- این تصویر مربوط به نمودار سهم شستا است. ممکن است با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال و بررسی عوامل بنیادی به این نتیجه برسیم که این سهم در ۱۸۰۰ تومان حمایت قوی دارد و نزدیک‌ترین مقاومت آن محدوده ۲۴۰۰ تومان است. محدوده حمایتی بعدی سهم نیز ۱۶۵۰ تومان است.
- در مرحله بعد معاملات سهم در محدوده ۱۸۰۰ تومان را زیر نظر می‌گیریم. اگر با استفاده از تکنیک‌های تابلوخوانی (حجم معاملات، سرانه خرید، سفارش‌های خریدوفروش، سرانه خرید حقیقی و حقوقی و…) به این نتیجه برسیم که در این محدوده سهم با افزایش تقاضا مواجه شده، تصمیم به خرید سهم می‌گیریم.
- در ساعت معاملات، سفارش‌های خودمان را طوری در سامانه معاملات وارد می‌کنیم که قیمت خریدمان نزدیک به قیمت پایانی سهم باشد. میانگین خریدمان هم هرچه به ۱۸۰۰ تومان نزدیکتر باشد بهتر است. باید تلاش کنیم زمانی خریدهایمان را انجام بدهیم که سهم صف خرید نباشد.
- از آنجا که محدوده حمایتی بعدی سهم ۱۶۵۰ تومان است، حد ضررمان را کمی پایین‌تر از این محدوده قرار می‌دهیم. یعنی اگر قیمت سهم زیر این محدوده تثبیت شود، از سهم خارج می‌شویم.
- از آنجا که محدوده مقاومتی سهم ۲۴۰۰ تومان است، حد سودمان را در این محدوده قرار می‌دهیم. ممکن است قبل از رسیدن به ۲۴۰۰ تومان (مثلا در قیمت ۲۲۰۰ تومان) سهم با فشار عرضه مواجه شود که این مورد را باید با زیر نظر گرفتن تابلو معاملات در این محدوده متوجه شویم. در این صورت سهام نوسانی چیست؟ دیگر صبر نمی‌کنیم که سهم به قیمت ۲۴۰۰ تومان برسد و سهم را در ۲۲۰۰ تومان می‌فروشیم.
عامل نوسان بورس چیست؟
یک کارشناس اقتصادی عواملی چون قیمت‌گذاری دستوری، کاهش قیمت جهانی کامودیتی‌ها و کمبود ابزارهای نوین مالی در بازار سرمایه را از دلایل نوسانات این روزهای بازار سهام عنوان کرد.
به گزارش بازار به نقل از ایبنا، بهنام بهزادفر؛ کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: در ماه‌هایی که نرخ تورم بالایی را شاهد هستیم و بازارهای موازی با رشد قیمت‌های بالایی مواجه‌اند، بازار سرمایه متاسفانه نتوانست رشد خاصی داشته باشد و بعضا حتی با زیان همراه بود.
وی ادامه داد: شاخص کل بورس هنوز هم با سقف تاریخی خود حدود ۳۵ درصد فاصله دارد، این در حالی است که اکثر بازارها در محدوده سقف تاریخی خود قرار دارند یا از آن ها عبور کردند.
بهزادفر یکی از دلایل نوسانات بازار سرمایه را قیمت گذاری دستوری دولتی دانست و گفت: برخی از صنایع مانند صنعت لاستیک و پلاستیک و خودرو با این تصمیمات به زیان رسیدند. به عبارت دیگر با وجود اینکه در همه صنایع رونق در فروش حاکم است اما با نرخ‌گذاری دستوری برخی از صنایع با زیان همراه شده‌اند و از آنجایی که این اقدام ممکن است به همه شرکت‌ها تسری یابد و در نتیجه بازار، از برخی صنایعی که مشخصا سودآوری خوبی دارند نیز استقبال نمی‌کند. نتیجه این ترس در تابلوهای مختلف بورس و فرابورس مشخص است.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: یکی دیگر از دلایل نوسان بازار، افت قیمت‌های جهانی است که با رشد ارزش دلار و شاخص دلار همراه بوده است. این موضوع نیز به دلیل رشد در نرخ‌های بهره آمریکا رخ داده است که طبیعتا نزدیک به ۷۰ درصد بورس کشور کامودیتی محور است و این ریزش اخیر بر نرخ های فروش تاثیر منفی دارد.
به گفته وی، دلیل مهم دیگر افت بازار سرمایه را می توان به نبود ابزار دو طرفه در بازار سرمایه و فرسایشی شدن معاملات نسبت داد، به هر حال ممکن است تحلیلگری به این جمع بندی برسد که سهم خاصی ۱۵ درصد زیر قیمت ارزنده است، اینکه سهام به این قیمت برسد با شرایط فعلی چندین روز طول می کشد و روند فرسایشی بازار نیز دومینو وار سهام را به قیمت های پایین تری می رساند.
بهزادفر تصریح کرد: وجود ابزارهای نوین مالی و مشتقاتی نظیر معاملات آپشن و آتی سهام و شاخص به صورت فراگیر می توانست بخش زیادی از فرسایش بازار را حل کند.
این کارشناس بازار سرمایه درباره افزایش نرخ‌های بهره بین بانکی نیز گفت: این عامل گرچه بر ریزش بازار موثر است اما وزن زیادی ندارد و به نظر می رسد عوامل دیگری که به آن اشاره کردم، تاثیر بیشتری بر نوسانات بازار بورس دارند. نکته مهمی که در این خصوص می توان عنوان کرد، همگرایی بین بازارهای پول و سرمایه در شرایط فعلی است.
وی افزود: بخش عمده ای از بدنه بانک مرکزی اکنون سبقه بازاری دارد و نظرات اهالی بازار سرمایه را شنواست. گرچه ممکن است در کوتاه مدت اقداماتی متناقضی صورت پذیرد اما از آنجایی که دیالوگ مشترک و سازنده‌ایی بین این دو بازار در جریان است این اقدامات در نهایت به سمت همگرایی سوق پیدا می‌کند.
پیشنهاد شرکت بورس تهران برای تغییر دامنه نوسان در سال ۱۴۰۱/پیشبینی روند بهتر بازار سهام در سال جدید
تهران- ایرنا- مدیر عامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران گفت: شرکت بورس تهران پیشنهاد کرده است تا به صورت فصلی یک درصد تا سقف ١٠ درصد به دامنه نوسان اضافه شود که این موضوع در هیات مدیره سازمان بورس در دست بررسی است.
به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، بعد از نوسانات شدید ایجاد شده در بورس طی ٢ سال گذشته، اقدامات زیادی برای بازگشت آرامش به بازار و در راستای ایجاد تغییر در مسیر شاخص بورس در دستور کار مسوولان ارشد بازار سرمایه قرار گرفت؛ این در حالی است که با وجود تصمیمات اتخاذ شده به نفع معاملات بورس اما هیچ یک از آنها نتوانست با تاثیری مثبت بر روند بازار همراه شود و زمینه ساز روزهای خوش در بین سرمایه گذاران بازار سرمایه شود.
با وجود اینکه مسوولان مربوطه در روزهای پر نوسان بازار سهام، این بازار را به خود رها نکرده بودند اما در این میان برخی حضور داشتند که با حاشیه سازی های خود در صدد نشان دادن کم کاری مسوولان بودند و بارها چنین صحبتی مطرح شد که در این مدت این بازار به حال خود رها شد و اقدام قابل قبولی در زمینه بهبود وضعیت بازار مورد توجه تصمیم گیرندگان بازار قرار نگرفت.
با توجه به ایجاد چنین حاشیه هایی در بین فعالان بازار، "محمود گودرزی"، مدیر عامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران امروز (چهارشنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا به پاره ای از توضیحات درباره عوامل تاثیرگذار بر نوسانات سال گذشته بورس و نیز برنامه های این شرکت در سال ۱۴۰۱ و در زمینه بهبود روند معاملات بورس پرداخته است که در ادامه آن را می خوانید.
ایرنا- به نظر شما چه عواملی زمینه ساز ایجاد نوسانات در معاملات بازار سرمایه برای سال ۱۴۰۰ بود؟
"گودرزی": در ۲ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۰، ابهامات سیاسی مربوط به انتخابات ریاست جمهوری و کاهش ۲۰ درصدی نرخ ارز سبب روند ملایم و کاهنده بازار شد.
اجرایی شدن مصوبات سران قوا در راستای حمایت از بازار سرمایه، تقویت صندوق تثبیت بازار سرمایه، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و ارایه دیدگاه‌های مثبت رییس جمهور جدید نسبت به بازار سرمایه، کاهش نرخ سود بین بانکی و رشد نرخ ارز باعث شدند تا بازار سهام از سومین ماه سال ۱۴۰۰ روندی صعودی را آغاز کند و این مسیر را تا شهریور ما ۱۴۰۰ ادامه دهد.
پس از آن افزایش سه درصدی نرخ سود بین بانکی و ابهامات بودجه به ویژه در مورد نرخ خوراک و حقوق مالکانه، ادامه روند صعودی بازار متوقف و روندی نزولی به آن تحمیل شد.
در مجموع شاخص کل بورس پس از طی کردن روند نزولی ٢ ماهه و پس از آن در ۴ ماه صعود، سپس برگشت به روند نزولی در پایان یازدهمین ماه سال ۱۴۰۰ به نخستین روزهای سال گذشته قرار گرفت.
ایرنا: آیا از نظر شما با توجه به روند نزولی که بازار در سال ۱۴۰۰ تجربه کرد، سال جدید می تواند سال سرمایه گذاری در بورس باشد؟
"گودرزی": تعیین مسیر معاملات بازار سهام تحت تأثیر عوامل زیادی قرار دارد.
متغیرهایی مانند قیمت جهانی فلزات اساسی، قیمت نفت و فرآورده‌های پالایشی و محصولات پتروشیمی، سیاست‌های بانک مرکزی در تعیین نرخ سود بانکی، سیاست‌های مالی دولت، سازوکار تعیین قیمت کالاهای اساسی در کشور، نرخ تورم، نرخ ارز و البته متغیرهای سیاسی و روابط بین الملل همگی بر روند بورس اثرگذار هستند.
بورس تهران که پذیرای شرکت‌هایی از ۴۰ صنعت متفاوت است متاثر از تعداد بالایی از متغیرهای اقتصادی و سیاسی است و تغییرات روند یک متغیر میتواند اثر متفاوتی بر صنایع مختلف داشته باشد.
همچنین این امکان وجود دارد که متغیرها همسو با یکدیگر حرکت نکرده و اثرات یکدیگر را خنثی کنند.
در هر حال با توجه به آن که روند آتی متغیرهای اثرگذار بر بورس هرگز با قطعیت قابل پیشبینی نیستند، بنابراین در مورد روند آینده بورس به ویژه آینده کوتاه مدت آن نیز نمی‌توان با قطعیت اظهار نظر کرد اما در مجموع با توجه به روند کلی بورس تهران در سالیان گذشته و همچنین افت قابل ملاحظه آن از مرداد ۱۳۹۹ تا پایان آن سال و تداوم روند آن در سال ۱۴۰۰، می‌توان پیشبینی کرد که سال ۱۴۰۱ سال بهتری برای بورس تهران باشد.
ایرنا- آیا می توان در سال ۱۴۰۱ امیدوار به تغییر مسیر بورس و ورود دوباره نقدینگی ها به بازار سرمایه باشیم؟
"گودرزی": به باور بنده با توجه به وجود ۲۲ میلیون کدمعاملاتی فعال و نزدیک به ۵۰ میلیون کد معاملاتی در جامعه ایرانی، در صورتی که بازار سرمایه روند رو به رشد خود را با اعتماد سازی اقتصادی و سیاسی به صورتی پایدار از سر گیرد، شاهد حضور دوباره سرمایه‌گذاران در این بازار خواهیم بود.
ایرنا: توصیه شما به سرمایه گذاران برای سرمایه‌گذاری در بورس یا ورود نقدینگی به دیگر بازارها چیست؟
"گودرزی": بازار سهام، بازاری پیچیده و تحت تأثیر متغیرهای گوناگون و متعدد است، سرمایه‌گذاری در بازار سهام فعالیتی است که نیاز به تخصص، صرف وقت و انرژی دارد.
بدیهی است افرادی که شاغل به فعالیت‌های دیگر اقتصادی هستند از تخصص و زمان لازم برای سرمایه‌گذاری حرفه‌ای در این بازار برخوردار نیستند و برای حضور در آن باید بر تجربه و تخصص نهادهای مالی واسط تکیه کنند؛ بنابراین همچون همیشه توصیه می‌شود که سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای برای ورود به بازار سهام از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا شرکت‌های سبدگردانی اقدام کنند.
اکنون تعداد قابل توجهی صندوق سرمایه‌گذاری، شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری و سبدگردان در کشور فعال هستند و می‌توانند خدمات حرفه‌ای خود را در اختیار سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای قرار دهند.
ایرنا: برنامه های شرکت بورس تهران برای کاهش نوسانات بازار در سال ١٤٠١ چیست؟
"گودرزی": نوسان، جزئی از روند بازار سهام است و جلوگیری از نوسان بازار به ماهیت آن که معامله دارایی‌های مالی در فضایی نقدشونده است، آسیب می‌رساند.
آنچه در بازار سهام غیرقابل‌قبول است و مسئولان بازار سرمایه همواره مصمم به متوقف کردن آن هستند، نوسان بازار ناشی از انتشار اطلاعات نادرست، انجام معاملات متقلبانه و فریب‌کارانه است.
اصولاً وجود دامنه نوسان نیز با هدف آگاهی سرمایه‌گذاران از تغییرات قیمتی و دادن فرصت به سرمایه‌گذاران برای اخذ تصمیمات مقتضی است.
بورس تهران برای افزایش توان نظارتی و افزایش شفافیت بازار اقدام به ارتقای مستمر سازوکارهای مکانیزه نظارت بر بازار کرده و همچنین سازمان بورس با همکاری بورس تهران روش و سازوکار افشای اطلاعات توسط ناشران را نیز بهینه و مبتنی بر فناوری‌های نوین کرده است.
از سوی دیگر تکیه بر سازوکار بازارگردانی تأثیر مناسبی بر نقدشوندگی و جلوگیری از نوسانات هیجانی بازار داشته و همچنان در دستور کار بورس تهران قرار خواهد داشت.
تفکیک بازار براساس شرایط بنیادی شرکت‌ها از جمله پیشنهادهای بورس تهران برای بهبود ریزساختارهای به باور بنده می تواند کمک شایانی به بهبود فرآیندهای معاملاتی کند که البته این موارد برای بررسی به سازمان بورس ارسال شده است.
ایرنا: نظر شما نسبت به حذف دامنه نوسان یا افزایش آن در بازار چیست؟
"گودرزی": دامنه نوسان در همه بورس‌های اوراق بهادار مورد استفاده قرار می‌گیرد و سازمان جهانی نهادهای ناظر بازارهای سرمایه (IOSCO) نیز استفاده از آن را برای جلوگیری از نوسانات شدید قیمتی به همه بورس‌ها توصیه کرده است.
در صورت نبود دامنه نوسان یا افزایش قابل توجه آن به احتمال زیاد شاهد تشدید نوسانات هیجانی بازار خواهیم بود و این امر به زیان سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای است و توان دستکاری و سوءاستفاده از روند هیجانی بازار توسط متخلفین را نیز افزایش خواهد داد.
در صورتی که کلیت بازار علاقمند به افزایش دامنه نوسان باشد و تبعات آن را نیز بپذیرد، گزینه مناسب تفکیک بازار براساس شرایط بنیادی شرکت‌ها و افزایش معقول دامنه نوسان برای شرکت‌هایی است که از شرایط بنیادی و بازاری مناسب برخوردار هستند.
در این خصوص بورس تهران پیشنهاد کرده است تا به صورت فصلی یک درصد تا سقف ١٠ درصد به دامنه نوسان اضافه شود که این موضوع در هیات مدیره سازمان بورس در دست بررسی است.
ایرنا: دولت سیزدهم در این بازار اقدامات مهمی مانند حذف قیمت گذاری دستوری در کالاهایی مانند سیمان و فولاد و تسریع در واگذاری سهام سرخابی ها انجام داد، نظر شما نسبت به این اقدامات دولت سیزدهم چیست؟
"گودرزی": حذف قیمت‌گذاری دستوری و توجه بیشتر به بازار سرمایه خبر خوشی برای فعالان این بازار خواهد بود.
سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه نیازمند پیشبینی متغیرهای اقتصادی است و پیشبینی متغیرهای یادشده زمانی امکان‌پذیر است که روند آنها در بازار و تحت تأثیر سایر متغیرهای اقتصادی شکل بگیرد.
تصمیمات سیاست‌گذاران اقتصادی را به سختی می‌توان پیشبینی کرد؛ البته می‌توان از آنها آگاه شد اما پیشبینی متغیرهای اقتصادی و سرمایه‌گذاری براساس این پیش‌بینی‌ها تخصص فعالان بازار سرمایه است.
در صورتی که سازوکار تعیین قیمت‌ها به بازار سپرده شود؛ متخصصین بازار سرمایه امکان بیشتری برای بهره‌گیری از توان تخصصی خود خواهند داشت؛ در غیر این صورت مجبور خواهند بود تا در فضایی پر ابهام منتظر اخذ تصمیمات سیاست‌گذاران اقتصادی باشند. بنابراین طبیعی است که بازار سرمایه از حذف قیمت‌گذاری دستوری استقبال کند.
ایرنا: طی سال گذشته شاهد حذف قیمت گذاری دستوری برخی کالاها از جمله سیمان و در ادامه عرضه زنجیره تولید فولاد از جمله مواد معدنی در بورس بودیم؛ این اتفاق را چگونه ارزیابی می کنید و چه اثراتی برای بازار، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان داشته و دارد؟
"گودرزی": همان طور که قبلاً توضیح داده شد حذف قیمت‌گذاری دستوری امکان پیشبینی روند بازار را برای متخصصین بازار سرمایه فراهم می‌آورد.
از سوی دیگر سپردن سازوکار قیمت‌گذاری به عرضه و تقاضا و حذف قیمت‌گذاری دستوری به ویژه برای کالاهای اساسی که قیمت بازاری بیشتری نسبت به قیمت دستوری دارند میتواند به سودآوری بیشتر شرکت‌ها و وضعیت بهتر آنها در بازار منتهی شود.
ایرنا: وزارت صمت سعی دارد مکانیسم سهمیه بندی تخصیص مواد اولیه را به کلی کنار بگذارد و با عرضه کل محصولات در بورس، به سیاست گذاری بدون قیمت گذاری بپردازد، حذف نظام سهمیه‌بندی چه اثراتی بر روی سهام شرکت ها خواهد داشت؟
"گودرزی": اصولاً سازوکار سهمیه‌بندی و تخصیص دستوری مواد اولیه منجر به کاهش دستوری قیمت مواد اولیه می‌شود و سود شرکت‌های تولیدکننده این مواد را کاهش می‌دهد و همچنین با ایجاد بازار غیررسمی به افزایش واسطه‌گری و انتقال سود از تولیدکننده به واسطه منتهی می‌شود.
در صورت تعیین قیمت مواد اولیه توسط سازوکار عرضه و تقاضا به ویژه از طریق بازار شفافی همچون بورس کالا، سودآوری شرکت‌های تولیدکننده مواد اولیه افزایش می‌یابد و شرایط آنها در بورس تهران نیز بهتر می‌شود.
نوسان گیری در بورس چیست؟
به طور کلی، نوسان را می‌توان تغییرات قیمت سهام در کوتاه‌مدت تعریف کرد و افرادی که در بازه زمانی کوتاه‌مدت کارکرده و از نوسان قیمت‌ها بهره می‌گیرند، را نوسان گیر هستند. نوسان گیری نیازمند دانش و مهارت بالایی در زمینه تابلو خوانی و بازار خوانی است و هر سرمایه گذاری قادر به انجام این کار نیست. ممکن است گاهی اوقات بسیاری از سرمایه‌گذاران با ورود به بازار سرمایه و طمع سودهای کوتاه‌مدت، به دنبال نوسان گیری باشند اما طولی نمی‌کشد که متضرر می‌شوند و بخشی از سرمایه خود را از دست می‌دهند.
نوسانگیری یک نوع استراتژی معاملاتی محسوب می‌شود. در بازار بورس به نوسانگیری، سفته‌بازی نیز می‌گویند. سفته‌بازی در معنای کلی به معنای ورود به مبادلات دارای ریسک زیاد به امید کسب سود از نوسانات است. کسب سود میتواند به‌طور مستقیم از نوسانات قیمتی یا سود تقسیمی شرکت‌ها باشد. سفته‌بازان کمتر توجهی به ارزش بنیادی شرکت‌ها دارند و تنها روند قیمتی سهم را مدنظر می‌گیرند و بر اساس تحلیل تکنیکال و شناسایی حمایت‌ها و مقاومت‌ها اقدام به خرید سهم در کف و فروش آن در سقف می‌نماید.
برای کسب اطلاعات بیشتر با مشاوران بخش مشاوره بورس کارمنتو همراه باشید.
در یک تقسیم‌بندی کلی، نوسان گیران به دودسته تقسیم می‌شوند، افرادی که موج صعودی سهم را آغاز می‌کنند و افرادی که بر موج ایجاد شده سوار شده و روند را پیش می‌برند. دسته اول، ابتدا شروع به خریدهای پله‌ای در سهم می‌کنند و وقتی اخبار مثبت سهم منتشر شد دسته دوم وارد سهم شده و سوار بر موج می‌شوند. به دنبال معاملات این دودسته، قیمت سهم افزایش می‌یابد و صف خرید روی سهم تشکیل می‌شود. حال نوبت خروج دسته اول از سهم فرا میرسد و عرضه روی سهم افزایش می‌یابد. اگر بخت با دسته دوم نوسان گیر یار باشد و شرکت دلایل بیشتری جهت رشد قیمتی داشته باشد، روند صعودی، مدتی دیگر دوام می‌یابد و دسته دوم نیز می‌توانند از نوسانات قیمت سود کسب کنند. در غیر این صورت، صعود سهم، پس از خروج دسته اول پایان یافته و دسته دوم با زیان مواجه می‌شوند. بدیهی سهام نوسانی چیست؟ است که دسته اول آگاهی به شرایط نوسان گیری داشته و توانستند از این نوع معاملات سود کسب کنند.
معمولاً نوسان گیری در کدام حالت بازار انجام می‌شود؟
بازار دارای سه حالت صعودی، نزولی و خنثی می‌باشد. در بازار صعودی، مناسب‌ترین استراتژی خرید و نگهداری است، در بازار نزولی اما بهترین اقدام، نظاره‌گر بودن و ورود در پایان روند نزولی و بهترین حالت برای نوسان گیری، بازار خنثی است. بدین‌صورت که در کف قیمتی سهم خریداری و در سقف فروخته شود .
چگونه می توان در بورس نوسان گیری کرد؟
نوسان گیری با استفاده از تحلیل تکنیکال
نوسان گیری با استفاده از تحلیل تکنیکالیکی از روش های نوسان گیری در بورس که در حال حاضر خیلی از معامله گران از آن استفاده می نمایند، تحلیل تکنیکال می باشد. به این صورت که معامله گران در این روش با بررسی نمودارها در بازه های زمانی کوتاه مدت سهمی را میخرند و بعد از چند درصد رشد قیمتی آن را خواهند فروخت.
برای مثال: خرید سهم در محدوده های حمایتی که به طور معمول با شانس بازار روبرو است می تواند یکی از این روش ها باشد. البته توجه نمایید که بعضی از نسبت ها در تحلیل تکنیکال برای نوسان گیری مناسب میتواند باشد که یکی از این نسبت ها ATR و یا اندیکاتور AVERAGE TRUE RANGE است.
نوسان گیری با استفاده از جو حاکم بر بازار
بعضی وقت ها مشاهده می کنید که منتشر شدن یک خبر باعث رشد و افزایش قیمت دست جمعی سهام یک گروه می شود در صورتی که ممکن است آن خبر در حد شایعه باشد. در این موقعیت و جو بازار می توانید هم زمان با انتشار خبر سهم را خریده و در یک موقعیت مناسب آن را بفروشید و سودی را شناسایی کنید .
نوسان گیری با استفاده از اطلاعات نهانی
اول با یک مثال شروع میکنم تصور کنید از طرف شخصی اطلاعاتی از وضعیت شرکت به دست شما میرسد که امکان دارد این خبر افزایش سرمایه یک شرکت یا افزایش سود شرکت یا… باشد .
حال ممکن است این خبر دست به دست بچرخد و باعث رشد سهام شرکت گردد. حالا ممکن است که شما به محض اینکه خبر سهم رسید آن سهم را خریده و در پایان ساعت معاملات هم با رشد قیمتی سهم آن را بفروشید و نوسان گیری کنید .
در حالت کلی نوسان گیری در سهم کار سخت و پیچیده ای است که نیاز به تجربه و مهارت فراوان دارد. امکان دارد بعضی اوقات با رعایت بعضی از اصول ذکر شده برای نوسان گیری، بتوانید سود های مقطعی کسب نمایید ولی توجه داشته باشید که این سودهای مقطعی امکان دارد مقدمه ای برای ضررهای بیشتر باشد .
به همین منظور توصیه میکنم که دربند فرصت های نوسان گیری در بازار نباشید و اهمیتی به وعده های این چنینی در بازار توسط افراد مختلف ندهید .
البته نباید از این موضوع غافل شد که نوسان گیری در سهم با استفاده از بعضی تکنیک های تابلوخوانی امکان دارد از سهم بازدهی مناسبی را در مدت زمان کوتاه به دست آورید.
نوسان گیری چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
مهم‌ترین موضوعی که در اثر نوسان گیری موردتوجه کلیه سهامداران قرار می‌گیرد، ایجاد حباب قیمتی است. چه بسا شرکتی به لحاظ عملیاتی، فعالیت مطلوبی نداشته و حتی زیان ده باشد، ولی صرفاً با شایعه‌ای از سوی نوسان گیران یا بازیگران سهم، مورد اقبال قرار بگیرد و حباب قیمتی روی سهم شکل گیرد. پس از خروج نوسان گیران، قیمت سهم دچار ریزش شدید شده و سهم موردنظر به گوشه‌ای رانده می‌شود. درواقع شرکت دارای ارزش غیرواقعی می‌گردد. از آنجایی که فرایند نوسان گیری، بازه‌ی زمانی کوتاه دارد معمولاً برای سهامداران جذاب است و عده‌ای به طمع کسب سود وارد این فرایند می‌شوند که اگر مهارت و تجربه کافی نداشته باشند، نتیجه‌ای جز ضرر برای آنها نخواهد داشت. با توجه به محدودیت نوسان قیمتی برای هر نماد و یک‌طرفه بودن بازار بورس تهران، نوسانگیری پی در پی، در بلندمدت، سود مطلوبی برای سهامدار به همراه نمی‌آورد و خرید سهم‌های بنیاد محور و نگهداری آنها میتواند سودهایی به مراتب بالا برای سهامدار داشته باشد.
نکات مهم در نوسان گیری
یکی از مهم‌ترین اشتباهاتی که نوسان گیران مبتدی با آن مواجه هستند، عدم مدیریت صحیح سرمایه و کم کردن میانگین خرید موقع نزول قیمتی است. در این حالت، نوسان گیر حد ضرری برای خود تعیین نکرده و وقتی قیمت سهم کاهش می‌یابد، مجدداً اقدام به خرید می‌نماید. این اقدام به مثابه فرورفتن در باتلاق نزول قیمتی است. این حالت معمولاً وقتی پیش می‌آید که عرضه‌ها در سهم افزایش‌یافته و دسته اول نوسان گیر از سهم خارج می‌شوند. دسته دوم با خرید مجدد در سهم باقی‌مانده و مدام به زیان آنها افزوده می‌شود. نکته‌ی دیگری که به فرایند نوسان گیری لطمه وارد می‌کند، عدم کنترل هیجانات سهامدار است. یک نوسان گیر حرفه‌ای، قادر است هیجانات خود را کنترل کند و از معاملات احساسی بپرهیزد و اگر سود موردنظر محقق نشد، در بهترین نقطه از سهم خارج شود. همچنین وی باید قادر باشد، تمرکز خود را در معاملات بکار گیرد و در هر قیمتی وارد سهم نشود. از آنجایی که درصد سود در این استراتژی محدود است، لذا نوسانات صدم درصد نیز برای نوسان گیر اهمیت دارد. گاهی اوقات، برای کسب حداکثر سود، لازم است نوسان گیر کل تایم معاملاتی، سهمی را رصد کند تا بتواند در نقطه‌ی مناسب وارد یا خارج سهم شود. بنابراین محدودیت زمانی هم گاهی برای نوسان گیر، مطرح می‌شود.
سخن پایانی
در این مطلب به چگونگی نوسان گیری بورسی و نکات پیرامون آن اشاره کردیم و انواع روش های نوسان گیری در بازار بورس را نیز بیان کردیم. حال اگر در این حوزه به ابهام و یا سوالی برخوردید، بهتر است که با مشاوران و متخصصان آن در اپلیکیشن و یا وب‌سایت کارمنتو همراه شوید.
نوسان گیری در بورس چیست و چه روش هایی دارد؟
روش های نوسان گیری در بورس عبارت است از خریدوفروش در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت برای کسب سود. مثلا ممکن است معامله‌گری سهمی را از صف فروش (۵ درصد پایین‌تر از قیمت پایانی سهم) بخرد به امید اینکه صف فروش جمع شود و قیمت سهم در همان روز یا یکی دو روز آینده بالاتر برود. سپس به محض اینکه قیمت سهم بالاتر برود، این معامله‌گر سهم را می‌فروشد و با سود دو تا سه درصد (یا بالاتر) از سهم خارج می‌شود. به این ترتیب معامله‌گر توانسته است در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سود برسد. هرچند این سود ممکن است کم به نظر برسد، اما اگر معامله‌گر سرمایه قابل توجهی داشته باشد و در دفعات زیاد بتواند نوسان بگیرد، در نهایت به سود قابل توجهی خواهد رسید.
نکته: نوسانگیری همان‌طور که میتواند با سوددهی مناسب همراه باشد، اگر با دانش و تجربه کافی همراه نباشد، میتواند به زیان معامله‌گر هم تمام شود. این روش به افرادی که تازه وارد بورس شده‌اند و درک و تجربه کافی از نوسان‌های کوتاه‌مدت ندارند توصیه نمی‌شود.
ویژگی‌های افراد نوسان‌گیر چیست؟
شاید شنیده باشید که می‌گویند استراتژای معاملاتی هر فرد در بازار سرمایه باید متناسب با شخصیت معامله‌گر باشد. نوسانگیری به عنوان یک استراتژی معاملاتی، روش بسیار پرریسکی است و کسانی که از این روش استفاده می‌کنند، علاوه بر دانش و مهارت، باید روحیه ریسک‌پذیری هم داشته باشند.
دانش و مهارت در نوسان گیری
مهم‌ترین شرط نوسان گیری در بورس داشتن دانش و مهارت کافی است. نوسان‌گیرهای حرفه‌ای در زمینه تحلیل تکنیکال و تابلوخوانی دانش بسیار بالایی دارند و البته تحلیل بنیادی را هم در معاملات‌شان در نظر می‌گیرند. آنها سهام نوسانی چیست؟ حجم‌های معاملاتی را به دقت زیر نظر دارند و تلاش می‌کنند کوچک‌ترین نوسان‌های قیمت را با استفاده از ابزارهای مختلفی که در اختیار دارند درک کنند. با این همه، این دسته از افراد می‌دانند که هرگز امکان ندارد تمام نوسان‌های قیمت را پیشبینی کرد و در بهینه‌ترین زمان و قیمت سهمی را خرید یا فروخت. این نکته‌ای است که ما را به ویژگی بعدی می‌رساند.
روحیه ریسک‌پذیری
کسانی که در بورس نوسانگیری می‌کنند می‌دانند ممکن است معاملات‌شان به‌راحتی وارد ضرر شود و به همین دلیل برای معاملات‌شان از حد ضرر چند درصدی در نظر می‌گیرند و وقتی قیمت سهم از حد ضررشان پایین‌تر برود، برای اینکه متحمل زیان بیشتری نشوند، سهم را می‌فروشند و از معامله خارج می‌شوند. این افراد تلاش می‌کنند تعداد معاملات سودده‌شان بیشتر از تعداد معاملات زیان‌ده باشد تا به این ترتیب برآیند سودوزیان‌شان در معاملات‌شان در نهایت مثبت باشد. بنابراین کسانی که می‌خواهند در بورس نوسان گیری کنند، باید تحمل زیان‌های این کار را هم داشته باشند.
نظم مشخص
شاید کمی عجیب به نظر برسد، اما نوسان‌گیرهای موفق از نظم دقیقی پیروی می‌کنند. آنها معمولا هر روز بازار را رصد می‌کنند و به دنبال موقعیت‌های مناسب نوسانگیری می‌گردند. زمانی وارد سهم می‌شوند که رفتار قیمت آن با تمام اصول استراتژی معاملاتی‌شان مطابقت داشته باشد و اگر در معامله‌ای شکست بخورند، خم به ابرو نمی‌آورند و فورا از معامله خارج می‌شوند. این افراد باید بتوانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن بهترین تصمیم را بگیرند و اجازه ندهند تعلل بیش از حد باعث افزایش مقدار زیان‌شان شود. هنگام شناسایی سود هم همین رفتار را دارند و اجازه نمی‌دهند احساسات لحظه‌ای‌شان روی روند معاملات‌شان تاثیر بگذارد.
روش‌های نوسان گیری روزانه در بورس
نوسان‌گیرها از ابزارهای مختلفی برای بهره‌گیری از نوسان قیمت سهام استفاده می‌کنند که در ادامه بعضی از این ابزارها را با هم مرور می‌کنیم.
تحلیل تکنیکال
مهم‌ترین ابزار برای نوسانگیری تحلیل تکنیکال است. نوسان‌گیرها تسلط بالایی به روش تحلیل تکنیکال دارند. این افراد در نمودار قیمت سهام به دنبال محدوده‌های حمایتی و مقاومتی می‌گردند. استراتژی کلی آنها به این صورت است که وقتی قیمت سهم به محدوده حمایتی میرسد، اقدام به خرید سهم می‌کنند به این امید که قیمت سهم از محدوده حمایتی پایین‌تر نرود و قیمت سهم بعد از رسیدن به این محدوده، واکنش مثبت نشان بدهد و رشد کند. سپس در محدوده مقاومتی اقدام به فروش و شناسایی سود می‌کنند. بنابراین اگر به دنبال نوسانگیری هستید، باید به تحلیل تکنیکال تسلط داشته باشید و محدوده‌های حمایتی و مقاومتی سهم را به‌خوبی بشناسید.
تابلوخوانی نوسان گیری در بورس
در این روش، معامله‌گر تحرکات سهامداران دیگر را روی تابلو معاملات سهم دنبال می‌کند و در صورتی که نشانه‌هایی از افزایش قدرت خریدار ببیند، اقدام به خرید سهم می‌کند. این نشانه‌ها میتواند مواردی از قبیل افزایش ناگهانی حجم معاملات، سفارش‌های خرید پرحجم، خریداران حقیقی قوی، تحرکات سهامداران عمده و نسبت بالای خریدار به فروشنده باشد. در روش تابلوخوانی، معمولا انتظار می‌رود وقتی قیمت سهم به محدوده حمایتی میرسد، تقاضا برای خرید سهم بالا برود و خریداران دست بالا را در معاملات روزانه داشته باشند. اما اگر سهم به محدوده حمایتی برسد و همچنان فروشنده‌های زیادی داشته باشد، نوسان‌گیرها تابلو معاملات را مناسب تشخیص نمی‌دهند و احتمال می‌دهند که سهم حمایت مورد نظر را از دست بدهد و افت قیمت سهم همچنان ادامه داشته باشد. در این حالت معامله‌گر دست به معامله نمی‌زند و منتظر محدوده حمایتی بعدی می‌ماند.
اخبار و اطلاعات نهانی
بعضی از معامله‌گرها گاهی به اخبار و اطلاعات درونی شرکت‌ها دست پیدا می‌کنند. اخباری نظیر افزایش قابل توجه سود و تصمیم هیئت‌مدیره برای افزایش سرمایه یا راه‌اندازی طرح توسعه جدید که پس از افشای عمومی، باعث می‌شود معاملات سهم در بازار رونق بگیرد و قیمت سهم رشد کند. این افراد معمولا با مدیران شرکت ارتباط دارند و می‌توانند پیش از بقیه به اطلاعات تاثیرگذار دست پیدا کنند.
نکته: گاهی ممکن است این اخبار و اطلاعات صرفا شایعه باشد و عده‌ای بخواهند با شایعه‌پراکنی سهمی را داغ کنند و به اصطلاح آن را بالا ببرند. افراد تازه‌کاری که شایعه‌های این‌چنینی را دنبال می‌کنند، اگر نتوانند اخبار درست را از اخبار نادرست تشخیص بدهند، ممکن است به‌راحتی اسیر چنین فضاهایی بشوند و سهم‌هایی را بخرند که در انتهای روند صعودی قرار دارند و درست پس از خرید آنها، روند نزولی سهم آغاز شود.
نحوه انتخاب سهم خوب برای نوسان گیری
همین ابتدا باید بگوییم که روش های دقیقی برای انتخاب سهم‌های مناسب برای نوسان گیری در بورس وجود ندارد. از آنجا که رفتار بازار در کوتاه‌مدت پیش‌بینی‌پذیر نیست، هیچ کس نمی‌تواند بگوید چه سهمی در چه زمانی نوسان مثبت یا منفی خواهد داشت. نوسانگیری بازی احتمالات است و نوسان‌گیر حرفه‌ای کسی است که این نکته را به‌خوبی می‌داند و همیشه تلاش می‌کند احتمال موفقیت در معاملاتش بالاتر از احتمال شکست باشد.
بنابراین هر کسی ممکن است در هر دوره‌ای از بازار روش خاصی برای انتخاب سهم داشته باشد. این افراد فیلترهای مختلفی برای انتخاب سهم دارند و همیشه به دنبال سهم‌هایی هستند که همه شرایط مورد نظرشان را داشته باشد. بعضی از این شرایط را می‌توانیم با هم مرور کنیم؛
چه پارامترهایی باید برای نوسان گیری بررسی شوند؟
وضعیت بنیادی
سهمی که برای نوسانگیری انتخاب می‌شود بهتر است وضعیت بنیادی مناسبی داشته باشد. به این معنا که شرکت از نظر سودسازی در وضعیت مناسبی قرار داشته باشد، چشم‌انداز فعالیت اصلی شرکت در آینده مبهم نباشد، شرکت طرح توسعه داشته باشد، نسبت P/E سهم مناسب باشد و مواردی از این قبیل. گاهی ممکن است معامله‌گر دانش بالایی در زمینه تحلیل بنیادی نداشته باشد که در این صورت بهتر است وضعیت بنیادی سهام مورد نظرش را از تحلیل‌گران بنیادی مورد اعتمادش جویا شود و در صورتی سهم را برای خرید زیر نظر بگیرد که عملکرد شرکت از لحاظ بنیادی مشکلی نداشته باشد.
وضعیت تکنیکال
همان‌طور که اشاره کردیم، هدف اصلی نوسان‌گیرها این است که در محدوده‌های حمایتی وارد سهم شوند و در محدوده‌های مقاومتی سهم را بفروشند. گاهی ممکن است شرکتی از لحاظ بنیادی قوی باشد، اما نمودار آن وضعیت جالبی نداشته باشد و تحلیل‌گر تکنیکال به این نتیجه برسد که نباید آن سهم را بخرد. گاهی هم ممکن است تحلیل‌گر به این نتیجه برسد که سهم در نزدیک محدوده حمایتی است و احتمال دارد به‌زودی حرکت صعودی سهم آغاز شود. در این صورت معامله‌گر منتظر می‌ماند تا سیگنال خرید مورد نظرش را در نمودار و تابلو سهم مشاهده کند.
اندیکاتورها و سیگنال خرید
در تحلیل تکنیکال با انواع و اقسام اندیکاتورها سروکار داریم. اندیکاتورها در واقع با استفاده از محاسباتی خاص روی قیمت و حجم معاملات، اطلاعاتی از قبیل شتاب قیمت سهم، روند حرکت و… در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهند و هر اندیکاتوری میتواند معنا و تفسیر خاص خودش را داشته باشد. تحلیل‌گران تکنیکال با مشاهده دقیق این اندیکاتورها، سیگنال خرید یا فروش دریافت می‌کنند و اگر وضعیت اندیکاتورهای سهم در کنار وضعیت بنیادی و نمودار قیمت را مناسب ارزیابی کنند، اقدام به خرید سهم می‌کنند.
گاهی ممکن است این اخبار و اطلاعات صرفا شایعه باشد و عده‌ای بخواهند با شایعه‌پراکنی سهمی را داغ کنند و به اصطلاح آن را بالا ببرند. افراد تازه‌کاری که شایعه‌های این‌چنینی را دنبال می‌کنند، اگر نتوانند اخبار درست را از اخبار نادرست تشخیص بدهند، ممکن است به‌راحتی اسیر چنین فضاهایی بشوند و سهم‌هایی را بخرند که در انتهای روند صعودی قرار دارند و درست پس از خرید آنها، روند نزولی سهم آغاز شود
نکته: تحلیل‌گران تکنیکال دنیا صدها و شاید هزاران اندیکاتور مختلف طراحی کرده‌اند که شیوه تفسیر هر کدام‌شان متفاوت است. معامله‌گران تازه‌کار در بیشتر اوقات سراغ انواع‌واقسام اندیکاتور می‌روند به این امید که بتوانند اندیکاتورهایی را پیدا کنند که در صددرصد مواقع جواب بدهد. همین جا باید بگوییم که چنین اندیکاتوری وجود ندارد و اندیکاتورها هم مانند بقیه ابزارهای تحلیلی، خطا دارند و نمی‌توانند در هر شرایطی روند حرکتی قیمت سهم در آینده را نشان بدهند. یادگیری یکی دو اندیکاتور معروف و پرکاربرد (مانند آراس‌آی، مک‌دی و…) میتواند به بهبود معاملات کمک کند، اما درگیری بیش از اندازه با اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال میتواند به سردرگمی و شکست در معاملات منجر شود.
افزایش حجم معاملات
در بررسی روش های نوسان گیری در بورس یکی دیگر از فیلترهای مهم برای انتخاب سهم مناسب نوسانگیری، میتواند افزایش معنی‌دار حجم معاملات باشد. در بیشتر اوقات، وقتی سهم بخواهد حرکت افزایشی خودش را آغاز کند، آغاز این روند با افزایش قابل توجه حجم معاملات همراه خواهد بود. گاهی ممکن است در این فرآیند، حجم معاملات روزانه به چندین برابر میانگین ماهانه برسد. در روندهای صعودی هم افزایش حجم معاملات میتواند نشانه پایان روند و آغاز روزهای منفی سهم باشد.
نکته: بازیگردان‌های بسیاری از سهم‌ها بیشتر از هر کس دیگری به این نکات تسلط دارند و گاهی ممکن است با ایجاد تحرکات ساختگی، باعث شوند سهمی مورد توجه بازار قرار بگیرد. در چنین شرایطی ممکن است معامله‌گران تازه‌کار به‌راحتی فریب این تحرکات را بخورند و زمانی سهم را بخرند که نوسان مثبت آن به پایان رسیده باشد.
مزایا و معایب نوسان گیری روزانه در بورس
ریسک بالای نوسان گیری در بورس
مهم‌ترین وجه منفی روش های نوسان گیری در بورس، همان‌طور که قبلا اشاره کردیم، ریسک بسیار بالای آن است. اگر معامله‌گر تسلط کافی به بازار و معاملات خودش نداشته باشد، به‌راحتی میتواند وارد زیان شود و در یک فرآیند هیجانی ممکن است برای جبران زیان به معاملات متعدد با ریسک بالا دست بزند و در نتیجه هرچه بیشتر در زیان فرو برود.
بازی با حاصل‌جمع صفر
نکته منفی دیگر این است که به قول اقتصاددان‌ها، نوسان‌های بازار در کوتاه‌مدت نوعی «بازی با حاصل‌جمع صفر» است. به عبارت ساده‌تر، در کوتاه‌مدت، برای اینکه کسی سود کند، شخص دیگری باید ضرر کند (پول از حساب کسی وارد حساب شخص دیگری می‌شود). به همین دلیل است که همواره عده‌ای هستند که تلاش می‌کنند از ناآگاهی افراد تازه‌وارد سوءاستفاده کنند و با ایجاد هیجانات کاذب و شایعه‌پراکنی و تولید اخبار جعلی، این افراد را به خرید سهامی تشویق کنند که قیمتش بسیار بالاتر از ارزش ذاتی سهم است.
نکته: دقت کنید که در بلندمدت و با ایجاد ارزش واقعی از طریق رشد شرکت‌هایی که وضعیت بنیادی مناسبی دارند، ثروت واقعی خلق می‌شود و با چنین وضعیتی مواجه نیستیم.
نیاز به سرمایه زیاد
نکته دیگر این است که نوسانگیری با سودهای کوچک همراه است و برای اینکه مبلغ حاصل از نوسانگیری قابل توجه باشد، باید سرمایه زیادی را درگیر این کار بکنید. اگر مثلا سرمایه شما یک میلیون تومان باشد، با نوسان ده درصدی فقط صد هزار تومان (که حدود پانزده هزار تومان آن هم بابت مالیات و کارمزد کسر می‌شود) سود کرده‌اید، ولی اگر سرمایه شما صد میلیون تومان باشد، حتی با نوسان پنج درصدی و احتساب حدود یک‌ونیم درصد مالیات و کارمزد، چیزی در حدود سه‌ونیم میلیون سود خواهید کرد.
کمک به نقدشوندگی
اما روش های نوسان گیری در بورس یک مزیت اساسی برای بازار سهام دارد و آن کمک به نقدشوندگی سهام است. نوسان‌گیرها که معامله‌گران کوتاه‌مدتی هستند، همواره در بازار حضور دارند و مشغول خریدوفروشند. فعالیت این افراد در بازار باعث می‌شود که همواره در بازار خریدار و فروشنده وجود داشته باشد و سهامداران بلندمدتی و میان‌مدتی خیال‌شان تقریبا راحت باشد که هر وقت بخواهند می‌توانند سهام خودشان را در بازار به فروش برسانند. این وضعیت را می‌توان با بازار مسکن مقایسه کرد که دوره‌های رکود طولانی دارد و ممکن است فرایند فروش خانه تا چند ماه طول بکشد.
مثالی از مراحل نوسان گیری در بورس
روش‌های نوسان گیری در بورس بسیار متنوع‌اند که هر کدام نقاط ضعف و قوت خودش را دارد. مراحل زیر میتواند مثالی از مراحل یک نوسانگیری باشد.
- این تصویر مربوط به نمودار سهم شستا است. ممکن است با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال و بررسی عوامل بنیادی به این نتیجه برسیم که این سهم در ۱۸۰۰ تومان حمایت قوی دارد و نزدیک‌ترین مقاومت آن محدوده ۲۴۰۰ تومان است. محدوده حمایتی بعدی سهم نیز ۱۶۵۰ تومان است.
- در مرحله بعد معاملات سهم در محدوده ۱۸۰۰ تومان را زیر نظر می‌گیریم. اگر با استفاده از تکنیک‌های تابلوخوانی (حجم معاملات، سرانه خرید، سفارش‌های خریدوفروش، سرانه خرید حقیقی و حقوقی و…) به این نتیجه برسیم که در این محدوده سهم با افزایش تقاضا مواجه شده، تصمیم به خرید سهم می‌گیریم.
- در ساعت معاملات، سفارش‌های خودمان را طوری در سامانه معاملات وارد می‌کنیم که قیمت خریدمان نزدیک به قیمت پایانی سهم باشد. میانگین خریدمان هم هرچه به ۱۸۰۰ تومان نزدیکتر باشد بهتر است. باید تلاش کنیم زمانی خریدهایمان را انجام بدهیم که سهم صف خرید نباشد.
- از آنجا که محدوده حمایتی بعدی سهم ۱۶۵۰ تومان است، حد ضررمان را کمی پایین‌تر از این محدوده قرار می‌دهیم. یعنی اگر قیمت سهم زیر این محدوده تثبیت شود، از سهم خارج می‌شویم.
- از آنجا که محدوده مقاومتی سهم ۲۴۰۰ تومان است، حد سودمان را در این محدوده قرار می‌دهیم. ممکن است قبل از رسیدن به ۲۴۰۰ تومان (مثلا در قیمت ۲۲۰۰ تومان) سهم با فشار عرضه مواجه شود که این مورد را باید با زیر نظر گرفتن تابلو معاملات در این محدوده متوجه شویم. در این صورت دیگر صبر نمی‌کنیم که سهم به قیمت ۲۴۰۰ تومان برسد و سهم را در ۲۲۰۰ تومان می‌فروشیم.
نکته یک: در این مثال ممکن است زمان لازم برای اجرای معامله ۲ هفته تا یک ماه باشد. بعضی از روش های نوسان گیری در بورس در طول یک روز اجرا می‌شوند که با ریسک بالایی هم همراه است. اما روی‌هم‌رفته اساس همه روش‌های موفق شبیه به یکدیگر است.
نکته ۲: نمودارهای قیمتی این مثال نمودارهای روزانه هستند که بیشتر از افت‌وخیزها و نوسان‌های ساعتی و دقیقه‌ای در آن دیده نمی‌شود. نوسانگیری در بازه‌های زمانی پایین‌تر باید بر مبنای نمودارهای ساعتی و دقیقه‌ای باشد.
نکته ۳: هرچه بازه زمانی کوچک‌تری انتخاب کنیم، پیشبینی نوسان قیمت سهم دشوارتر خواهد شد. اما در بازه‌های زمانی بلندمدت‌تر، پیشبینی روند قیمت و نوسان‌های آن با خطای کمتری همراه است.
اثر دامنه مجاز نوسانات بر بازار بورس
یکی از وظایف ناظر سازمان بورس کنترل نوسانات قیمتی سهام در بازار بورس است. یکی از راه‌هایی کنترل دامنه نوسان قیمتی به‌کارگیری قوانین و ابزارهایی محدودکننده است، در این مقاله به بررسی مزایا و معایب قوانین و ابزارهای محدودکننده می‌پردازیم و اثرات آن را بر روی سرمایه گذاری بررسی می‌کنیم.
دامنه نوسان مجاز:
در اکثر بازارهای بورس جهانی ازجمله بورس تهران دامنه مجاز نوسانی استفاده می‌شود. دامنه مجاز نوسانی به محدوده سقف و کف قیمتی که یک سهم در یک روز میتواند معامله شود گفته می‌شود. مقالات زیادی درباره مزایا و معایب دامنه نوسانی ارائه‌شده است و در این مقاله به اثر ربایش دامنه نوسانی می‌پردازیم.
بورس کاملاً یک بازار عادلانه است، فعالان بازار بورس یک کالا را خریدوفروش می‌کنند و قیمت این کالا توسط خریدارها و فروشنده‌ها تعیین می‌شود و قیمت بر دو عامل (عرضه) و (تقاضا) رشد و ریزش می‌کند. قانون‌گذاران و طراحان بازار بورس در حال تلاش برای از بین بردن معایبی هستند که باعث اختلال در عرضه و تقاضا می‌شود، که باعث نرسیدن قیمت به قیمت واقعی ذاتی سهام در بازار بورس می‌شود.
به قوانین که مانع از تبادل سهام بین خریدار و فروشنده می‌شود متوقف کننده خودکار می‌گویند مثال: (دامنه مجاز نوسانی، توقف معاملات و…) که در ادامه که در ادامه این قوانین را مورد برسی قرار می‌دهیم. یکی از قوانین که در بازارهایی مالی نوپا استفاده می‌شود نوسانات محدود قیمتی است؛ که برای کنترل نوسانات قیمتی سهام، جلوگیری از رشد و ریزش‌های شارپی و همچنین جلوگیری از تصمیمات هیجانی سرمایه‌گذاران استفاده می‌شود.
۱_ نوسانات و تأثیرات آن بر قیمت سهام
الزام بازار بورس رقابت آزاد است که عرضه و تقاضا باعث رسیدن قیمت واقعی سهام به ارزش واقعی می‌شود و برای این امر بازار بورس نباید هیچ‌گونه محدودیتی در برابر عرضه و تقاضا داشته باشد. ولی در بعضی از این بازارها قوانین برای حفظ منافع فعالان بازار در برابر نوسانات شدید قیمت قانون‌های وضع می‌کنند.
نوسان‌های شارپی قیمت سهام اکثراً به علت عدم تعادل در عرضه و تقاضا یا سفته‌بازی صورت می‌گیرد؛ به همین خاطر در بازارهایی که بازی‌گردان و ناظر بازار برای جهت دهی به قیمت‌ها وجود ندارد نوسانات شدید قیمت بیشتر رخ می‌دهد.
کشورهایی مانند تایوان، تایلند، استرالیا، مالزی، ایتالیا، ترکیه، فرانسه، کره، ژاپن، و ایران قوانینی برای جلوگیری از نوسانات بیش‌ازحد و کاهش ضرر فعالان بازار در تصمیم‌های احساسی و هیجانی قانون دامنه مجاز نوسان وضع کرده‌اند.
قانون بازه مجاز نوسانات فقط مختص به بازار بورس سهام نمی‌شود در بازارهایی دیگر هم این محدودیت اعمال‌شده است. بازه نوسان مجاز به این شکل است که قسمت هر سهم در هرروز کاری مجاز به نوسان در یک بازه مشخص‌شده است. بازار بورس تهران از سال ۱۳۸۷ قانون نوسانات مجاز را اجرای کرد. این قانون داری فواید و مضراتی گوناگونی هست که در ادامه به آنها اشاره می‌شود. فواید و مضرات قانون محدودیت نوسانات به ۴ دسته تقسیم می‌شوند.
مزایای محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام:
نوسانات بیش‌ازحد در بازه زمانی مشخص‌شده: (نوسانات ۲۰% و ۵۰%)
زمانی که قیمت سهام زودتر از بازه زمانی مشخص‌شده به این نوسانات دست پیدا می‌کند معاملات متوقف می‌شود. تا سهامداران و سرمایه‌گذاران فرصتی داشته باشند تا به قیمت و ارزش واقعی سهام فکر کنند.
جلوگیری از سفته‌بازی در قیمت سهام:
محدودیت نوسان مانع افرادی می‌شود که سرمایه زیادی در اختیار دارد. و با جابه‌جا کردن عرضه و تقاضا باعث تغییر روند قیمتی در بازه زمانی موردنظرشان می‌شوند.
کاهش نوسانات بیش‌ازحد در بازار:
همان‌طور که گفته شد با اجرای قانون دامنه مجاز نوسان قیمتی، نوسانات محدودشده و بیش‌ازحد رشد و ریزش نمی‌کند. باعث جلوگیری از بروز تغییرات ناگهانی در قسمت می‌شود و درنتیجه ثبات قیمتی افزایش میابد.
معایب محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام:
۱- طولانی بودن رسیدن قیمت سهام به ارزش ذاتی:
قیمت سهام نمی‌تواند در همان روزی که اطلاعات مهمی در بازار انتشار می‌دهد به ارزش واقعی خود برسد. در بازار بورس و اوراق بهادادر تهران برای رفع این مشکل با افشای اطلاعات با اهمیت ناظر بازار معاملات سهام را متوقف می‌کند. نسبت به اهمیت این اطلاعات که به دو دسته گروه (الف) و گروه (ب) تقسیم می‌شوند بازه زمانی مختلفی این توقف ادامه دارد.
۲- دخالت در معامله:
محدوده مجاز نوسان قیمت سهام مانع رسیدن قیمت واقعی سهام در روز معاملاتی می‌شود.
۳- اثر ربایش:
اثر ربایش به حالتی گفته می‌شود که سهم وارد روندی می‌شود و علت محدود بودن نوسان مانع آزاد بودن قیمت سهام می‌شود. و قیمت سهام مانند آهنربا جذب به روند و به یک نقطه تمایل پیدا می‌کند. اثر ربایش باعث می‌شود که قیمت به محدوده ای گرایش پیدا کند. و هرچقدر قیمت به آن محدوده نزدیکتر شود سرعت گرایش قیمتی به آن محدوده بیشتر می‌شود.
مطالعات زیادی درباره دلیل به وجود آمدن اثر ربایش شده است که این ۲ دلیل برای آن مطرح شده است:
- اولین دلیل نگرانی از کاهش نقد شوندگی سهام با رسیدن به حد دامنه مجاز نوسان است.
- دومین عامل تأثیرگذار براثر ربایش تأثیر روانی دامنه مجاز نوسانی بر معاملات است. با رسیدن قیمت به حد مجاز نوسان باعث سرعت گرفتن حرکت قیمتی به حد مجاز در روزهایی پیش رو می‌شود. (صف خرید متوالی و صف فروش متوالی)
اصطلاحات و کاربرد آن در بازه مجاز نوسان
متوقف کننده‌های خودکار
متوقف کننده خودکار از مهندسی برق برگرفته‌شده است. این نوع کلیدها در یک مسیر از مدار قرار می‌گیرند و زمانی که جریان الکتریکی بیش‌ازحد تعریف‌شده برای کلید از مسیر عبور کند بصورت خودکار کل جریان مسیر را قطع می‌کند. (فیوز برق)
در بازار مالی بورس از متوقف کننده‌های خودکار برای جلوگیری از رفتارهایی شتاب‌زده فعالان بازار که ممکن است به ورشکستگی بازار منجر شود استفاده می‌شود. که در جلوگیری از بروز اثر ربایش نقش دارد. بیشتر بازارهای مالی که نظرات بروی آنها اعمال می‌شود برای جلوگیری از تغییرات ناگهانی و غیراصولی قوانینی وضع‌شده. که در مواقع تغییرات شدید این قوانین اجرا می‌شود. و به‌صورت خودکار جریان معاملات متوقف می‌شود.
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای متوقف کننده‌ها این است که در زمان انتشار اطلاعات فرصت این را فراهم می‌کند. که اطلاعات به‌صورت کامل پخش شود و اینکه سهامداران بتوانند تصمیمات درستی بگیرند.
انواع متوقف کننده های خودکار
توقف معاملات
توقف معاملات برای جلوگیری از تصمیمات هیجانی سرمایه گذران در قبال اطلاعات جدید این فرصت را به افراد می‌دهد که فرصت تجزیه و تحلیل را داشته باشند و از طریق سفارش‌ها که بعد از افشای اطلاعات ثبت می‌کنند قیمت سهام را به قیمت واقعی نزدیک کنند. ناظر بازار به دلیل حفظ منافع سرمایه گذاران و حفظ ثبات و نظم بازار در برابر تأثیرات اطلاعات بر قیمت سهام این قوانین را اعمال می‌کند.
حد نوسان قیمت سهام در بورس
دامنه و نوسان قیمت پایین‌ترین یا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی قیمت معاملات بورس میتواند نوسان داشته باشد. (آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس تهران مصوب کمیسیون فرعی شورای عالی بورس و اوراق بهادار،۱۳۸۵/۱۱/۲)
ویژگی های حد نوسان قیمت سهم
ایجاد محدودیت قانونی در تغییر قیمت سهام و ایجاد فرصت زمانی برای ارزیابی مجدد و منطقی سهام. ظاهراً حد نوسان قیمت که از سقوط قیمت‌ها جلوگیری می‌کند مانع از نوسان‌های شدید قیمت می‌شود. و دوره زمانی را برای بازنگری و ارزیابی مجدد فراهم می‌سازد. تأثیر این ویژگی‌ها در مواقعی که بازار دچار آشفتگی شده کاملاً واضح است. در شرایط آشفتگی بازار معمولاً سرمایه‌گذاران تحت تأثیر جو بازار قرارگرفته. و تصمیمات عجولانه و غیرعقلانی می‌گیرند. و عکس‌العمل بیش‌ازحد نشان می‌دهند. انجام به این تصمیمات عجولانه میان سرمایه‌گذاران حقیقی بیشتر بوده و احتمال زیان افراد حقیقی در زمان آشفتگی بسیار بالا می‌باشد.
در بورس‌های توسعه‌یافته بیشتر از توقف معاملات استفاده می‌شود. بورس سهام در ایالات‌متحده توقف معاملات را به حد نوسان قیمتی ترجیح می‌دهد. علاوه بر ایالات متحد امریکا، بورس‌های سهم ایتالیا و کانادا و آلمان و انگلیس و …نیز از توقف معاملات را نسبت به حد نوسان ترجیح می‌دهند. متوقف کننده‌های خودکار دو کارکرد اساسی دارند.
-ایجاد وقفه زمانی
متوقف کننده‌های خودکار با ایجاد وقفه زمانی امکان ارزیابی شرایط و اخبار جدید را فراهم نموده. و منجر به کاهش رفتار غیرمنطقی تصمیمات عجولانه سرمایه‌گذاران می‌شود.
-از بین بردن توهم نقدینگی
از طریق شکل دادن به این واقعیت اقتصادی که بازار ظرفیت محدودی برای جذب حجم زیادی از پول دارد توهم نقدینگی را از بین می‌برند. به‌این‌ترتیب، برخی فعالان بازار که سیاست جسورانه دارند درمی‌یابند که فروش حجم زیادی از سهام در مدت‌زمان کوتاه بسیار دشوار خواهد بود.
مقایسه حد نوسان با توقف معاملات
گرچه هم توقف و هم حد نوسان جزو متوقف کننده‌های خودکار محسوب می‌شوند، اما از چند نظر باهم تفاوت دارند:
- با توجه به اینکه توقف معاملات بیانگر جلوگیری از انجام معامله یک دارایی (سهام) در یک‌زمان مشخص است، درحالی‌که حد نوسان قیمت محدودیتی است که نوسانات روزانه قیمت سهام را در برمی‌گیرد. (از پایان روز معاملاتی قبل مشخص‌شده است)
- توقف معاملات در یک محدوده زمانی و به‌صورت مقطعی عمل می‌کند و پس از اینکه توقف معامله یک سهم پایان می‌یابد، قیمت سهام صرفاً به‌وسیله بازار تعیین می‌شود؛
اما در روش حد نوسان قیمت انجام معاملات با شرط نوسان در محدوده از بیش تعیین امکان‌پذیر است.
و به معامله گران اجازه داده می‌شود تا معاملات در آن محدوده ادامه داشته باشد، اما توقف معاملات حق معامله را از معامله گران می‌گیرد.
اولین بار حد نوسان قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران از اوایل سال ۱۳۷۸ و به دلیل نوسان‌های شدید قیمت سهام به کار گرفته شد. در آن زمان دامنه شکل منظم و ساختاریافته‌ای نداشت. و اغلب بر اساس تشخیص دبیر کل بورس اوراق بهادار یا شورای بورس تعیین می‌گردید. در سال ۱۳۸۰ استفاده از حد نوسان قیمت سهام ابعاد تازه‌تری یافت. در ساختار جدید از معیار نسبت قیمت به درآمد هر سهم (سود هر سهم/قیمت) برای اعمال محدودیت‌ها استفاده شد.
حد نوسان‌های یک‌درصدی ۲.۵ و ۵ درصدی برای سهام مختلف به کار گرفته شد.
پس از مدتی مسئولان بورس اوراق بهادار تهران به دلیل انجام معاملات اغلب سهام در کف یا سقف قیمت‌های روزانه و تشکیل صف‌های طولانی خرید یا فروش سهام تصمیم به گسترش دامنه‌های نوسان گرفتند. تا اینکه درنهایت از تاریخ ۱۳۸۲/۳/۷ حد نوسان تمام سهام پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران به ۵ درصد تغییر یافت. پس‌ازاین سال از حد نوسان‌های ۳،۲،۵ و ۴ درصدی در بورس اوراق بهادار تهران استفاده شد.
در جدول زیر تاریخچه دامنه مجاز نوسان را در بورس اوراق بهادار تهران نشان می‌دهد.
تأثیر حجم مبنا و دامنه نوسان در بورس اوراق بهادار تهران
برخی معتقدند که افزایش دامنه نوسان بورس باعث افزایش نوسان بازار سهام، افزایش بازدهی، روان شدن معاملات و افزایش نقد شوندگی بازار می‌شود. عده‌ای نیز معتقدند افزایش دامنه نوسان به‌عنوان یک محدودیت اثری بر ویژگی‌های فوق ندارد. حجم‌مبنا نیز یکی از ابزارهای کنترلی در بازار بورس تهران است. از نوسان‌های زیاد در بازار جلوگیری می‌کند. و تلاطم‌های قیمتی را کاهش می‌دهد. منظور از حجم‌مبنا تعداد سهامی که باید به این اندازه معامله شود تا کل تغییرات قیمتی آن روز در قیمت پایانی لحاظ گردد.
دیدگاه شما