توجه و اطلاعات کمتری در مورد شرکتهای بازار سرمایه خصوصی وجود دارد و این امر سرمایه گذاری را به ویژه برای سرمایه گذاران کوچکتر دشوار می کند. در بازارهای خصوصی، نقدینگی کمتری وجود دارد، به این معنی که خرید و فروش اوراق بهادار دشوارتر است.
معرفی انواع اوراق قرضه و سرمایهای ـ بخش دوم
● اوراق قرضه(بدهی)
ابزار استقراضی یا همان ورقه قرضه، ورقه قابل معاملهای است که معرف مبلغی وام با بهره معینی است که تمامی آن یا اجزاء آن در موعد یا مواعد معینی باید مسترد گردد. برای ورقه قرضه ممکن است علاوه بر بهره، حقوق دیگری نیز شناخته شود .
▪ انواع اوراق قرضه (بدهی):
اوراق قرضه (بدهی) براساس مبانی گوناگون دسته بندی می شوند. مهم ترین مبانی عبارتند از:
نرخ بهره، سررسید، ماهیت وام گیرنده، میزان انتشار، نوع وثیقه، شدت قابلیت تبدیل و تسعیر(نوسانات)، نوع وابستگی وام گیرنده یا بدهی، هدف انتشار و نوع پولی که اوراق با آن پول انتشار می یابد.
اوراق بدهی براساس نرخ بهره به دو دسته زیر تقسیم میشوند:
ـ اوراق قرضه با نرخ بهره ثابت:
۱) اوراق قرضه رهنی:
اوراق قرضه ای است که به وسیله یک دارایی حقیقی تضمین می شود. در اوراق قرضه رهنی، ناشر دارایی اش را در رهن دارندگان اوراق قرضه می گذارد. دارندگان اوراق قرضه رهنی به هنگام ورشکستگی شرکت، نسبت به دارایی رهنی ادعای یکسانی دارند. همه اوراق قرضه رهنی سررسید یکسان ندارند.
۲) اوراق قرضه تضمین شده:
بعضی از اوراق قرضه به وسیله نهاد دیگری تضمین می شود.
۳) اوراق قرضه قابل تبدیل:
به منظور افزایش فروش اوراق قرضه بدون تضمین و اوراق قرضه تراز دوم، ناشران در بیشتر موارد این ابزارها را قابل تبدیل به دیگر دارایی ها - عمدتاً سهام عادی - می کنند.
۴) اوراق قرضه درآمدی:
اوراق قرضه درآمدی می توانند تحت شرایط خاصی، فراتر از پرداخت بهره از درآمد عملیاتی ناشر نیز برخوردار شوند.
۵) اوراق قرضه مسلسل:
اوراق قرضهای است که براساس سری زمانی تقسیم شده و هر کدام زمان سررسید خاص و بهره ویژه ای دارند.
۶) اوراق قرضه با بهره صفر:
یک ابزار بدهی است که با تنزیل ارزش اسمی (برای مثال، اگر قیمت این اوراق ۱۰۰۰ ریال است و نرخ بهره ۱۰۰ ریال، قیمت این اوراق میشود ۹۰۰۰ ریال ) فروخته می شود. چنانچه از نام آن پیداست، به این ابزارها هیچ نرخ بهره ثابتی تعلق نمی گیرد. در عوض، به مرور که به سررسید نزدیک می شوند، ارزش بازار آن تدریجاً افزایش مییابد. در نهایت، در سررسید، ارزش اسمی این اوراق بازپرداخت میشود.
ـ اوراق قرضه با نرخ شناور:
گرچه هر ابزار کوتاه مدت نرخ معینی را پرداخت می کند؛ اما در هر دوره (عمدتاً سه ماهه)، این نرخ مورد تجدیدنظر قرار گرفته و به این ترتیب، این نوع استراتژی تأمین مالی ، ویژگی نرخ شناور را دارد. به طور کلی، این ابزارها، اوراق با نرخ شناور خوانده شده و به نام اختصاری " شناورها " معروفند. اوراق با نرخ شناور از جمله ابزارهای بدهی از نوع اوراق قرضه اند که نرخ آنها به جای این که ثابت باشد، شناور است و ابزارهای بدهی بلندمدت سنتی را تشکیل میدهند. بانکها نیز اوراق بهادار با نرخ شناور منتشر کرده و به آن گواهیهای سپرده با نرخ شناور می گویند.
● اوراق سرمایهای(مالکیتی)
اوراق سرمایه ای(مالکیتی) اوراقی هستند که افراد با داشتن آنها سهامدار شرکت منتشرکننده این اوراق می شوند و به دو دستهی زیر تقسیم میشوند:
۱) اوراق سهام عادی
۲) اوراق سهام ممتاز
▪ سهام عادی
سهام عادی نوعی دارایی مالی است که نشاندهنده مالکیت در شرکت است. از ویژگیهای حق مالکیت: مسئولیت محدود سهامداران، حق رای کنترل شرکت، حق تقدم در خرید سهام جدید است. اگر شرکتی از منابع خارج از سازمان تامین سرمایه کند، سهام عادی در درجه دوم اهمیت درست پس از اوراق قرضه قرار دارد، از نظر ریسک و دوام نقش حیاتی ایفا میکند، چون صاحب آن مالک شرکت است، چون اگر زمانی شرکت ورشکست شود، سهام عادی موجودیت شرکت را تحدید نمی کند.
ـ ویژگیهای اوراق سهام عادی
۱) مالکیت شرکت:
دارندگان هر دو نوع سهام عادی و ممتاز مالک شرکت هستند، اما از آنجا که دارندگان سهام ممتاز نسبت به اصل سود و سرمایه شرکت حق تقدم دارند، میتوان گفت دارندگان سهام عادی مالک نهایی شرکت هستند و به اصطلاح باید پذیرای بیشترین ریسک سرمایه گذاری در شرکت باشند. اگر ریسکهای مالی و تجاری باعث افت شدید سود هر سهم شده و یا اگر شرکت با زیان مواجه شود؛ قیمت بازار و ارزش ذاتی سهام عادی به شدت کاهش خواهد یافت و اگر شرکت منحل شود پس از فروش داراییها و تسویه کلیهی بدهیها و بازپرداخت حقوق صاحبان سهام ممتاز، آنچه باقی میماند به صاحبان سهام عادی میرسد و وقتی مالکیت سهام گسترده میشود که سهام آن به عموم مردم عرضه شود.
۲) مسوولیت محدود:
یکی از مهمترین ویژگیهای سهام عادی این است که صاحبان آن دارای مسئولیت محدود هستند. به عنوان مثال، اگر شرکتی ورشکسته فروخته شود و پول آن جوابگوی همهی طلبکارها نباشد؛ بستانکاران نمیتوانند صاحبان سهام عادی را تحت پیگرد قرار دهند و مسئولیت آنها منحصر به سرمایهایست که در شرکت گذاشتهاند.
۳) کنترل شرکت:
یکی دیگر از ویژگیهای شرکتهای سهامی این است که سهام آن در دست افراد زیادی است و هیچ شخص بخصوصی نمیتواند کنترل فردی اعمال کند؛ پس اداره امور فعالیتهای شرکت در دست مدیران و دامنه اعمال نفوذ صاحبان سهام عادی تا آنجاست که در مورد مسائل خاصی رای بدهند.
۴) حق رای:
دارندگان سهام عادی علاوه بر اینکه حق انتخاب هیئت مدیره شرکت را دارند؛ با اکثریت آرا میتوانند اقدامات پیشنهادی شرکت را تایید یا رد کنند و هر سهم یک حق رای دارد. مانند پیشنهاد ادغام در یک شرکت دیگر و یا تغییر نمودار سازمانی شرکت که با اکثریت آرا صورت میپذیرد. برخی از شرکتها در انتخابات هیئت مدیره از حق رای تجمعی استفاده میکنند؛ تعداد سهمی که فرد در شرکت دارد ضربدر تعداد اعضای هیئت مدیره شرکت برابر است با تعداد رای یک صاحب سهم.
۵) حق تقدم خرید سهام:
اگر شرکتی به سهامداران خود حق تقدم خرید سهام بدهد؛ آنها میتوانند در صورت انتشار سهام جدید درصد مالکیت خود را در شرکت حفظ کند. اگر سهامداران در مجمع عمومی شرکت حق تقدم خرید سهام را از خود سلب کند؛ شرکت میتواند سهام عادی جدید را به قیمت عادلانه بین عموم مردم عرضه کند. در این صورت افراد جدیدی صاحب سهام شرکت شدهاند و درصد مالکیت سهامداران قبلی در شرکت کاهش مییابد.
۶) حق دریافت سود سهام:
پس از اینکه شرکت مالیات و سود سهام ممتاز خود را پرداخت کرد، میتواند باقیمانده را بعنوان سود سهام به صاحبان سهام عادی بپردازد. مقداری از این سود به حساب سود سنواتی منتقل می گردد؛ سود سنواتی یکی از مهمترین منابع تامین مالی شرکت برای دوره های بلند مدت شرکت است. پرداخت سود سهام نوعی توزیع سود خالص بین سهامداران است و سود پرداختی هزینه قابل قبول مالیاتی تلقی نمی شود (به عبارتی، مالیات به آن تعلق میگیرد). سود سهام پرداختی نمی تواند درآمد مشمول شرکت را کاهش دهد و امکان دارد سود سهام تقسیمی یک شرکت نسبت به سال قبل افزایش و یا کاهش داشته و یا اصلا پرداخت نگردد.
۷) سایر حقوق:
سهامداران عادی می توانند سهم خود را بفروشند یا به دیگری واگذار کنند. شرکت حق سلب این اختیار را ندارد و این نقل و انتقالات بر موجودیت شرکت اثر قانونی و حقوقی ندارد. صاحبان سهام عادی حق دارند دفاتر شرکت را مورد بررسی قرار دهند ولی این حق، محدود به اختیاراتی است که شرکت در اختیار عموم قرار می دهد.
۸) سر رسید:
سهام عادی دارای سر رسید نیستند و قابل بازخرید و قابل تبدیل نیز نمی باشند. اگر شرکت به میل و اراده منحل شود، مبلغ زیادی نصیب سهامداران میشود و اگر ورشکست شود شاید چیزی نصیب سهامداران نگردد .
۹) سهام مجاز و انتشار یافته:
تعداد سهامی که شرکت بدون تغییر اساسنامه یا اصلاح اساسنامه حق دارد منتشر کند سهام مجاز میگویند و آن انواع اوراق قرضه آمریکا تعداد از سهام که در دست مردم است را سهام منتشر شده می نامند. امکان دارد تعدادی ازسهام منتشر خود را بازخرید کند در این صورت سهام بازخرید شده را سهام خزانه میگویند.
۱۰) ارزش اسمی و صرف سهام:
ارزش اسمی هر سهم، رقمی است که روی هر برگ از سهام نوشته می شود؛ برخلاف اوراق قرضه و سهام ممتاز ارزش اسمی سهام عادی کاربرد چندان زیادی ندارد. برخی از شرکتها ارزش اسمی خود را اعلان میکنند و برخی دیگر به هیچ وجه اعلان نمیکنند. صرف سهام نیز نشاندهنده مبلغی مازاد بر ارزش اسمی سهام است که شرکت در زمان فروش سهام عادی دریافت کرده است. در بخش متعلق به سرمایه شرکت مقادیر متعلق به ارزش اسمی و صرف سهام جداگانه نوشته می شود.
۱۱) ارزش دفتری هر سهم:
ارزش دفتری کل سهام عادی شرکت به طریق زیر محاسبه می شود: سرمایه حاصل از فروش سهام عادی با سود انباشته جمع و وجهی که بابت خرید سهام خزانه پرداخت شده از آن کسر می شود.
برای محاسبه ارزش دفتری هر سهم؛ ارزش دفتری سهام عادی را بر تعداد سهام در دست مردم تقسیم می کنیم. ارزش دفتری یک سهم عادی رابطه چندان زیادی با ارزش بازارآن ندارد اما اگر عملکرد شرکتی سودآور باشد و سود تقسیمی آن رقمی کمتر از ۱۰۰درصد باشد، ارزش دفتری هر سهم عادی افزایش خواهد یافت. سهام عادی از دیدگاه تامین مالی دارای نقاط ضعف و قوت هستند که در ادامه به هر دو مورد اشاره می کنیم:
ـ محاسن انتشار سهام عادی
۱) سهام عادی هیچگاه به سررسید نمیرسند.
۲) از آنجا که سود سهام عادی میزان مشخصی نیست، انتشار و فروش سهام جدید باعث خواهد شد که انعطاف پذیری مدیریت شرکت از لحاظ تامین سرمایه در آینده بیشتر گردد.
۳) شرکت الزام قانونی به پرداخت سود به سهامداران عادی خود ندارد، بنابراین انتشار آن ریسک مالی و ورشکستگی را افزایش نمی دهد.
۴) می توان به سرعت و بدون تحمل هزینه زیاد سهام عادی را منتشر و به بازار عرضه کرد.
۵) در اکثر شرکتها با انتشار و عرضه سهام عادی جدید در مالکیت و کنترل شرکت تغییری صورت نمیپزیرد.
معایب انتشار سهام عادی
۱) هزینه خالص سرمایه متعلق به سهام عادی در مقایسه با سایر ابزار مالی بیشتر است.
۲) سود سهام عادی پس از کسر مالیات پرداخت می شود در حالی که بهره اوراق قرضه یک هزینه قابل قبول مالیاتی است (به عبارتی، مشمول مالیات نمیشود).
۳) شاید شرایط مندرج در اوراق قرضه به گونهای باشد که میزان پرداخت سود سهام عادی را محدود کرده باشد که وجود این مسائل هزینه متعلق به سهام عادی را افزایش می دهد.
۴) اگر شرکتی که سهامش در دست افراد محدودی است، بخواهد سهام جدیدی منتشر کند در مسئله مالکیت و کنترل شرکت مشکلاتی به وجود می آید.
۵) انتشار سهام عادی جدید موقتا سود هر سهم را کاهش می دهد که بر قیمت سهام اثر منفی دارد.
▪ سهام ممتاز
زمانی که شرکت احتیاج دارد اشخاص سرشناسی وارد شرکت شوند و یا احتیاج به افزایش سرمایه داشته و در شرایط عادی کسی حاضر به خرید سهام نباشد، ممکن است سهام ممتاز منتشر کند. سهام ممتاز سهامی است که نسبت به سایر سهام رجحانی در نفع و یا سرمایه و یا سایر موارد داشته باشد اما در هر حال قیمت اسمی آنها از سایر سهام تجاوز نخواهد نمود.
سهام ممتاز گاهی اوقات نیز به عنوان سهم سودهای انباشته انتشار پیدا میکنند؛ در این حالت مبالغ سودهایی که تا کنون پرداخت نشده و انباشته گردیدهاند، از درآمدهای آینده و پیش از پرداخت سهم سود به سهام عادی، به دارندگان سهام ممتاز تأدیه میشود.
سهم سودهای انباشته معمولاً به شکل پول نقد پرداخت میشود ولی در صورت توافق شرکاء دارای سهام ممتاز، در مقابل پرداخت سهم سود ( به صورت پول نقد) ، واگذاری سهام عادی و یا اوراق قرضه نیز میسر است. سهام ممتاز در دورة معینی و یا نسبت خاصی میتوانند به سهام عادی تبدیل شوند که در اینصورت آنها را میتوان سهام قابل تبدیل به سهام عادی (convertible preferred stocks) نامید. سهام ممتازی که قابل تبدیل به سهام عادی هستند، معمولاً سود سهمی (سهم سود) کمتری را دریافت مینمایند. بعضاً برای افزودن بر جاذبه سهام ممتاز علاوه بر پرداخت سهم سود به آنها ، این سهام را در سود باقی مانده برای صاحبان سهام عادی نیز شریک میسازند؛ بطوریکه برای صاحبان سهام عادی سودی معادل با سود صاحبان سهام ممتاز ممکن است، تعلق گیرد و در سود باقیمانده دو گروه صاحبان سهام عادی و صاحبان سهام ممتاز بطور مساوی شریک باشند و یا صاحبان سهام ممتاز تنها در مبلغ معینی از سود باقیمانده شریک باشند و در همه سود باقیمانده، شرکت داده نشوند.
صاحبان سهام ممتاز بر خلاف سهامداران عادی، عموماً نمیتوانند در نشستهای شرکت برای انتخاب هیأت مدیره رأی دهند، اما در شرایط ویژه، مانند پرداخت نشدن سهم سود صاحبان سهام ممتاز در دوره پیشبینی شده و یا رعایتنشدن بعضی نسبتهای مالی از سوی شرکت، صاحبان سهام ممتاز میتوانند در انتخاب بخشی از هیأت مدیره شرکت ( مثلاً یک سوم اعضاء آن) دارای حق رأی باشند.
ـ نقاط قوت و ضعف سهام ممتاز از دیدگاه شرکتها
نقاط قوت سهام ممتاز از دیدگاه شرکتها عبارتند از:
۱) سهم سود سهام ممتاز بصورت درصد معینی از مبلغ اسمی آنهاست و یا برای هر سال معین سهم سود آنها با مبلغ معینی محدود میشود، در نتیجه در دورههایی که سود شرکت افزایش پیدا میکند سهم سود صاحبان سهام عادی ، بهدلیل تعلق بهره محدود به سهام ممتاز بیشتر بالا میرود.
۲) از دیدگاه شرکتها سهام ممتاز در مقایسه با وامها دارای ریسک کمتری هستند، زیرا در دورههایی که سود شرکت کاهش مییابد و منابع مالی کمتری در اختیار شرکت قرار میگیرد، نپرداختن سود سهام ممتاز راحتتر از نپرداختن اصل و فرع وامهای شرکت است. زیرا پرداخت اصل و فرع وامهای اخذ شده از سوی شرکت قانوناً لازم است و تأخیر در این امر مشکلات متفاوتی را ایجاد خواهد کرد و حتی در صورت عدمپرداخت اصل و فرع وامها، ممکن است شرکت در آستانة ورشکستگی قرار گیرد در حالیکه نپرداختن سهم سود ممتاز و یا به تأخیر انداختن پرداخت سهم سود سهام ممتاز، اینگونه خطرات یادشده را پدید نمیآورد. از این گذشته حتی در صورت وجود سود برای شرکت در سال معینی ، هیات مدیره شرکت قادر است تصمیم به عدم توزیع سهم سود برای صاحبان سهام ممتاز یا عادی بگیرند.
۳) هزینه سهام ممتاز در مقایسه با هزینه سهام عادی کمتر است ( البته در شرایطی که شرکت سودآور باشد. برای نمونه، یکی از دلایلش اینست که نرخ سود سهام ممتاز ثابت انواع اوراق قرضه آمریکا است و اگر شرکت بیش از این نرخ، سودآوری داشته باشد، همان نرخ سود ثابت را به داراندگان سهام ممتاز می پردازد اما در مورد سهامداران عادی باید تمام سود را تقسیم کند.)
۴) برای سهام ممتاز وعده معین سررسید پیشبینی نمیگردد، اما برای ایجاد انعطاف در تصمیمات هیأت مدیره حکمی در قرارداد فروش این نوع سهام قرار میگیرد تا به موجب آن هیأت مدیره بتواند در صورت صلاحدید صاحبان سهام ممتاز را دعوت به فروش سهام خود با قیمت معینی نماید. قیمت بازخرید سهام ممتاز از سوی هیات مدیره عموماً در سطح نازلتری نسبت به قیمت اولیه آنها قرار ندارد بلکه برای جلوگیری از ضررهای محتمل دارندگان سهام ممتاز و تشویق سرمایهگذاری فعالان در بازار مالی بر روی سهام ممتاز اغلب اوقات قیمت بازار خرید سهام ممتاز طبق دیدگاههای هیات مدیره در سطح بالاتری نسبت به قیمت اولیه و زمان انتشار آنها تثبیت میشود. این امر شرکت را از نظر سرمایهگذاری قابل اطمینان و سودده میسازد.
۵) مدیریت شرکت انتشار دهنده سهام ممتاز در حالیکه به سرمایه بیشتری دسترسی پیدا میکند، از کاهش قدرت کنترل سهامداران عادی بر روی شرکت جلوگیری مینماید.
۶) سهم سود سهام ممتاز از هزینهها محسوب نمیشود و موجب کاهش مبلغ معروض مالیات نمیگردد، اما تا زمانیکه درصد سودآوری سرمایه شرکت بیش از درصد بهره پرداختی به صاحبان سهام ممتاز باشد، انتشار سهام ممتاز سبب افزایش سود شرکت خواهد شد.
نقاط ضعف سهام ممتاز از دیدگاه شرکتها عبارتند از:
۱) برای آندسته از شرکتهایی که فروش و درآمد آنها حالت ثابت نداشته و از افتوخیزهای دورهای برخوردار است، انتشار سهام ممتاز ، یک هزینه ثابت بهدلیل پرداخت سهم سود ایجاد خواهد کرد که در شرایط مشخص و ثابتنبودن درآمدها سبب مشکلاتی برای مدیریت شرکت خواهد شد .
۲) انتشارسهام ممتاز در مقایسه با گرفتن وام ، برای شرکتها هزینه بالاتری دارد. علت این امر آنست که اولاً سهم سود سهام ممتاز از درآمدهای شرکت کم نمیشود و ماهیت هزینه ندارد و از سوی دیگر، درصد سودی که به سهام ممتاز پرداخت میگردد، از درصد بهره وامهای شرکت بیشتر است.
۳) قراردادهای مربوط به انتشار و فروش سهام ممتاز اغلب دارای احکام و شرایطی هستند که موجب محدودیت برای مدیریت شرکت میشوند. برای مثال، مدیریت شرکت در خصوص توزیع ننمودن سهم سود دچار مشکل میگردد و نمیتواند براحتی سودهای حاصله را برای سرمایهگذاریهای آتی تقسیم نکرده و محفوظ نگهدارد و در نتیجه بعضی از فرصتهای سرمایهگذاری ممکن است از دست برود. از این گذشته انتشار سهام ممتاز چندان مورد پذیرش سهامداران عادی نیست، چراکه احتمال کاهش ارزش بازار سهام عادی وجود دارد. این حادثه سبب میشود که ریسک سهامداران عادی افزایش پیدا کند و بنابراین انتظارات آنها افزایش یابد و در نتیجه هزینه تأمین رضایت آنان که اغلب به شکل توزیع سود سرانه است، روبه گسترش بگذارد.
تدوین:
داود سورانی ـ کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران ـ خبرنگار اقتصادی سرویس مسائل راهبردی ایران
بازده اوراق قرضه (Bond yield)
در این مقاله از آکادمی G2O با مفهوم و عملکرد بازده اوراق قرضه آشنا می شوید .پیشنهاد می کنیم قبل از بررسی این مقاله حتما مقاله مفهوم اوراق قرضه رو مطالعه کنید تا درک بهتری درباره این موضوع داشته باشید .
برای آگاهی از آخرین دوره های آکادمی g2o و ثبت نام، با شماره ۰۲۱۲۸۴۲۲۶۸۸ تماس بگیرید.
برای دریافت آموزشهای رایگان تیم g2o و همچنین دریافت مشاوره رایگان، شماره تماس خود را در فرم زیر وارد نمایید تا مشاوران ما در اسرع وقت با شما تماس حاصل نمایند.
بازده اوراق قرضه مبلغ سالیانه ای است که به عنوان درصدی از هزینه اولیه اوراق بهادار از اوراق قرضه دریافت می کنید. این حق بیمه ای است که به سرمایه گذاران برای نگهداری از بدهی های دولتی یا شرکتی پرداخت می شود.
بازده اوراق قرضه برای مقایسه بازده بالقوه انواع اوراق قرضه استفاده می شود. اساساً، اوراق قرضه یک وام است و تقریباً به همان روشی عمل میکنند که یک بانک محلی برای وامهایی که میدهد از وامگیرندگان بهره میگیرد.
معامله گران به بازده اوراق بهادار توجه می کنند زیرا آنها منعکس کننده اعتماد سرمایه گذاران هستند.اگر تقاضای ضعیفی برای اوراق قرضه وجود داشته باشد، بازده آن افزایش می یابد تا خریداران بیشتری را جذب کند.
از سوی دیگر، بازده اوراق قرضه پایین معمولاً به این معنی است که تقاضای بالایی از سوی سرمایه گذاران وجود دارد، به این دلیل که آنها مطمئن هستند که در سررسید بازپرداخت خواهند شد یا اینکه احساس می کنند مکان امنی برای نگهداری دارایی هایشان است.
نرخ بهره ای که صادرکننده اوراق می پردازد کوپن نامیده می شود و ثابت است، اما بازدهی آن متفاوت است زیرا فرمول آن به قیمت اوراق در بازار بستگی دارد.
به عنوان مثال، اگر شما ۱۰۰ انواع اوراق قرضه آمریکا دلار برای اوراق قرضه با نرخ بهره ۵ درصد پرداخت کنید، بازدهی که دریافت می کنید ۵ درصد خواهد بود.اما اگر همان اوراق را به قیمت ۸۸ دلار خریداری کنید، بازدهی آن حدود ۵.۷ درصد خواهد بود. این رقم به عنوان بازده فعلی شناخته میشود.این بر اساس قیمت بازار است و رایج ترین موردی است که سرمایه گذاران برای مقایسه اوراق قرضه استفاده می کنند.
کاهش بازدهی خزانه داری ایالات متحده طبق اظهارات فدرال رزرو
با نزدیک شدن به پایان سه ماهه دوم سال در روز پنجشنبه 30 ژوئن، نگرانی در خصوص رکود اقتصادی و افزایش نرخ بهره تهاجمی از سوی فدرال رزرو ایالات متحده همچنان بر احساسات بازار مسلط است. جروم پاول، رئیس فدرال رزرو نیز قرار است امشب در مجمع بانک مرکزی اروپا سخنرانی نماید. پاول هفته گذشته در جلسه شهادت کمیته بانکداری سنا اظهار داشت که افزایش شدید نرخ بهره احتمالا اقتصاد ایالات متحده را وارد رکود خفیفی خواهد کرد، فدرال رزو در این جلسه متعهد به مهار تورم شده است.
طبق داده ای سه ماهه فدرال رزرو، بازدهی خزانه داری آمریکا در روز چهارشنبه پایین تر از سه ماه گذشته بوده است.به گقته کارشناسان اقتصادی، سرمایه گذاران بازار با ارزیابی چشم انداز اقتصادی در بحبوحه نگرانی های افزایشی رکود در حال خروج از بازار دارایی های ریسکی می باشند.
در روز چهارشنبه 29 ژوئن، بازده اوراق 10 ساله وزارت خزانه داری ایالات متحده 3.1434 درصد کاهش یافته است. همچنین بازده اوراق قرضه 30 ساله وزارت خزانه داری نیز 3.2666 درصد کاهش داشته است. براساس اظهارات کارشناسان؛ بازده اوراق با صورت معکوس نسبت به قیمت ها حرکت می کند، در واقع با افزایش قیمت ها بازده کاهش می یابد.
تلاش برای افزایش دارایی های ریسکی در روز سه شنبه 28 ژوئن پس از قرائت اعتماد مصرف کننده، CCR به 98.7 رسید که پایین تر از برآورد اجماع داوجونز از 100 بوده است.
کاهش اعتماد مصرف کننده و کاهش بازار سهام
بازار سهام در روز سه شنبه 28 ژوئن با کاهش قیمت بسته شد. پس از تلاش کوتاهی برای بازگشت صبح امروز 29 ژوئن، شاخص های اصلی به سرعت کاهش یافتند. سهام نزدک با کاهش 3 درصدی روبرو بوده و S&P 500 با کاهش 2 درصدی بسته شد و میانگین سهام داوجونز 1.6 درصد کاهش یافت. شاخص راسل 2000 نیز 1.9 درصد سقوط کرد.
در روز چهارشنبه 29 ژوئن، در بحبوحه افزایش سریع تورم، اعتماد مصرف کننده در ایالات متحده به پایین ترین حد در 16 ماه گذشته سقوط کرده است.
براساس اظهارات کلیف هاج، مدیر ارشد سرمایه گذاریCornerstone Wealth ، فشار مداوم ناشی از افزایش قیمت ها به وضوح بر طرز فکر مصرف کننده تأثیر گذاشته است و کنترل تورم باید اولویت شماره یک فدرال رزرو باشد. نظرات پاول در سخنرانی امشب می تواند بر بازار تأثیر بگذارد.
علیرغم کاهش سهام، بخش انرژی برای دومین روز متوالی با اختلاف زیادی پیشتاز شد. سهام انرژی XLE در تلاش برای شکستن روند نزولی دو هفته ای 2.7 درصد افزایش یافت، همچنین قیمت نفت خام آمریکا روز سه شنبه با افزایش 2 درصدی به 111.70 دلار در هر بشکه رسید. OXY و VLOنیز هرکدام با افزایش بیش از 3 درصد از بزرگترین سودهای روز سه شنبه 28 ژوئن در میان سهام نفت بوده اند.
مطالعه اخبار ارزهای دیجیتال در بروز بودن در این مارکت بسیار مهم است. با آپدیت بودن اطلاعات شما در این بازار فرایند خرید ارز دیجیتال را میتوانید هوشمندانه انجام بدهید. مثلا با خرید تتر و نگهداری آن میتوانید در زمان مناسب خرید بیت کوین را از صرافی های خارجی انجام دهید و یا اینکه بصورت مستقیم از صرافی ارز دیجیتال ایرانی اینانس انجام دهید.
بازار سرمایه چیست؟
بازار سرمایه، بازاری است که در آن پس انداز کنندگان، بنگاه های اقتصادی و سایر نهادهای مالی فعال در این بازار برای بلند مدت با یکدیگر مبادله مالی انجام می دهند. یعنی به عنوان مثال پس انداز کنندگان با خرید انواع ابزارمالی یا اوراق بهادار بلند مدت رایج در بازار سرمایه، با هدف کسب سود بیشتر و سرمایه گذاری مالی اقدام به مبادله می کنند و بنگاه های اقتصادی با هدف تامین مالی، اوراق بهادار مورد تقاضا در این بازارها را منتشر می کنند و به پس انداز کنندگان می فروشند.
بازار سرمایه متشکل از بازارهای اولیه و بازارهای ثانویه است. بازارهای اولیه با تجارت اوراق بهادار جدید سهام و سایر اوراق بهادار سرو کار دارند، در حالی که بازار ثانویه با مبادله اوراق بهادار موجود یا قبلاً منتشر شده سروکار دارد.
هدف بازارهای سرمایه
بازارهای سرمایه به دنبال بهبود کارایی معاملات هستند. این بازارها کسانی را که صاحب سرمایه هستند و کسانی که به دنبال سرمایه هستند، با هم در یکجا جمع می کنند و محلی را فراهم می کنند که اشخاص اقتصادی بتوانند اوراق بهادار را مبادله کنند. نکته ی قابل توجه و جالب این است که بیشتر بازارها در مراکز عمده مالی از جمله نیویورک، لندن، سنگاپور و هنگ کنگ متمرکز شده اند.
نکته: شرکت های مالی که بیشتر در بازارهای خصوصی و غیر دولتی درگیر هستند، بخشی از بازار سرمایه هستند. این ها شامل بانک های سرمایه گذاری، خصوصی و بنگاه های سرمایه گذاری خطرپذیر در مقابل فروشندگان کارگزار و مبادلات عمومی می باشند.
انواع بازار سرمایه
بازارهای سرمایه در درجه اول دارای دو نوع اوراق بهادار می باشند:
- اوراق بهادار سهام
- اوراق بدهی
هر دو نوع، سرمایه متفاوتی هستند که بازده و ریسک های مختلفی را به سرمایه گذاران ارائه می دهند و تعهدات متفاوتی را برای استفاده کنندگان از سرمایه فراهم می کنند.
1. اوراق بهادار سهام
این اوراق، در بورس اوراق بهادار معامله می شوند و در اصل اوراق بهادار سهام، مالکیت بخشی از یک تجارت یا سرمایه گذاری است. یعنی هنگامی که صاحب اوراق بهادار سهام یک شرکت هستید، اساساً بخشی از آن شرکت را در اختیار دارید و در هر درآمدی که شرکت در آینده کسب می کند، حق دارید.
2. اوراق بهادار بدهی
اوراق بهادار بدهی در بازار اوراق قرضه معامله می شود که می تواند به صورت اوراق قرضه یا اسکناس باشد. آنها در اصل نشان دهنده وام گرفتن پول است که در تاریخ سررسید با بهره بازپرداخت می شوند.
در واقع این بهره است که وام دهندگان را وادار می کند پول خود را وام دهند. وام گیرندگان امروز پول را می گیرند، از آن برای تأمین مالی عملیات خود استفاده می کنند و پول را به علاوه ی نرخ بهره مشخص شده در تاریخ مشخصی بازپرداخت می کنند.
اوراق بهادار را می توان در دو نوع بازار خرید و فروش کرد:
- بازار اصلی: زمانی است که یک شرکت مستقیما اوراق بهادار را در ازای سرمایه منتشر کند.
- بازار ثانویه: زمانی است که دارندگان اوراق بهادار در معامله ای جدا از شرکت صادر کننده با سرمایه گذاران دیگر تجارت می کنند.
مزایای بازار سرمایه
بازار سرمایه دارای مزایایی از جمله موارد زیر می باشد:
- حرکت سرمایه را برای استفاده بیشتر از سودآوری و بهره وری بیشتر برای افزایش درآمد ملی تسهیل می کند.
- رشد اقتصادی را تقویت می کند.
- پس انداز برای تأمین مالی سرمایه گذاری بلند مدت
- تجارت اوراق بهادار را تسهیل می کند.
- به حداقل رساندن هزینه معاملات
- ارتقای شفافیت اطلاعات
- ارزیابی سریع ابزارهای مالی
- از طریق معاملات مشتق، بیمه را در برابر تهدیدهای بازار یا قیمت ارائه می دهد.
- تسویه معاملات را تسهیل می کند.
- بهبود اثربخشی تخصیص سرمایه
- در دسترس بودن مداوم بودجه
معاملات بازار سرمایه
همانطور که قبلاً ذکر شد، معاملات می توانند در دو نوع بازار انجام شوند. هم بازار اصلی و هم بازار ثانویه میزبان معاملات هستند.
برای بالغ شدن یک شرکت از یک شرکت نوپا به یک شرکت بزرگتر، آنها معمولاً برای گسترش فعالیت های خود به سرمایه و تامین مالی نیاز دارند. آنها سرمایه مورد نیاز را از طریق بازارهای سهام در بورس اوراق بهادار، یا از طریق بازارهای بدهی تامین می کنند.
معاملات توسط چه کسانی انجام می شود؟
معاملات توسط بانکداران، وکلا و حسابداران سرمایه گذاری انجام می شود که اطمینان حاصل می کنند سرمایه گذاران مایل به سرمایه گذاری در شرکت هستند.
پس از سرمایه گذاری پول چه اتفاقی می افتد؟
پس از سرمایه گذاری پول و انتشار اوراق بهادار در ازای آن، سرمایه گذاران می توانند تصمیم بگیرند که اوراق بهادار خود را در بازار ثانویه به سایر سرمایه گذاران بفروشند یا آنرا نگه دارند.
بازارهای سرمایه خصوصی و تفاوت آن با بازار های سرمایه عمومی
اوراق بهادار با معامله عمومی می تواند به هر کسی داده شود و افشای کامل در مورد اطلاعات شرکت های بازار سرمایه عمومی وجود دارد. با این وجود، بازارهای خصوصی بزرگی نیز وجود دارد که اوراق بهادار بصورت خصوصی در آن نگهداری و معامله می شوند. در بازارهای عمومی می توانید در چند ثانیه یک اوراق بهادار را بفروشید اما در بازارهای خصوصی یافتن خریدار مدت زمان بیشتری طول می کشد.
توجه و اطلاعات کمتری در مورد شرکتهای بازار سرمایه خصوصی وجود دارد و این امر سرمایه گذاری را به ویژه برای سرمایه گذاران کوچکتر دشوار می کند. در بازارهای خصوصی، نقدینگی کمتری وجود دارد، به این معنی که خرید و فروش اوراق بهادار دشوارتر است.
مزیت بازارهای سرمایه خصوصی
بازدهی معمولاً در بازارهای خصوصی بسیار بیشتر است. از دیدگاه شرکت، آنها می توانند بدون بررسی و نظارتی که در لیست عمومی وجود دارد، سرمایه جمع کنند.
محصولات بازار سرمایه
محصولات بازار سرمایه بسیار متنوع هستند که به برخی از آنها اشاره کردیم:
- اوراق بهادار سهام
- کالاها
- اوراق بدهی
- ارز خارجی
- مشتقات
هر یک از موارد فوق در بازارها و صرافی های مختلف خرید و فروش می شود. برخی از اینها متمرکز هستند؛ مانند اوراق بهادار سهام، ارز خارجی و برخی از اوراق بهادار مشتق.
برخی دیگر غیر متمرکز و بدون صرافی یا کارگزار، بین فعالان بازار معامله می شوند؛ مانند اوراق بهادار بدهی، کالاها و سایر مشتقات.
اثرات بازار سرمایه
تشکیل سرمایه
این بازارها اجازه می دهند سرمایه های بلااستفاده سرمایه گذاری و به کار گرفته شوند.
سهولت دسترسی
در عصر امروز، بازارهای سرمایه به طور فزاینده ای در دسترس قرار گرفته اند و سرمایه گذاران قادرند به راحتی در آنها خرید و فروش کنند.
رشد اقتصادی
با تسهیل بازار برای وام گیرندگان و وام دهندگان، بازار سرمایه جریان کارآمدتری از سرمایه را ایجاد می کند. مشاغل نیازمند وام و سرمایه، می توانند به بازار سرمایه بیایند و در ازای صدور اوراق بدهی تقاضای خود را برای دریافت این وام انجام دهند. متناوبا، می توانند بخشی از شرکتهای خود را در ازای سرمایه در بورس سهام بفروشند.
نقد شوندگی سرمایه
در بازارهای سرمایه، برای کسانی که قبلاً سرمایه گذاری کرده اند، بسیار آسان است که در ازای دریافت دارایی نقدی، دارایی را به شخص دیگری بفروشند. اگر می خواهید یک دارایی را به قیمت روز بازار بفروشید، تقریباً همیشه یک خریدار وجود دارد که به شما این امکان را می دهد که یک دارایی را به پول نقد تبدیل کنید.
تنظیم قیمت ها
یکی از عملکردهای اصلی بازار سرمایه اطمینان از قیمت دقیق دارایی است. قیمت یک سهم می تواند به دنبال اخبار خوب به سرعت افزایش یابد یا در واکنش به گزارش سالانه ضعیف، چشم انداز بدی داشته باشد.
بازگشت سرمایه
در عین حال، بازارهای سرمایه فرصتی را برای سرمایه گذاران فراهم می کنند تا عملکرد خود را در خلق بیشتر ثروت افزایش دهند. حساب های پس انداز سود کمی دارند، به ویژه در مقایسه با بازده اکثر سهام. بنابراین بازار سرمایه به سرمایه گذاران این فرصت را می دهد تا نرخ بازدهی بالاتری داشته باشند.
بازارهای اوراق قرضه
انواع مختلفی از اوراق قرضه وجود دارند که اصلی ترین آنها عبارتند از:
اوراق قرضه شرکتی
اوراق قرضه شرکتی مخصوص مشاغلی هستند که در ازای "اوراق قرضه" با نرخ تعیین شده بهره، پول قرض می گیرند. این اوراق معمولاً با اوراق قرضه کوتاه مدت با سررسید پنج سال یا کمتر عرضه می شوند. اوراق قرضه متوسط، با سررسید بین 5 تا 12 سال و اوراق قرضه بلند مدت با سررسید بیش از 12 سال می باشند.
اوراق ناخواسته
اوراق قرضه ناخواسته بازده بالایی را ارائه می دهند، بسیار بالاتر از انواع دیگر. با این حال آنها همچنین بالاترین سطح خطر را دارند. به این دلیل که شرکت هایی که این اوراق را منتشر می کنند یا کوچک هستند یا قابل اعتماد نیستند. به عبارت دیگر، احتمال بازگشت سرمایه اولیه می تواند کم باشد.
اوراق قرضه خارجی
اوراق قرضه خارجی در یک کشور توسط واحد خارجی با ارز محلی منتشر می شود. به عنوان مثال، یک شرکت هندی ممکن است بخواهد مقداری سرمایه در آمریکا جمع کند زیرا قادر به جذب آن در بازارهای سرمایه هند نیست. به نوبه خود، ممکن است 1 میلیون دلار اوراق قرضه خارجی به دلار آمریکا منتشر کند. بنابراین بدهی با دلار آمریکا قابل بازپرداخت است.
تفاوت بازار سرمایه و بازار پول
بازارهای سرمایه بازارهایی هستند که در آنها اوراق بهادار با سررسید بیشتر از یک سال مورد معامله قرار می گیرند. متداول ترین اوراق بهادار بازار سرمایه شامل سهام، اوراق قرضه و اعتبارات سرمایه گذاری املاک و مستغلات (REITs) است. بازارهای پول بازارهای محصولات مالی با سررسیدهای کمتر از یک سال هستند. رایج ترین ابزارهای بازار پول شامل اسناد خزانه داری ایالات متحده، اوراق تجاری، گواهی سپرده (CD) و توافق نامه های خرید مجدد است. اگرچه این تمایز سررسید برای نهادهای تجاری و دولتی با نیازهای مختلف مالی مهم است اما برای سرمایه گذاران با افق های سرمایه گذاری مختلف و درجات مختلف ریسک پذیری نیز مفید می باشد.
جمع بندی
در این مطلب با مفهوم بازار سرمایه آشنا شدیم. در بازارهای سرمایه بطور کلی دو نوع اوراق بهادار شامل سهام و اوراق بدهی معامله می شوند. شرکت های تولیدی و تجاری با انتشار هر کدام از این اوراق و عرضه ی آنان در بازار سرمایه می توانند سرمایه ی مورد نیاز خود برای گسترش فعالیت یا سایر موارد را تامین کنند. هر یک از این اوراق بهادار دارای شرایط و ضوابط خاص خود می باشند که در این مطلب به آنها اشاره کردیم.
انواع بازارهای مالی (Types of financial markets)
در این مقاله به بررسی و توضیح انواع بازارهای مالی میپردازیم.
بازارهای مالی
بازارهای مالی به طور گسترده به هر بازاری که در آن معامله انواع اوراق قرضه آمریکا اوراق بهادار انجام میشود، از جمله بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات و غیره میگوییم. وجود این بازارها به منظور کارکرد روان اقتصادهای کلان در سطح بین المللی بسیار مهم و حیاتی میباشد.
شناخت انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی یک فضای فیزیکی یا پلتفرم مجازی است، که در آن امکان خرید و فروش سهام و یا سایر داراییهای ارزشمند فراهم میباشد. مثلا در بازار سهام، سهام چند شرکت خاص به طور عمومی در بین مردم خرید و فروش میشود. همچنین در بازار فارکس، پول رایج کشورهای مختلف بین خریداران و فروشندگان تبادل میگردد. بازارهای مالی در کشورهایی که اقتصاد سرمایهداری دارند، در سهولت امور اقتصادی نقش مهمی دارند. فعالان بازار (خریداران و فروشندگان)، با سرمایهگذاری روی داراییهای مختلف، سرمایه خود را در این بازار به گردش در میآورند.
بازار سهام تنها یکی از انواع بازارهای مالی است. بازارهای مالی با خرید و فروش انواع مختلفی از ابزارهای مالی از جمله سهام، اوراق قرضه، ارزها و مشتقات ایجاد میشوند. ایجاد شفافیت در بازارهای مالی به شدت مهم است. این شفافیت سازی با اطلاعاتی از قبیل گزارشهای فروش، وامها، بدهیها، سودها، قیمتهای لحظهای و… که در پلتفرمهای مختلف اطلاعرسانی شده و تحلیلگرها و معاملهگرها بر اساس آنها تصمیمگیری میکنند ایجاد میشود. همچنین قیمت سهام یا سایر داراییهایی که در یک بازار مالی خرید و فروش میشود، الزاماً نشاندهندهی ارزش واقعی آن دارایی نیست و میتواند متفاوت باشد.
برخی از بازارهای مالی کوچک با فعالیت اندک هستند و برخی دیگر مانند بورس نیویورک (NYSE) روزانه تریلیون ها دلار اوراق بهادار معامله می شود. بازار سهام یک بازار مالی است که سرمایه گذاران را قادر میسازد تا سهام شرکت های سهامی عام را معامله کنند. بازار اولیه مکانی است که شرکت ها برای اولین بار سهام خود را عرضه می کنند، که به آن عرضه اولیه عمومی (IPO) گفته می شود و با این روش سهام شرکت خود را به فروش می رسانند. هر گونه معامله بعدی سهام در بازار ثانویه اتفاق میافتد، جایی که سرمایه گذاران اقدام به خرید و فروش اوراق بهاداری را که قبلاً مالک آن هستند، مینمایند.
نکته مهم:
قیمت اوراق بهادار در بازارهای مالی ممکن است لزوماً ارزش ذاتی واقعی آنها را منعکس نکند.
انواع بازارهای مالی
بازارهای سهام
شاید فراگیرترین بازارهای مالی، بازارهای سهامی باشند. این بازارها مکانهایی هستند که شرکت ها سهام خود را در آن منتشر میکنند و توسط معاملهگران و سرمایهگذاران خرید و فروش میشوند. بازارهای سهام، یا بازارهای بورس، توسط شرکتها برای افزایش سرمایه از طریق عرضه اولیه عمومی (IPO) استفاده میشوند. سهام متعاقباً بین خریداران و فروشندگان مختلف در بازاری که به عنوان بازار ثانویه شناخته میشود معامله میشود.
شرکتکنندگان معمولی در بازار سهام شامل سرمایهگذاران و معاملهگران (هم خردهفروشی و هم نهادی) و همچنین بازارسازان (MM) و متخصصانی هستند که نقدینگی را حفظ میکنند و بازارهای دوطرفه را ارائه میکنند. خرید و فروش سهام در پلتفرمهای مخصوصی انجام میشود. معاملهگرها، هم میتوانند به صورت حضوری در سازمان بورس و هم به صورت غیرحضوری با استفاده از پلتفرمهای واسطه به نام «کارگزار» (Broker) در بازار سهام فعالیت کنند. کارگزاران اشخاص ثالثی هستند که معاملات بین خریداران و فروشندگان را تسهیل میکنند، همچنین کارگزار زیرساختی فراهم میکند تا خریدارها و فروشندهها به اطلاعات لیست شرکتها، قیمت لحظهای سهام، شرکت در عرضه اولیه سهام و غیره به راحتی دسترسی داشته و معاملات خود را انجام دهند. کارگزار در ازای انجام هر معامله، درصدی از حجم معامله را به عنوان کارمزد دریافت میکند.
سهام شرکت ها در بازارهای رسمی بورس( نظیر بورس نیویورک (NYSE) یا نزدک) یا خارج از بورس (OTC) معامله میشود.
بازارهای خارج از بورس
بازار خارج از بورس (OTC) که مخفف عبارت Over The Counter Markets میباشد یک بازار غیرمتمرکز است، به این معنی که مکانهای فیزیکی ندارد و معاملات به صورت الکترونیکی انجام می شود، که در آن فعالان بازار اوراق بهادار را مستقیماً بین دو طرف بدون کارگزار معامله میکنند. در حالی که بازارهای فرابورس ممکن است معاملات سهام خاصی را انجام دهند (به عنوان مثال، شرکت های کوچکتر یا پرریسک تر که معیارهای فهرست بندی بورس ها را ندارند)، بیشتر معاملات سهام از طریق بورس انجام می شود. با این حال، برخی از بازارهای مشتقه منحصراً فرابورس هستند و بنابراین بخش مهمی انواع اوراق قرضه آمریکا از بازارهای مالی را تشکیل می دهند. به طور کلی در بازارهای (OTC) حجم نقدینگی و مقررات کمتری وجود دارد و معاملات آن شفافیت دیگر بازارهای مالی را ندارد.
بازارهای اوراق قرضه
اوراق قرضه اوراق بهاداری است که دولتها یا سازمانها به منظور کسب سرمایه برای اجرای پروژههای تولیدی، عمرانی، خدماتی و ….. منتشر مینمایند. این اوراق دارای تاریخ و سررسید بازپرداخت میباشند. همچنین نرخ سود آنها مشخص میباشد که این نرخ سود از قبل توسط دولت، بانک و یا شرکت مربوطه مشخص میشود.
بازارهای مشتقه
بازارهای مشتقه اوراقی است که ازیک دارایی مشتق میشود. به طور مثال خرید و فروش سهام شرکتهای آمریکایی که در بورس اوراق بهادار آمریکا میباشند تنها برای افرادیکه به بورس آمریکا دسترسی دارند امکان پذیر میباشد. بنابراین امکان معامله سهام این شرکتها برای سایرین وجود ندارد. از اینرو کارگزاران ابزاری به نام مشتقه طراحی کردند که بر اساس نرخ سهام شرکتهای مربوطه ارزشگذاری می شود.
با استفاده از این امکانات میتوان روی هر چیزی مثل سهام، اوراق قرضه،کالا، ارز رایج کشورها، نرخ بهره، شاخص بازار و غیره به صورت دوطرفه معامله کرد. یعنی هم از صعود و هم از نزول قیمت میتوان به سود رسید.در حقیقت چیزی که توسط معاملهگرها خرید و فروش میشود، از ارزش یک دارایی دیگر مثل کالا، سهام، شاخص، یا ارزدیجیتالی مثل بیت کوین مشتق شده و قیمت آن را دنبال میکند. پس یک دارایی مشتقشده به تنهایی فاقد ارزش ذاتی است و قیمت آن به ارزش یک دارایی دیگر مرتبط است.
بازار آتی (Futures Contracts) و همچنین (CFD) جزء بازار مشتقه میباشند. بازارهای آتی از مشخصات قراردادهای استاندارد شده استفاده میکنند. همچنین به خوبی تنظیم میشوند و از اتاقهای پایاپای برای تسویه و تایید معاملات استفاده میکنند. بازارهای اختیار معامله، مانند بورس اوراق بهادار هیئت مدیره شیکاگو (CBOE)، به طور مشابه قراردادهای اختیار معامله را فهرست و تنظیم می کنند. بورس انواع اوراق قرضه آمریکا اوراق بهادار و اختیار معامله ممکن است قراردادهایی را در طبقات مختلف دارایی، مانند سهام، اوراق بهادار با درآمد ثابت، کالاها و غیره فهرست کند.
بازار فارکس
بازار فارکس (بازار مبادلات ارزی) بازاری است که در آن شرکت کنندگان میتوانند خرید، فروش، پوشش ریسک و سفته بازی در مورد نرخ مبادله بین جفت ارزها را انجام دهند. به بیان دیگر بازارهای ارزی به بازاری اشاره دارد که در آن ارز رایج کشورها مثل دلار، یورو، پوند، ین، کرون، فرانک و غیره با هم مبادله میشوند. شایان ذکر است بازار فارکس نقدشوندهترین بازار در جهان است. بازار ارز بیش از 5 تریلیون دلار معاملات روزانه را انجام میدهد که بیشتر از مجموع بازارهای آتی و سهام است.
بازار تبادل ارزهای خارجی یک بازار غیرمتمرکز محسوب میشود و از مجموعهای از سیستمهای کامپیوتری و بروکرها در سراسر جهان تشکیل شده است. از مهمترین فعالان بازار بازار تبادل ارزهای خارجی میتوان بانکها، کمپانیهای تبلیغاتی، بانکهای مرکزی، شرکتهای مدیریت سرمایه و صندوقهای پوشش ریسک را نام برد. همچنین بروکرها (همان کارگزارها) و سایر سرمایهگذارها و حتی مردم معمولی نیز میتوانند در بازار تبادل ارزهای خارجی فعالیت کنند و به مبادلهی ارز کشورهای مختلف بپردازند.
ایرانیان میتوانند با استفاده از برخی واسطهها و بروکرهای خارجی در بازار تبادل ارزهای خارجی فعالیت کنیم. کلیهی داراییهایی که از این طریق خرید و فروش میشوند در دستهی CFDها قرار میگیرند. یعنی دارایی خریداری شده ماهیت واقعی ندارد و بروکر از این راه، امکان معاملهی این داراییها را با ارزش لحظهای واقعی برای ما فراهم میکند.
در صورت تمایل میتوانید با مراجعه به وبسایت www.tahlil.school ، ویدیو آموزشی و مقاله نحوه بررسی کارگزاریها(بروکرها) در بازار فارکس را مشاهده و مطالعه نمایید.
بازارهای کالا
بازارهای کالا مکانهایی هستند که تولیدکنندگان و مصرف کنندگان برای تبادل کالاهای فیزیکی در آن فعالیت مینمایند. کالاهای فیزیکی مانند محصولات کشاورزی (مانند ذرت، دام، سویا)، محصولات انرژی (نفت، گاز، اعتبار کربن)، فلزات گرانبها (طلا، نقره، پلاتین)، یا کالاهای نرم (مانند پنبه، قهوه و شکر) میباشند. اینها به عنوان بازارهای کالای نقطهای شناخته میشوند، جایی که کالاهای فیزیکی با پول مبادله میشوند.
با این حال، عمده معاملات در این کالاها در بازارهای مشتقه انجام میشود. از کالاهای لحظه ای به عنوان داراییهای اساسی استفاده میکنند. معاملات آتی و اختیار خرید کالاها هم در فرابورس و هم در بورسهای سراسر جهان مانند بورس کالای شیکاگو (CME) و بورس بین قارهای (ICE) مبادله میشوند.
بازارهای ارز دیجیتال
در چند سال گذشته شاهد معرفی و ظهور ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین، اتریوم و غیره هستیم. اینها دارایی های دیجیتال غیرمتمرکز مبتنی بر فناوری بلاک چین هستند. امروزه، صدها توکن ارزهای دیجیتال در دسترس هستند و در سراسر جهان در مجموعهای از مبادلات ارز دیجیتال مستقل آنلاین معامله می شوند. این صرافیها میزبان کیف پولهای دیجیتالی هستند. به این وسیله معامله گران میتوانند یک ارز رمزنگاری شده را با ارز دیگر یا پول های فیات مانند دلار یا یورو مبادله کنند.
از آنجایی که اکثر صرافی های رمزنگاری پلتفرم های متمرکز هستند، کاربران در معرض هک یا کلاهبرداری هستند. صرافی های غیرمتمرکز نیز در دسترس هستند که بدون هیچ مرجع مرکزی کار می کنند. این صرافی ها امکان تجارت مستقیم همتا به همتا (P2P) ارزهای دیجیتال را بدون نیاز به یک مرجع واقعی مبادله برای تسهیل تراکنش ها فراهم می کنند. معاملات آتی و اختیار معامله در ارزهای دیجیتال اصلی نیز موجود است.
نمونههایی انواع بازارهای مالی
بخش های فوق روشن می کند که “بازارهای مالی” از نظر دامنه و مقیاس گسترده هستند. برای ارائه دو مثال عینی دیگر، نقش بازارهای سهام را در آوردن یک شرکت به عرضه اولیه عمومی سهام در نظر میگیریم.
بازارهای سهام و عرضه اولیه سهام
یکی از قدیمیترین و رایجترین بازار مالی، بازار سهام یا همان بورس سهام میباشد. در این نوع بازار، سهام شرکتهای مشخصی توسط سرمایهگذارهای مختلف به صورت عمومی خرید و فروش میشود. هدف از فروش سهام یک شرکت، افزایش میزان سرمایه و نقدینگی شرکتها به منظور توسعهی کسبوکار شرکت است. زمانی که سهام یک شرکت، اولین بار برای فروش در بازار سهام ارائه میشود، یک «عرضه اولیه سهام» یا (IPO) برگزار میشود و سرمایهگذارهایی که به فعالیت آن شرکت اعتقاد دارند، این سهام را خریداری میکنند. با فعالیت شرکت و ارائهی خدمات یا کالاها و توسعهی آن کسبوکار، به مرور ارزش سهام آن شرکت افزایش مییابد و سرمایهگذارها از این راه به سود میرسند.
IPO (عرضه اولیه) همچنین به سرمایه گذاران اولیه در شرکت فرصتی برای نقد کردن بخشی از سهام خود ارائه میدهد. اغلب در این فرآیند پاداشهای بسیار خوبی دریافت میکنند. در ابتدا، قیمت IPO معمولاً توسط پذیره نویسان از طریق فرآیند قبل از بازاریابی تعیین میشود.
ابتدا سهام شرکت در بورس عرضه میشود و معاملات انواع اوراق قرضه آمریکا در آن آغاز میشود.سپس قیمت این سهام با ارزیابی و ارزیابی مجدد ارزش ذاتی و عرضه و تقاضای آن سهام در هر لحظه از زمان توسط سرمایهگذاران و معاملهگران، تغییر میکند.
سوالات متداول بازارهای مالی
انواع مختلف بازارهای مالی چیست؟
برخی از نمونههای بازارهای مالی و نقشهای آنها شامل بازار سهام، بازار اوراق قرضه، فارکس، کالاها و بازار املاک و مستغلات و چندین مورد دیگر است. بازارهای مالی را میتوان به بازارهای سرمایه، بازار ارزی، بازارهای اولیه در مقابل ثانویه و بازارهای فهرست شده در مقابل بازارهای فرابورس تقسیم کرد.
بازارهای مالی چگونه کار میکنند؟
علیرغم پوشش بسیاری از طبقات داراییهای مختلف و داشتن ساختارها و مقررات مختلف، همه بازارهای مالی اساساً با گرد هم آوردن خریداران و فروشندگان در یک دارایی یا قرارداد و اجازه دادن به آنها برای تجارت با یکدیگر کار میکنند. این اغلب از طریق یک حراج یا مکانیزم کشف قیمت انجام میشود.
کارکردهای اصلی بازارهای مالی چیست؟
بازارهای مالی به دلایل مختلفی به وجود آمدهاند، اما اساسی ترین کارکرد این است که امکان تخصیص کارآمد سرمایه و دارایی ها در یک اقتصاد مالی را فراهم کند. بازارهای مالی با اجازه دادن به بازار آزاد برای جریان سرمایه، تعهدات مالی و پول، اقتصاد جهانی را روانتر میکنند. در عین حال به سرمایهگذاران اجازه میدهند در افزایش سرمایه در طول زمان مشارکت کنند.
چرا بازارهای مالی مهم هستند؟
بدون بازارهای مالی، گردش سرمایه در جوامع به طور کارآمد اتفاق نمیافتد. همچنین فعالیتهای اقتصادی مانند تجارت، معامله، سرمایه گذاری و فرصتهای رشد به شدت کاهش مییابد.
چه کسانی وارد بازارهای مالی میشوند؟
شرکتها از بازارهای سهام و اوراق قرضه برای جذب سرمایه از سرمایه گذاران استفاده میکنند. سفته بازان به طبقات مختلف دارایی نگاه میکنند تا روی قیمت های آینده شرط بندی کنند. معاملهگران محافظهکار از بازارهای مشتقه برای کاهش ریسکهای مختلف استفاده میکنند. کارگزاران اغلب به عنوان واسطه ای عمل میکنند که خریداران و فروشندگان را با هم جمع میکنند و برای خدمات خود کمیسیون یا هزینهای دریافت میکنند.
شایان ذکر است داشتن دانش کافی برای ورود به بازارهای مالی برای بهبود عملکرد توصیه میشود در صورت تمایل میتوانید با مراجعه به وبسایت مدرسه تحلیل با دورههای آموزشی تحلیل تکنیکال آشنا شوید.
جمع بندی
در این مقاله به معرفی انواع بازارهای مالی پرداختیم. همانطور که گفتیم بازارهای مالی شامل بازار سهام، بازار (OTC)، بازار اوراق قرضه، بازار ارزی، بازار مشتق، بازار فارکس، بازار کالا و بازار ارزهای دیجیتال میباشند. بازار فارکس دارای بیشترین حجم معاملات میباشد و بنابراین نقدشوندگی بسیار بالایی دارد. لازم به ذکر است بازار ارزهای دیجیتال حدود یک دهه قدمت دارد و بسیار در حال رشد میباشد.
همانطور که بیان کردیم بازار سهام معروفترین بازار مالی است و مکانی به منظور خرید و فروش سهام شرکتهای مختلف میباشد. در کل میتوان گفت بازارهای مالی نقش بسیار مهمی در اقصاد کشورها و همچنین اقتصاد جهان دارند.
دیدگاه شما