اوراق بهادار قابل معامله

اوراق بهادار چیست و چطور می توان در آن سرمایه گذاری کرد؟

حتما اصطلاح اوراق بهادار را بارها و بارها از اخبار، تلویزیون، دوست و آشنا شنیده‌اید؛ اما ممکن است تعریف واضح این اوراق، انواع، کاربردها و نحوه خرید آن را ندانید. ما در این مطلب به صورت واضح و شفاف تمامی این مباحث را بررسی کرده‌ایم تا هم سطح علم شما ارتقا پیدا کند و هم بتوانید به خرید و فروش اوراق بهادار به عنوان چشم‌اندازی برای کسب درآمد و بهبود اوضاع اقتصادی نگاه کنید. پس اگر مشتاق هستید که بدانید اوراق بهادار چیست و مسائل پیرامون آن کدامند این مطلب را از دست ندهید.

اوراق بهادار چیست؟

اگر بخواهیم در یک جمله اوراق بهادار را تعریف کنیم باید بگوییم: یک نوع برگه که ارزش مالی دارد و می‌توانید آن‌ها را خرید و فروش کنید. در واقع این اوراق ابزارهای قابل معامله‌ای هستند که برای افزایش سرمایه در بازارهای دولتی و خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین یک سازمان مسئول صادر کردن این اوراق است که اصطلاحا به آن «صادرکننده اوراق» می‌گویند. لازم به ذکر است که این اوراق جزو دارایی‌‌های نامشهود هر فرد محسوب می‌شود؛ چون به صورت فیزیکی قابل لمس و مشاهده نیست. ضمن آنکه انواع مختلفی دارد که ما در ادامه آن‌ها را برای شما توضیح داده‌ایم. حتما به دردتان می‌خورد.

حالا که صحبت از دارایی نامشهود و افزایش سرمایه شد، خالی از لطف نیست که شما را با بورس و موضوعات مرتبط با آن آشنا کنیم؛ برای اینکار کافیست وارد صفحه سرمایه‌ گذاری در بورس شوید و درباره مسائل مقدماتی و شروع سرمایه‌گذاری در این بازار سرمایه بخوانید و اطلاعات کسب کنید.

انواع اوراق بهادار کدامند؟

بعد از عبور از مرحله اوراق بهادار چیست، نوبت به توضیح انواع اوراق می‌رسد. چون هر کدام از این اوراق ویژگی‌های خاص خود را دارند و برای اینکه بتوانید انتخاب هوشمندانه‌ای داشته باشید و ضرری متحمل نشوید، لازم است با انواع آن‌ها آشنا شوید. در این صورت می‌توانید راحت‌تر به سوال خود در خصوص چطور می‌توانم در اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کنم، پاسخ دهید.

در ادامه انواع اوراق بهادار را معرفی و بررسی کرده‌ایم.

۱) اوراق حقوق صاحبان سهام

متداول‌ترین نوع اوراق بهادار، اوراق حقوق صاحبان سهام است. دارایی هر شرکت به تعداد واحد مشخصی تقسیم می‌شود که شما با خرید هر تعداد از سهم شرکت، در سود و زیان آن شریک می‌شوید. در حقیقت شما به اندازه سهامتان در آن شرکت مالکیت خواهید داشت و قانوناً به شما حق و حقوق تعلق خواهد گرفت. لازم به ذکر است که این اوراق سهام هم خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شود؛ حالا که می‌دانید اوراق بهادار چیست و معلومات شما در حال افزایش است، پس برای انتخاب بهترین نوع سرمایه گذاری و اطلاعات کامل و کافی بهتر است انواع سهام را هم بشناسید.

• سهام عادی: سندی که نشان می‌دهد سرمایه‌گذار مالک بخشی از شرکت است و از سود آن بخش به صورت درصد معین نفع می‌برد؛
• سهام ممتاز: سندی که نشان می‌دهد سرمایه‌گذار به صورت محدود و ثابت حق خود را از دارایی‌های شرکت دریافت می‌کند؛
• حق تقدم سهام: درصورتی که یک شرکت سهم جدیدی برای فروش منتشر کند، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید اولویت دارند. به این اولویت درخرید سهام، حق تقدم سهام گفته می‌شود؛
• سهام جایزه: این سهام به دارندگان فعلی سهام یک شرکت به صورت رایگان تعلق می‌گیرد. این سهام حاصل افزایش سرمایه شرکت‌هاست و محبوبیت زیادی دارد؛
• سهام بانام و بی‌نام: اگر موقع خرید سهام یک شرکت، نام خریدار در آن ثبت شده باشد، سهام بانام می‌گویند و اگر نامی از خریدار قید نشود و در وجه حامل صادر شده باشد، سهام بی‌نام می‌گویند؛
• سهام نقدی و غیرنقدی: اگر شما در ازای خرید سهام شرکت پول نقد پرداخت کنید، سهام نقدی و در صورتی که برای خرید به جای پول نقد از دارایی دیگری مثل ملک و… استفاده کنید، سهام غیر نقدی می‌گویند؛

حالا که می‌دانید اوراق بهادار چیست و با انواع سهام هم آشنا شدید، وقت آن است که برای دریافت کد بورسی اقدام کنید. در این صورت همیشه می‌توانید برای خرید سهام اقدام کنید و دارایی‌های خود را به بازار بورس تزریق کنید.

۲) اوراق بدهی

شرکت‌ها و صنایع فعال که برای پیشبرد اهداف صنعتی و تجاری خود کمبود نقدینگی دارند، اوراقی با عنوان اوراق بدهی در سازمان بورس عرضه می‌کنند. چرا که دغدغه اصلی این بنگاه‌ها تامین مالی پروژه‌های در دستشان است و عرضه این اوراق به آن‌ها کمک می‌کند که منابع مالی خود را تامین کنند. اوراق بدهی هم مثل اوراق سهام انواع مختلفی دارد که ما آن‌ها را به اختصار توضیح داده‌ایم.

• اوراق قرضه: شما با خرید این اوراق به نوعی پولتان را به منتشرکننده اوراق، قرض یا وام می‌دهید و در موعدی مشخص علاوه بر اصل پولتان، مبلغی به عنوان بهره که البته از پیش مشخص شده دریافت می‌کنید؛ درواقع چیزی مشابهانواع وام بانکی!
• اوراق مشارکت: نهادهای دولتی یا خصوصی برای تامین منابع مالی خود جهت انجام طرح‌‌های عمرانی و زیرساختی در کشور، اوراق بهادار (بانام یا بی‌نام) منتشر می‌کنند. این اوراق از نوع مشارکت است؛
• اوراق قرضه اسلامی (صکوک): از آن‌جایی که دریافت بهره در دین اسلام ربا محسوب می‌شود، این نوع از اوراق عرضه می‌شود که بر اساس قوانین اسلام منعقد شده است؛
• اوراق اجاره (صکوک اجاره): شرکت یا نهاد منتشرکننده اوراق، موظف به پرداخت اجاره دارایی اولیه در مقاطع زمانی مشخص است؛ همچنین در انتهای دوره باید اصل پول سرمایه‌گذاران را پرداخت کند تا دارایی به شرکت تعلق بگیرد؛
• اوراق خزانه (اسلامی): حالا که می‌دانید اوراق بهادار چیست احتمالا این را هم می‌دانید که این اوراق در برخی از شرایط، هم برای ارگان‌های دولتی و هم ارگان‌های خصوصی حلال مشکلات است. این موضوع درمورد اوراق خزانه اسلامی کاملا صدق می‌کند: گاهی دولت نقدینگی لازم را برای پرداخت بدهی خود به پیمانکار ندارد. در این شرایط اوراق خزانه اسلامی را منتشر می‌کند و به موجب آن مقید می‌شود در تاریخ سررسید مشخص، بدهی را پرداخت کند؛
• گواهی سپرده: زمانی که شما دارایی خود را در بانک به امانت می گذارید، در ازای آن یک گواهی دریافت می‌کنید که به آن گواهی سپرده می‌گویند که در آن سود تضمین شده به صورت کامل قید شده است؛

با توجه به مطالب فوق اگر فکر می‌کنید هیچ کدام از انواع اوراق بدهی نمی‌تواند برطرف‌کننده نیاز شما باشد و تمایل دارید از روش‌‌های کم‌ریسک‌تری مراجعه کنید، می‌توانید درباره صندوق‌های سرمایه‌گذاری مطالعه کنید و به جای ایجاد چالش در زندگی، اداره دارایی خود را به دست افراد حاذق بسپارید.

۳) اوراق ابزارهای مشتقه

یکی دیگر از انواع اوراق بهادار که بر اساس یک قرارداد بین دو طرف بسته می‌شود، ابزار مشتقه است که به تنهایی ارزشی ندارد و ارزش آن از دارایی و کالایی که معامله شده است، گرفته می‌شود. از جمله انواع ابزار مشتقه، قراردادهای آتی ، اختیار معامله، سلف و معاوضه است. قراردادهای آتی با توجه به یک دارایی و قیمت آن در آینده منعقد می‌شود و سود و زیان فرد سرمایه‌گذار در گرو تغییرات این قیمت است. اختیار معاملات هم بر اساس قیمت مشخص دارایی، که در قرارداد بیان شده است، انجام می‌شود و به فرد سرمایه‌گذار اختیار فروش یا خرید را بر اساس قیمت ذکر شده می‌دهد. قرارداد سلف قراردادی است که به موجب آن خریدار ملزم می‌شود کل مبلغ قرارداد را به فروشنده پرداخت کند. درنهایت قرارداد معاوضه هم قراردادی است که به موجب آن خریدار و فروشنده موظف می‌شوند که در زمان مشخص دو دارایی یا منافع حاصل از دو دارایی را با کیفیت یکسان معاوضه کنند.

بعد از آشنایی کامل شما با موضوع اوراق بهادار حالا دیگر هرکس از شما بپرسد اوراق بهادار چیست؟ حتما پاسخ کامل و جامعی برای آن آماده دارید؛ تنها ابهامی که احتمالا با آن دست و پنجه نرم می‌کنید این است که چطور در اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کنم که هم بی‌گدار به آب نزنم و هم با سرمایه‌گذاری موفق، آینده مالی اوراق بهادار قابل معامله خود را تامین کنم؟ نگران نباشید! ما در بخش پایانی مطلب پاسخ سوال شما را می‌دهیم.

بعد از معرفی و بررسی انواع اوراق بهادار توسط ما، شما کدام نوع آن را مناسب و کارآمد می‌دانید؟ ممنون می‌شویم نظر خود را در کامنت‌های این مطلب با سایرین به اشتراک بگذارید.

چگونه در اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کنم؟

برای سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار شما می‌توانید از ۲ روش‌ مختلف استفاده کنید. یکی از این روش‌ها سرمایه‌گذاری مستقیم با استفاده از کد بورسی و خرید آن از سامانه آنلاین بازار سرمایه است. در روش دوم شرکت یا نهاد مالک اوراق، مسئولیت انتشار اوراق را به بانک واگذار می‌کند و در این شرایط برای خرید اوراق لازم است مستقیما به بانک مراجعه کنید. حالا که با محتوای اوراق بهادار چیست و مباحث مهم آن آشنا شدید، می‌توانید تصمیم بگیرید که از چه روشی برای سرمایه‌گذاری استفاده کنید. البته اگر به هیچ‌عنوان فرد ریسک‌پذیری نیستید، بورس اوراق بهادار به کارتان نمی‌آید و می‌توانید از روش‌های کم‌ریسک و کم دردسر مثل خرید زمین و ملک، خرید طلا و سکه، دریافت وام و خرید کالاهای مورد نیاز و… استفاده کنید. خرید ملک یکی از روش‌های کم دردسر و تقریبا پربازده‌تر است که در صورت کمبود نقدینگی می‌توانید از وام بانک مسکن بهره ببرید و سرمایه خود را افزایش دهید. در حقیقت تحت هر شرایطی روشی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید که با روحیات شما، ویژگی‌های شخصیتی و نقدینگی و داراییتان تناسب دارد.

شما کدام روش را برای سرمایه‌گذاری جذاب می‌دانید؟ ممنون می‌شویم نظرتان را در کامنت‌های این مطلب با سایرین به اشتراک بگذارید.

بورس اوراق بهادار تهران چیست؟ معرفی بورس اوراق بهادار تهران

در ایران اصطلاح بورس برای بازارهای کالاهای سرمایه‌ای، واسطه و مصرفی به کار می‌رود. این بازارها در یک محدوده جغرافیایی خاص تعریف می‌شوند و کالاهای عمده‌فروش و خرده‌فروش مانند بورس فرش در بازار تهران، بورس آهن و … در خود جای‌داده‌اند. فلسفه کلیدی شکل‌گیری بازار بورس در جهان، تجمیع سرمایه و تأمین مالی شرکت‌ها و پروژه‌های آن‌ها در قالب یک سیستم بازار منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف است.

بازار بورس اوراق بهادار یکی از انواع بورس است که درواقع بازار آن مرجع و بازاری رسمی و مطمئنی است که به جذب سرمایه افراد و بخش‌های خصوصی می‌پردازد تا از این راه بتواند منابع مالی پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت را تأمین کند. در این مقاله قرار است به‌طور کامل با بازار بورس اوراق بهادار تهران و سازمان بورس و اوراق بهادار تهران آشنا شده و به معرفی آن بپردازیم.

بورس اوراق بهادار تهران چیست؟

قبل از پاسخ به سوال بورس تهران چیست؟یا بورس چیست؟ به این مورد میپردازیم که اوراق بهادار هر نوع ورقه یا مستندی است که تضمین‌کننده حقوق مالی قابل‌ارائه برای مالک آن باشد. به‌بیان‌دیگر، بورس اوراق بهادار تهران، نوعی ابزار مالی با قابلیت نقل‌وانتقال به شمار می‌رود که می‌تواند از هر نوعی مانند سهام عادی، سهام ممتاز، حق تقدم، سهام جایزه، اوراق مشارکت، مشتقات، اختیار معامله و قرارداد آتی باشد. این اوراق در بازار سرمایه به سه بخش کلی اوراق بدهی، اوراق حقوق صاحبان سهام و ابزارهای مشتقه تقسیم می‌شوند. باید بدانید که پذیرش و معاملات اوراق بهادار در بورس تهران در سه قالب بازار نقد سهام و صندوق‌های قابل معامله در بورس، بازار اوراق بدهی و بازار مشتقه انجام می‌شود.

حالا اگر بخواهیم درباره بورس اوراق بهادار تهران صحبت کنیم بازاری متشکل و خود انتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران یا معامله‌گران طبق قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، به دادوستد قرار می‌گیرد.

تاریخچه کوتاهی از بورس اوراق بهادار تهران

بورس اوراق بهادار تهران در بهمن‌ماه سال ۱۳۴۶ بر پایه قانون مصوب اردیبهشتت ماه ۱۳۴۵ تأسیس شد و راه‌اندازی سازمان بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۸۴ از محل وجوه امانی نزد سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران تأمین شد. امروزه این بازار به شکل شرکت‌های سهامی با مسئولیت محدود یا شرکت سهامی عام اداره می‌شود که در آن سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت مورد معامله قرار می‌گیرد. مشخصه مهم این بازار، حمایت قانونی از صاحبان پس‌اندازها یا سرمایه‌های راکد است. پیشنهاد میکنم مقاله شرکت‌های بورس کالا را هم مطالعه کنید
دوران فعالیت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد:

• دوره نخست ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷
• دوره دوم ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۷
• دوره سوم ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۳
• دوره چهارم از ۱۳۸۴ تاکنون

ارکان اصلی بورس اوراق بهادار

در قانون تأسیس بورس چهار رکن اصلی برای اداره امور سازمان بورس ایران تعیین‌شده است:
۱٫ شورای بورس: وظیفه تعیین مقررات و همچنین نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات مربوط را دارد.
۲٫ هیأت پذیرش اوراق بهادار: به‌منظور اخذ تصمیم نسبت به قبول یا رد اوراق بهادار در بورس یا حذف آن‌ها از لیست اوراق بهادار پذیرفته‌شده است.
۳٫ سازمان کارگزاران بورس و دبیر کل: وظیفه آن ایجاد تسهیلات لازم جهت خریدوفروش اوراق بهادار، نظارت بر انجام معاملات، مراقبت در حسن جریان امور و روابط بین کارگزاران و مشتریان است.(در ادامه مقاله آیا بیت کوین قانونی است را هم بخوانید)۴٫ هیأت داوری: این هیأت به اختلاف بین کارگزاران با یکدیگر و فروشندگان و خریداران اوراق بهادار با کارگزاران که از معاملات در بورس ناشی می‌شود رسیدگی می‌کند.

مزایای بورس اوراق بهادار

این بورس از دو دیدگاه متفاوت دارای مزایای مختلفی است که در ادامه به اوراق بهادار قابل معامله آن‌ها می‌پردازیم:

۱) مزایای بورس برای شکوفایی اقتصاد

جمع‌آوری سرمایه‌های جزئی و پراکنده و انباشت آن برای تجهیز منابع مالی شرکت‌ها
به‌کارگیری پس‌انداز‌های راکد در امر تولید و تأمین مالی دولت و مؤسسات
کنترل حجم پول، نقدینگی و تورم از طریق فروش سهام و انتشار اوراق مشارکت
بورس به‌مثابه بازار رقابت کامل
رشد تولید ناخالص ملی، اشتغال و کمک به حفظ تعادل اقتصادی کشور
توزیع عادلانه ثروت از طریق گسترش مالکیت عمومی و ایجاد احساس مشارکت عمومی
افزایش درجه نقد شوندگی ثروت افراد

معرفی انواع اوراق بهادار

در جهان سرمایه داری « بورس » به عنوان یکی از پیشرفته ترین ابزار تکاملی سرمایه به شمار می رود. بورس جایگاه تبدیل داراییهای واقعی به ثروت کاغذی است. زیرا در قبال دارایی واقعی (پول، وجه نقد، آورده غیرنقدی، اموال و . ) که سهامداران جهت خرید سهام ارائه می دهند ورقه ای کاغذی به آنان داده می شود که نماینگر ثروت سهام آنان است.

اگرچه عده ای اعتقادی دارند که بورس و سهم بازی از مقوله قمار نمی باشد عدة زیادی نیز بر این عقیده هستند که چون در این بازی برخی زندگی خودرا فدا خواهند کردعملیات سهم بازی به برد و باخت شبیه است.

لذا بورس از مقوله قمار تلقی می شود و برای این ادعای خود بحران سهام 1929 و سقوط 1999-2000 بازار سهام نیویورک و همچنین سقوط سال 1383 و 1375 بازار سهام تهران از ادله آنان می باشد که بسیاری را به نیستی کشانید. فارغ از اثبات این یا آن نظریه اگر بپذیریم که بورس جایگاه سرمایه و ظرفیت های سرمایه گذاری و تولید یک کشور است حجم عملیات و مجموع سود و بازده سهام باید آینه تمام نمای وضعیت اقتصادی کشور باشد.

معرفی انواع اوراق بهادار

اوراق بهادار در جهان بسیار متنوع هستند و اوراق بهادار قابل معامله به طور پیوسته ابزار معاملاتی جدیدی ایجاد می گردد. در ایران انواع اوراق بهادار چندان متنوع نیست. البته برنامه هایی برای گسترش انواع اوراق بهادار مورد معامله در بورس وجود دارد.

سهام عادی

سهام ممتاز

سهام جایزه

اوراق مشارکت

قرارداد آتی

منبع

لینک های مفید

1- همان طور که قبلا هم گفتیم، بین ریسک و بازده رابطه مستقیـم وجود دارد، بنابراین اوراق مشارکت، با توجه به اینکه بازدهی تضمین شده دارند و ریسکی را متوجه سرمایه‌گذار نمی‌کنند، بنابراین بازده مورد انتظار آنها هم در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار، کمتـر است.

2- سود تضمین‌شده اوراق مشارکت، به صورت علی‌الحساب به دارنده اوراق پرداخت می‌شود، به این معنا که پس از پایان پروژه و در سررسید نهایی، ناشر اوراق موظف است سود قطعی پروژه را محاسبه کرده و درصورتی که سود قطعی پروژه، بیشتر از سود علی‌الحساب پرداختی به خریداران اوراق باشد باشد، مابه‌التفاوت را به آنها پرداخت نماید. البته، درصورتی که سود قطعی پروژه، از سود علی‌الحساب پرداختی کمتر باشد، جبران مابه‌التفاوت برعهده ضامن اوراق مشارکت است و ضرر و زیانـی از این بابت، متوجه خریدار این اوراق نیست.

3- سود اوراق مشارکت، معاف از پرداخت مالیات است و این موضوع نیز یکی از جذابیت‌های سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت محسوب می‌شود.

4- اوراق مشارکت، اغلب بی‌نام منتشر شده و فردی که این اوراق را در اختیار دارد، مالک آن شناخته می‌شود، بنابراین باید از اوراق مشارکت نیز همانند اسکناس و بلکه بیشتر از آن، مراقبت کرد. البته، بانک‌ها معمولا این امکان را برای خریداران اوراق مشارکت فراهم می‌کنند که بتوانند اوراق خریداری شده را نزد بانک، به امانت بگذارند تا از مواردی مانند سرقت، آتش‌سوزی و. در امان باشد.

5- سود اوراق مشارکت، در فواصل زمانی تعیین شده (مثلا یک ماهه یا سه ماهه) و ازطریق برگه‌هایی که همراه اوراق مشارکت، به خریدار تحویل می‌شود، به وی پرداخت می‌شود. درصورتی که فرد اوراق مشارکت را نزد خود نگهداری کند، هنگام تحویل برگه‌های دریافت سود به بانک، باید اصل اوراق مشارکت را هم به همراه داشته باشند تا مالکیت فرد بر این اوراق، توسط بانک احراز شود. البته، همان طور که گفته شد، خریدار اوراق مشارکت می‌تواند اوراق خود را نزد بانک به امانت گذارده و با پرداخت کارمزد جزئی، از بانک بخواهد تا سود اوراق را در سررسیدهای تعیین شده، به صورت منظم به حسابش واریز نماید.

6- باتوجه به اینکه طرح‌هایی که برای تأمین مالی آنها، اوراق مشارکت منتشر می‌شود، معمولا طرح‌های زمان‌بر هستند، بنابراین اوراق مشارکت نیز اغلب با سررسیدهای سه تا چهارساله منتشر می‌شوند. اما اگـر خریدار اوراق به هر دلیل، قبل از دوره سررسید به پول خود نیاز پیدا کرد، می‌تواند با مراجعه به یکی از شعب بانکی که اوراق را از آن خریداری کرده، ضمن تحویل اوراق مربوطه به بانک، اصل پول خود را دریافت نماید. طبیعتا سودهای دریافتی تا تاریخ تحویل اوراق به بانک نیز به عنوان سود دوره مشارکت، متعلق به فـرد می‌باشد.

البته معمولا درصورت تسویه زودتر از موعد، بانک‌ها نرخ سود قابل پرداخت به مشتری را اندکی کاهش داده (مثلا از 20 درصد به 19 درصد) و مابه‌التفاوت نرخ جدید با نرخ پرداختی تا آن زمان را، از مشتری دریافت می‌کنند.

قرارداد اختیار معامله
اختیار معامله(به انگلیسی: option) قراردادی است که به خریدار ان حق خرید یا فروش دارایی پایه یا ابزار مالی با یک قیمت اعمال معین و در یک تاریخ خاص را می‌دهد ولی خریدار در اجرای ان تعهد ندارد. فروشنده نزد کار گزاری برای انجام کامل معامله (خرید یا فروش) اگر خریدار خواهان اعمال باشد تعهد می‌دهد. اختیاری که به دارنده ان اجازه می‌دهد که دارایی را به قیمت مشخص خریداری کند اختیار خرید نامیده می‌شود. اختیاری که به دارنده ان اجازه می‌دهد که دارایی را به قیمت مشخص به فروش برساند اختیار فروش نامیده می‌شود. هر دو نوع اختیار فوق به طور رایج معامله می‌شود اما برای وضوح اغلب اختیار خرید مورد بحث قرار گرفته است. فروشنده ممکن هست اختیار خرید را برای یک خریدار اوراق بهادار قابل معامله به عنوان بخشی از یک معامله دیگر از جمله به عنوان انتشار سهام یا به عنوان بخشی از طرح انگیزش کارکنان عطا نماید در غیر این صورت خریدار باید یک صرف را به فروشنده برای اختیار بپردازد. اختیار خرید به طور معمول باید هنگامی که قیمت اعمال شده (توافق شده) کمتر از ارزش بازار دارایی پایه در زمان سررسید است اعمال شود اختیار فروش به طور معمول باید هنگامی که قیمت اعمال شده (توافق شده) بیشتر از ارزش بازار دارایی پایه در زمان سررسید است اعمال شود. هنگامی که یک اختیار معامله اعمال می‌شود هزینه خریدار برای کسب دارایی برابر است با قیمت اعمال به اضافه قیمت اختیار خرید و هنگامی که تاریخ سررسید یک معامله می‌رسد و معامله صورت نمی‌گیرد خریدار باید مبلغ زیان را به فروشنده بدهد. در بسیاری از حالات همین حق اختیار درآمد فروشنده هست و از دست دادن سرمایه برای خریدار هست. دارنده یک اختیار ممکن است ان را به یک شخص سوم بفروشد این کار در یک معامله در خارج از بورس یا در بورس اختیار معامله انجام می‌گیرد.

محتویات
۱ تاریخچه
۲ بررسی ارزشگذاری
۳ قراردادهای ویژه
۴ تعداد و نوع معامله
۵ انواع معاملات اختیار
۵.۱ روشهای اختیار معامله
۵.۲ مدلهای ارزشگذاری
تاریخچه
قرارداد اختیار معامله از قرنها پیش شناخته شده است. بورس اختیار معامله شیکاگو در سال ۱۹۷۳تاسیس شد و با راه اندازی نظامی که از فرم استاندارد استفاده می‌کرد فعالیتهای تجاری و علاقمندی آکادمیک به این موضوع از این تاریخ شروع شد. امروزه بسیاری از اختیار معامله در فرمهای استاندارد ایجاد شده است و در بورس‌های اختیار نظام یافته معامله انجام می‌شود.

بررسی ارزشگذاری
ارزشگذاری اختیار در حال حاضر موضوع تحقیقات امور مالی علمی و عملی است. اساساً ارزش اختیار اوراق بهادار قابل معامله معامله به ۲ بخش تقسیم شده است:

اولین بخش ارزش ذاتی است که تفاوت بین ارزش بازار دارایی و قیمت اعمال دارایی است.
دومین بخش ارزش زمانی است که به فاکتورهای زیادی بستگی دارد (متغیرهای زیاد و ارتباط غیر خطی) و بازتاب ارزش مورد انتظار تنزیل شده در زمانهای مختلف سررسید است.
اگرچه ارزشگذاری اختیار معامله حداقل از قرن نوزدهم مورد مطالعه قرار گرفته است اما در رویکرد معاصر از اوراق بهادار قابل معامله سال۱۹۷۳ از طریق مدل بلک-شولز ارزشگذاری می‌شود.

قراردادهای ویژه
یک اختیار معامله قراردادی است بین دو طرف معامله با یک دوره زمانی خاص و در یک جدول زمانبندی شده. قراردادهای اختیار معامله ممکن است به طور کامل پیچیده باشند. به هر حال در کمترین حالت آنها معمولاً شامل موارد زیر می‌باشند: هنگامی که دارنده اختیار حق خرید دارایی را دارد اختیار خرید(call option)اگر اختیار فروش داشته باشد(put option) نامیده می‌شود.

تعداد و نوع معامله
قیمت اعمال: قیمتی است که معامله دارایی پایه بر اساس ان اعمال می‌شود.
تاریخ سررسید: آخرین تاریخی که اختیار معامله می‌تواند انجام شود.
شرایط تسویه: برای مثال ایا دارنده اختیار باید دارایی واقعی را در زمان اعمال تحویل دهد یا معادل وجه نقد پرداخت کند.
انواع معاملات اختیار
با توجه به نوع حقوق اختیار

اختیار خرید
اختیار فروش
با توجه به دارایی پایه

اختیار معامله اوراق قرضه
اختیار معامله اتی
اختیار معامله شاخص
اختیار معامله کالا
اختیار معامله ارز
با توجه به بازارهای معاملاتی

اختیار قابل معامله در بورس: یک نوع از اوراق مشتقه قابل معامله در بورس هستند اختیارهای قابل معامله در بورس دارای قراردادهای استاندارد شده هستند و چون قراردادها استاندارد هستند مدلهای قیمت گذاری در دسترس هستند.
اختیارهای قابل معامله در بورس شامل:
اختیار معامله سهام
اختیار معامله اوراق قرضه
اختیار معامله نرخ بهره
اختیار معامله شاخص بازار سهام و
اختیار معامله قراردادهای اتی هستند.
اختیار معامله در بازار خارج از بورس: بین دو شرکت یا بخش خصوصی انجام می‌گیرد و در بورس انجام نمی‌شود. شرایط این معاملات نا محدود هست و ممکن است به طور شخصی با توجه به نیاز هر نوع کسب و کار طراحی شده باشد. ااختیار معامله‌های رایج قابل معامله در بازار خارج از بورس

اختیار معامله نرخ بهره
اختیار معامله نرخ ارز
اختیار معامله سواپ
دیگر نمونه‌های اختیار معامله یکی دیگر از نمونه‌های مهم اختیار معامله (به ویژه در ایالت متحده آمریکا) اختیار معامله سهام برای کارمندان که توسط شرکت به عنوان یک شکل از ایجاد انگیزه تعلق می‌گیرد. بسیاری دیگر از انواع اختیار در بسیاری از قراردادهای مالی وجود دارد به عنوان مثال اختیار معامله املاک واقعی. به هر حال بسیاری از اصول ارزشیابی و مدیریت ریسک در تمام اختیارهای مالی وجود دارد. دو نمونه اختیار معامله وجود دارد: اختیار معامله با پشتوانه و بدون پشتوانه

روشهای اختیار معامله
قواعد نامگذاری برای کمک به شناسایی خواص مشترک انواع مختلف اختیار معامله کاربرد دارد که شامل:

اختیار معامله اروپایی: اختیار معامله فقط در تاریخ سررسید امکان اعمال وجود دارد.
اختیار معامله آمریکایی: اختیار معامله ممکن است در روزهای قبل از سررسید معامله شود (امکان اعمال قبل از سررسید وجود دارد)
اختیار معامله برمودا: اوراق بهادار قابل معامله اختیار معامله ممکن است در تاریخ‌های مشخص شده از قبل و یا قبل از سررسید اعمال شود. (ترکیبی از آمریکایی و اروپایی)
اختیار معامله آسیایی
اختیار معامله بلامانع: اختیار معامله با ویژگیهای عمومی که موقعی می‌تواند اعمال شود که قیمت اوراق بهادار پایه از سطح خاصی بگذرد
اختیار معامله نامتعارف : هر یک از طبقه‌های بزرگ از اختیار معامله که ممکن است شامل ساختارهای پیچیده مالی باشد.
مدلهای ارزشگذاری
ارزش یک اختیار معامله را می‌توان با استفاده از انواع تکنیک‌های کمی بر اساس مفهوم ریسک قیمت گذاری و محاسبات تصادفی تخمین زد. ابتدایی‌ترین مدل مدل بلک-شولز است. در مدلهای پیچیده‌تر از مدل نوسانات استفاده می‌شود. این مدل‌ها با استفاده از تکنیک‌های عددی اجرا می‌شود. به طور کلی مدلهای ارزشیابی اختیار استاندارد بستگی به فاکتورهای زیر دارد:

اصطلاح صکوک برگرفته از واژه عربی صک به معنای چک، نوشته بدهکار، سفته و قبض بدهی است و به طور معمول، به عنوان اوراق قرضه اسلامی تعریف می‌شود.

تمایزی که میان این دو تعریف از صکوک وجود دارد، اساسی و مهم است، چرا که با تاکید بر این تفاوت، هدف از به کارگیری صکوک به عنوان ابزاری جدید در بانکداری اسلامی، تقلید از اوراق قرضه مبتنی بر بهره در بانکداری معمول نیست، بلکه ایجاد ابزاری ابتکاری است که منطبق بر قوانین شریعت اسلام باشد.

صکوک به عنوان اوراق بهادار با پشتوانه مالی تعریف می‌شود که باید خود دارای ارزش باشد و نمی‌تواند براساس فعالیت‌های سفته بازی و سوداگرانه و در واقع فعالیت‌هایی که بدون خلق ارزش و کار صورت می‌گیرند، سودآوری داشته باشد.

اوراق بهادار صکوک منابع مالی را با پشتوانه ترازنامه و دارایی‌های فیزیکی شرکت‌های خاص جذب می‌کنند.

استفاده از لفظ صکوک جهت ابزارهای مالی اسلامی برای نخستین بار در سال 2002 در جلسه فقهی بانک توسعه اسلامی پیشنهاد شد. بعد از آن سازمان حسابداری و حسابرسی نهادهای مالی اسلامی اقدام به معرفی انواع صکوک نمود که عبارتند از:

1.صکوک مالکیت دارایی‌هایی که در آینده ساخته می‌شود
2.صکوک مالکیت منافع دارایی‌های موجود
3.صکوک مالکیت منافع دارایی‌‌هایی که در آینده ساخته می‌شود
4.صکوک صلم
5.صکوک استصناع
6.صکوک مرابحه
7.صکوک مشارکت
8.صکوک مضاربه
9.صکوک نماینده سرمایه‌گذاری
10.صکوک مزارعه
11.صکوک مساقات
12.صکوک ارائه خدمات
13.صکوک حق‌الامتیاز

از بین صکوک بالا تنها استفاده از صکوک اجاره، سلم و استصناع و تا حدی صکوک مشارکت، مرابحه و مضاربه معمول است.

در یک تقسیم بندی دیگر می‌توان صکوک را به دو گروه ابزار حقوق صاحبان سهام و ابزار بدهی تقسیم نمود.

صکوک اجاره، سلم، استصناع و مرابحه زیر مجموعه ابزار بدهی و صکوک مشارکت و مضاربه زیر مجموعه ابزار حقوق صاحبان سهام قرار می‌گیرند.

یکی از مهمترین انواع صکوک معرفی شده صکوک اجاره می‌باشد. صکوک اجاره در حقیقت اوراق بهاداری است که دارنده آن بصورت مشاع، مالک بخشی از دارایی است که منافع آن بر اساس قرارداد اجاره به مصرف‌کننده یا بانی واگذار شده است.

جهت انتشار اوراق اجاره وجود حداقل سه نهاد مالی ضروری می‌باشد که عبارتند از بانی، واسط و امین.

•بانی: شخصی حقوقی است که صکوک اجاره با هدف تأمین مالی آن را منتشر می‌شود و می‌تواند اقدام به اجاره‌ نمودن دارایی مبنای انتشار صکوک اجاره از واسط به نمایندگی از سرمایه‌گذاران نماید.

• واسط: نهاد مالی است که صرفاً به منظور نقل و انتقال دارایی به وکالت از دارندگان صکوک اجاره و انتشار صکوک اجاره تشکیل می‌شود.

• امین: نیز شخص حقوقی است که به نمایندگی از سرمایه‌گذاران و به منظور حفظ منافع آنان در چارچوب ضوابط اجرایی انتشار صکوک اجاره مسئولیت نظارت برکل فرآیند عملیاتی صکوک اجاره را بر عهده دارد.

ریسک اوراق صکوک

ریسک مربوط به اوراق صکوک را به طریق مختلفی می‌توان دسته‌بندی کرد. مهمترین ریسک‌هایی که دارندگان اوراق صکوک با آن مواجه هستند را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:
1.ریسک از بین رفتن دارایی‌ها
2.ریسک نرخ سود
3.ریسک کاهش قیمت دارایی

مزایای اوراق صکوک

برخی از مزایای انتشار اوراق صکوک را می‌توان به شرح زیر بیان نمود:
1- صکوک نقدینگی بانی را افزایش می ‌دهد

2- دارایی‌هایی که نقدینگی پایینی دارند و یا غیر‌نقد هستند از ترازنامه خارج شده و وجوه نقد جایگزین آن می شود.

3- با اینکه قسمتی از دارایی‌ها از شرکت بانی جدا می‌شود اما با این حال باز هم بانی می‌تواند از دارایی‌ها استفاده کند.

4- از آنجا که صکوک با پشتوانه‌ی دارایی‌منتشر می‌شود لذا دارای ریسک کمتر است و هزینه‌ی تأمین مالی را نیز کاهش می‌دهد.یک راه دیگر کاهش هزینه‌ی تأمین مالی استفاده از افزایش اعتبار است.

5- صکوک با فراهم کردن امکان تبدیل دارایی‌ها به اوراق بهادار به توسعه‌ی بازار سرمایه کمک می‌کند.

6- چنانچه برای دادوستد اوراق صکوک یک بازار ثانویه فراهم می‌شود، آنگاه قابلیت نقدشوندگی این اوراق هم افزایش می‌‌یابد.
تفاوت اساسی صکوک با اوراق قرضه مرسوم در بازارهای مالی

اوراق بهادار قابل معامله

• تعریف بورس

در اصطلاح به معنای بازار است که در فرهنگ لغات در برابر کلمه مبادله آمده است. از نظر علم اقتصاد بورس، به نوعی بازار داد و ستد و یا نوعی سیستم خرید و فروش اطلاق می شود که در آن کار قیمت گذاری و خرید و فروش اوراق بهادار مانند سهام شرکت ها، پول های کشورهای مختلف ، طلا و کالا و . انجام می شود. بورس به دو نوع تقسیم می شود :
1- بورس کالا
2- بورس اوراق بهادار

• تعریف بورس اوراق بهادار

بازاری است با اوصاف ذیل : ( بند 3 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار )
1- متشکل و خود انتظام
2- در آن اوراق بهادار مانند سهام شرکت ها توسط کارگزاران و یا معامله گران، مورد داد و ستد قرار می گیرد.
3- بورس اوراق بهادار در قالب شرکت سهامی عام تاسیس و اداره می شود.

• تعریف اوراق بهادار

هر نوع ورقه یا مستندی است که : ( بند 24 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار )
1- متضمن حقوق مالی قابل نقل و انتقال برای مالک عین و یا منفعت آن باشد.
2- تعیین و اعلام اوراق بهادار قابل معامله بر عهده شورای عالی بورس و اوراق بهادار است.
3- به اوراق بهادار ، ابزار مالی نیز گفته می شود.

• بازارهای مرتبط با بورس اوراق بهادار

بازارهای بورس به شرح ذیل می باشند : ( ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار )
1- بازار اولیه :
بازاری است که اولین عرضه و پذیره نویسی اوراق بهادار جدید الانتشار در آن انجام می شود و منابع حاصل از عرضه اوراق بهادار در اختیار ناشر قرار می گیرد.
2- بازار ثانویه :
بازاری است که اوراق بهادار، پس از عرضه اولیه، در آن مورد دادوستد قرار می گیرد.
3- بازار مشتقه :
بازاری است که در آن قراردادهای آتی و اختیار معامله مبتنی بر اوراق بهادار یا کالا دادو ستد می شود.

• اوراق معاف از ثبت در سازمان بورس و اوراق بهادار

اوراق ذیل از ثبت در نزد سازمان بورس معاف اند. با این وجود ناشر اوراق بهاداری که از ثبت معاف است، موظف است مشخصات و خصوصیات اوراق و نحوه و شرایط توزیع و فروش آن را به سازمان بورس گزارش کند. اوراق معاف از ثبت در نزد سازمان بورس عبارت اند از : ( ماده 27 قانون بازار اوراق بهادار )
1- اوراق مشارکت دولت ، بانک مرکزی و شهرداری ها
2- اوراق مشارکت دولت ، بانک مرکزی و شهرداری ها
3- اوراق بهادار عرضه شده در عرضه های خصوصی مانند سهامی که توسط شرکت های سهامی عام در قبال دیون شرکت برای اختصاص به طلبکاران صادر می شود.
4- سهام هر شرکت سهامی عامی که کل حقوق صاحبان سهام آن کمتر از رقن تعیین شده توسط سازمان بورس باشد.
5- سایر اوراق بهاداری که به تشخیص شورای عالی بورس نیاز به ثبت نداشته باشند، از قبیل اوراق منتشره توسط سازمان و مراجع قانونی
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره با ما تماس حاصل فرمایید.
همکاران ما در ثبت شرکت فکر برتر، با افتخار در خدمت شما خواهند بود.

انواع بازارهای بورس اوراق بهادار

چنانچه در بازارهای مالی و به خصوص بازار بورس ایران فعالیت داشته باشید، احتمالا با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا هستید ولی اگر با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنایی ندارید و یا جدیدا به دنبال فعالیت در بازار سرمایه ایران هستید و حتی اگر تنها علاقه مند به مسائل اقتصادی و بورس هستید، این مطلب مناسب شماست، چرا که در ابتدای امر شما را با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا می کند و دید خوبی در مورد بازارهای سرمایه گذاری در بورس به شما می دهد و همچنین کمک می کند با ماهیت بورس و سازوکار انواع بازارهاي بورس آشنا شوید، پس به هیچ عنوان این مطلب جذاب را از دست ندهید؛

انواع بازارهای بورس اوراق بهادار

به صورت کلی بازار بورس نهاد سازمان‌ یافته‌ ای به حساب می آید که در آن سهام شرکت‌ ها و اوراق گوناگون مورد معامله قرار می گیرد. جالب است بدانید که بورس هر کشور یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه آن کشور محسوب می شود و محلی برای جمع‌ آوری منابع مالی و تخصیص بهینه سرمایه به شمار می رود. بنابراین سرمایه های راکد در جامعه از طریق بازار بورس به بخش هایی که به منابع مالی احتیاج دارند، اختصاص پیدا می کند. در بازار بورس، قیمت‌ ها شفافیت دارد و به درستی کشف قیمت انجام می شود (. ). در بورس اصل بر این است که ریسک کنترل شود، ولی حائز اهمیت ترین هدف این بازار، تامین نقدینگی برای شرکت‌ ها و فعالان اقتصادی می باشد و هدایت سرمایه های راکد به سمت حوزه‌ هایی است که احتیاج به منابع مالی جدید دارند.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

بازار سرمایه این امکان را برای همه فراهم می آورد تا بتوانیم در فعالیت‌ های اقتصادی کشور مشارکت کرده و همچنین سود نیز به دست آوریم. به بیان دیگر بازار بورس به عنوان رابطی بین افراد سرمایه دار و کسانی که برای انجام فعالیت‌ های اقتصادی و تجاری نیاز به منابع مالی دارند، فعالیت می کند و نکته جالب دیگر این که در جهان انواع بازار بورس وجود دارد که در این بین می توان به بورس اوراق بهادار، بورس کالا، بورس انرژی، بورس ارز و … اشاره کرد. در ایران تا به امروز چهار بازار بورس اوراق بهادار، بورس کالا، بورس انرژی و فرابورس در دسترس و فعال می باشد. البته بورس ارز یکی از بورس های اصلی در دنیاست که به علت وجود محدودیت‌ های گوناگون، جای آن در بازارهای سرمایه ای ایران خالی می باشد. در ادامه با انواع بورس در ایران بیشتر آشنا خواهیم شد؛

۱) بورس اوراق بهادار

ریشه پیدایش بورس را بایستی ایجاد ارتباط بین دارندگان سرمایه و آن‌ هایی دانست که به سرمایه نیاز دارند. لذا بورس اوراق بهادار چیزی بیش از ۵۰ سال است که در ایران وجود دارد و فعالیت های زیادی در آن صورت می پذیرد، ولی آغاز فعالیت رسمی آن را می‌ توان سال ۱۳۸۳ به حساب آورد. بورس اوراق بهادار را می‌ توان بازاری شفاف و با ابزارهای متنوع دانست که در پی ایجاد ارزش افزوده برای ذی‌ نفعان است. در این بازار مشخصا، انواع دارایی‌ های مالی مثل سهام شرکت‌ ها و یا اوراق مشارکت خرید و فروش م یشود. در بورس همچنین نهادهای نظارتی گوناگونی بر نحوه معاملات و پذیرش شرکت‌ ها نظارت دارند و بسیاری از افراد هم به عنوان اشخاص حقیقی در این بازار فعالیت می کنند.

ویژگی اصلی بورس اوراق بهادار تهران حمایت قانونی از صاحبان منابع پس‌ اندازی و وجود باید و نبایدهای قانونی برای متقاضیان سرمایه به شمار می رود. بازار بورس چند نوع دارد؛ بازار اول و بازار دوم که بازار اول هم از تابلوی اصلی و فرعی برخوردار است ولی لازم نیست خودتان را گیج کنید و در بند انواع مختلف هر بورس باشید، چرا که تنها ماهیت آن ها را درک کنید کفایت می کند و در صورت سرمایه گذاری سنگین در بخش های مختلف، بهتر است دقیق تر این مفاهیم را یاد گرفته باشید ولی در حال حاضر خودتان را اذیت نکنید.

پذیرش شرکت‌ ها در هر کدام از این بازارها از شرایط مخصوص به خود برخوردار است؛ شرایطی مثل داشتن سرمایه لازم، شفافیت صورت های مالی، حداقل تعداد سهامداران که در زمان پذیرش شرکت ها این شرایط مورد بررسی قرار خواهد گرفت. امروزه معامله‌ های بازار بورس از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته و با دامنه نوسان ۵ درصد انجام می‌ شوند و از ساعت ۸:۳۰ تا ۹ پیش گشایش بازار بوده و ثبت سفارش صورت می پذیرد.

البته بورس در روزهای تعطیل رسمی، تعطیل است. این را در نظر داشته باشید که به منظور معامله در بورس بی گدار به آب نزنید و حتما به مبانی تحلیل تکنیکال نیز توجه داشته باشید. بازار بورس خود به دو بازار اول و دوم تقسیم بندی می شود، تفاوت این دو بازار در قوانین آن‌ ها است. به صورتی که یک شرکت برای ثبت در تابلوی بازار اول باید قوانین سخت‌ گیرانه‌ تری را نسبت به بازار دوم پشت سر بگذارد. برای نخستین بار سوالات پرتکرار در بازار بورس را می توانید در این مقاله به صورت کاملا رایگان مطالعه نمایید و مطمئن باشید که بسیاری از این سوالات، سوالات شخص شما نیز هست.

۲) بورس کالا

بورس کالا یکی دیگر از انواع بازار بورس در ایران است و همان طور که از نام آن مشخص است، شما قادرید در این بازار سهام کالاهای گوناگون را مورد معامله قرار دهید. در حقیقت بورس کالا، بازار منسجمی به حساب می آید که بسیاری از عرضه‌ کنندگان، کالای خود را عرضه می‌ کنند و کالای مربوطه بعد از بررسی‌ های کارشناسی و قیمت‌ گذاری به وسیله کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می‌ شود. در این بازار به صورت معمول کالاهای خام و فرآوری نشده مثل فلزات، پنبه، گندم، برنج، زعفران و … خرید و فروش می شوند. یکی از مزایای بورس کالا، وجود نهادهای نظارتی و اوراق بهادار قابل معامله تنظیم‌ کننده بازار می باشد که بدین شکل همه تولیدکنندگان، مصرف‌ کنندگان و تاجرین کالا، از مزایای قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار خواهند شد.

این بورس برای افرادی که قصد دارند از ريسک نوسان كاذب قيمت‌ ها در امان باشند یا برعکس، از نوسانات قيمت استفاده نمایند و سود بیشتری ببرند، پیشنهاد می‌ شود. انواع بازارها، قراردادها و اوراق قابل معامله در بورس کالای ایران عبارت‌ اند از؛ قرارداد نقدی، قرارداد سلف، قرارداد نسیه، قرارداد آتی، قرارداد سلف استاندارد، قراردادهای اختیار معامله، صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری مبتنی بر طلا و گواهی سپرده کالایی که در مطالب گوناگونی سعی بر آشنایی کلی با آن ها داشتیم.

۳) بورس انرژی

بورس انرژی به عنوان یک بورس کالایی است که قابلیت انجام معاملات حامل ‏‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد. منظور از حامل­ های انرژی نفت، اوراق بهادار قابل معامله گاز، برق و سایر حامل‎ های انرژی است. بورس انرژی ایران در اسفند ماه سال ۹۱ و با هدف ایجاد بازاری شفاف، کارآمد، با نقد شوندگی و رقابت پذیری بالا، کشف قیمت منصفانه و انحصار زدایی در بازار معاملات حوزه انرژی تشکیل شد. بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال سنگ، حق آلودگی و دیگر حامل‌ های انرژی ایجاد شد.

بورس انرژی از دو بازار فعال فیزیکی و مشتقه برخوردار می باشد که امکان دارد قابلیت های این دو بازار با یکدیگر متفاوت باشند. تفاوت اصلی این دو بازار این است که در بازار فیزیکی کالاها خرید و فروش می شوند اما در بازار مشتقه، اوراق مبتنی بر کالا مورد معامله قرار می گیرند. مشتریان حقیقی در بازار فیزیکی نمی توانند خرید انجام دهند و تنها در بازار مشتقه قادرند نسبت به خرید اوراق اقدام نمایند. در معاملات این بازار ۱۰ یا ۲۰ درصد قیمت معامله به شکل پیش پرداخت از مشتری اخذ می گردد و مابقی آن برای کالاهای داخلی تا ۳ روز کاری و برای کالاهای بازار بین ­الملل تا ۵ روز کاری بعد دریافت خواهد شد.

به صورت خلاصه باید گفت که انجام معامله در بورس انرژی شرایط خاصی دارد و مشتریان حقیقی نمی توانند در بازار فعالیت کنند. عرضه­‌کنندگان و خریداران در این بازار شرایط خاصی دارند و مدارک مورد نیاز به منظور دریافت کد معاملاتی نیز بسیار متفاوت­‌ تر از مدارک لازم برای دریافت کد بورسی و معاملات سهام و اوراق بهادار می باشد. اگر دوست دارید بدانید نحوه معامله در بورس انرژی ایران چگونه است این مطلب شما را به بهترین شکل راهنمایی می کند.

۴) بازار فرابورس

یکی دیگر از انواع بازار های بورس در ایران بازار فرابورس می باشد که مقدمات به‌ وجود آمدن آن در سال ۱۳۸۴ فراهم شد و بعد از ۳ سال و با هدف ساماندهی بازارهای خارج از بورس، فرابورس ایران به عنوان یکی از بورس های رسمی کشور فعالیت های خود را آغاز کرد. همان طور که گفتیم، پذیرفته شدن در بازار بورس شرایط و قوانین خاصی دارد. چنانچه شرکتی شرایط قانونی حضور در بازار بورس را نداشته باشد، اما تمایل به عرضه سهام خود داشته باشد، ‌می تواند در بازار فرابورس فعالیت نماید.

از همین روی شرکت‌ هایی که شفافیت عملکردی ضعیف‌ تری دارند، در بازار فرابورس فعالیت می کنند که ریسک معاملات سهام این شرکت‌ ها را هم بیشتر می کند. بازار فرابورس ایران به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه، از ۵ بازار کارآمد برخوردار می باشد؛ بازار اول، دوم، سوم، بازار پایه و بازار ابزارهای اوراق بهادار قابل معامله مالی نوین از انواع بازار فرابورس هستند که مطابق با شرایط خاص هر شرکت و اوراق بهادار، امر پذیرش انجام خواهد گرفت.

البته چنانچه هر یک از سهام بازار پایه به مدت ۳ روز متوالی صف‌ ­های خرید یا فروش داشته باشند، بازه نوسان هر کدام از تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز برای روز معاملاتی بعد تغییر می­ کنند و به ترتیب ۵، ۴ و ۵ درصد خواهند شد. فرابورس اوراق بهادار قابل معامله برای افراد مبتدی بازار ریسک داری به حساب می آید و تنوع سرمایه‌ گذاری، اطمینان از محل سرمایه‌ گذاری، معافیت مالیاتی، حق خرید سهام جدید و نوسانات روزانه قیمت سهام از قابلیت های این بازار به شمار می رود. معاملات سهام در بازار فرابورس نیز از شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ صورت می پذیرد. البته از ساعت ۸٫۳۰ تا ۹ صبح امکان سفارش‌ گذاری وجود دارد و شرایط زمانی خرید و فروش در این بازار، با بازار بورس یکسان می باشد.

نتیجه گیری و کلام پایانی

بازار بورس یکی از بازارهای حائز اهمیت در بخش اقتصادی هر کشوری به حساب می آید. بازار بورس بازاری یکپارچه به منظور معامله سهام شرکت‌ ها و اوراق گوناگون مثل؛ اوراق اختیار فروش تبعی، اوراق بدهی، اوراق تسه و … می باشد. مطابق با اهداف، دارایی و قوانینی که وجود دارد بازار بورس به چند بازار تقسیم می‌ شود. چنانچه بخواهیم در مورد انواع بازارهای بورس ایران صحبت کنیم، باید این را در نظر داشت که بازار بورس در ایران به ۴ بازار عمده بورس اوراق بهادار، فرابورس، کالا و انرژی تقسیم بندی می شود که هر کدام از شرایط پذیرش و انجام معاملات مخصوص به خود برخوردارند.

در بازار بورس و فرابورس، سهام و حق تقدم سهام شرکت ها پذیرش می شود. بازار کالا فرصتی را برای معاملات کالاهای تعیین شده برای متقاضیان آن فراهم کرده است و بازار انرژی، بازاری برای معاملات حامل‌ های انرژی و برق می باشد. هدف بازارهای بورس تسهیل کردن انجام معاملات، شفافیت معاملات و تامین نقدینگی می باشد، لذا افراد می‌ توانند مطابق با اهدافی که در سر دارند، در بازارهای گوناگون بورس، فعالیت خود را آغاز نمایند. در انتها امیدوارم به بهترین شک با انواع بورس در بازار سرمایه آشنا شده باشید.

همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این مطلب به زبان ساده با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا شدیم.

همچنین اگر دوست دارید اصول سرمایه گذاری بلند مدت در بورس را یاد بگیرید، این مطلب شما را به بهترین صورت راهنمایی می کند.

در حال حاضر قادرید انواع بازار در بورس را نام ببرید و ماهیت هر کدام را مختصرا توضیح دهید؟