قواعد موفقیت در بورس

سود کردن در بورس

پیش شرط لازم برای موفقیت بورس ارز

یک استاد اقتصاد شرط لازم و کافی برای موفقیت بورس ارز را این دانست که رفتار مالی دولت کنترل و استقلال بانک مرکزی تقویت شود تا بانک مرکزی سیاست های پولی و مالی سازگار انتخاب کند.

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس به نقل از سنا، بهروز هادی زنوز استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: شرط لازم و کافی برای موفقیت بورس ارز این است که رفتار مالی دولت کنترل و استقلال بانک مرکزی تقویت شود تا بانک مرکزی سیاست های پولی و مالی سازگار انتخاب کند . در این حالت در بورس ارز می تواند بازار آتی ایجاد شود و قیمت ارز را شفاف کند.

وی تصریح کرد: یکی از محاسن بورس ارز می تواند این باشد که بازار های آتی ارز، شکل و ریسک تجارت را در این بازار به حداقل کاهش دهد؛ ضمن اینکه این بورس می تواند ابزاری باشد، برای اینکه نرخ تعادلی ارز از دل آن بیرون بیاید.

زنوز شرط کافی برای تحقق این هدف را آن دانست که رفتار مالی دولت کنترل و استقلال بانک مرکزی تقویت شود تا بانک مرکزی سیاست های پولی و مالی سازگار را انتخاب کند. در این حالت بورس ارز می تواند در بازار آتی ایجاد شود و قیمت ارز را شفاف کند.

زنوز با اشاره به اینکه عرضه کننده اصلی ارز در اقتصاد ایران، دولت است، افزود: مساله ای که اقتصادهای وابسته به نفت، مانند ایران دارند این است که نرخ ارز بسیار تحت تاثیر رابطه مبادله تجاری و به ویژه نفت است؛ یعنی چون قیمت نفت تحت تاثیر شوک های جهانی است و دولت هم تلاش دارد که به رغم همه قوانین، کلیه منابع ارز تحصیل شده از صادرات را وارد بودجه خود کند، بنابراین همه ارز را به بانک مرکزی می فروشد.

وی اظهار داشت: در این حالت نرخ حقیقی ارز تنزل پیدا می کند و این به زیان تجارت خارجی است. همچنین توان رقابت صنایع داخلی - هم در بازار داخلی و هم در بازار بین المللی- از بین می رود و نرخ ارز دچار نوسانات نامناسب در توسعه صنعتی و اقتصادی کشور می شود .

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: اگر دولت پایبند به قواعد مالی باشد، سلطه سیاست های مالی و پولی برداشته می شود و بانک مرکزی در موقعیتی قرار می گیرد که بتواند سیاست های پولی و ارزی مناسب را اتخاذ کند.

وی با برشمردن دو پیش شرط برای اتخاذ سیاست های بانک مرکزی خاطر نشان کرد: اگر استقلال بانک مرکزی از دولت رعایت شود و ابزارهای اعمال سیاست هم در اختیار بانک مرکزی باشد، نرخ تورم پایین خواهد آمد. ضمنا از ورود نوسانات و شوک های قیمتی نفت جلوگیری می شود و به سمت نرخ ارزی حرکت می کنیم که نوسانات کمتری دارد. در آن صورت، این نرخ ارز، هم می تواند برای توسعه صادرات و هم برای صاحبان کسب و کار مناسب باشد.

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به برخی آسیب های بورس ارز گفت: وقتی منابع ارزی فراوان شود، مشی دولت ها ممکن است تغییر کند، چرا که انقیاد قانونی وجود ندارد و از دولتی به دولت دیگر می تواند تغییر پیدا کند. بنابراین در بازار ارز ما چون انحصار فروش ارز تقریبا در دست دولت است، و آن هم به سیاست های مالی دولت و کارکرد صندوق توسعه ملی بستگی دارد، اگر این موارد خوب کار نکند ، بازار ارز لنگ خواهد زد.

آزمون حذف رانت خودرو موفقیت آمیز بود؟

وزارت صمت همچنان در مقابل عرضه تمام و کمال خودروهای داخلی در بورس کالا مقاومت می‌کند. این در حالی است که تجربه عرضه خودرو در بستر بورس به‌ویژه شاهین نشان داد که این شیوه می‌تواند روش مناسبی برای جایگزینی قیمت‌گذاری دستوری حداقل در کوتاه‌مدت باشد.

به گزارش تجارت‌نیوز، وزارت صمت همچنان در مقابل عرضه تمام و کمال خودروهای داخلی در بورس کالا مقاومت می‌کند. این در حالی است که تجربه عرضه خودرو در بستر بورس به‌ویژه شاهین نشان داد که این شیوه می‌تواند روش مناسبی برای جایگزینی قیمت‌گذاری دستوری حداقل در کوتاه‌مدت باشد.

به نقل از دنیای اقتصاد، آزمون عرضه شاهین در بورس نمایانگر آن بود که با واقعی شدن قیمت، متقاضیان واقعی پا به میدان خواهند گذاشت و از تقاضای کاذب به تدریج کاسته می‌شود. با این شرایط عملا سفره رانت در بازار نیز جمع خواهد شد. درنهایت اینکه آزادسازی قیمت می‌تواند هدف غایی در این زمینه باشد.

در‌حالی‌که وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنان در مقابل عرضه تمام‌و‌کمال خودروهای داخلی در بورس کالا مقاومت می‌کند، تجربه عرضه چند خودرو در بستر بورس، به‌ویژه شاهین سایپا، نشان می‌دهد این شیوه (بورسی شدن خودرو) می‌تواند روش مناسبی برای جایگزینی قیمت‌گذاری دستوری (حداقل در کوتاه‌مدت) باشد.

طی بیش از سه ماه گذشته چند خودرو داخلی اعم از تولیدات بخش خصوصی و دولتی در بورس کالا عرضه شده است؛ اتفاقی که نه‌تنها رضایت مصرف‌کنندگان را به همراه داشته، بلکه توانسته تولیدکنندگان را نیز راضی کند. علاوه بر اینها، در جریان عرضه شاهین، اتفاقی رخ داده که به نظر می‌رسد اگر تمام خودروهای داخلی روانه بورس کالا شوند، به شرط تیراژ لازم و کافی، امکان تعمیم آن به کل بازار وجود دارد.

در جریان عرضه شاهین در بورس کالا، در‌حالی‌که امکان معامله ۱۰۰ دستگاه از این خودرو وجود داشته، تعداد کمتری (به روایت بورس کالا ۳۹ دستگاه و به روایت سایپا ۶۴ دستگاه) از آن به فروش رفته است. هر کدام از این اعداد صحیح باشند، در اصل ماجرا یعنی کمتر بودن تقاضا نسبت به عرضه تفاوتی نمی‌کند، اتفاقی که طی چهار سال گذشته و در جریان فروش خودرو از مسیر لاتاری و سامانه یکپارچه رخ نداد.

در این چهار سال به دلایل مختلف به‌ویژه رشد انتظارات تورمی، صعود نرخ ارز و افت تولید، قیمت خودرو در بازار به‌شدت بالا رفت و این در حالی بود که به دلیل اعمال سیاست قیمت‌گذاری دستوری، نرخ کارخانه‌ای خودروها سرکوب شد. به همین دلیل، فاصله زیادی بین قیمت کارخانه و بازار خودروها ایجاد شد و دلالی و واسطه‌گری به‌شدت رونق گرفت.

از همین رو وزارت صمت و البته شورای رقابت (تا وقتی که در عرصه قیمت‌گذاری خودرو حضور داشت) ابتدا سیستم قرعه‌کشی را در فروش خودرو پیاده کردند و در ادامه با حفظ آن، فروش را به سامانه یکپارچه (سامانه‌ای که وزارت صمت ایجاد کرد) انتقال دادند. با ایجاد این سامانه، همه خودروسازان حتی خصوصی‌ها ملزم به عرضه محصولاتشان در این پلتفرم شدند که اتفاقا اعتراض‌ها و انتقادات زیادی را به دنبال داشت.

خودروسازان به دنبال این بودند که وزارت صمت را مجاب کنند قیمت‌گذاری دستوری خودرو را کنار گذاشته و حکم به آزادی قیمت دهد. با وجود آنکه گفته می‌شود مسوولان وزارت صمت قلبا مایل به ادامه سیاست قیمت‌گذاری دستوری نیستند، اما اراده لازم برای حذف این سیاست نیز در آنها وجود نداشت و هنوز هم ندارد. در همین شرایط بود که موضوع عرضه خودرو در بورس کالا جدی‌تر شد و وزارت صمت نیز با وجود بی‌میلی به اجرایی کردن این شیوه، سرانجام کوتاه آمد.

عرضه خودروهای داخلی در بورس کالا از مدت‌ها قبل توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی و در قالب طرح ساماندهی خودرو مطرح شد. اما در نهایت بند مربوطه از مصوبه نهایی حذف و بورسی شدن خودرو به نوعی به کما رفت.

این در حالی بود که با توجه به صعود شدید قیمت و عدم‌موفقیت دولت در تنظیم بازار خودرو، وزارت صمت مجبور شد عرضه خودرو در بورس کالا را به‌رغم میل باطنی بپذیرد.

البته وزارت صمت فعلا به بورسی شدن همه خودروها به خصوص پرتیراژها رای نداده و تنها برخی محصولات بخش خصوصی به علاوه هایمای ایران‌خودرو و شاهین سایپا مجوز حضور در بورس کالا را دریافت کرده‌اند.

با توجه به عرضه اندک خودروها در بورس، انتظار می‌رفت تمام محصولاتی که در این بستر ارائه می‌شوند، در چشم‌برهم‌زدنی به فروش بروند، اما شاهین به عنوان خودرویی تولیدی در خودروسازی وابسته به دولت، از این قاعده مستثنی شد.

هرچند امکان دارد مسائل کیفی نیز در به فروش نرفتن بقیه شاهین‌های عرضه‌شده در بورس کالا اثرگذار بوده، با این حال به نظر می‌رسد اصل ماجرا به کاهش فاصله قیمت کارخانه و بازار شاهین مربوط می‌شود.

در مقطع فعلی شاهین را می‌توان با قیمتی کمی بیش از ۳۶۰میلیون تومان در بازار خرید، با‌این‌حال قیمت کارخانه‌ای آن ۳۴۴میلیون تومان است. بنابراین اختلاف قیمت کارخانه و بازار شاهین به زیر ۲۰میلیون تومان رسیده که طبعا برای واسطه‌گران جذابیتی ندارد. آنچه دلالان و واسطه‌گران را برای خرید خودرو با قیمت کارخانه‌ای به صف کرده و می‌کند، اختلاف زیاد بین قیمت کارخانه و بازار خودروهاست.

بنابراین این «رانت» اگر به اندازه کافی جذاب نباشد، از آن استقبال نخواهد شد. این اتفاق حالا برای شاهین رخ داده و به دلیل آنکه اختلاف قیمت کارخانه و بازار این خودرو به‌شدت افت کرده، تقاضای کاذب آن از بین رفته است. این در حالی است که خودروهای عرضه‌نشده در بورس کالا همچنان با رانتی هنگفت بین قیمت کارخانه و بازارشان مواجه‌اند و بنابراین کماکان دارای تقاضایی کاذب هستند.

با توجه به تجربه شاهین، طبعا اگر اختلاف قیمت کارخانه و بازار باقی خودروها نیز کاهش پیدا کرده و جذابیت خود را از دست بدهد، عملا سفره رانت در بازار خودرو جمع شده و بازار به سمت حذف تقاضای کاذب می‌رود. هرچند راهکار استاندارد برای تحقق این هدف، آزادسازی قیمت خودرو و البته رشد عرضه است، با‌این‌حال فعلا وزارت صمت قصدی برای این کار ندارد؛ بنابراین می‌توان از راهکار میانه قواعد موفقیت در بورس در این ماجرا استفاده کرد.

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و فعالان صنعت خودرو، این راهکار می‌تواند عرضه تمام‌و‌کمال خودروهای داخلی در بورس کالا باشد. بورسی شدن خودرو مشروط بر آنکه عرضه به میزان کافی صورت گرفته و قیمت پایه دستوری نباشد، می‌تواند بازار را به سمت حذف رانت و خاموشی تقاضای کاذب ببرد.

با توجه به قواعد و قوانین بورس کالا، وقتی خودرویی در این بستر عرضه می‌شود، عملا قیمت کشف‌شده برای آن از دل نظام عرضه و تقاضا بیرون می‌آید و از آنجا که قیمت کشفی معمولا نزدیک به بازار است، دیگر جذابیت خاصی برای دلالان و واسطه‌گران نخواهد داشت.

به عبارت بهتر، با بورسی شدن خودرو، بیشتر تقاضایی که ایجاد می‌شود، از ناحیه مصرف‌کنندگان واقعی است؛ درست مانند اتفاقی که برای شاهین سایپا رخ داده است. به احتمال قریب به یقین، همه آنهایی که در حراج اخیر شاهین شرکت کرده‌اند، مصرف‌کننده واقعی بوده‌اند؛ زیرا اختلاف زیر ۲۰میلیون بین نرخ کارخانه و بازار این خودرو جایی برای واسطه‌گری و دلالی نمی‌گذارد.

با توجه به اینکه تعداد تقاضا برای شاهین‌های عرضه‌شده در بورس کالا، کمتر از ۱۰۰ دستگاه عرضه‌شده بوده، مشخص می‌شود که این خودرو با قیمت پایه (۳۰۴میلیون تومان) به فروش رفته است.

با در نظر گرفتن اینکه مشتریان باید بالغ بر ۴۰میلیون تومان نیز بابت مواردی مانند ارزش افزوده، شماره‌گذاری و … نیز بپردازند، شاهین عملا با همان قیمت کارخانه‌ای به فروش رفته است. بنابراین ۳۹ یا ۶۴ نفری که به عنوان مصرف‌کننده واقعی شاهین را از بورس کالا خریده‌اند، عملا سود کرده‌اند؛ زیرا اگر می‌خواستند این خودرو را از بازار آزاد بخرند، باید چیزی حدود ۲۰میلیون تومان بیشتر هزینه می‌کردند.

بررسی روال فروش خودرو در بورس کالا نشان می‌دهد به شرط عرضه لازم و کافی و قیمت پایه غیردستوری، می‌توان انتظار داشت اتفاق رخ‌داده برای شاهین، به دیگر خودروها نیز تعمیم پیدا کند.

وقتی خودرویی در بورس کالا عرضه می‌شود، عرضه‌کننده آن را با قیمت پایه مدنظر خود (قیمتی که حداقل زیان نداده و هزینه‌های تولید را پوشش می‌دهد) عرضه می‌کند، اما قیمت نهایی در بستر عرضه و تقاضا کشف خواهد شد. از آنجا که قیمت کشف‌شده معمولا کمتر از بازار خواهد بود، مصرف‌کننده واقعی منتفع خواهد شد، زیرا توانسته خودروی مدنظر خود را با قیمتی کمتر از بازار خریداری کند. از آن سو طبعا تولیدکننده نیز نفع می‌برد، زیرا در مقایسه با شیوه قیمت‌گذاری دستوری، حداقل زیان نخواهد دید و حتی ممکن است سود مناسبی نیز ببرد.

این وسط تکلیف دلالان و واسطه‌گران هم مشخص است، چه آنکه آنها با توجه به کاهش فاصله قیمت کشف‌شده در بورس با نرخ بازار، سرمایه‌گذاری در بازار خودرو دیگر جذابیتی برای آنها نخواهد داشت. در صورتی که این اتفاق رخ بدهد، سیاست قیمت‌گذاری دستوری و تبعات منفی آن عملا کنار گذاشته خواهد شد و بنابراین هم دست دلالان و سوداگران از بازار کوتاه می‌شود و هم تولیدکنندگان از زیاندهی خارج خواهند شد. از آن سو مصرف‌کنندگان هم می‌توانند با قیمتی کمتر از بازار آزاد خودروی مدنظر خود را خریداری کنند.

شفافیت بورس به نفع مشتریان

در کنار مزایایی که بابت عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شد، بورسی شدن خودرو عواید دیگری را نیز به دنبال خواهد داشت. به عنوان مثال، بورس با توجه به اینکه قواعد و قوانین شفافی دارد، در مسائلی مانند تحویل به‌موقع خودرو می‌تواند تضمینی قوی به مشتریان بدهد. تخطی از قواعد بورس برای عرضه‌کنندگان، تبعات به دنبال خواهد داشت؛ از همین رو خودروسازان اولا به اندازه توانایی واقعی خود محصول در بورس کالا عرضه می‌کنند و ثانیا در تحویل به‌موقع، نهایت تلاش خود را به خرج خواهند داد.

در فروش‌های عادی، معمولا خودروسازان برای آنکه درآمد بیشتری را در کوتاه‌مدت جذب کنند، بیش از توان واقعی‌شان محصول عرضه می‌کنند و در بسیاری از مواقع، تعهدات خود را سر وقت انجام نمی‌دهند.

این در حالی است که قواعد و قوانین شفاف بورس، خودروسازان را مجبور می‌کند علاوه بر عرضه متناسب با توان واقعی، در تحویل هم مطابق تعهد داده‌شده عمل کنند و این به نفع مشتریان است.

در کنار این موضوع، خودروسازان وقتی بتوانند محصولات خود را به واسطه عرضه در بورس کالا، بدون ضرر و حتی با سود بفروشند، نقدینگی‌شان افزایش می‌یابد و این موضوع می‌تواند اثرات مثبتی روی تولید و کیفیت بگذارد. یکی از چالش‌های بزرگ خودروسازان کشور کمبود نقدینگی است که خود را در افت تولید و ضعف کیفی نشان می‌دهد.

ریشه اصلی این کمبود نقدینگی را می‌توان در سیاست قیمت‌گذاری دستوری و فروش خودرو با قیمت‌هایی که هزینه تولید را پوشش نمی‌دهند، جست‌و‌جو کرد. بنابراین وقتی خودروهایی با قیمتی غیرزیان‌ده به فروش بروند، نقدینگی مناسبی جذب خزانه خودروسازان خواهد شد که می‌تواند هم به رشد تولید کمک کند و هم به بهبود کیفیت.

با همه این مزایا، وزارت صمت فعلا به عرضه سراسری خودرو در بورس کالا رضایت نداده و سخنگوی این وزارتخانه نیز اخیرا اعلام کرده فروش خودرو در بستر سامانه یکپارچه و در قالب سیستم قرعه‌کشی، در نیمه دوم سال هم ادامه خواهد داشت.

البته امید قالیباف این را هم گفته که سیستم قرعه‌کشی نهایتا تا پایان سال ادامه داشته و سال آینده دیگر لاتاری خودرو وجود ندارد. حال پرسش اینجاست که روش جایگزین قرعه‌کشی چه خواهد بود؟ عرضه خودرو در بورس کالا یا آزادسازی قیمت؟

چگونه می‌توانیم در بورس سود کنیم؟

چگونه می‌توانیم در بورس سود کنیم؟

امروزه سرمایه گذاری در بورس یکی از پر سود ترین روش ها برای سرمایه گذاری تلقی میشود. اما نکته قابل توجه این است که چگونه می‌توانیم در بورس سود کنیم؟ بهترین راه داشتن اطلاعات و دانش کافی است تا بتوان به بهترین نتیجه رسید. همراهان عزیز بورس فردا در مقالات قبل به طور کامل از مفاهیم بورس صحبت کرده ام در این مقاله قصد دارم به آموزش سود کردن در بورس بپردازم همراه ما باشید.

پیشنهاد میشود این مطلب را: گام های نخست برای ورود به بورس و حضور در بازار چیست؟ مطالعه فرمایید.

فعالیت در بازار بورس

اگر شما تازه کار هستید و به تازگی قصد شروع فعالیت در بازار بورس کرده اید، به احتمال زیاد تا به حال با روش های سرمایه گذاری در بورس آشنا شده اید. اما به هر ترتیب بار دیگر انواع روش های سرمایه گذاری در بورس را برای شما شرح می دهیم. به طور کلی روش های سرمایه گذاری در بورس عبارتند از:

• سرمایه گذاری مستقیم در بورس
• سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس

سرمایه گذاری مستقیم

سرمایه گذاری مستقیم به این صورت است که شخص سرمایه گذار خود می تواند مدیریت کلیه امور معاملاتی خود را به عهده بگیرد. اما آیا شما به عنوان یک فرد تازه کار، می توانید از پس ریسک ها و خطرات معاملاتی بورس به سلامت گذر کنید؟ آیا به قدر کافی دانش و اطلاعات برای شروع فعالیت دارید؟ قطعا روش سرمایه گذاری مستقیم مزایای خود را دارد. اما این روش برای کسانی که با سرمایه زیاد، قصد شروع فعالیت در این زمینه را دارند، مناسب نیست. اما روش غیر مستقیم به چه صورت است؟

سرمایه گذاری غیر مستقیم

در روش غیر مستقیم، شخص سرمایه گذار می تواند مدیریت امور بورسی خود را به یک شرکت سبدگردان واگذار کند. روش غیر مستقیم بهترین و پر بازده ترین روش سرمایه گذار در بورس است. بنابراین در پاسخ به سوال چگونه در بورس سود کنیم؟ می توان گفت، در یک سبدگردان ثبت نام کنید. گفتیم که سرمایه گذاری غیر مستقیم و ورود به بازار بورس با استفاده از خدمات ارزنده سبدگردانی ها قطعا می توان به سود و بازدهی بالایی دست پیدا کرد. روش غیر مستقیم سرمایه گذاری در بورس مزایای ویژه ای دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

• تضمین دریافت سود بیشتر از سپرده های بانکی
• استفاده از تجربه افراد متخصص در بورس
• عدم نیاز به صرف زمان توسط سرمایه گذار
• امکان فعالیت سرمایه گذار در شغل اصلی خود
• عدم نیاز به دانش و اطلاعات در زمینه بورس و غیره

به عبارت دیگر وقتی افراد با تجربه و متخصص اداره امور بورسی شما را به عهده می گیرند، میزان سود و بازدهی شما به طور قطع افزایش می یابد. اما شما هیچ اجباری برای استفاده از سبدگردان ها ندارید. در واقع اگر شما وقت کافی برای فعالیت در این زمینه را دارید می توانید با توجه به نکات زیر به موفقیت های زیادی در بازار بورس دست پیدا کنید. اما باز گردیم به سوال اصلی امروز، چگونه می‌توانیم در بورس سود کنیم؟

چگونه می‌توانیم در بورس سود کنیم؟

بازار بورس یکی از بازار های مالی در کشور می باشد. فعالیت در این بازار و کسب سود های بالا، نیازمند صرف زمان و استفاده از روش های تحلیلی می باشد. به عبارت دیگر با استفاده از فرمول ها و قواعد بورس، می توان روند صعودی و یا نزولی بازار را تشخیص داده و در زمان مناسب نسبت به خرید یا فروش اقدام کرد. به گفته دیگر شما با کمی هوشمندی می توانید قدم های بزرگی در جهت سوددهی بردارید. اما مهم ترین قدم ها برای بازدهی بیشتر در بورس چیست؟ آیا سود در بورس تنها به روش غیر مستقیم امکان پذیر است؟ به عبارت دیگر آیا می توان بدون استفاده از سبدگردان ها در بورس سود کرد؟ پاسخ به این سوال مثبت است. راه های زیادی برای کسب سود در این بازار وجود دارد. این راه کار ها در ادامه در قالب نکاتی ارزشمند ارائه شده است.

نکات مهم برای سود کردن در بورس چسیت؟

• هدف خود را مشخص کنید
• تعیین استراتژی برای معامله
• شناسایی ترفند های بازار
• استفاده از خدمات سبدگردان
• دانش و اطلاعات خود را به روز کنید
• همه ی سرمایه خود را وارد بورس نکنید
• برای سرمایه گذاری قرض نگیرید
• روند تغییر قیمت ها در بازار را رصد کنید
• خالص ارزش دارایی شرکت ها را بررسی کنید
• قبل ار ورود به هر سهمی، آن را آنالیز کنید
• مشورت با افراد فعال و با تجربه در بازار
• به دنبال معاملات پر ریسک نباشید
• در کف بخرید و در قواعد موفقیت در بورس سقف بفروشید
• اخبار داخلی روز را دنبال کنید
• زمان را مد نظر قرار دهید
• تصمیمات عجولانه نگیرید
• تحت هر شرایطی آرامش خود را حفظ کنید
• از شکست های خود درس بگیرید
• در کلاس های آموزشی شرکت کنید
• مطالعه تحلیل ‌های بنیادی
• مطالعه تحلیل های تکنیکی و غیره

انتخاب هدف

مهم ترین قدم برای کسب سود در بورس ، انتخاب هدف می باشد. باید در نظر داشته باشید که هدف شما از سرمایه گذاری در بورس چیست؟ آیا هدف قواعد موفقیت در بورس شما تنها سرمایه گذاری است؟ و یا قصد دارید بورس را به عنوان شغل اصلی خود در نظر بگیرید؟ در این صورت لازم است تا قبل از شروع تمامی جنبه های مثبت و منفی این اقدام را مد نظر قرار دهید.

با انتخاب هدف و مطالعه و یادگیری روش های معامله در بورس، می توانید با توجه به میزان ریسک پذیری و دارایی خود، استراتژی مورد نظر خود براب معاملات را تعیین کنید. منظور از استراتژی مجموعه اقداماتی است که منطبق با استدلال های منطقی و با توجه به تکنیک های بورس است. در بازار بورس، همانند هر بازاری ترفند های زیادی وجود دارد. این ترفند ها را شناسایی کرده و از آن ها استفاده کنید.

کسب دانش و اطلاعات

روش های تحلیلی و تکنیک های بی شماری در بازار سرمایه گذاری وجود دارد. برای کسب سود در بورس لازم است تا با انواع این تکنیک ها آشنا شوید. اگر سوال شما این است که چگونه در بورس سود کنیم؟ یکی از بهترین پاسخ ها این است که مطالعه کنید و با انواع روش های تحلیلی و تکنیک های بازار بورس، آشنا شوید. قطعا در این صورت شما از بسیاری از افرادی که بدون دانش کافی وارد بازار بورس می شوند، جلوتر خواهید بود. نکته دیگر این است که برای موفقیت در بورس باید به روز باشید. لازم است تا روند تغییر قیمت های بازار را کنترل کنید. به عبارت دیگر سعی کنید اخبار را به صورت آنلاین دنبال کنید. زیرا رویداد های اقتصادی و حتی سیاسی کشور، تاثیر مهمی بر روند بازار بورس دارند.

همه ی سرمایه خود را وارد بورس نکنید

چگونه می‌توانیم در بورس سود کنیم؟ اگر به دنبال کسب سود و بازدهی از بورس هستید، باید با خطرات و ریسک های بورس آشنا باشید. چه بسا افرادی که با تمام سرمایه و اندوخته خود وارد بازار شده و با تصمیمات اشتباه، تمام مال و ثروت خود را از دست داده اند. سرمایه گذاری با تمام اموال و یا قرض گرفتن برای سرمایه گذاری روش هوشمندانه ای برای سرمایه گذاری نمی باشد. اگرچه ممکن است با اقبال روبه رو شده و سود کلانی به جیب بزنید، اما همیشه به یاد داشته باشید که برای کسب سود در بورس لازم است تا نیمه خالی لیوان را نیز ببینید. در این صورت تمامی تصمیمات شما عقلانی و منطبق با استدلال های منطقی خواهد بود.

آنالیز بازار

با نگاهی بر آمار نماد های مختلف می توان تا حدودی زمان رشد و یا افت ارزش سهام آن نماد را متوجه شد. در این صورت با کمی تفکر و آنالیز می توان به علل رشد و یا سقوط ارزش سهام هر نماد پی برده و زمان مناسب برای خرید و فروش را دریافت. همچنین اگر قصد فروش سهام یک نماد را دارید، لازم است تا قبل از هر اقدامی، ارزش خالص دارایی آن نماد را بررسی کنید.

اگرچه مهم ترین خاصیت ریسک، سود و زیان می باشد. به عبارت دیگر، سود و زیان در هر معامله با توجه به ریسک است. ممکن است در یک معامله پر ریسک، سود کلانی به دست آورده و یا از دست بدهید. ریسک و خطر خوب است اما به اندازه. سعی کنید به سراغ معاملات بزرگ یا ریسک های بزرگ و خطرات زیاد نروید. همیشه یک سهم مناسب و با شرایط خوب در بازار وجود دارد که می توانید روی آن سرمایه گذاری کنید. تنها کافیست که آن را پیدا کنید.

معامله در زمان مناسب

چگونه در بورس سود کنیم؟ در کف بخرید و در سقف بفروشید. خرید در کف و فروش در سقف از اصطلاحات رایج در بورس است. اما این به چه معناست؟ برای به دست آوردن سود در بورس ، ساده ترین روش این است که سهام و اوراق بهادار را در قیمت های پایین خریداری کرده و در زمان مناسب که روند آن نماد بر روی نمودار، صعودی شد، در قیمت بالاتر، آن سهم را بفروشید. در این روش حتی اگر سود نکنید، ضرر نیز نخواهید کرد. زیرا سهم را در قیمت پایین خریداری کرده اید.

پیشنهاد میشود این مطالب را : آیا بازار بورس حلال و شرعی است؟ ، نگاهی به تفاوت بازار بورس و فرابورس مطالعه فرمایید.

عجولانه تصمیم نگیرید

شاید بتوان گفت یکی از دلایل شکست و ضرر در بازار بورس، تصمیمات عجولانه می باشد. به عبارت دیگر در موارد بسیاری، افراد تازه کار، تحت تاثیر جو حاکم بر بازار اقدام به خرید و یا فروش می کنند. اما توجه داشته باشید که بسیاری از افراد سودجو و فرصت طلب، با انتشار مطالب کذب و دروغین، به اصطلاح جو سازی کرده و بسیاری از افراد را متمایل به فروش و یا خرید سهام می کنند. برای مثال ممکن است که با جو سازی در خصوص افت قیمت یک سهم، شما سهام خود را با قیمت پایین بفروشید. در صورتی که بعد از چند روز متوجه می شوید که ارزش سهام نماد مربوطه در روند صعودی و رشد قرار دارد.

سود کردن در بورس

اما به هر حال، بازار بورس روند صعودی و نزولی دارد. قطعا بدون شکست، دست یابی به موفقیت غیر ممکن است. اگر با شکست مواجه شدید و یا فرصتی را از دست دادید. سعی کنید آرامش خود را حفظ کرده و فرصت های از دست رفته را فراموش کنید. از تجربه های منفی خود درس بگیرید و در تصمیمات بعدی آن ها را مد نظر قرار دهید.

مشورت با افراد حرفه ای

یکی از مهم ترین دغدغه های افراد تازه کار این است که چگونه در بورس سود کنیم؟ برای شروع فعالیت توجه داشته باشید که بسیار افرادی وجود دارند، که سال ها پیش در نقطعه ابتدایی شما ایستاده بودند. قطعا این افراد با موفقیت و شکست های زیادی رو به رو شده و تجربه های بی شماری به دست آورده اند. قطعا یکی از مهم ترین راهکار های موفقیت، استفاده از تجربه افراد پیشکسوت است. شاید در اطراف شما کسی تجربه بیشتری در بازار داشته باشد. نیازی نیست به روش آن فرد عمل کنید. تنها کافیست به تجربیات و پیشنهادات افراد با تجربه گوش فرا داده و نکته های ارزشمند را دریابید.

در نتیجه

در پاسخ به سوال چگونه در بورس سود کنیم؟ پاسخ های زیادی وجود دارد. اما مهم ترین قدم این است که قبل از شروع فعالیت، یک زمان مناسب را برای مطالعه و کسب دانش اختصاص دهید. امروزه موسسات زیادی اقدام به برگزاری کلاس های آموزشی بورس به صورت آنلاین و حضوری می کنند. می توانید در این کلاس های آموزش شرکت کنید. همچنین اخیرا سازمان بورس و اوراق بهادار، نسبت به برگزاری آزمون های بورس نیز اقدام کرده است. برگزاری این آزمون ها به منظور ترغیب افراد به مطالعه بیشتر و کسب دانش و مهارت می باشد.

به این نکته توجه داشته باشید، که هر کاری نیاز به تخصص و مهارت دارد. هر چه مهارت شما در هر زمینه ای بیشتر باشد، موفقیت شما نیز بیشتر خواهد بود. لذا برای کسب سود های بالا در بورس و موفقیت در بازار سرمایه، لازم است تا مهارت های لازم را به دست بیاورید. از این که تا پایان این مقاله همراه ما بودید، از شما سپاس گزاریم. با امید کسب موفقیت روزافزون شما عزیزان.

آیا زنگ هشدار خروج از بورس به صدا در‌آمده است؟

در اقتصادهای سیستماتیک و پیشرفته دنیا بازارهای سهام تا حد زیادی بیانگر سیاست‌های کلان اقتصادی دولت‌ها و شرایط رونق یا رکود اقتصاد این کشورهاست.

سیامک قاسمی -‌ دانشجوی دکترای مدیریت کسب و کار (DBA)

در اقتصادهای سیستماتیک و پیشرفته دنیا بازارهای سهام تا حد زیادی بیانگر سیاست‌های کلان اقتصادی دولت‌ها و شرایط رونق یا رکود اقتصاد این کشورهاست. به عنوان مثال می‌توان گفت که امروزه بهترین شاخص موفقیت یا عدم موفقیت سیاست‌های انبساطی فدرال‌رزرو آمریکا تغییرات شاخص‌های مهم بورس آمریکا به ویژه شاخص S&P500 است. اما آیا تغییرات شاخص بورس ایران بیانگر تغییرات واقعی در شرایط کسب و کار و اقتصاد ایران است؟

شاید بتوان گفت بهترین روش برای پاسخ به سوال‌های مطرح‌شده، بررسی عوامل موثر بر تغییرات بازار سهام در ایران است تا با تحلیل این عوامل، بتوان به این سوالات پاسخ داد. تحلیل بورس ایران طی چند سال گذشته و به‌ویژه طی چند‌ماهه گذشته و پس از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید بیانگر چند واقعیت درباره این بازار است:

1- طی چند ماه گذشته، در شرایطی که دولت هنوز اختیار عمل را به دست نگرفته و تغییرات واقعی در سیاست‌ها و برنامه‌های اقتصادی اعمال نشده بود، بازار سهام رشد شدید خود را آغاز کرد. این رشد بی‌تردید رشدی ناشی از افزایش شدید خوش‌بینی عمومی در سطح جامعه نسبت به بهبود فضای کسب و کار و تولید در سطح ملی و انتقال این خوش‌بینی به بورس بوده است. خوش‌بینی زیاد به آینده احتمالاً درخشان شرکت‌های تولیدی، صنعتی و معدنی فعال در بورس، تقاضا برای خرید سهام این شرکت‌ها را به امید فروش در قیمت‌های بالاتر در آینده افزایش داد. 2- بخش قابل توجهی از بازار سهام ایران را شرکت‌های معدنی و پتروشیمی‌ تشکیل می‌دهند که ارزش‌گذاری این شرکت‌ها و به تبع آن ارزش سهام آنها ارتباط بسیار نزدیکی با قیمت ارز در بازار ایران دارد. بدیهی است که طی دو سال گذشته و با افزایش قیمت ارز در بازار ایران، برآوردهای ریالی ارزش بسیاری از شرکت‌های معدنی و پتروشیمی دچار تغییرات شدیدی شد و ارزش سهام این شرکت‌ها هم به میزان قابل توجهی افزایش یافت و شاخص بورس ایران نیز متاثر از افزایش سهام این شرکت‌های عمدتاًَ مهم بورس ایران دچار افزایش شد. 3- باید پذیرفت که EPS و P/E شرکت‌های بورسی ایران طی سال‌ها و ماه‌های گذشته متاثر از میزان تورم عمومی افزایش یافته است. افزایش تورم، قیمت‌های فروش محصولات و خدمات بسیاری از شرکت‌های بورسی را افزایش داده و این امر سبب بالا رفتن ارزش سهام این شرکت‌ها شده و در نتیجه افزایش تورم عمومی نیز یکی از عوامل موثر در افزایش شاخص بورس بوده قواعد موفقیت در بورس است. 4- افزایش بی‌سابقه نقدینگی طی دولت نهم و دهم و رسیدن آن از 60 هزار میلیارد تومان در ابتدای دولت نهم به نزدیک به 500 هزار میلیارد تومان در انتهای دولت دهم و توزیع نامتوازن این نقدینگی در میان توده مردم و افزایش توان سرمایه‌گذاری عمومی، سبب شده است که بازارهای سرمایه در کشور طی این سال‌ها همواره در تلاطم و تغییرات شدید باشند. زمانی که این سرمایه‌ها فرصت‌های سودآوری را در بازار ارز پیدا کردند، سبب سونامی ارزی در کشور شدند و زمانی که به سمت بازار مسکن هجوم آوردند موجب افزایش شدید قیمت‌ها در این بازار شدند.

اتفاقی که طی ماه‌های گذشته در بازار سرمایه‌های موازی در ایران روی داده آن است که بازار ارز متاثر از توافقات هسته‌ای و خوش‌بینی به آینده مذاکرات آرام گرفته و بازار مسکن نیز به تبع آن در یکی از دوره‌های رکود چند سال یک‌بار خود قرار گرفته و قیمت طلا در قواعد موفقیت در بورس بازار ایران به دلیل کاهش شدید قیمت آن در بازارهای جهانی و ثبات ارز در کشور جذابیت‌های سرمایه‌ای خود را از دست داده است و عملاً بازار سهام ایران که به دلایلی که پیشتر گفته شد پتانسیل‌های افزایش را در خود نشان داده، مامنی برای سرمایه‌های عموم مردم و پول‌های هوشمند در اقتصاد ایران شده است. اما آیا این روند ادامه خواهد داشت؟

برای پاسخ به این سوال توجه به این نکته ضروری است که آیا متغیرهای اثر‌گذار در افزایش ارزش بازار بورس ایران که پیشتر به آن اشاره شد همچنان به روند چند‌ماهه گذشته خود ادامه می‌دهند یا خیر؟ تحلیل این متغیرها بیانگر آن است که خوش‌بینی شدید عمومی مردم نسبت به حل و فصل سریع همه معضلات اقتصادی و سیاسی در بازه زمانی محدود در دولت تدبیر و امید در حال تبدیل شدن به عقلانیت همراه با تردید نسبت به میزان موفقیت دولت در حل معضلات اقتصادی و سیاسی و نحوه تعامل با مخالفان و رقبای داخلی و خارجی است. در خصوص تاثیرات ارز بر بورس ایران، می‌توان گفت بسیاری از شرکت‌های بورسی شروع به ارزیابی مجدد میزان دارایی‌های خود و این بار نه با ارز سه هزار و 700 تومانی که با ارز سه هزار تومانی کرده و این یعنی کاهش قیمت ارز طی چند‌ماهه گذشته به مرور اثر خود را در کاهش ارزش واقعی بخش مهمی از شرکت‌های بورسی خواهد گذاشت. کاهش نرخ تورم طی ماه‌های گذشته نیز تدریجاً اثر کاهشی خود را در بورس ایران خواهد گذاشت و میزان افزایش فروش و به تبع آن ارزش سهام ناشی از افزایش نرخ تورم شرکت‌ها به مرور کاهش خواهند یافت.

نکته قابل توجه در این میان این است که افزایش سایز بورس و شاخص کلی سهام آن به عنوان یک بازار ثانویه و مشتقه تا زمانی که سبب تقویت جدی بازار اولیه و فروش بیشتر سهام شرکت‌ها در بازار اولیه نشود، عملاً باعث نفع واقعی شرکت‌های بورسی از تغییرات و افزایش ارزش شاخص بورس نمی‌شود. به همین دلیل است که در حالی که ارزش کلی بازار بورس ایران به عددی نزدیک به 430 هزار میلیارد تومان و شاخص به عددی نزدیک به 90 هزار واحد رسیده است اما برخی از شرکت‌های بورسی از جمله شرکت‌های خودروسازی فعال در بورس که افزایش ارزش سهام چشمگیری ناشی از افزایش کلی ارزش شاخص بورس طی ماه‌های گذشته را تجربه کرده‌اند، به دلیل بدهی‌های سنگین و کاهش شدید میزان تولید در مرز ورشکستگی قرار دارند.

یکی دیگر از مهم‌ترین پارامترهای اثرگذار در تحلیل بازار سهام و تحلیل زمان خروج از آن، بررسی هجوم تازه‌واردها به بورس است. بازار سرمایه همانند دیگر بازارها چون بازار پولی و مسکن همواره در معرض خطر ورود غیر‌حرفه‌ای‌ها و صاحبان سرمایه‌های خرد است. سرمایه‌گذارانی که با قواعد آن بازار آشنایی نداشته و توانایی مدیریت ریسک و انتخاب سبدی از سهام مختلف برای کنترل و مدیریت تغییرات را ندارند و تنها با هدف سود‌گیری حداکثری وارد بورس می‌شوند. این افراد بدون توجه به تغییرات سهام در گروه‌های مختلف بورسی تنها با مشاهده افزایش مستمر شاخص کلی بازار بورس، سهامی را خریداری می‌کنند. این سرمایه‌های خرد امکان تحمل تغییرات بازار بر خلاف پیش‌بینی خود را نداشته و با تغییرات اندک بازار و از ترس کاهش ارزش سهام خریداری‌شده سریعاً به صف فروشندگان آن سهم می‌پیوندند؛ لذا در بورس ایران که احتمال معاملات دو‌طرفه در آن وجود ندارد، این خطر به شدت احساس می‌شود که وقتی همچون این هفته‌های بازار بورس تهران، تازه‌واردها با سرمایه‌های اندک‌شان به بازار بورس هجوم آورند، در صورت تغییر در یکی از متغیرهای عمدتاً غیر‌اقتصادی اما اثرگذار بر بورس ایران و کاهش هرچند موقت شاخص بورس در تنها چند روز متوالی، به دلیل شاخص‌گرایی زیاد در تحلیل اقتصادی تازه‌واردها، احتمال هجوم آنها را برای فروش سهام و تشکیل صف‌های فروش طولانی سهام و به تبع آن آغاز کاهش شدید سهام به ویژه در گروه‌های شرکت‌هایی که افزایش سهامشان به دلایل غیر‌اقتصادی بوده است به شدت افزایش می‌دهد؛ لذا باید در نظر داشت در صورت قطعی شدن هجوم سرمایه‌های خرد به سمت بازارهای سرمایه، نشانه‌های اولیه برای احتمال کاهش جدی شاخص بورس و لزوم خروج از بازار برای نخبگان سرمایه مشخص می‌شود.

این روزها شاخص‌های اقتصادی به‌ویژه شاخص تحلیل رفتار معامله‌گران در بازار سرمایه‌ SSI که در بازار بورس عمدتاً میزان کدهای معاملاتی تازه و سایز معاملات و خرید سهام تازه‌واردان را بررسی می‌کند، بیانگر این نکته است که تعداد سرمایه‌های خرد که امکان تحمل تغییرات اندک بازار بر خلاف پیش‌بینی خود را ندارند در بازار بورس ایران بسیار افزایش پیدا کرده است و این بررسی نشان می‌دهد با آنکه احتمال افزایش نسبی ارزش سهام طی ماه‌های آینده وجود دارد اما وجود سهامدارانی با میزان سرمایه خرد در بازار احتمال شکست در بازار را به شدت افزایش داده است و بورس تهران نیز متاثر از این اصل سرمایه‌گذاری که در پی هر افزایشی کاهشی نهفته است و هرچه این افزایش بزرگ‌تر، میزان کاهش هم شدیدتر خواهد بود به نظر می‌رسد در آستانه یک تغییر جهت مهم در روند حرکت خود طی ماه‌ها یا هفته‌های آینده خواهد بود.

مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس

حتی با وجود رشد چشم‌گیر بازار سرمایه ایران طی چند سال اخیر و کسب سودهای کوچک و بزرگ توسط صاحبان سرمایه، نباید روزهای سخت بازار بورس را فراموش کرد. ذات بازارهای مالی افت و خیز است و افراد باید در جایگاه خود بتوانند با مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس، بهترین نتیجه را از این بازار بزرگ کسب کنند.
مدیریت سرمایه در بازارهای مالی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند ضامن حفظ و رشد سرمایه معامله‌گران باشد. برای پیاده سازی قوانین مدیریت سرمایه در بازار بورس، تفکر منطقی با برنامه‌ریزی دقیق معاملاتی برای فرد الزامی است. در ادامه قصد داریم تا ابتدا مدیریت سرمایه را بررسی کنیم و به خصوص در این زمینه با مدیریت ریسک آشنا شویم. معامله‌گری که از آرامش روحی بیشتری در زمان معاملات برخوردار بوده و تمام ریسک‌های ممکن را شناسایی و با در نظر گرفتن آن‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری کرده، قطعا موفقیت را بهتر از دیگر معامله‌گران لمس می‌کند.

مدیریت سرمایه چیست؟

دانش و مهارت سرمایه‌گذاری در بازار مالی با متحمل شدن ریسک حداقلی و نتیجه کسب بازدهی حداکثری را مدیریت سرمایه می‌نامند. در بحث مدیریت سرمایه کنترل ریسک و حفظ دارایی از اصلی‌ترین قوانین است. برای درک وابستگی مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک جالب است بدانید که حتی برخی از منابع آموزشی، مدیریت سرمایه را همان مدیریت ریسک می‌نامند. به عبارتی برای مدیریت سرمایه و به دست آوردن بازدهی مورد انتظار باید مقدار ریسک مشخصی را بپذیرید. اما دقت داشته باشید که باید سطح ریسک‌پذیری خود را از قبل از ورود به معاملات تعیین کنید. این کار به منظور جلوگیری از ضررهای سنگین مالی انجام می‌شود. با مشخص بودن بازده مورد انتظار و سطح ریسک‌پذیری و ایجاد تعادل در این مفاهیم، باید در نهایت برای کسب سود، امکان تحمل ضرری معقول نیز پیش روی شما باشد.

قوانین مدیریت سرمایه در فرآیند معاملات، می‌تواند در راستای کاهش ضرر و زیان تأثیر زیادی داشته باشد. با ترکیب استراتژی معاملاتی درست و مدیریت سرمایه به مرور زمان شاهد رشد سرمایه خود خواهید بود. جزئیات نقشه راه مدیریت سرمایه وابسته به دیدگاه سرمایه‌گذار، اهداف مالی و روحیات شخصی او است. با تعیین این معیارها سرمایه‌گذار در برابر درجه ریسک‌پذیری خود در دو دسته کلی ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر قرار خواهد گرفت تا از قواعد مدیریت ریسکی متناسب با شخصیت سرمایه‌گذاری خود استفاده کند.
امروزه برای مدیریت سرمایه و ریسک روش‌های مختلفی وجود دارد. این روش‌ها فرمول مشخصی ندارند؛ اما برای تعیین قوانین مدیریت سرمایه و ارزیابی دقیق موقعیت‌های معاملاتی در بازار، شاخص‌های ریسک، بازده، حجم معاملات، نسبت بازده به ریسک و نسبت افت سرمایه وجود دارند.

مدیریت ریسک چیست؟

مفهوم مدیریت ریسک در بازار سرمایه اهمیت زیادی دارد و نقش آن در معاملات پررنگ است. برای یک معامله‌گر بهترین کار این است که ریسک را به ‌خوبی بشناسد و آن را درک کند. از آنجاست که به ‌جای ترسیدن می‌تواند به کنترل ریسک بپردازد.

همیشه ریسک به معنی خطر نیست. شاید به دلیل این که ریسک از نظر برخی از معامله‌گران مساویست با خطر، بسیاری افراد دوست دارند تا جایی که امکان دارد از آن پرهیز کنند. اما موضوع این است که می­توان مدیریت ریسک را به کار گرفت تا خطرات موجود معاملات را حذف کرد. ریسک ذات بازار مالی است؛ اما رمز موفقیت در این است که بدانید چه ریسک­هایی را باید در نظر بگیرید و برای آن‌ها برنامه‌ریزی کنید.

در زمینه مدیریت ریسک مسئله اصلی این است که افراد یا خیلی زیاد ریسک معاملاتی را می‌پذیرند و یا اصلا ریسک را نمی‌پذیرند. در مدیریت ریسک تعادل در این مسئله بسیار اهمیت دارد و یکی از رموز اصلی موفقیت در بازار سرمایه محسوب می‌شود. اجتناب کامل از ریسک به هر قیمتی می‌تواند فرصت­های خوب معاملاتی را از بین ببرد.
در تعاریف، ریسک در بازار بورس را می‌توان به طور کلی به دو دسته تقسیم کرد. انواع دیگر ریسک‌ را می‌توان زیرمجموعه‌ این دو ریسک محسوب کرد. ریسک‌ها به طور کلی به ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک تقسیم می‌شوند.

ریسک سیستماتیک

ریسک سیستماتیک از کل سیستم ناشی می‌شود. وقوع حوادث سیاسی یا اقتصادی می‌تواند تمام بازار را با ریسک تغییر مواجه کند. ریسک سیستماتیک کل بازار را درگیر می‌کند و در زمان رخداد آن تفاوتی بین سهام ارزنده بازار با دیگر سهام وجود ندارد. به عنوان مثالی برای ریسک سیستماتیک می‌توانیم به شیوع ویروس کرونا در جهان اشاره کنیم. با شیوع کرونا تمام بازارهای مالی جهانی به خصوص در ماه‌های نخست سال 2020 دچار افت قیمت شدند. ریسک سیستماتیک قابلیت حذف از سرمایه‌گذاری ندارد. حتی به دلیل این که مدیریت این ریسک از توانایی سرمایه‌گذار خارج است، آن را ریسک غیر قابل اجتناب نیز می‌نامند.
ریسک نرخ بهره، ریسک تورم در اقتصاد، ریسک سیاسی کشور، ریسک تجاری یا محدودیت‌ ناشی از قوانین یا تحریم و ریسک نوسانات نرخ ارز از جمله ریسک‌هایی هستند که در دسته ریسک‌های سیستماتیک قرار داده می‌شوند و اجتناب از آن‌ها ممکن نیست.

ریسک غیر سیستماتیک

دسته دوم از ریسک را ریسک غیر سیستماتیک می‌نامند. در ریسک غیر سیستماتیک بخشی از بازار تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در حقیقت این بزرگترین تفاوت این دو دسته ریسک است. گاها حتی تنها یک یا چند شرکت با ریسک غیر سیستماتیک تحت تأثیر قرار می‌گیرند. این ریسک ناشی از مشکلات درونی شرکت‌ها بوده و به موارد داخلی شرکت یا یک صنعت خاص باز می‌گردد. این نوع ریسک قابل کاهش و یا حتی حذف کلی است. البته برای این کار نیاز به تدبیراندیشی کلان وجود دارد.

برای مثال مشکلات موجود در مدیریت شرکت و یا حتی استفاده نادرست از منابع می‌تواند هزینه‌ها را افزایش و به تبع سود را کاهش دهد. بنابراین این مدل ریسک مربوط به مشکلات درونی شرکت است و قواعد موفقیت در بورس نمی‌تواند تأثیر منفی روی شرکت‌های دیگر یا کل بازار بگذارد. ریسک غیر سیستماتیک را ریسک قابل اجتناب نیز می‌نامند؛ زیرا توانایی حذف آن وجود دارد.

با توجه به این که کنترل ریسک سیستماتیک از توان ما خارج است، زمانی که صحبت از مدیریت ریسک می‌شود، مقصود تغییر در ریسک غیر سیستماتیک است. ریسک عملیاتی شرکت، ریسک مربوط به تغییر قوانین مربوط به حوزه فعالیت شرکت، ریسک اعتباری، ریسک خرید مواد اولیه و … نمونه‌ای از انواع ریسک‌های غیر سیستماتیک محسوب می‌شوند.

چطور می‌توانیم ریسک را مدیریت کنیم؟

در مدیریت ریسک ما ابتدا باید بتوانیم نوع ریسک را مشخص کنیم. برای مثال باید ریسک‌های موجود در شرکت و حتی ریسک‌های موجود در بازارهای گوناگون شناسایی شوند. پس از شناخت ریسک باید به دنبال حداقل سازی ریسک‌های هر دارایی موجود در سبد دارایی‌ باشیم. حتی پس از شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای موجود، در صورتی که خطر جدی برای سهم شناسایی شد باید تصمیم به فروش آن سهم بگیریم.
برای فعالیت در بازار بورس باید بتوانیم اشتباه کردن را بپذیریم و قبل از اینکه مشکلات توانایی تصمیم‌گیری را از ما بگیرند، از معامله خارج شویم. در این بین داشتن استراتژی معاملاتی یکی از ضروری‌ترین بخش‌های مدیریت ریسک است. معامله‌گر موفق باید بداند در چه نقاطی برای خرید و فروش سهم اقدام کند و وارد سهم ‌شود. گاهی به امید درست شدن شرایط و باقی ماندن در یک موقعیت معاملاتی شرایط روز به روز بدتر شده و دارایی از بین خواهد رفت. بنابراین مفاهیمی مانند حد ضرر به وجود آمده‌اند که آشنایی با آن‌ها از الزامات معامله‌گری در بازار سرمایه است

تعادل در ریسک چگونه ایجاد می‌شود؟

برای رسیدن به تعادل در سرمایه‌گذاری ریسک غیر سیستماتیک باید به حداقل ممکن برسد. این کار را می‌توان با ایجاد پرتفویی متشکل از سهم‌های گوناگون ممکن کرد. پس از بررسی سهم‌ها و شناسایی ریسک‌های موجود باید به بررسی بیشتر دارایی خود بپردازیم تا بتوانیم با ایجاد تغییرات بزرگ و کوچک ریسک را برای سرمایه‌گذاری خود کاهش دهیم. برای این کار می‌توانیم از کنار هم قراردادن سهامی که دارای ریسک‌های مشابه هستند، در سبد سرمایه‌گذاری خود پرهیز کنیم. برای مثال اگر سهام شرکتی دارای ریسکی مشخص است، بهتر است شرکت دیگری با همین ریسک در سبد خود نداشته باشیم و برای پوشش ریسک، سهام شرکتی را خریداری کنیم که شکل دیگری از ریسک غیر سیستماتیک را با خود به دوش می‌کشد.
این حالت تعادلی‌ترین حالت ممکن در بازار سهام است که با تنوع بخشی و تشکیل سبد سرمایه‌گذاری به وجود می‌آید.
از طرفی برای کاهش ریسک بهتر است تا از صنایع نیز بهترین سهم‌ها را انتخاب و خریداری کنیم. اگر تمام سرمایه خود را روی یک شرکت سرمایه‌گذاری کنیم، تمام دارایی خود را در معرض ریسک آن سهم قرار داده‌ایم. در صورتی که تشکیل سبد سهامی که سهام مختلف را از صنایع مختلف با میزان ریسک مختلف در خود دارد، نقش مؤثری در متعادل ساختن ریسک و حداکثرسازی سود دارد.

البته برای متعادل ساختن ریسک نباید نقش تنوع بخشی سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف را فراموش کرد. به عبارتی هر بازار مالی با توجه به رکود و رونق موجود می‌تواند جذاب باشد. در این شرایط می‌توان زمانی که بازار مالی خاصی با ریسک زیادی مواجه شده است، در بازار مالی دیگری سرمایه‌گذاری کرد و از این طریق نیز به تعادل رسید. یک سرمایه‌گذار موفق باید بتواند در خصوص بازارهای مالی متفاوت بررسی‌های لازم را انجام دهد و شرایط آن‌ها را تحلیل کند. این را نیز مد نظر داشته باشید که در صورت تغییرات ناگهانی یک بازار نیاز به تغییر سریع آن نیست. گاهی پس از مدت کوتاهی شرایط به حالت اولیه باز می‌گردد.

نکاتی که در زمینه مدیریت سرمایه و ریسک باید رعایت کنید

پس از اینکه مفهوم مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس را درک کردیم، باید بتوانیم از آن در معاملاتمان استفاده کنیم. اما مدیریت سرمایه در بازارهای مالی نیاز به رعایت یکسری قواعد مرسوم دارد. در ادامه قصد داریم تا توصیه‌های رایج در این زمینه را بررسی کنیم:

_ حتما پیش از ورود به موقعیت معاملاتی ریسک و بازدهی که از معامله انتظار دارید را تعیین کنید.

_ تعیین حد ضرر برای جلوگیری از ضرر و زیان بیشتر یکی از ارکان اصلی مدیریت ریسک در بازار سرمایه است. با رشد قیمت سهم باید حد ضرر را به صورت پله‌ای تغییر دهید تا با شرایط جدید هماهنگ باشد.
_ طبق اصول سرمایه‌گذاری حداکثر مقدار ریسک در هر موقعیت معاملاتی 3 درصد است.
_ در صورت وجود چندین موقعیت معاملاتی باید حداکثر ریسک قابل تحمل را بین این معاملات تقسیم کرد.
زمانی که به بازدهی زیاد معاملات می‌اندیشید، ریسک سنگین آن را نیز مد نظر داشته باشید. زیرا همانطور که می‌دانید سود بیشتر مساویست با ریسک بیشتر معاملات.
_ برای معاملات خود حد سود تعیین کنید. هیچ سهمی تا ابد رشد نخواهد کرد. بنابراین گاهی به طمع سود بیشتر ممکن است به ناگاه وارد یک شرایط نزولی شده و سود و سرمایه خود را از دست بدهید.
سخن پایانی
به عنوان یک سرمایه‌گذار موفق در بازار سرمایه باید دیدگاه کاملی راجع به ریسک داشته باشیم و بتوانیم ریسک سهام مختلف را شناسایی کنیم. از ریسک کردن نترسید و به جای آن مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس را فرا بگیرید. ریسک عضوی جدانشدنی از بازارهای مالی است و باید از آن استفاده کرد تا با مدیریت درست شرایط بهترین موقعیت‌های معاملاتی را شکار کرد. این نکته را نیز فراموش نکنید که برای سرمایه‌گذاری موفق باید پیش از ورود به بازار دوره‌های آموزشی لازم را گذرانده باشید و بتوانید بازار را تحلیل کرده تا بهترین مدیریت سرمایه را برای دارایی خود انجام دهید.