهادار سهام و یا اوراق قرضه به نخستین خریداران فروخته می‌شود.
مردم آگاهی چندانی از بازارهای اولیه یا بازارهای دست اول ندارند، چرا که فروش اوراق بهادار به نخستین خریداران در پشت درهای بسته انجام می‌شود. بانک سرمایه‌گذار، یک نهاد مالی بسیار مهم است که در امر نخستین فروش اوراق بهادار در بازار اولیه، شرکت‌ها را یاری می‌دهد. این بانک از طریق تعهد به خرید اوراق بهادار، چنین وظیفه‌ای را انجام می‌دهد، یعنی اوراق بهادار تازه انتشار یافته را به مردم عرضه می‌کند و اگر آنها به فروش نرفت، خود، آنها را به قیمت تضمین شده خریداری خواهد کرد.
بازار ثانویه یا بازار دست دوم یک بازار مالی بازاری است که در آن اوراق بهاداری که در گذشته منتشر شده خرید و فروش می‌شود. در بازارهای دست دوم، کارگزاران و معامله‌گران اوراق بهادار نقش عمده‌ای بر عهده دارند. کارگزار نماینده سرمایه‌گذاران است که خریدار و فروشنده اوراق بهادار را به هم می‌رساند، معامله‌گر کسی است که اوراق بهادار را به قیمت اعلام شده از فروشندگان خریداری می‌کند و به قیمت‌های اعلام‌شده به خریداران می‌فروشد.
هنگامی‌که فردی در بازار دست دوم، اوراق بهاداری را می‌فروشد، در ازای این اوراق پولی دریافت می‌کند. حال آنکه شرکتی که چنین اوراقی بازارهای اوراق قرضه را منتشر کرده است، از این بابت، پولی دریافت نمی‌کند و شرکت تنها زمانی که، اوراق بهادار را برای نخستین بار در بازارهای اولیه عرضه می‌کند بهای آن را دریافت خواهد کرد. با وجود این، بازارهای ثانویه یا بازارهای دست دوم وظیفه یا نقش اصلی را ایفا می‌کنند. چرا که اولاً کار فروش اوراق را تسهیل می‌کنند به‌طوری‌که دارندگان این اوراق می‌توانند بدین‌وسیله به وجوه نقد دست یابند یعنی این بازارها موجب افزایش قدرت نقدشوندگی اوراق بهادار می‌شوند. ثانیاً بازارهای ثانویه منجر به کشف قیمت سهام می‌شوند و بدین ترتیب شرکت در مرتبه بعدی که قصد دارد بخش دیگری از سهام خود را در بازار اولیه عرضه کند، قیمت اصلی که خریداران حاضرند بپردازند را می‌داند.
بازار بورس و بازار خارج از بورس
بازارهای دست دوم به دو طریق سازمان‌دهی می‌شوند: یک دسته به عنوان بازار بورس، یعنی به‌صورت بازاری سازمان‌دهی می‌شوند که کارگزاران یا نمایندگان، خریداران و فروشندگان اوراق بهادار در یک مکان جمع می‌شوند تا دادوستدهایی انجام دهند.
گروه دوم بازارهای دسته دوم، بازارهای خارج از بورس (OTC) هستند که در آن معامله‌گران در نقاط مختلف آماده خرید و فروش بازارهای اوراق قرضه انواع اوراق بهادار می‌باشند. از انواع بازارهای خارج از بورس میتوان به بازارهایی که در آنها گواهی سپرده قابل دادوستد، وجوه بانک مرکزی، قبولی بانک‌ها و ارزهای خارجی دادوستد می‌شوند، اشاره کرد.
بازار سرمایه و بازار پول
یکی دیگر از راههای دسته‌بندی بازارها این است که در هر بازار خاص اوراق بهادار سررسید مشخص دادوستد شود. بازار پول یک بازار مالی است که در آن تنها اوراق قرضه کوتاه‌مدت دادوستد می‌شود.
بازار سرمایه یک بازار مالی است که در آن اوراق قرضه بلندمدت‌تر و سهام شرکت‌ها دادوستد می‌شود.
در واقع می‌شود استنباط کرد که بازار پول قدرت نقدشوندگی بالاتری دارد و نوسان قیمت در آن کمتر از نوسان قیمت در بازار سرمایه است.
از طرفی میتوان به این نکته پی برد که سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه با افق سرمایه‌گذاری بلندمدت‌تری ورود می‌کنند. (برای مطالعه بیشتر درباره سرمایه‌گذاری و عوامل موثر بر آن می‌توانید به مقاله سرمایه‌گذاری چیست؛ بررسی اصول و عوامل موثر بر سرمایه‌گذاری مراجعه کنید.)
انواع اوراق بهادار در بازارهای مالی
برای درک بهتر شیوه عملکرد بازارهای مالی باید با اوراق بهاداری که در بازارهای مالی دادوستد می‌شوند آشنا شویم. ابتدا به معرفی اوراق بهاداری که در بازار سرمایه معامله می‌شوند می‌پردازیم.
اوراق بهادار در بازار پول
به دلیل اینکه اوراق بهادار قابل معامله در بازار پول سررسیدهای کوتاه‌مدت دارند، از نوسانات قیمتی کمتری برخوردارند بنابراین ریسک سرمایه‌گذارانی که این اوراق را انتخاب می‌کنند اندک است.
در ادامه به بررسی برخی از اوراق بهادار در بازار پول می‌پردازیم.
اسناد خزانه اسلامی (اخزا)
اﺳﻨﺎد ﺧﺰاﻧﻪ ﺑﺮای ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎلی دوﻟﺖ و ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﺗﻌﻬﺪ و اﻋﺘﺒﺎر ﻛﺎﻣﻞ دوﻟﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ و دارای ﺳﺮرﺳﻴﺪ ﻳﻚ ﺳﺎل و ﻛﻤﺘﺮ هستند. سررسید اغلب این اوراق به صورت ۴، ۱۳، ۲۶ و ۵۲ هفته‌ای است. این اوراق، سود پرداختی ندارند و دولت‌ها در زﻣﺎن ﻓﺮوش، آنها را ارزان‌تر از ﻣﺒﻠﻎ اسمی ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪاران می‌فروشند و از منابع مالی حاصل از فروش آنها، بدهی‌های دولت پرداخت می‌شود؛ اما به دلیل اشکالات فقهی وارد بر این روش، دولت جمهوری اسلامی ایران، این اوراق را صادر و به شکل مستقیم به طلبکاران غیردولتی واگذار می‌کند. دارنده اوراق در صورت نیاز به وجه نقد، این اوراق را در بازار فرابورس ایران به فروش می‌رساند. (برای کسب اطلاع بیشتر درباره محاسبه بازدهی اوراق اخزا می‌توانید به سایت فرابورس ایران مراجعه کنید. همچنین برای خواندن اخبار مرتبط با اوراق اخزا می‌توانید به سایت سخاب مراجعه فرمایید.)
اخزا مهم‌ترین ابزار بازار پول است. این اوراق به دلیل اینکه ریسک‌های سرمایه‌گذاری از طرف دولت را ندارد بنابراین بدون ریسک هستند.
اوراق تجاری
بانک‌ها و شرکتهای بسیار بزرگ در آمریکا می‌توانند اوراق تجاری منتشر کنند. این اوراق با سررسید کوتاه‌مدت هستند.
پذیرش بانکی
بانک‌ها برای توسعه تجارت باید معاملاتی را انجام دهند. امکان تسویه این معاملات از طریق ابزاری به نام برات بانکی فراهم می‌کنند. هنگامی‌که خریدار کالا یا کالایی را از صادرکننده یا فروشنده خریداری می‌کند، وجه آن عموماً در سه ماه پرداخت می‌شود و یک بانک که بانک خریدار نامیده می‌شود، تضمین پرداخت وجه را انجام می‌دهد. در مقابل ارائه آن تضمین کارمزدی را از خریدار دریافت می‌کند و برای وی اعتبارنامه افتتاح می‌کند و بخشی از مبلغ اعتبارنامه را باید خریدار نزد بانک خود سپرده کند.
این اعتبارنامه که به فروشنده کالا از پرداخت وجه اطمینان خاطر می‌دهد، قابل فروختن به بانک دیگر است. معمولاً بانک‌ها با توجه به تاریخ سررسید، میزان نرخ تنزیل را مشخص می‌کنند.
ابزارهای بازار سرمایه
ویژگی بازار سرمایه این است که ابزارهای بلندمدت در آن معامله می‌شوند. ازآنجایی‌که مهم‌ترین ابزار بازار سرمایه سهام است، به همین خاطر از بورس اوراق بهادار به عنوان بازار سرمایه یاد می‌شود.
سهام بیانگر حقی است که دارنده برگ نسبت به سود خالص و دارایی‌های یک شرکت دارد. تنها کمی بیشتر از نیمی از سهام منتشر شده در دست افراد است و باقی آنها به صندوق‌های بازنشستگی، صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری و شرکتهای بیمه تعلق دارد.
از ویژگی‌های این اوراق آن است که سررسید مشخص ندارند بنابراین اوراق بلندمدت هستند.
وام‌های رهنی
وام‌های رهنی به شرکت‌ها و یا افرادی اعطا می‌شود که قصد دارند خانه، زمین و یا ساختمان بخرند. براساس این قرارداد، ساختمان یا زمین درگرو وام قرار میگیرد. در بازار وام ایالات متحده آمریکا، وام‌های رهنی، بزرگترین بخش را تشکیل می‌دهند و بیشترین مقدار وام‌ها نیز برای خرید خانه گرفته می‌شود.
در بازار وام‌های رهن مسکن، نوعی اوراق بهادار با پشتوانه اسناد رهنی منتشر شده که امکان تأمین مالی و تبدیل به نقد کردن وام‌های رهنی برای بانک‌ها و صندوق‌های مسکن و وام را میسر ساخته است.
اوراق قرضه شرکت‌ها
شرکتهای بزرگ که از نظر اعتباری در رده بالایی قرار دارند، اوراق قرضه بلندمدت منتشر می‌کنند. شرکت‌هایی که اوراق قرضه منتشر می‌کنند، بهره این اوراق را سالی دو بار به دارنده این اوراق می‌پردازند و ارزش اسمی آنها را نیز در تاریخ سررسید پرداخت می‌کنند. برخی از این اوراق قرضه که آنها را اوراق قرضه قابل تبدیل می‌نامند دارای این ویژگی هستند که دارنده آنها می‌تواند در زمان مقرر، آنها را به تعدادی سهم عادی شرکت انتشاردهنده تبدیل کند.
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی بازارهای مالی پرداختیم و برای انواع بازارهای مالی تعریفی ارائه کردیم. ذکر این نکته الزامی است که ورود به بازارهای مالی مختلف نیازمند مطالعه و کسب اطلاع و بررسی تمامی جوانب آن‌هاست. توصیه می‌شود که هیچ‌گاه بدون اطلاع کافی اقدام به ورود به این بازارها نکنید.
برای کسب دانش و آگاهی بیشتر می‌توانید از همین حالا شروع کنید؛ پیشنهاد می‌شود که دوره آموزشی رایگان آموزش همگانی سرمایه‌گذاری را تماشا کنید.
بازگشت ایران به بازارهای اوراق قرضه بین‌المللی پس از 14 سال
وزیر امور اقتصاد و دارایی در مصاحبه با بلومبرگ اظهار کرد ایران پس از ۱۴ سال، سرگرم بررسی بازگشت به بازارهای بین المللی اوراق قرضه است.علی طیب‌نیا در مصاحبه با این پایگاه خبری آمریکایی اظهار کرد: انتظار می‌رود ایران در آینده‌ای نزدیک رتبه اعتباری دریافت کند که گامی برای کمک به جذب سرمایه‌گذاران اوراق قرضه
وزیر امور اقتصاد و دارایی در مصاحبه با بلومبرگ بازارهای اوراق قرضه اظهار کرد ایران پس از ۱۴ سال، سرگرم بررسی بازگشت به بازارهای بین المللی اوراق قرضه است.علی طیب‌نیا در مصاحبه با این پایگاه خبری آمریکایی اظهار کرد: انتظار می‌رود ایران در آینده‌ای نزدیک رتبه اعتباری دریافت کند که گامی برای کمک به جذب سرمایه‌گذاران اوراق قرضه خواهد بود. مقامات ایرانی با همه آژانس‌های اعتبارسنجی سرگرم مذاکره هستند.
بر اساس گزارش بلومبرگ، دولت روحانی ۱۰ ماه پیش از پایان دوره اول ریاست جمهوری خود تلاش می‌کند موفقیت دیپلماتیک تاریخی خود را به مزایای اقتصادی محسوس برای۸۰ میلیون نفر جمعیت ایران تبدیل بازارهای اوراق قرضه بازارهای اوراق قرضه کند، اما تلاش دولت برای جذب میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری خارجی مورد نیاز برای بازسازی زیرساخت به دلیل عدم تمایل بانک‌های خارجی برای همکاری با ایران به مانع برخورد کرده است. بانک‌های جهانی از این واهمه دارند که سایر تحریم‌های آمریکا را که تحت توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ برداشته نشده‌اند نقض کنند و تحت مجازات قرار بگیرند.
طیب نیا در این مصاحبه گفت: در حوزه روابط بانکی بویژه بانک‌های بزرگ ما همچنان با مشکلاتی روبرو هستیم، با این همه این مشکلات به تدریج و با گذشت زمان حل خواهند شد.
بر اساس این گزارش، توافق هسته‌ای برای بسیاری از سرمایه‌گذاران به منزله گشایش یکی از بزرگترین بازارهای بکر دنیا بوده است.
طبق گزارش صندوق بین‌المللی پول، ایران آخرین بار در ژوییه سال ۲۰۰۲ اوراق قرضه بین‌المللی صادر کرد. اکبر کمیجانی، معاون بانک مرکزی در مصاحبه‌ای در تاریخ ۱۰ تیر به بلومبرگ گفته بود مقامات آژانس رتبه سنجی فیتچ ماه ژوئن برای ارزیابی مقدماتی اقتصاد ایران به این کشور سفر کردند. این شرکت دو ماه قبل تایید کرده بود با ایران سرگرم مذاکره است، اما جزئیات بیشتری در این خصوص ارائه نکرده بود.
آمار بلومبرگ نشان می‌دهد فیتچ در سال ۲۰۰۸ پس از اینکه ایران آخرین اوراق قرضه یوروی خود را به طور کامل پرداخت کرد، رتبه اعتبار دولتی B+ را که چهارمین رتبه سرمایه‌گذاری بی‌ارزش است برای این کشور حذف کرد. همچنین مودیز رتبه B۲ برای ایران را حذف کرد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در این مصاحبه اظهار کرد: در حال حاضر زمینه برای انتشار اوراق قرضه و اوراق بهادار مختلف در بازارهای بین المللی وجود دارد، با این همه وی درباره زمان و میزان اوراق قرضه ای که منتشر خواهند شد توضیحی نداد.
ایران به سایر تولیدکنندگان بزرگ نفت می پیوندد که بدنبال کاهش بی سابقه قیمت‌های نفت به منظور تامین فاینانس مورد نیازشان به بازار اوراق قرضه بین‌المللی روی آورده‌اند.
ابوظبی در ماه آوریل پنج میلیارد دلار از انتشار اوراق قرضه تهیه کرد، در حالیکه قطر دو برابر این میزان را از سرمایه‌گذاران دریافت کرده است و عربستان سعودی بانک‌هایی را برای کمک به فروش نخستین اوراق قرضه بین المللی خود استخدام کرده است.
با این همه ایران همچنان سرگرم بررسی گزینه‌های ممکن بوده و مقامات ایرانی برای اشتغالزایی و بازارهای اوراق قرضه تحرک بخشیدن به رشد اقتصادی راههای دیگری را هم برای فاینانس پروژه های متعدد دنبال می‌کنند.
وزیر امور اقتصادی و دارایی به بلومبرگ گفت: حدود ۴۵ میلیارد دلار توافق فاینانس با کشورهای مختلف از زمان اجرایی شدن برجام در سال گذشته امضا شده با این همه ممکن است چندین ماه طول بکشد تا این توافقها به مرحله اجرا برسند که این مسئله کاملا طبیعی است.
طیب نیا پیش بینی کرد تولید ناخالص داخلی در مدت ۱۲ ماه تا مارس سال ۲۰۱۷ (پایان سال ۱۳۹۵) پنج درصد رشد خواهد کرد که بالاتر از نرخ رشد ۴.۵ درصدی است که پیش از این پیش بینی شده بود.
تورم هم برای نخستین بار در یک ربع قرن اخیر تک رقمی شده است و بانک‌ها نرخ‌های بهره سپرده‌ها را از ۱۸ به ۱۵ درصد کاهش داده‌اند. بدهی‌های معوقه بانکی هم از حدود ۱۴ درصد در شروع به کار دولت کنونی در سال ۲۰۱۳، به حدود ۱۰ درصد کاهش پیدا کرده است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در بخش دیگری از این مصاحبه گفت: ما شاهد اثرات مثبت رفع تحریمها بر اقتصاد هستیم و همان طور که اعمال تحریمها علیه ایران زمان برده است، احیای اقتصادی کامل هم تدریجی خواهد بود. به عنوان نمونه در ارتباط با صادرات نفت در حال حاضر با هیچ محدودیت خاصی روبرو نیستیم. در بعضی از موارد ما همچنان موفق نشده‌ایم از رفع تحریمها بهره کامل را ببریم.
صادرات نفت ایران امسال به سطح نزدیک به دوران پیش از تحریمها افزایش یافته است. مخالفان ایران در کنگره آمریکا ایران را متهم کرده‌اند از گروه‌های تروریستی حمایت می‌کند و بدنبال وضع تحریم‌های تجاری جدید هستند. یکی از اهداف آنها ممانعت از توافق ۱۷.۶ میلیارد دلاری بوئینگ برای فروش ۱۰۹ هواپیما به ایران است که بزرگترین توافق تجاری میان دو کشور از زمان انقلاب اسلامی به شمار می رود.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی بازار سرمایه و به نقل از ایسنا، طیب نیا با رد این اقدامات گفت: ایران قوانین ضد پولشویی و مقابله با فاینانس تروریسم را سخت‌تر کرده است. وی خاطرنشان کرد: ما حساسیتی نسبت به این توافق نداریم و شاید برای ما به اندازه آمریکایی‌ها مهم نباشد. شرکتهای دیگری در دنیا هستند که می توانند نیازهای ما را تامین کنند.
دیدگاه شما