روان‌‌شناسی معامله‌‌گری

فردي با ديسيپلين شخصي خوب ولي متد كاري ضعيف، كارايي بهتري خواهد داشت از كسي كه ديسيپلين كاري ضعيفي دارد ولي از بهترين متد كاري موجود استفاده می‌کند .

آموزش مبانی بورس؛ مبانی روان‌شناسی معامله‌گری

هنگام معامله در بازارهای مالی، شما کنترلی بر بازار ندارید؛ پس باید روی خودتان تسلط پیدا کنید. راز افراد موفق در بازار سرمایه همین است: آن‌ها به‌جای تلاش برای کنترل بازار، برای تسلط بر خودشان تلاش می‌کنند.

روان‌شناسی معامله یکی از اصول مهمی است که هر معامله‌گری باید به آن توجه داشته باشد. درواقع به‌گفته بسیاری از معامله‌گران مطرح جهان، در معامله موفق، تنها ۲۰ درصد از فرایند به سبک معاملاتی مناسب و کارامد مربوط است و ۸۰ درصد دیگر به پیروی از اصول صحیح روان‌شناسی معامله ربط پیدا می‌کند. با وجود این اهمیت بسیار زیاد، کمتر کسی است که به اصول روان‌شناسی در معامله بها بدهد.

متأسفانه یکی از ضعف‌های بزرگ در بین معامله‌گران خُرد در ایران پیروی‌نکردن از اصول صحیح روان‌شناسی در معامله است که باعث تحمیل ضرر‌های هنگفت به معامله‌گران می‌شود. در این مطلب، قصد داریم چند توصیه مهم برای تج به معامله‌ای کارامد به شما ارائه کنیم. بدیهی است که در چنین مطلب کوتاهی، نمی‌توان تمام موضوع را پوشش داد؛ اما در صورت پیروی از توصیه‌های ارائه‌شده در این مطلب، می‌توانید سودآوری و موفقیت خود در بازار سرمایه را افزایش دهید.

پیش از صحبت درباره بازار سرمایه، باید به این درک کلی برسید که شما کنترلی بر روند بازار ندارید. بازار مسیر خود را می‌رود و شما تنها می‌توانید تصمیم بگیرید که آیا وارد معامله بشوید یا نه. تمام اختیار شما پیش از ورود به معامله تمام می‌شود و بعد از آن، دست نامرئی بازار است که قیمت‌ها را حرکت می‌دهد. پس برای موفقیت در بازار سرمایه، باید بتوانید پیش از هرچیز بر خودتان مسلط باشید. احتمالا این حرفی است که تمام معامله‌گران از آن اطلاع دارند؛ اما کمتر از ۱ درصد آن‌ها به این حرف عمل می‌کنند. بااین‌همه، چگونه می‌توان بر خود کنترل داشت؟

۱. تعیین اهداف

پیش از ورود به بازار سرمایه، باید اهداف خود را مشخص کنید. قصد شما از ورود به بازار سرمایه چیست؟ عده‌ای برای حفظ سرمایه وارد بازار شده‌اند؛ و عده‌ای به‌دنبال تغییر شغل هستند و می‌خواهند به‌جای شغل کارمندی معامله‌گری در بازار سرمایه را امتحان کنند؛ و عده‌ای قصد دارند درکنار شغل اصلی خود، با معامله در بازار سرمایه نیز درآمد کسب کنند. جدا از این دلایل، شما نیاز به اهداف مشخص دارید؛ اما اهداف باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند؟

واقع‌بین‌بودن

بسیاری از افراد با تأثیرگرفتن از فیلم‌های سینمایی یا پیج‌های اینستاگرامی، اهداف خود را بسیار بلندپروازانه در نظر می‌گیرند؛ اما در بازارهای مالی جایی برای رؤیاپردازی نیست. اگر سرمایه اولیه ده‌میلیون‌تومانی دارید، نمی‌توانید و نباید هدف خود را رسیدن به سرمایه یک‌میلیاردتومانی در یک سال قرار بدهید.

دست‌یافتنی‌بودن

فرض کنیم فردی با سرمایه ده‌میلیون‌تومانی قصد دارد در ماه به سود پنج‌میلیون‌تومان برسد. این هدف دست‌نیافتنی و ناممکن است. اگرچه شاید برحسب اتفاق یا رخداد‌هایی بتواند در یک یا دو ماه به چنین سودی دست پیدا کند، قطعا نمی‌تواند این سودآوری را ادامه بدهد. درمقابل، اگر فردی با سرمایه ده‌میلیون‌تومانی قصد دارد به سودآوری پانصدهزار یا حتی یک‌میلیون‌تومانی در ماه برسد، می‌توان گفت وی به‌دنبال هدفی نسبتا امکان‌پذیر است. حال به‌مرورزمان می‌تواند به هدفش بال‌وپر دهد و آن را تا ماهی پنج یا حتی ده میلیون تومان نیز برساند. توصیه مهم به معامله‌گران تازه‌کار این است که حتما از اهداف کوچک و خُرد شروع کنند و به‌تدریج اهداف خود را افزایش دهند و همواره نسبت اهداف با سرمایه موجود را مدنظر قرار بدهند.

اندازه‌گیری‌پذیر بودن

اهداف شما باید اندازه‌گیری‌پذیر باشد؛ اهدافی مانند اینکه «می‌خواهم موفق باشم» یا «می‌خواهم کسب سود کنم» مفید نیستند. شما باید در هر لحظه بدانید که در کجای مسیر قرار دارید تا هر لحظه احساس کردید از مسیر خارج شده‌اید، تغییر مسیر دهید و به مسیر اصلی بازگردید.

۲. ضررها را دوست داشته باشید

شاید در نگاه اول، این توصیه ساده‌لوحانه به‌نظر برسد و تصور کنید قصد ما طبیعی جلوه‌دادن ریزش‌های بازار است. بااین‌حال، چه بخواهید و چه نخواهید، ضرر یکی از دوستان شما در تبدیل به معامله‌گر موفق است. ضررکردن نباید موجب رنجش شما شود؛ البته هیچ‌کس از ضررکردن خوشحال نخواهد شد. باید توجه کنید که شما برای پیشرفت در بازارهای مالی نیازمند تجربه هستید و هیچ تجربه‌ای مانند تجربه تلخ ازدست‌دادن پول نمی‌تواند به شما کمک کند. زمانی‌که سود کسب می‌کنید، هرگز به‌دنبال بهبود روش معامله‌گری خود نیستید؛ ولی باید هنگام معامله توجه کنید طوری معامله کنید که ضررهای زیاد به شما آسیب خاصی نزند. نکته دیگر اینکه ارزش و بهای این تجربه کاملا به خود شما بستگی دارد. اگر هنگامی‌که ضرر کردید علل این ضررها را بررسی نکنید، درواقع، فقط ضرر کرده و از این ضررها هیچ اندوخته‌ای کسب نکرده‌اید. سپس دوباره معامله می‌کنید و دوباره همان اشتباه و بازهم ضرر بیشتری می‌بینید. درحقیقت، پولی که شما از دست داده‌اید، در جیب معامله‌گرانی است که قبلا از ضررهای خود درس گرفته و روش معامله‌گری خود را بهبود بخشیده‌اند.

معامله‌گر موفق با ضررده‌بودن بعضی معاملات کنار می‌آید و قبول می‌کند که گاهی معامله ضررده خواهد بود؛ اما معامله‌گر ناموفق هنگامی‌که معامله وارد ضرر می‌شود، همواره به امید این باقی خواهد ماند که جهت حرکت بازار تغییر خواهد کرد و به سودآوری خواهد رسید. اکثر افراد این واقعیت ساده را که معاملات گاهی ضررده خواهد بود، به بدترین شکل ممکن یاد می‌گیرند و پیش از اینکه به این درک برسند، پول زیادی را از دست داده‌اند.

اگر پیش از اینکه معامله‌ای انجام دهید، احتمال ضررده‌بودن آن را در نظر نگرفته باشید، احتمالا با ورود معامله به منطقه قرمز، ترس بر شما غلبه خواهد کرد و توانایی فکرکردن صحیح را از دست خواهید داد. مارک داگلاس، نویسنده کتاب تحسین‌شده «معامله‌گر منضبط» می‌گوید:

معامله‌های زیان‌ده را به‌محض درک زیان‌ده‌بودن متوقف کنید، پیش از آنکه خسارت جبران‌ناپذیری به شما بزند.

۳. انعطاف کلید موفقیت

یکی از مشکلات اکثر معامله‌گران حتی معامله‌گران موفق این است که به‌سختی قبول می‌کنند جهت انتخابی گ‌شان برای معامله اشتباه بوده است. ممکن است شما بعد از روزها تلاش و بررسی چندده سهام مختلف، به نتیجه رسیده باشید که سهام شرکت الف صعودی خواهد بود؛ اما به‌محض شروع معامله، قیمت رو به کاهش می‌گذارد. احتمالا برای شما سخت است که بپذیرید تمام روزهایی که صرف کرده‌اید تا این سهم را انتخاب کنید، آورده مثبتی نداشته است. نداشتن انعطاف‌پذیری در چنین مواقعی، می‌تواند بهای سنگینی برای معامله‌گران به‌همراه داشته باشد.

انعطاف‌پذیری، تنها درباره معامله‌ها صادق نیست و معامله‌گر موفق درزمینه روش و سبک معامله‌گری خود نیز انعطاف‌پذیر است. ممکن است سبک معامله‌گری شما برای یک سال به‌خوبی عمل کند؛ اما ناگهان متوجه شوید که این روش دیگر به‌درستی گذشته کار نمی‌کند. ناگفته نماند این اتفاق در بازارهای مالی رایج است. در چنین وضعیتی، باید انعطاف به خرج دهید و سیستم معاملاتی خود را به‌روزرسانی کنید. نکته‌ای که باید به‌یاد داشته باشید، این است که همیشه وقت برای سودآوری هست؛ پس با خروج از معامله‌های زیان‌ده، می‌توانید فرصت بیشتری برای ورود به معامله سودآور داشته باشید.

۴. از قوانین خود تخطی نکنید

هیچ‌چیز به‌اندازه تخطی از روش و سبک و قوانین معاملاتی به شما آسیب نمی‌زند؛ خصوصا اگر این تخطی برایتان سودآور نیز باشد. عده‌ای می‌گویند قوانین برای این ایجاد شده‌اند که شکسته شوند؛ اما در بازارهای مالی این توصیه می‌تواند به‌سرعت شما را به نابود بکشاند. نظم و انضباط در بازارهای مالی حرف اول را می‌زند. البته تمام معامله‌گران در طول زندگی‌شان حداقل یک‌بار با این دوراهی مواجه شده‌اند که آیا از قوانین تخطی کنند یا به سبک خود پایبند بمانند؟ جوابی که در این مواقع داده می‌شود، مرز میان معامله‌گر موفق و ناموفق را تعیین می‌کند.

۵. از معامله‌های انتقامی بپرهیزید

معامله‌گران، تنها به یک دلیل دست به معامله انتقام‌جویانه می‌زنند و آن هم مقصردانستن بازار است. بسیاری از معامله‌گران پس از کسب ضرری اندک در معامله، فورا برای جبران آن دست به معامله‌ای دیگر می‌زنند. در چنین مواقعی، بسیار کم پیش می‌آید که معامله جدید سودآور باشد.

اگر شما زمان کافی برای بررسی معامله زیان‌ده اختصاص ندهید، درواقع دوبار ضرر کرده‌اید: بار اول، زیان ناشی از معامله اول و بررسی‌نکردن ضعف‌ها و دلیل‌های اشتباه در معامله که به ازدست‌رفتن تجربه‌ای ارزشمند منتهی می‌شود؛ بار دوم، زیان ناشی از معامله‌ای بی‌برنامه که در نهایت به خسارتی مضاعف برایتان تمام می‌شود.

مارک داگلاس دراین‌باره می‌گوید:

بازار نمی‌تواند چیزی از شما بگیرد؛ مگر آنکه خود اجازه دهید. وقتی پولی را از دست می‌دهید یا بیشتر از حد ریسک خود متضرر می شوید، گ درواقع پول خود را به معامله‌گری دیگر داده‌اید. درنهایت و به هر شکل ممکن، با حس انتقام‌جویی‌تان، پدیدآورنده دشمنی می‌شوید و آن دشمن را رودرروی خود قرار می‌دهید. اگر فردی هستید که پول خود را به بازار تقدیم کرده است؛ پس، همانی هستید که خود اجازه این کار را به بازار داده‌اید و مسئولیتش فقط پای خودتان است. اگر شما از دست خود عصبانی هستید که چرا اجازه دادم آخرین معامله‌ام این‌گونه شود، با اینکه بازار اکنون فرصتی دیگر را مقابل پای شما قرار می‌دهد، بازهم راضی نمی‌شوید. از دید روان‌شناسی، شما فرصت به‌دست‌آمده جدید برای کسب سود را رد می‌کنید، به‌دلیل اینکه هنوز واقعیت آخرین معامله را کاملا نپذیرفته و هضم نکرده‌اید. در این صورت، با انکار این فرصت جدید، خود را به‌خاطر اشتباه اخیر مجازات می‌کنید. درواقع، نه‌تنها به بازار برنگشته‌اید، بلکه با حس انتقام‌جویی زاده‌شده در خود اجازه می‌دهید که افکارتان به گذشته برگردد و دوباره در همان شرایط قرار گیرد.

۶. فعال باشید، نه منفعل

اگر قرار است در بازار برنده یا بازنده باشید، بهتر است برنده یا بازنده فعال باشید. افرادی هستند که پس از معامله، شروع به دعا کردن می‌کنند که جهت بازار به‌سمت دلخواهشان حرکت کند. دعا‌کردن و امیدداشتن و آرزوکردن به‌خودی‌خود هیچ اشکالی ندارد؛ اما در بازارهای مالی جایی برای امید و آرزو نیست. مشکل از جایی آغاز می‌شود که ما در بازارهای مالی نیز برمبنای امیدها و آرزوها معامله می‌کنیم. این مسئله ما را درمقابل عملکردمان منفعل و بی‌مسئولیت می‌کند. درنهایت نیز، هنگامی‌که جهت بازار برخلاف حرکت مدنظرمان نرفت، هسته معاملاتی، عملکرد حقوقی‌ها، تیم اقتصادی دولت، تحریم‌های سازمان ملل، شورش‌های هنگ کنگ و کالیفرنیا و. را مسبب ضرر و زیان‌هایمان می‌دانیم.

باید هرچه سریع‌تر دست از آرزوکردن بردارید و بدانید همان‌طورکه سودهای شما متعلق به هیچ‌کس نیست، مسئول زیان‌های شما نیز هیچ‌کس نیست. همان‌طورکه در ابتدا گفته شد، شما جهت حرکت بازار را کنترل نمی‌کنید؛ پس باید خودتان را کنترل کنید. همین امروز تصمیم بگیرید که اگر هم قرار است ببازید، بازنده فعال باشید نه کسی که در گوشه‌ای به امید بازگشت بازار نشسته است.

۷. مواظب ترس و طمع باشید

ترس و طمع دو دشمن اصلی انجام معاملات هدفمند و موفق هستند. بازارهای مالی ظرفیت سودآوری و درعین‌حال زیان‌رسانی درخورتوجهی دارند. هنگامی که فردی یک‌میلیون تومان سود می‌کند، انتظار دارد بلافاصله یک‌میلیون تومان دیگر نیز سود کند و سپس یک میلیون تومان دیگر و. . این طمع مدام افزایش پیدا می‌کند و اجازه تمرکز را از فرد می‌گیرد. باید توجه کنید که معامله شما قرار نیست برایتاندخانه‌ای بخرد یا اجاره‌بهای شما را بپردازد. معامله فقژ قرار است در جهت حرکت بازار حرکت کند و هیچ ارتباطی به نیازهای شما ندارد.

پس روی اهدافتان تمرکز کنید و اجازه ندهید آرزوهای درونی‌تان شما را از تمرکز روی قیمت‌ها منحرف کند. توجه کنید طمع یکی از راه‌های سریع برای اشتباه‌کردن است.

نقطه مقابل طمع، ترس است. اصل مهمی در دنیای بازارهای مالی وجود دارد: معامله‌گران تازه‌کار در بدترین زمان ممکن وارد بازار می‌شوند. این موضوع دو مسئله به‌همراه دارد: ۱. بدبینی عموم مردم به بازارهای مالی؛ ۲. زیان هنگفت این معامله‌گران. چرا این اتفاق رخ می‌دهد؟ هنگامی‌که بازارهای مالی حباب‌وار رشد می‌کند، در مردم احساس ترس از‌دست‌دادن یا FOMO ایجاد می‌شود. آن‌ها همواره بین دو ترس سرگردان‌اند: ۱. هر لحظه در حال ازدست‌دادن فرصت هستند؛ ۲. ممکن است دیگر برای ورود دیر شده باشد. بااین‌حال، عده‌ای هستند که به ترس خود غلبه می‌کنند و وارد میدان می‌شوند.

این معامله‌گران تازه‌وارد متوجه نیستند که در حال خرید زیان‌های افراد باتجربه هستند. سپس، قیمت‌ها از سقف خود شروع به ریزش می‌کند و معامله‌گران تازه‌وارد را در خود غرق می‌کند. مشابه این موضوع در همه‌جای دنیا دیده شده و شاید معروف‌ترین نمونه‌های آن سقوط قیمت بیت‌کوین و سقوط قیمت سهام آمریکا در دهه ۱۹۲۰ باشد.

مجموعه مقالات بیت‌کوین:

تقریبا نمی‌توان معامله‌گر تازه‌کاری را یافت که در ابتدای مسیر خود، متحمل زیان‌های هنگفت نشده باشد؛ اما همان‌طورکه گفته شد، معامله‌گر موفق کسی است که از این زیان‌ها درس بگیرد. ترس افراد از معامله‌کردن طبیعی است و شاید لازم هم باشد؛ ولی اگر این ترس مدیریت نشود، می‌تواند معامله پرسود را به معامله پرضرر تبدیل کند. معامله‌گر ترسو با مشاهده اندکی نوسان در قیمت، فورا از معامله خارج می‌شود؛ درحالی‌که با کمی صبر می‌توانست به سود مطلوبی دست پیدا کند. توجه کنید که ترس از نداشتن اعتمادبه‌نفس می‌آید. اگر به خود اعتماد داشته باشید و بدانید همواره به بهترین وجه تصمیم گرفته‌اید، هرگز ترسی به خود راه نخواهید داد.

نتیجه‌گیری

آنچه در این مطلب گفته شد، تنها بخش کوچکی از مبحث روانشناسی معامله بود. در بازارهای مالی، هرگز نباید از دانستن و آگاهی بیشتر خسته شوید و همواره مشتاق خواندن و دانستن اطلاعات جدید باشید؛ اما قطعا خواندن هیچ متن و کتابی به‌اندازه به‌کاربردن این آموخته‌ها در دنیای واقعی نتیجه‌بخش نیست.

ژورنال معاملاتی (قسمت دوم)

یک تصویر گویای هزاران کلمه است.به جای نوشتن شرایط بازار،اشتباهات،معاملات صحیح و ایده های استراتژی جدید فقط اسکرین شات معاملات به همراه تعدادی توضیحات بر روی آن تهیه کنید.

ژورنال معاملاتی(قسمت اول)

یک ژورنال معاملاتی هر معامله گر جدی را که قصد درآمد زایی از بازار دارد به یک ابزار برای ارزیابی بی طرفانه از عملکرد خود مسلح می کند

۱۰ خطای رایج روان‌‌شناسی معامله‌‌گری معاملاتی در بازار فارکس(قسمت دوم)

۱۰ خطای رایج معاملاتی در بازار فارکس(قسمت اول)

زمانهای اشتباه معامله گری

بسیاری از معامله گران تازه کار از خود می پرسند که چرا با وجود درست بودن تیوری و تکنیکشان اغلب معاملاتشان ضررده است. پاسخ بسیار ساده است.در کنار تکنیک درست،برنامه معاملاتی صحیح،مدیریت سرمایه و ریسک برای تریدهای فردی شما قطعا نیاز دارید تا با یک دید کلی و بزرگ بازار را رصد کنید

تله های روانشناسی معامله گری

" ارزان بخر، گران بفروش" یک هدف سرمایه گذاری است که بسیار ساده به نظر میرسد اما دستیابی به آن بسیار مشکل است. سرمایه گذاران و معامله گران پیش از رسیدن به موفقیت بایستی بر خود و حالات روانشناسی خود مسلط شوند.در غیر اینصورت خودشان، بدترین دشمن خود در بازار خواهند بود.آکادمی های بسیاری برای چندین دهه در مورد روانشناسی سرمایه گذارن تحقیق و بررسی انجام داده اند. دانش امور مالی رفتاری تعدادی از تله های روانشناسی را شناسایی کرده است که مانع سود ده شدن معاملات سرمایه گذاران میشوند

تله های روانشناسی معامله گری(مقدمه)

یک از دلایل متداول جذب افراد آموزش نیافته که به دنبال منبع جدید مالی هستند به چنین بازارهایی،این است که به آنها وعده داده میشود که می توان سودهای سریع و آسان از این بازار کسب کرد.در واقع رسانه ها و مجلات پر از آگهی هایی هستند که به شما اطمینان می دهند کسب درآمد در فارکس بسیار آسان روان‌‌شناسی معامله‌‌گری و خوب است،اما در حقیقت اینگونه نیست

فومو(قسمت سوم)

فومو(قسمت دوم)

در دنیای بازارهای مالی فومو اشاره به ترسی دارد که یک معامله گر یا یک سرمایه گذار در حین از دست دادن یک فرصت معامله گری یا سرمایه گذاری پرسود احساس می کند. زمانی که بازار شروع به حرکت و استمرار در یک روند تیز صعودی غیر منطقی در یک بازه زمانی نسبتا کوتاهی میکند، این ترس از دست دادن بیشتر و بیشتر در معامله گر ظاهر میشود.اینجاست که معامله گر با خود می گوید:" من باید با این حرکت همگام شوم،نمی توانم اجازه دهم این فرصت از دستم خارج شود." البته فومو کما بیش هم در معامله گران تازه کار و هم حرفه ای امری رایج است.

فومو (قسمت اول)

به معنی ترس از دست دادن است. هنگامی که فردی دچار فومو می‌شود به سبب ترسی که بخاطر از دست دادن فرصت خیالی خود دارد، اقدام به انجام یک کار هیجان زده می‌کند. این اضطراب و هیجان منجر به آن می‌شود که فرد، نگران عقب افتادن از دیگران به سبب از دست دادن این فرصت خیالی شود

مرجع خدمات مشاوره ای بازارهای مالی

برای داشتن آنچه شما را خوشحال میکند باید تلاش کنید، زندگی ساختنی است بی پایان و تنها چیزی که به شما زنده بودن تان را یادآوری می کند حرکت و شور و اشتیاق شما برای به دست آوردن تجربه های جدید و ساختن های بی پایان است.
بازار هم مانند زندگی هر لحظه در حال نو شدن است و هر لحظه‌اش یادآور زندگی متلاطم ماست که باید آگاهانه قدم برداریم تا اسیر امواج خروشانش نشویم.

روانشناسی معامله گری در بورس

به عنوان یک معامله‌گر در بازار بورس با رخدادهای مختلفی مواجه می‌شوید؛ مواردی مانند حجم مشکوک و غیر واقعی در سهام، جمع شدن سریع صف‌ خرید یا فروش و… . در این زمان باید به سرعت تصمیم بگیرید و تصمیم‌گیری سریع، نیاز به درک شرایط بازار و کسب اطلاعات لحظه‌ای دارد. مهارت‌هایی که در دوره روانشناسی معامله گری در بورس به دست می‌آورید، توانایی شما را در این زمینه افزایش می‌دهند.

موارد زیر بخشی از مهم‌ترین مهارت‌هایی هستند که در دوره روانشناسی معامله گری در بورس کسب می‌کنید:

– درک روندها و سیکل‌های بازار

– کنترل احساسات و هیجانات در معاملات

– درک عادات نادرست در معامله‌گری و کنار گذاشتن آن‌ها

– خرید سهم‌های خوب در قیمت‌های مناسب

درباره دوره « روانشناسی معامله گری در بورس » بیشتر بدانیم::

چه چیزی باعث بهبود عملکرد ما در بورس و داشتن معاملات بهتر خواهد شد؟

چه عاملی باعث میشود تا ما همیشه به این موضوع فکر کنیم که چرا در بازار منفی همواره نظاره گر بوده و نمیتوانیم سهم های خوب را در قیمتهای خوب خریداری کنیم؟

اگر تحلیلگر خوبی باشید و تمامی مطالب آموزشی لازم برای حضور در بورس را یاد گرفته باشید، لزوما به معامله گر خوبی تبدیل نمی شوید!

ما در این دوره به عواملی که بر این موضوعات تاثیر گذار هستند می پردازیم و به طور کلی در خصوص روانشناسی معاملات و راهکارهای کنترلی در معاملات صحبت خواهیم کرد. این دوره به شما کمک می کند تا بتوانید شکافی که بین مرحله تحلیل و اتفاقاتی که در زمان معامله برایتان می افتد را پر کنید. همچنین سعی می کند شما را با عوامل مهم و مختلف بازار آشنا کرده و برای آن راه حل ارائه دهد.

سرمایه‌گذار احساسی چه کسی است؟

سرمایه‌گذاران موفق بازار سرمایه نه براساس هیجانات و احساسات بلکه براساس استراتژی سرمایه‌گذاری که برای خود مشخص کرده‌اند و تحلیل دقیق بازار برای ورود و خروج به یک سهم تصمیم‌گیری می‌کنند.اما سرمایه‌گذاران احساسی چه کسانی هستند و چه ویژگی‌هایی دارند؟

یکی از ویژگی‌های سرمایه‌گذاران احساسی این است که به محض کاهش قیمت سهم، آن را به فروش می‌رسانند. آن‌ها به افزایش قیمت سهم هم سریع واکنش نشان داده و به خاطر سودی که هنوز اتفاق نیفتاده بسیار خوشحال می‌شوند.

توجه بسیار زیاد به اخبار نیز از دیگر خصوصیات سرمایه‌گذارانی است که به صورت احساسی و هیجانی در بورس عمل می‌کنند. بررسی قیمت سهم به صورت مداوم و ترس شدید از هر گونه اخبار و اطلاعاتی که ممکن است بازار را تحت تاثیر قرار دهد، از دیگر ویژگی‌های سهامداران احساسی برای سرمایه گذاری در بورس است.

کاهش احساسات در سرمایه‌گذاری

تحلیل دقیق و به موقع بازار اهمیت زیادی در موفقیت سرمایه‌گذاران ایفا می‌کند، اما روان‌‌شناسی معامله‌‌گری کنترل احساسات و هیجانات نیز در این میان اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر از این مهارت برخوردار نیستید نگران نباشید! راهکارهای مختلفی برای تسلط بر این موضوع وجود دارد.

تشکیل پرتفوی سرمایه‌گذاری از جمله این راهکارها است. با تشکیل پرتفوی دیگر خیال شما راحت است که اگر یکی از سهم‌های شما با افت قیمت رو به رو شود، هنوز هم بخش زیادی از سرمایه‌تان در امان است و می‌توانید به سود موردنظرتان در بازار دست پیدا کنید.

داشتن طرح و استراتژی مشخص راهکار دیگری است که به سرمایه‌گذاران بورس برای پرهیز از رفتارهای احساسی و هیجانی کمک می‌کند.

دوره «روانشناسی معامله‌گری در بورس» کارگزاری آگاه به شما کمک می‌کند با این راهکارها و همچنین دیگر مباحث مرتبط با روانشناسی بورس بیشتر آشنا شوید و معاملات موفق‌تری را در این بازار تجربه کنید.

روانشناسی بازار فارکس | اهمیت روانشناسی در معاملات فارکس

با توجه به افزایش روز افزون توجهات به بازارهای موازی همچون فارکس و رمزارزها، داشتن اطلاعات کافی در خصوص این بازارها امری ضروری است. معامله کردن در این بازارها یکی از سخت‌ترین شغل‌هاست که با فراز و فرودهای بسیاری همراه است. شاید تاکنون درباره افرادی که در بازار فارکس فعالیت کرده و به سود زیادی رسیده‌اند و یا افرادی که ضرر و زیان زیادی را در آن متحمل شده‌اند، شنیده باشید. علت اصلی این موفقیت و شکست‌ها را می‌بایست در آگاهی و تجربه افراد نسبت به این بازار جستجو نمود.

بر این اساس، پیش از اینکه وارد بازار فارکس شوید و معاملات خود را آغاز کنید، بهتر است ابتدا پیش‌نیازهای اساسی معامله و روانشناسی معامله‌گری (Trading Psychology) فارکس را به خوبی بدانید. آگاهی از اصول روانشناسی فارکس به اندازه تمام اطلاعات، استراتژی‌های ورود و خروج، مدیریت سرمایه و تجزیه تحلیل‌هایی که برای یک معامله سودآور به آن نیاز دارید، اهمیت دارد که در مقاله حاضر به آن پرداخته می‌شود.

فارکس چیست؟

فارکس از کنار هم قرار گرفتن حروف ابتدایی دو عبارت Foreign و Exchange به معنای بازار تبادل ارزهای خارجی تشکیل شده است. در این بازار افراد به معامله ارزهای خارجی با یکدیگر می‌پردازند. نحوه معامله به صورت جفت‌ارز مثلاً (EUR/USD) است که در واقع نرخ برابری یورو در برابر دلار آمریکا می‌باشد. بر این اساس، به صورت گردشی وقتی شما ارزی را می‌خرید، در همان لحظه ارز دیگری را فروخته‌اید.

یکی از جذابیت‌های این بازار فعالیت 24 ساعته آن طی پنج روز هفته (دوشنبه تا جمعه) می‌باشد. همچنین در اختیار قرار دادن اهرم‌های بالای معاملاتی بر روی موجودی حساب‌ها، امکان جذاب دیگری است که می‌توان از آن بهره‌مند شد. علاوه بر موارد ذکر شده، گستردگی جفت‌ارزهای قابل معامله و نیز امکان باز کردن پوزیشن‌ها در هنگام صعود (Buy) و نزول (Sell)، می‌تواند قابلیت سودآوری این بازار را به حداکثر برساند.

اهمیت روانشناسی در معاملات فارکس

به طور معمول آغاز کردن هر فعالیت تا رسیدن به نتیجه مطلوب، با رنج و سختی همراه است. اگر ابعاد مختلف کاری که می‌خواهید انجام بدهید را به خوبی بشناسید آموزش‌های لازم را دریافت کرده باشید، با سرعت بیشتر و خطای کمتری به موفقیت دست خواهید یافت.

بنابر نظر عموم تریدرهای خبره این بازار، تصور اینکه با معامله در فارکس بدون داشتن دانش کافی، می‌توان در مدت زمانی کوتاه به ثروتی هنگفت دست یافت، امری نادرست می‌باشد. هرچند که این بازار قادر است تا سود زیادی را در مدت کوتاهی نصیب شما کند، اما بدیهی است که تداوم این سودها نیازمند آشنایی کامل با آن و تسلط بر اصول روانشناسی بازار است.

شاید افراد مبتدی در هنگام شروع با موفقیت‌هایی رو به رو شوند، اما بدون شک این موفقیت‌ها، تا زمانی که به طور کامل آموزش‌های لازم را دریافت نکنند، دوام چندانی نخواهد داشت. در واقع یک شبه نمی‌توان ره صد ساله را طی کرد. رسیدن به اهداف، مستلزم صبر و یادگیری مداوم و داشتن تسلط بر هیجانات و کنترل احساسات می‌باشد.

5 اصل اساسی در روانشناسی بازار فارکس

سرمایه‌گذاران برای کسب سود بیشتر و رسیدن به اهداف خاصی که در نظر دارند، نیازمند شناخت کامل روانشناسی بازار هستند. معامله‌گران در هر لحظه باید به نگه داشتن یک پوزیشن، بستن آن و یا تصمیم به باز کردن پوزیشن جدید فکر کنند. همه این موضوعات می‌توانند افکار معامله‌گران و تصمیمات آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهند. برای اینکه یک تریدر بتواند رفتار بازار را سریع‌تر پیش‌بینی کند، بهتر است درک کاملی از روانشناسی بازار فارکس داشته باشد. بر این اساس، در ادامه، 5 اصل مهم روانشناسی فارکس که تسلط بر آن کمک شایانی به بهبود روند معاملات در این بازار خواهد نمود، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

1.اهداف و تصمیمات خود را ارزیابی کنید

معامله‌گران معمولاً به دلیل عدم داشتن مهارت‌های روانشناختی مناسب و کنترل احساسات خود، دست به معاملاتی می‌زنند که اغلب منجر به ضرر و زیان می‌شود. برای اتخاذ یک پوزیشن درست باید مهارت تصمیم گیری را بیاموزید. این مهارت با کسب تجربه در افراد بهتر می‌شود. ابتدا باید هدف خود را مشخص کنید. سپس با جمع‌آوری اطلاعات ضروری و بررسی آن‌ها و عواقبی که تصمیم شما در پی خواهد داشت، بهترین تصمیم را اتخاذ کنید. در این راه باید استراتژی درستی داشته باشید تا ذهن شما را در یک مسیر صحیح قرار دهد و به تصمیماتتان لطمه نزد. با تصمیم‌گیری صحیح که منشا آن یک استراتژی مناسب است، می‌توانید در بازار فارکس موفق‌تر عمل کرده و روی ارزیابی‌های خود سرمایه‌گذاری کنید.

2.کنترل احساسات خود را بدست بگیرید

یکی از موارد مهم در روانشناسی بازار فارکس، کنترل احساسات است. احساسات کنترل‌نشده مانند ترس می‌تواند منجر به شکست شما شود. ترس باعث ازدست دادن فرصت‌ها می‌شود. اگر پولی که برای معامله به فارکس تزریق کرده‌اید، همه‌ یا بخش اعظمی از پول شماست و در واقع توانایی از دست دادن آن را ندارید، ممکن است به راحتی در این راه شکست بخورید و پول زیادی ازدست بدهید. پس از گرفتن قرض و وام برای معامله کردن پرهیز کنید.

هر گونه احساسات شدید، حتی با یک دید کاملاً مثبت، می‌تواند باعث بروز اشتباه شود. بازار فارکس پیچیده‌تر از آن چیزی است که گمان می‌کنید. نباید مانند یک قمارباز به راحتی ریسک کنید. در زمان معامله باید آرامش خود را حفظ کرده و به خوبی بازار را بررسی کرده باشید. استرس و پشیمانی ذهن شما را به مرور خسته می‌کند. تمام ذهن خود را روی سود یا ضرر حاصل از یک معامله قرار ندهید و نتیجه را بصورت کلان ببینید. هیچ راهی وجود ندارد که با تکیه بر آن بتوان گفت یک معامله قطعاً سود ده است. بنابراین بر روی استراتژی خود تمرکز کنید و نقاط ضعف و قوت خود را بیابید. ممکن است اکنون نتیجه‌ای نگیرید، اما با گذشت زمان و کسب تجربه، از میزان اشتباهات شما کاسته شده و این امر منجر به موفقیت شما خواهد شد.

3.تمرین را فراموش نکنید

تمرین کردن باعث می‌شود که شما حرکات بازار را بهتر بشناسید و عادات خوب ترید کردن را در خود پرورش دهید. بازار فارکس این امکان را به شما می‌دهد که به صورت دمو، بدون اینکه سرمایه خود را به خطر بیندازید، برای یادگیری بیشتر معامله کنید. معامله با حساب دمو به شما کمک می‌کند تا تمرین کنید و اصول و مهارت‌های معامله‌گری در بازار را فرا بگیرید. اگر مبتدی هستید از معامله به صورت دمو غافل نشوید و پس از آن سرمایه‌گذاری را با مبالغ کم آغاز کنید.

باید استراتژی مناسبی را با در نظر گرفتن هدف سرمایه‌گذاری، بازه زمانی معامله و تعیین حد سود و ضرر بیابید. به استراتژی‌ها و تحلیل های خود پایبند باشید. اگر به هدفی که می‌خواستید رسیدید، سود خود را گرفته و از آن خارج شوید. کسانی که برای رسیدن به سود بیشتر همه چیز را رها کرده و طمع می‌کنند، غالباً موفق نمی‌شوند. زیرا طمع جایی در بازار فارکس ندارد.

4.اعتماد به نفس بیش از حد ممنوع

داشتن اعتماد به نفس در هنگام معاملات در بازار فارکس، بسیار ضروری است. این اعتماد به نفس زمانی به شما کمک می‌کند که به استراتژی خود پایبند باشید. اگر با نظم و انضباط، تحلیل‌های خود را دنبال کنید به موفقیت خواهید رسید. اعتماد به نفس بیش از حد زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گر موفقیت‌های قابل توجهی کسب کرده و سرخوش از این موفقیت‌ها بدون رعایت کامل استراتژی خود دست به معاملاتی با ریسک بالا می‌زند. از آنجایی که بازار پیچیده و غیر قابل پیش‌بینی است، این ریسک کردن ممکن است ضررهای زیادی را تحمیل کرده و باور معامله‌گر برای موفقیت را به شدت کاهش دهد.

5.صبور باشید و از طمع دور بمانید

اینکه در بازار فارکس می‌توان سود زیادی بدست آورد، شایعه نیست، اما بی‌صبری و هیجانی عمل کردن هم باعث می‌شود که شما ضرر کنید. برخی از کاربران وقتی ضرر می‌کنند، بلافاصله روحیه خود را از دست می‌دهند. در این شرایط یا می‌خواهند با معاملات سنگین از بازار انتقام بگیرند یا اینکه این کار را به طور کلی کنار بگذارند. این تصور نیز که باید برای رسیدن به موفقیت هر روز معامله کنید، اشتباه است. معاملات پی در پی باعث تصمیم‌گیری‌های هیجانی می‌شود. یعنی با رسیدن به مقدار کمی سود یا ضرر دست به فروش و خرید می‌زنند و در نتیجه به آن هدفی که در نظر دارند، نرسیده و نا‌امیدی وجودشان را فرا می‌گیرد.

شما می‌توانید تنها با یک معامله درست در طول هفته به آن سودی که در انتظارش بودید، دست پیدا کنید. صبور باشید و با تسلط بر خود، اشتباهاتتان را بیابید. از همان ابتدای خرید متناسب با تایم فریم ورودتان، ذهن خود را برای مدت زمان معینی آماده نگهداری پوزیشن کنید. برای رسیدن به نتیجه مطلوب به تجزیه و تحلیل‌هایتان ادامه دهید تا تسلط بیشتری برمعاملات خود داشته باشید.

جمع‌بندی

بازار فارکس، یک بازار جهانی 24 ساعته است که کاربرانی از سراسر جهان از جمله بانک‌های بزرگ در آن فعالیت دارند. این بازار هیجانات زیادی دارد و تنها با چند کلیک می‌توان میلیون‌ها دلار پول بدست آورد. همین امر شما را برای فعالیت در این بازار وسوسه می‌کند.

برای موفقیت در این بازار ابتدا باید کاملاً با آن آشنا شده و فارکس را مانند یک کسب‌وکار جدی بگیرید. همانطور که درباره روانشناسی بازار فارکس صحبت کردیم، شما باید بر افکار و احساساتتان مسلط باشید تا بتوانید به درستی معامله کنید. یک ذهنیت مثبت بسازید و با هر ضرر و زیانی زانوی غم بغل نگیرید. نتیجه را بر اساس برآیند معاملاتتان ارزیابی کنید و نه تنها بر اساس سود یا ضرر یک معامله!

بهترین منبع برای شناسایی عادت‌های روانشناسی یک تریدر، خود اوست و جایی که این عادات در آن مکتوب شده، تاریخچه معاملاتش می‌باشد. با مراجعه به تاریخچه می‌توان معاملات را آنالیز کرده و نقاط ضعف و قوت خود را بیابيد. بررسی تاریخچه معاملات یک راهکار برای جلوگیری از رفتارهای هیجانی و احساسی است.

افکارتان را متمرکز کنید. اعتماد بنفس بیش از حد و طمع، شما را از رسیدن به اهدافتان بازمی‌دارد. در مقابل، عدم خود باوری و نداشتن اعتماد بنفس، باعث می‌شود که در بازار بزرگ فارکس از رقبای خود جا بمانید. شما برای موفقیت، به پیروزی‌های بزرگ و هیجان‌انگیز نیازی ندارید، بلکه به یک استراتژی منسجم نیاز دارید که همواره به آن پایبند بمانید. نباید انتظار داشته باشید که بازار همیشه به سمت مطلوب شما حرکت کند. باید برای شرایط مختلف بازار استراتژی‌های مختلفی داشته باشید، تا زمانی که در یک وضعیت جدید قرار گرفتید بتوانید به بهترین نحو با آن مواجه شوید.

مدیریت سرمایه و روانشناسی معامله گری در بازار سرمایه

اگرچه در دوره‌ها و جلسات مختلف سير یادگیری اصول و شیوه‌های تحلیل و معامله‌گری در بازار سرمایه را متذكر شده‌ام امّا براي يادآوري اشاره می‌کنم كه پس از يادگيري كليه مباحث تحلیل تکنیکال؛ که الفبای بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد، بايستي با الگوهاي هارمونيك و هارمونيك تريدينگ (كامل و پيشرفته)، تحليل امواج اليوت و ديگر ابزارهاي تكميلي همچون چنگال آندروز آشنا شويد. اگر اين سير را با موفقيت طي كرده و در آن تجربه كافي كسب نماييد با هر شيوه معاملاتي می‌توانید معامله كنيد امّا تمام استراتژی‌های معاملاتي بايستي با نگاهي به ابزارهاي گفته‌شده بكار گرفته شود.

پس از طی این مراحل مهم‌ترین مسئله، به‌کارگیری آموخته‌ها در بازارهای واقعی می‌باشد که در این میان همان‌گونه که در کتاب راهنمای تصویری معامله با امواج الیوت اشاره شد، مباحث روانشناسی شخصی ( فقدان روش، نداشتن نظم و انضباط، انتظارات غیرواقعی، صبور نبودن و به‌طورکلی عدم کنترل شخصی) و بحث مدیریت سر مایه نقش بسزایی در عملیاتی نمودن آن ایفاء می‌کند.

هرروز ما كارهای بسيار زیادی در جهت تغيير محيط انجام می‌دهیم. بذر گندم را در زمین‌های کشاورزی می‌کاریم تا گندم‌های زیادی را درو کنیم، با ورود داروهای طبیعی و شیمیایی به داخل بدن به بهبود اعضاء معیوب کمک می‌نماییم، سنگ‌های معدنی را با ابزارهای مکانیکی از زیر زمین روان‌‌شناسی معامله‌‌گری خارج کرده و با اعمال تغییرات فیزیکی و شیمیایی، فلزات گران‌بهای آن را استخراج می‌نماییم تا در صنایع مختلف بکار گیریم و …، این‌ها ازجمله تغييراتي است كه ما هوشمندانه آن‌ها را ايجاد می‌کنیم، امّا وضعیت در بازارهای سرمایه این‌گونه نیست. شما در معامله‌گری هرگز نمی‌توانید كنترلي بر بازار داشته باشيد و در آن تغییری ایجاد نمایید. درخواست شما براي حركت قيمت در جهت مورد دلخواهتان اهميتي ندارد و هرگز نمی‌توانید بازار را در جهتي خاص به حركت درآوريد و قصد شما هم هیچ تأثیری نخواهد داشت. ما هيچ ابزار و امكاني براي تأثیرگذاری بر بازار در اختيار نداريم. به نظر شما چه باید کرد؟ شاید بهترین پاسخ این باشد که اگر نمی‌توانیم هیچ كنترلي بر بازار داشته باشيم؛ بر خودمان که می‌توانیم. تنها چيزي كه می‌تواند ما را در این امر موفق كند اين است كه بتوانيم بر خودمان كنترل داشته باشيم. این یکی از مهم‌ترین رازهای موفقیت در بازار محسوب می‌شود که بسیاری از معامله‌گران از آن غفلت می‌کنند.

اگر قادر نباشید که بر احساسات درونی خود کنترل داشته باشید هرگز نمی‌توانید آموخته‌ها و تجربیات خود در بازار را بکار برید. تاکنون با افراد زیادی مواجه شده‌ام که علیرغم کسب دانایی کافی و مناسب معامله‌گری در بازار سرمایه نمی‌توانند آموخته‌های خود را در بازار واقعی بکار گیرند. مشکل این دسته از افراد عدم کنترل درونی می‌باشد درحالی‌که این مهم سهم بسزایی در بهبود کارآیی معاملاتی افراد ایفاء می‌کند. شاید این جمله لاری لوین در کتاب رازهای معامله‌گری غیراحساسی تائیدی بر این مهم باشد که:

فردي با ديسيپلين شخصي خوب ولي متد كاري ضعيف، كارايي بهتري خواهد داشت از كسي كه ديسيپلين كاري ضعيفي دارد ولي از بهترين متد كاري موجود استفاده می‌کند .

مشکل بعدی بسیاری از معامله‌گران عدم توجه به قوانین مدیریت سرمایه می‌باشد. به گفته وین گورمن ( Wayne Gorman ) و جفری کندی ( Jeffrey Kennedy ) در کتاب راهنمای تصویری معامله با امواج الیوت، مدیریت ریسک برای موفقیت و طول عمر یک معامله‌گر بسیار حائز اهمیت می‌باشد. در مدیریت سرمایه علاوه بر میزان مناسب حجم معاملات و به‌کارگیری حد زیان توجه به این سه نکته اساسی ضروری است: کاهش ریسک؛ از بین بردن ریسک؛ حفظ سود کسب‌شده. برای مثال، در این رابطه مدام با افرادي مواجه می‌شوم كه در يك معامله خاص وارد سود بسيار بالايي شده‌اند امّا درنهایت علیرغم قرار داشتن در یک سود عظيم؛ معامله خود را با تحمل زیان بسته‌اند. وقتي علت را از آن‌ها جویا می‌شویم، متوجه می‌شویم که به دلیل عدم رعایت یکی از مؤلفه‌های مدیریت سرمایه یعنی حفظ سود کسب‌شده با چنین فاجعه‌ای مواجه شده‌اند. اینکه واژه فاجعه را بکار بردم، عمد داشتم چراکه عدم توانایی معامله‌گر در حفظ سود یک معامله موفق، واقعاً فاجعه است.

مدیریت سرمایه و روانشناسی معامله گری

نتیجتاً اینکه مجدداً تأکید می‌شود كه اگر شما نمی‌توانید بر عملكرد بازار هيچ كنترلي داشته باشيد پس بايد بر عملكرد خود كنترل داشته باشيد ضمن اینکه بحث مدیریت سرمایه نیز نقش بسزایی در کارآمد کردن معاملات شما ایفاء می‌کند. كتاب حاضر که ترجمه‌ی کتاب Super Trader اثر ارزشمند ون تارپ است، به آموزش عملی تحقق این دو مهم در معامله‌گری می‌پردازد. شاید این کتاب یکی از بهترین منابع در این زمینه باشد که با رویکردی عملی به آموزش روان‌شناسی معامله‌گری و مدیریت سرمایه و به‌کارگیری آن‌ها در بازار سرمایه می‌پردازد.

به‌منظور بالا بردن میزان یادگیری به خوانندگان محترم توصیه می‌شود هر قسمت را به دقت مطالعه کنید، زیر قسمت‌های مهم خط بکشید و مفاهیم آموخته‌شده را پس از تمرین در معاملات خود بکار بندید. به‌این‌ترتیب به مفاهیم آموخته‌شده تسلط می‌یابید. امیدوارم این کتاب بتواند تا اندازه‌ای نیاز مشتاقان بازارهاي سرمايه را تأمین نماید. در پايان از کلیه دوستانی که با صبر و حوصله کل متن را بازخوانی کردند کمال تشکر و امتنان را دارم، ضمن اینکه از همه صاحب‌نظران و استادان محترم استدعا دارم كه بر مؤلف منّت گذاشته و كاستي‌های اين كتاب را به پست الکترونیکی حقیر ارسال كنند تا در چاپ‌هاي بعدي از آن‌ها استفاده شود.