استراتژی های معاملاتی نمودارهای فارکس
معامله گران اغلب از الگوهای نمودار به عنوان یک استراتژی استفاده می کنند.
بازار فارکس رفتاری دارد که الگوها را نشان می دهد. الگوهای نمودار معمولاً در هنگام تغییر روندها و یا هنگامیکه روندها شروع به ایجاد می کنند پدیدار می شوند. الگوهای مشهور عبارتند از الگوهای سر و شانه، الگوهای مثلث، الگوهای پوششی و غیره. در ادامه برخی از آنها را به شما معرفی می کنیم. این الگوها به شما کمک می کنند تا بتوانید روند بازار را تشخیص دهید و معامله انجام دهید.
الگوهای نمودار در فارکس
چندین روش معاملاتی وجود دارند که هر کدام از آنها برای پیدا کردن نقاط ورود به بازار و سطوح توقف ضرر از الگوهای قیمت استفاده می کنند. الگوهای نمودار فارکس شامل سر و شانه و مثلث ها می شوند که به شکلی که به سادگی قابل مشاهده است نقاط ورود به بازار، نقاط توقف ضرر و کسب سود را نشان می دهد.
الگوی نمودار سر و شانه در تحلیل تکنیکی بسیار محبوب است و براحتی می توان آن را تشخیص داد. این الگو از یک خط پایه تشکیل شده است و دارای سه اوج است که اوج میانی از سایرین بلندتر است و دو اوج دیگر اندکی کوتاه تر هستند که در طرفین قرار دارند. معامله گران از الگوی سر و شانه برای پیش بینی حرکت صعودی و نزولی استفاده می کنند.
الگوی سر و شانه یک الگوی نمودار متمایز است که سطوح مهم و آشکاری را نشان می دهد و از یک شانۀ راست، یک شانۀ چپ و یک رأس تشکیل شده است. الگوی سر و شانه می تواند وارونه هم باشد و شبیه به این تصویر است که الگوی سر و شانۀ معکوس نامید می شود.
مثلث در ابتدای تشکیلش وسیع است اما پس از آنکه معاملات در بازار ادامه پیدا کنند مثلث نیز باریک تر می شود و نقاط مثلث آشکارتر می گردند. باریک تر شدن مثلث به معنای کاهش میزان خرید و فروش است و خط عرضه کاهش پیدا می کند تا به تقاضا برسد.
معاملۀ الگوهای نمودار
در حین انجام تحلیل تکنیکی، از الگوهای نمودار بطور وسیعی در معامله استفاده می شود. مطالعۀ این الگوها برای ایجاد یا استفاده از یک استراتژی معاملاتی مفید است.
فنجان و دسته فنجان و دسته یک الگوی نمودار تکنیکی است که یک فنجان و دسته اش را نشان می دهد. فنجان به شکل U است و دسته اش اندکی نزولی است. مانند این:
بهتر است به موارد زیر در هنگام شناسایی الگوی فنجان و دسته توجه شود:
- طول: معمولاً فنجانی که بلندتر است و شکل U دارد سیگنال قوی تری می دهد. به فنجان هایی که شکل V دارند اعتنا نکنید.
- عمق: اساساً فنجان نباید عمیق باشد. به فنجانی که عمیق است اعتنا نکنید. دستۀ فنجان باید در نیمۀ فوقانی فنجان باشد.
- حجم: حجم باید کاهش پیدا کند همزمان قیمت کاهش پیدا می کند و پایین تر از میانگین در کف فنجان باقی می ماند. سپس همزمان با افزایش قیمت و رسیدن به اوج قبلی، حجم نیز افزایش پیدا می کند.
پرچم یک الگوی قیمت است که بر خلاف روند قیمت غالب موجود در چهارچوب زمانی بزرگ تر، در چهارچوب های زمانی کوچک تر آشکار می شود و مانند پرچم به معامله گر علامت می دهد. الگوی پرچم می تواند روند صعودی (پرچم صعودی) یا روند نزولی (پرچم نزولی) باشد.
توجه: پرچم ممکن است شبیه به الگوی مثلث یا الگوی گُوِه باشد. توجه داشته باشید که گُوِه معمولاً از پرچم سه گوش و مثلث باریک تر است.
الگوی پرچم پنج مشخصه دارد:
الگوی گُوِه معمولاً نشان دهندۀ همگرایی خطوط روند بالاتر از دوره های معاملاتی 10 تا 50 است که یک سابقۀ خوب قیمت برای پیش بینی وارونگی قیمت محسوب می شود. الگوی گُوِه می تواند علامتی باشد از وارونگی قیمت نزولی یا صعودی. این الگو سه مشخصه دارد:
دو نوع الگوی گُوِه وجود دارند. یکی گُوِه صعودی که وارونگی ریزشی را علامت می دهد و دیگر گُوِه نزولی که وارونگی صعودی را علامت می دهد.
جفت کف الگوی برعکس جفت قله است. اگر الگوی جفت قله شناسایی شود می تواند بسیار مؤثر باشد اما اگر غلط تشخیص داده شود، معامله گر به اشتباه خواهد افتاد. پس معامله گر باید قبل از رسیدن به تصمیم نهایی خیلی دقت کند.
جفت کف مانند W است. قیمت دو بار به یک سطح حمایت رسیده است.
کلام آخر دربارۀ استراتژی معاملۀ الگوی نمودار
همۀ الگوها، شاخص های تکنیکی مهمی هستند که به معامله گر کمک می کنند تا بتواند دلیل حرکت قیمت در یک جهت معین را درک کند ضمن اینکه به معامله گر کمک می کنند تا آیندۀ حرکت قیمت را پیش بینی کند. زیرا الگوهای نمودار مشخص کنندۀ سطوح حمایت و مقاومت هستند و در نهایت به معامله گر کمک می کنند تا دربارۀ خرید یا فروش یا بستن معامله اش در زمانیکه روند وارونه می شود تصمیم بگیرد.
آشنایی با الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
این الگو از یک قله (شانه) و سپس یک قلهی بالاتر (سر) و سپس دوباره یک قلهی پایین (شانه) تشکیل شده است.
«خط گردن» با متصل کردن پایینترین نقاط دو فرورفتگی ایجاد میشود.
شیب این خط ممکن است رو به بالا یا پایین باشد.
معمولاً وقتی شیب پایین است نشانهٔ قابل اطمینان تری ارائه میدهد.
در این مثال به راحتی میتوانیم الگوی سر و شانهها را ببینیم.
سر دومین قله و بالاترین نقطه در الگو است. دو شانه نیز قله هستند اما به ارتفاع سر نمیرسند.
بدین شکل ترتیب ورود را زیر خط گردن قرار میدهیم.
همچنین میتوانیم هدف را با اندازهگیری نقطهٔ بالای سر در خط گردن محاسبه کنیم.
این فاصله تقریباً برابر با میزان تغییر قیمت پس از شکستن خط گردن است.
میتوانید ببینید که وقتی قیمت از خط گردن را بشکند حداقل به اندازهی فاصلهٔ بین سر و خط گردن ادامه خواهد داشت.
می دانیم که با خودتان می گویید «قیمت حتی از آن هم بیشتر حرکت کرده است».
ولی ما به شما میگوییم: «حریص نشوید!»
الگوی سر و شانههای معکوس
از نامش معلوم است. همان سر و شانهها اما در جهت معکوس.
یک دره شکل میگیرد (شانه) و سپس یک دره پایینتر (سر) و بعد یک دره بالاتر (شانه). اینها بعد از حرکتهای ممتد نزولی رخ میدهند.
در اینجا میتوانید ببینید که مانند الگوی سر و شانهها اما معکوس آن است.
در این حالت ترتیب ورود طولانی را بالای خط گردن قرار میدهیم.
هدف ما مانند الگوی سر و گردن محاسبه میشود.
فاصلهٔ بین سر و خط گردن را اندازه گیری کنید.
این تقریباً مقداری است که قیمت بعد از شکستن خط گردن تغییر میکند.
میتوانید ببینید که قیمت بعد از شکستن خط گردن افزایش خوبی داشت.
محاسبه میزان سود در الگوی سر و شانهها
اگر به هدفتان برسید یعنی قیمت به میزان فاصلهی بین سر تا گردن حرکت کند باید از سودتان راضی باشید. این میزان حرکت میتواند کافی باشد.
اما در برخی از تکنیکهای مدیریت سرمایه ممکن است مقداری از سودتان را ببندید و باز هم معاملاتتان را باز بگذارید تا شاید قیمت در جهت مطلوب شما حرکت کند.
اگر به ادامهی روند امید دارید و احتمال معقولی با نشانههای مناسبی میدهید که قیمت بیش از این هم حرکت خواهد کرد میتوانید نیمی از سود خود را سیو کنید و نیمی از معامله را باز بگذارید. اصطلاحا به سودتان اجازهی رشد بدهید.
الگوی سر و شانه سقف و الگوی سر و شانه کف در بازار فارکس
الگوی سر وشانه سقف و کف جزو الگوهای بازگشت روند فارکس هستند یعنی در انتهای هر روندی که ظاهر شوند جهت روند بعد از الگو معکوس می شوند.
این الگو از آن رو به سر و شانه معروف شده است که دارای دو قله در طرف به یک اندازه(شانه) و یک قله میانی با ارتفاع بیشتر(سر) است. پایین ترین سطح واکنش این الگو که حکم تکیه گاه یا همان سطح حمایت یا مقاومت را دارد به خط گردن معروف است.
این آموزش یکی از جلسات دوره آموزش فارکس است.
آشنایی با الگوی سر و شانه سقف (Head and Shoulders Top)
الگوی سر و شانه سقف از سری الگوهای بازگشت روند است که در انتهای روند صعودی ظاهر می شوند و نشانه ای از تغییر جهت روند بازار به نزولی است.
این الگو دارای سه قله است که قله میانی بلندتر از دو قله دیگر است و به سر (head) معروف است و دو قله در دو طرف سر با ارتفاع کمتر و تقریبا هم اندازه که شانه ها (shoulders) هستند.
الگوی سر و شانه سقف در روند صعودی روی سطح مقاومت تشکیل می شود این سطح مقاومت که حکم تکیه گاه الگو را دارد به خط گردن (neckline) معروف است.
الگوی سر و شانه سقف از آن الگوهایی نیست که در روند یک هفته یا یک ماهه تشکیل شود بلکه شکل گیری این الگو در تایم فریم روزانه ممکن است چند ماه تا چند سال زمان ببرد و داده های روزانه زیادی در شکل گیری این الگو نقش داشته باشد.
از همین جهت تغییر روند بازار پس از این الگو نیز کوتاه مدت نخواهد بود و معمولا روند قیمت را در میان مدت تا بلندمدت معکوس می کند.
تصویر زیر شکل ظاهری الگوی سر و شانه سقف را نشان می دهد.
نمودار بالا شکل گیری الگوی بازگشتی سر و شانه سقف را در تایم فریم روزانه نشان میدهد.
همانطور که الگوی سر را معامله کنید میبینید داده های روزانه حدود یک سال توانسته است چنین الگویی را به وجود آورد.
در نمودار بالا بخش های مختلف الگو از سر،شانه،خط گردن و فاصله هر کدام را در یک الگوی ایداه آل نشان میدهد که هر کدام دارای قوانین و تفسیر متفاوتی است.
مشخصات الگوی سر و شانه (Head and Shoulders Top)
ممکن است در نمودار روزانه الگوهای زیادی را مشاهده کنید که مشابه الگوی سر و شانه سقف باشند اما تا وقتی که همه شرایط یک الگو صادق نباشد نمیتوانیم تفسیر سر و شانه سقف را به آن ها اختصاص دهیم.
- روند الگو:الگوهای بازگشت روند باید در انتهای یک روند میان مدت یا بلند مدت ظاهر شوند تا جهت روند را تغییر دهند.برای این الگو نیز باید روند صعودی میان مدت یا بلند مدتی وجود داشته باشد.
- شانه چپ:شانه چپ اولین مرحله شکل گیری سر و شانه سقف است و نقطه اوج روند صعودی فعلی است.برای اینکه شانه شکل بگیرد باید روند پس از رسیدن به قله اصلاح شود و باگشت داشته باشد.این نزول قیمت بیشترین افت قیمت در محدوده قیمت فعلی است.
- سر الگو:برای تشکیل سر الگو پس از تشکیل شانه چپ صعود قیمت آغاز می شود و از قله شانه چپ عبور می کند و بالاترین سطح قیمت روند صعودی را می سازد سپس دوباره روند نزولی می شود و قیمت اصلاح می شود.این روند نزولی تا رسیدن به سطح نزول قبلی ادامه میکند و ممکن است با اختلاف کمی از سطح قبلی متوقف شود.
- شانه راست:روند پس از اصلاح و رسیدن به سطح نزول گذشته مجدد صعود میکند و این بار این صعود تا محدوده قله شانه چپ است.کمی اختلاف با شانه چپ قابل قبول است اما نباید بیشتر شود.در واقع شانه ها به یک محدوده مقاومت برخورد میکنند.این بار نزول قیمت از شانه راست باید سری و پرقدرت باشد. تا خط گردن شکسته شود.
- خط گردن:خط گردن با رسم نقاط نزول قیمت از شانه چپ و سر تشکیل می شود.(نقاط 1 و 2 در تصویر پایین).خط گردن همیشه یک خط افقی نیست و ممکن است به بالا یا پایین شیب داشته باشد میزان شیب خط گردن با روند نزولی آتی رابطه مستقیم دارذ.
- حجم معاملات: با باز شدن الگوی Head and Shoulders ، حجم نقش مهمی در تأیید دارد. حجم را می توان به عنوان شاخص (OBV ، Chaikin Money Flow) یا به سادگی با تجزیه و تحلیل سطح ولوم اندازه گیری کرد. در حالت ایده آل ، اما نه همیشه ، حجم هنگام پیشروی شانه چپ باید بیشتر از جلو آمدن سر باشد. با هم ، کاهش حجم و بالای سر جدید به عنوان یک علامت هشدار دهنده است. علامت هشدار دهنده بعدی هنگامی ایجاد می شود که حجم از اوج سر کاهش می یابد ، و سپس در هنگام پیشروی شانه راست کاهش می یابد. تأیید نهایی هنگامی انجام می شود که در هنگام افتادن شانه راست ، حجم بیشتر شود.
- شکست خط گردن:خط گردن نقش سطح حمایت را ایفا میکند همانطور که گفتیم نزول قیمت از شانه راست باید پرقدرت و شتاب دار باشد تا از خط گردن عبور کند.تا زمانی که سطح حمایت شکسته نشود الگوی سر و شانه سقف کامل نیست.
- تبدیل حمایت به مقاومت:زمانی که سطح حمایت یا خط گردن شکسته می شود در واقع نزول قیمت آغاز می شود و سطح حمایت باید این بار به عنوان سطح مقاومت ایفای نقش کند.بازگشت روند تا سطح مقاومت جدید یا نفوذ در آن بدون شکست مقاومت به منزله تایید آغاز روند نزولی میان مدت یا بلند مدت است.
- هدف قیمت:هدف قیمت یا حد سود به اندازه فاصله سر الگو تا خط گردن است.یعنی روند نزولی حداقل به این میزان ادامه خواهد داشت.برای یافتن انتهای نزول قیمت باید از تحلیل های دیگری استفاده کرد همچون سطوح حمایت و مقاومت،رسم فیبوناچی یا اندیکاتورها…
تحلیل یک نمونه الگو سر و شانه سقف
تصویر بالا نمودار شرکت آرچر دانیلز میدلند (ADM) را شنان میدهد که یک الگوی سر و شانه سقف طی شش ماه شکل گرفته است.
در این نمودار پس از اولین اوج روند صعودی اصلاح قیمت تا نقطه الگوی سر را معامله کنید یک شانه سمت چپ تشکیل شده است.
در حرکت بعدی روند صعودی آخرین تلاش خریداران از سقف قیمت شانه عبور کرده است و سپس افت قیمت تا کمی بالاتر از نقطه یک ادامه داشته است.
خط گردن از نقطه 1 به 2 با کمی شیب صعودی رسم می شود که نشان روند نزولی قوی پس از تشکیل الگو است.
سپس روند صعودی برای تشکیل شانه چپ آغاز شده است و در بازگشت روند دارای قدرت و شتاب کافی است که خط گردن را با کندل های نزولی قوی شکسته است.
افت قیمت پس از شکست خط گردن به اندازه فاصله سر تا خط گردن است اما این مرحله برای ورود به معامله فروش موقعیت مناسبی نیست.
روند نزولی پس از افت به اندازه فاصله سر تا خط گردن حرکت اصلاحی را آغاز می کند که تایید مقاومت جدید است.
پس از اینکه تبدیل سطح حمایت به مقاومت با بازگشت روند نزولی تایید شد بهترین زمان برای شروع معامله فروش است.
نکات مهم الگو سر و شانه سقف
تفسیر رسم خط گردن:خط گردن در سر و شانه سقف همیشه به حالت افقی رسم نمی شود بلکه ممکن است شیب به سمت بالا یا پایین داشته باشد.
اگر شیب خط گردن به سمت پایین باشد نشانه ضعف بازار است و معمولا شانه راست ضعیفی تشکیل می شود و برای ورود به معامله باید کمی بیشتر از شکست خط گردن صبر کنید.
اگر شیب خط گردن به سمت بالا باشد نشانه قدرت بازار است و خط گردن با شتاب و قدرت کافی پس از تشکیل شانه راست شکسته خواهد شد.
ورود به معامله با الگوی سر و شانه سقف:این الگو نشانه تغییر جهت روند بازار در میان مدت و بلند مدت است پس برای ورود به معامله عجله نکنید اجازه دهید خط گردن شکسته شود و سطح مقاومت تایید شود سپس وارد معامله فروش شوید.
تایید سطح مقاومت: میتوانید به روش های مختلفی باشد معمولا یک حرکت اصلاحی در روند نزولی سطح مقاومت را تایید میکند.
گپ های قیمتی یا الگوهای تک کندلی پس از شکست خط گردن نیز میتوانند سیگنال ورود به معامله باشند.میتوانید از اندیکاتورهای سیگنال دهی نیز استفاده کنید.
حد سود و حد ضرر:برای تعیین حد سود باید فاصله سر الگو تا خط گردن را محاسبه کرد و به همان میزان از خط گردن حد سود تعیین کرد مثلا اگر فاصله سر تا گردن 50پیپ باشد دقیقا 50پیپ پایین تر از خط گردن حد سود اولیه است.
برای تایید حد ضرر میتوان قیمت بالای شانه راست را تعیین کرد اگر فاصله شانه تا سر کوتاه باشد میتوان قیمت سر را نیز حد ضرر در نظر گرفت.
آشنایی با الگوی سر و شانه کف (Head and Shoulders Bottom)
الگوی سر و شانه کف (Head and Shoulders Bottom) که به سر و شانه معکوس نیز معروف است همانند سر و شانه سقف یک الگوی بازگشتی است با این تفاوت که در انتهای یک روند نزولی ظاهر می شود و نشانه الگوی سر را معامله کنید الگوی سر را معامله کنید صعودی شدن روند است.
عمده تفاوت این دو الگو باهم در حجم معاملات است با اینکه در سر و شانه سقف حجم معاملات مهم است اما برای سر و شانه کف حجم معاملات بالا الزامی است.
این بخاطر ذات بازار است که اگر در حرکت قیمتی حالت سکون و کم معامله ای رخ دهد بازار میل به نزول دارد پس برای تبدیل روند نزولی به صعودی باید حجم معاملات بیشتر باشد تا روند صعودی حفظ شود.
تصویر زیر شکل ظاهری الگوی سر و شانه کف را نشان میدهد.
همانطور که مشاهده میکنید الگوی سر وشانه معکوس دقیقا شکل سر و شانه سقف برعکس است.
در این الگو سه دهانه وجود دارد که دو دهانه با عمق تقریبا یکسان سمت چپ و راست شانه ها هستند و دهانه وسط عمیق تر است که سر الگو را تشکیل می دهد.
خط گردن در اینجا نقش سطح مقاومت را ایفا میکند و تشکیل الگو منوط به شکست خط گردن با حجم بالا است.
مشخصات الگوی سر و شانه کف (Head and Shoulders Bottom)
برای اینکه الگوی سر و شانه معکوس را از الگوهای مشابه بدون اعتبار تشخیص دهید باید هر بخش از این الگو را به خوبی بشناسید.
- روند الگو:سر و شانه کف برای تغییر روند نزولی به صعودی باید در ادامه یک روند میان مدت یا بلند مدت صعودی شکل گیرد.
- شانه چپ:اولین دهانه ادامه روند نزولی است و خطری برای روند نزولی است که پایین ترین کف قیمتی را در نمودار تشکیل می دهد و سپس یک اصلاح قیمت برای تشکیل شانه اول شکل می گیرد.
- سر الگو:پس از اصلاح روند قیمت دوباره جرکت نزولی را از سر میگیرد و از قعر دهانه قیمت عبور می کند کف قیمت جدیدی را ثبت میکند و دوباره قیمت اصلاح می شود تا محدوده اصلاح قیمت قبلی پیش می رود تا خط گردن را تشکیل دهد.
- خط گردن:اصلاح قیمت شانه چپ و سر الگو در یک محدوده است که رسم این دو نقطه به یکدیگر خط گردن را تشکیل می دهد که ممکن است افقی باشد یا کمی شیب به بلا یا پایین داشته باشد.
- شانه چپ:بعنوان آخرین تلاش فروشندگان یکبار دیگر روند نزولی از سر گرفته می شود و به اندازه دهانه شانه چپ پیشروی میکند.پس از آن با یک حرکت شتاب دار و پر قدرت جهت شکست خط گردن روند صعودی را از سر میگیرد.
- حجم معاملات:در برگشت قیمت از دهانه شانه راست حجم معاملات باید بالا باشد تا الگو بعنوان الگوی سر و شانه کف تایید شود.
- شکست خط گردن:خط گردن یا همان سطح مقاومت باید با حجم بالای معاملات خرید و تقاضای زیاد بازار شکسته شود.
- تبدیل مقاومت به حمایت:پس از شکست مقاومت گردن مقاومت باید به حمایت تبدیل شود و امکان بازگشت روند نزولی بسیار ناچیز شود.اغلب اوقات قیمت به سطح مقاومت برمیگردد اما این سطح با حمایت از قیمت فرصت خرید دوم را فراهم میکند.
- هدف قیمت:هدف قیمت یا حد سود برای این الگو نیز به اندازه فاصله دهانه سر تا خط گردن است.
تحلیل یک نمونه الگوی سر و شانه معکوس
در تصویر بالا تشکیل یک نمونه الگوی سر و شانه کف یا معکوس را مشاهده میکنید که منجر به تغییر روند از نزول به صعود شده است.
در ادامه روند نزولی شانه سمت چپ تشکیل شده است و روند قیمت برای تشکیل سر الگو دوباره نزولی شده است.
پس از تشکیل سر و رسیدن قیمت به کف قیمتی جدید قیمت دوباره صعود کرده است اما در این نمودار اختلاف اصلاح قیمت از شانه چپ با اصلاح قیمت از سر الگو زیاد است و خط گردن شیب زیادی دارد.
پس از رسیدن قیمت به خط مقاومت دوباره روند بر اساس آخرین تلاش فروشندگان در جهت تشکیل شانه الگوی سر را معامله کنید راست نزولی شده است و طی چند کندل قوی با صعود قیمت خط گردن شکسته می شود.
شکسته شدن خط گردن با کندل های قوی نشانه حجم معاملات بالا است که الگوی سر و شانه کف را تایید میکند.
روند قیمت بار دیگر به محدوده مقاومت گردن باز میگردد اما نمیتواند از آن عبور کند و این تایید تبدیل سطح مقاومت به حمایت و نقطه ورود به معامله است.
اندیکاتور Volume در محدوده سر و شکست خط کردن حجم بالای معاملات را برای تایید الگوی سر و شانه معکوس نشان میدهد.
نکات مهم الگوی سر وشانه کف
تحلیل تکنیکال نمودارهای فارکس بیشتر یک هنر است تا علم.تشخیص صحیح الگوها نیازمند نکته سنجی و ریزبینی است.
الگوهای زیادی در نمودارها شکل میگیرند اما همه آن ها معتبر نیستند و اگر ریزبینی لازم را نداشته باشید در بهترین حالت وقت الگوی سر را معامله کنید خود را تلف کرده اید و اگر با تشخیص اشتباه وارد معامله ای شوید سرمایه خود را نیز از دست می دهید.
در الگوی سر و شانه معکوس بخاطر ذات نزولی بازار بازگشت به محدوده گردن یا همان سطح حمایت جدید زیاد رخ می دهد و تا زمانی که دلیلی برای شکست سطح حمایت وجود نداشته باشد هر کدام از این بازگشت ها موقعیت خوبی برای ورود به معامله است.
ورود به معامله با الگوی سر و شانه معکوس:برای ورود به معامله با این الگو به دلیل حجم بالای معاملات در زمان شکست خط گردن به احتمال زیاد نمیتوانید از صعود اولیه استفاده کنید.
بهتر است منتظر یکی از نشانه های تایید سطح حمایت بمانید.این نشانه ها میتوانند بازگشت روند به سطح حمایت ایجاد گپ قیمت یا تشکیل الگوهای تک کندلی باشد.
حد سود و حد ضرر:همانطور که گفتیم حد سود اولیه به اندازه فاصله سر الگو تا خط گردن است و حد ضرر میتواند بالای شانه راست یا اگر فاصله کم بود بالای سر الگو باشد.
آشنایی با الگوی سر و شانه در بورس و تحلیل تکنیکال
اگر به تازگی وارد بازارهای مالی مانند بورس، فارکس، کریپتو و …. شده باشید، حتماً بهشدت به دنبال این هستید که دانش مالی خود را ارتقا دهید. یکی از اصول اولیهای که هر تریدر مبتدی باید آن را فرا بگیرد، دانش تحلیل تکنیکال است. تحلیل تکنیکال در هر بازار مالی میتواند اصلیترین راهنمای تریدرها باشد، چراکه اساس این نوع تحلیل، توجه به روند قیمت و نمودارها است. اما تحلیل تکنیکال خود مباحث متنوعی را شامل میشود که یکی از مباحث اصلی و قابل توجه آن، الگوی سروشانه در تحلیل تکنیکال است که در ادامه به تعریف و بررسی آن خواهیم پرداخت. الگوی سر و شانه در تحلیلهای نموداری جایگاه خاصی دارد و یکی از مباحث پایهی تحلیل تکنیکال به شمار میآید که هر تریدر باید قادر به تشخیص آن باشد. اگر شما نیز میخواهید بدانید که این الگو چرا و چگونه تشکیل میشود، با ما همراه باشید.
الگوی سر و شانه چیست؟
الگوی سروشانه «Head and shoulders» یک الگوی نموداری است که از سه قله تشکیل شده است. قلهی وسط این الگو به نسبت دو الگوی کناری خود، ارتفاع بالاتری دارد که اگر به آن نگاه میکنیم، همانند سر و دو شانه کناری هیکل یک انسان به نظر میرسند (قله وسط سر انسان و دو قله کناری نیز شانههای او هستند)، همین تشابه شکلی سبب شده تا الگوهایی با این شکل را الگوی سر و شانه بنامند. این الگو یکی از قابل اعتمادترین الگوهای بازگشتی در تحلیل تکنیکال محسوب میشود؛ الگوهای بازگشتی به الگوهایی گفته میشود که یک نوسان یا توقف در روند قیمت ایجاد میکنند و سپس در ادامه، مسیر حرکت روند را تغییر میدهند. برای مثال، وقتی در یک روند صعودی توقف ایجاد شود، در نهایت آن روند وارد مسیر نزولی میشود و برعکس. الگوهایی که سبب میشوند تا چنین بازگشتهایی در مسیر روند قیمتها ایجاد شود، الگوهای بازگشتی هستند که الگوی سروشانه یکی از آنها است.
در برابر الگوهای بازگشتی، الگوهای ادامه دهنده قرار دارند که تنها یک اصلاح و توقف کوچک در مسیر روند ایجاد میکنند و سپس روند حرکت قبلی خود را در پیش میگیرد. الگوی سروشانه به عنوان یک الگوی بازگشتی، انواع مختلفی دارد که در ادامه به بررسی موردی هریک از آنها نیز خواهیم پرداخت.
الگوی سر و شانه چگونه شکل میگیرد؟
همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، الگوی سروشانه از سه قله تشکیل شده است که این سه قله بهصورت زیر تشکیل میشوند:
این قله در شرایط افزایش قیمت، به دنبال اوج قیمت یک دارایی یا در نهایت به دنبال اُفت قیمت یک دارایی در بازار تشکیل میشود.
این قله در اثر افزایش دوباره قیمت پس از قله شانه چپ، در اوج تشکیل میشود و نشان از هجوم دوره بازاریان برای خرید دارد.
این قله نیز زمانی تشکیل میشود که پس از شکلگیری قله سر، یک بار دیگر اُفت قیمت اتفاق بیفتد و به دنبال آن دوباره شاهد افزایش قیمت در بازار باشیم.
پس از شکلگیری هر سه قله است که میتوانیم شاهد الگوی سروشانه باشیم. در غیر اینصورت اگر اُفت و افزایش قیمتهای پیدرپی ایجاد نشود، این الگو تشکیل نخواهد شد. گاهی این الگو به راحتی در نمودارها قابل تشخیص نیست و برای دیدن آنها به دقت و تأمل نیاز است. الگوی سروشانه سقف به الگوی معمولی سروشانه گفته میشود که در آن قله سر در وسط و در ارتفاع قرار میگیرد. اگر دو قله کناری این الگو را به هم وصل کنیم، خطی با عنوان «خط گردن» شکل میگیرد. با شکسته شدن خط گردن، الگو تکمیل میشود.
الگوی سر و شانه نشانه چیست و چگونه میتوان از روی آن به تحلیل پرداخت؟
با توجه به اینکه الگوی سر و شانه یک الگوی بازگشتی است، طبیعتاً با تکمیل شدن خط گردن و تکمیل شدن الگوی سروشانه، باید منتظر یک حرکت بازگشتی باشیم و با توجه به شرایط شکلگیری این الگو، گاهاً باید انتظار داشته باشیم که نزولهای وحشتناکی در بازار اتفاق بیفتد. الگوهای بازگشتی همگی از وارونه شدن قیمت پس از تکمیل شدن الگوها خبر میدهند که همین امر میتواند به تحلیلگران کمک کند تا آینده بازار را پیشبینی کنند. البته بحث کردن تئوری در مورد این الگوها نمیتواند کمک چندانی به تریدرها نماید، مگر اینکه تریدرها بهصورت عملی چنین الگوهایی را در نمودارها مشاهده کرده و سپس بعد از تکمیل شدن الگو، شاهد بازگشت قیمتها باشند. به همین خاطر ضمن اینکه بهصورت تئوری با این الگو آشنا میشوید، باید بر روی نمودار به دنبال چنین الگوهایی باشید و در دورههای آموزش تحلیل تکنیکال شرکت نمایید تا بتوانید بهصورت عملی این بخش از تحلیل تکنیکال را فراگرفته و از آن در معاملات خود بهره بگیرید.
انواع الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
الگوی سر و شانه همیشه به یک صورت خاص نیست و اشکال متنوعی دارد که اگر دقت کنیم، همگی آنها بر روی نمودارهای قیمت قابل تشخیص هستند. انواع این الگو شامل نمونههای زیر است:
الگوی سر و شانه معکوس به الگویی گفته میشود که در جهت عکس و رو به پایین تشکیل میشود؛ به صورتی که قله سر در عمق قرار میگیرد. از الگوی سر و شانه معکوس جهت پیشبینی رشد قیمت داراییها در بازارهای مالی استفاده میشود. به این الگو، الگوی سر و شانه کف نیز میگویند.
گفتیم که الگوی سر و شانه کلاً یک الگوی بازگشتی است، اما در شرایط خاص میتوان انتظار داشت که در صورت شکلگیری این الگو، روند ادامه پیدا کند که این خود یک استثنا برای الگو بازگشتی سر و شانه است. در الگوی سر و شانه ادامه دهنده، نقطه کف میانی از عمق بیشتری برخودار است.
الگوی سروشانه مرکب به ندرت در نمودارها وجود دارد، اما در هر صورت باید امکان بروز آن را نیز بررسی کنیم. این الگو شبیه به الگوی سر و شانه سقف است، با این تفاوت که در سمت راست و چپ قله سر، دو شانه راست و دو شانه چپ تشکیل میشود. وقتی الگوی سر و شانه مرکب ایجاد میشود، میتوانیم نتیجه بگیریم که بازار تمایل به حفظ تناسب دارد.
الگوهای نامبرده همگی در زیرمجموعهی الگوهای بازگشتی سر و شانه قرار دارند و میتوانند برای تحلیل بازار و پیشبینی قیمت از روی آن تصمیمگیری نمایند. با کمی دقت در نمودارها و با ترسیم خطوط کمکی، میتوان انواع الگوهای سروشانه را در مورد داراییهای مختلف تشخیص داد.
سخن نهایی
با فراگیری الگوهای سروشانه در تحلیل تکنیکال، یکی از بخشهای مهم این نوع تحلیل را گذراندهاید و باید به دنبال دیگر بخشها و الگوهای موجود در تحلیل تکنیکال باشید. چراکه یکی از بهترین و مهمترین شیوههای تحلیل در تمام بازارهای مالی اعم از بورس، فارکس، ارزهای دیجیتال، طلا و …. است که میتواند ابزار اصلی دست تریدرها برای فعالیت در این بازارها باشد. برای اینکه بتوانید به این الگوها مسلط شوید و همچنین دیگر استراتژیهای تحلیل تکنیکال را نیز فرا بگیرید، در دورههای آموزش تحلیل تکنیکال دلفین وست شرکت نمایید.
برای یادگیری “تحلیل تکنیکال” مسیر زیر را به شما پیشنهاد میکنیم:
الگوی سر و شانه چیست و چگونه با آن معامله کنیم؟
یکی از مصطلحترین چیزهایی که در بازارهای مالی میشنوید، الگوی سر و شانه یا همان Head and Shoulders است و خیلیها نمیدانند چطور باید با این الگو کار کنند یا آن را بکشند. در واقع مفهوم این الگو برای این افراد جا نیفتاده است. بعضی از معاملهگران تازهنفس هم هستند که هیچ اطلاعی درباره الگوی هد اند شولدرز ندارند و برای اولینبار میخواهند با آن آشنا شوند. لیدوما فارکس بهترین جا برای شما است تا این موضوع را از صفر تا صد بیاموزید.
الگوهای کلاسیک
مطمئنم که برای خیلی از شماها اتفاق افتاده است که از محل کارتان خارج شدهاید و با دیدن ابرهای سیاه گفتهاید: باران در راه است! در راه رسیدن به خانه با دیدن نور خیرهکنندهای به این فکر میافتید که کمی بعد صدای بلندی خواهید شنید که همان رعد و برق است و… . زندگی ما پر از این الگوها الگوی سر را معامله کنید است و همه ما به طریقی از آنها استفاده میکنیم. بعضی از این الگوها تنها برای افراد هوشمند نمایان میشوند و آنها با استفاده از نظمیکه در روند رخ دادن آن اتفاق وجود دارد، اتفاقات بعدی را پیشبینی میکنند و از این روش برای رسیدن به موفقیت کمک میگیرند.
یک روز یکی از همین افراد باهوش که در حال کار کردن با نمودارهای یک بازار مالی بود متوجه نظم خاصی در روندها و نوسانات میشود. به عنوان مثال او متوجه میشود که هر دفعه با دیدن الگویی مشابه الگوی سر و شانه، بازار واکنشی مشخص و قابل پیشبینی دارد. بنابراین او توانست از این طریق به کسب درآمد بپردازد.
ماجرای الگوهای کلاسیک همین بود که در بالا خواندید. یک الگوی خاص در نمودار ظاهر میشود و شما پیشبینی میکنید تا بازار دقیقا یک واکنش خاص بدهد. درست مانند وقتی که ابرهای سیاه را در آسمان میبینید و متوجه میشوید قرار است باران ببارد.
به چنین الگوهایی که در نمودار ظاهر میشوند الگوهای کلاسیک میگوییم. الگوهای کلاسیک در تحلیل تکنیکال بسیار استفاده میشوند به طوری که برخی صرفا از این الگوها برای معامله استفاده میکنند. به طور کلی تعداد محدودی از الگوهای معتبر وجود دارند اما اگر علاقهمند به تحقیق و جستوجو در این باره هستید میتوانید با مطالعه بیشتر به تعداد بسیار زیادی از الگوهای کلاسیک دست پیدا کنید. یکی از مهمترین و معروفترین الگوهای کلاسیک، الگوی سر و شانه یا الگوی هد اند شولدرز است که ترجمه مستقیمی از عبارت انگلیسی Head and Shoulders به حساب میآید.
الگوها چه کمکی به ما میکنند؟
الگوهای کلاسیک یک مزیت بزرگ دارند و آن هم این که بدون دردسر برای شما پول پارو میکنند! مزیتی که این الگوها دارند، سادگی در تحلیل نمودار است و شما میتوانید با یک نگاه آنها را تشخیص دهید و معامله باز کنید. به خاطر همین مزیت بزرگ است که بسیاری از معاملهگران ترجیح میدهند به جای آموختن نکتههای پیچیده و گنگ در تحلیل تکنیکال، از الگوهای کلاسیکی مانند الگوی سر و شانه استفاده کنند.
مزیت دیگری که این الگوها برای تریدرها دارند این است که میتوان اعتبار بالایی برای آنها قائل بود و به قول خودمانی میتوانیم روی آنها حساب ویژهای باز کنیم. معمولا الگوهای کلاسیک، سیگنالهای معتبری را منعکس میکنند و ریسک معاملاتی کمتری دارند.
اگر دقت کنید از کلمه «معمولا» در بیان اعتبار الگوهای کلاسیک استفاده کردیم؛ دلیل این است که هر چیزی در بازار تا حدودی قابل حدس زدن است و هرگز نمیتوانیم روند بازار را به طور صد در صدی پیشبینی کنیم. با این وجود الگوی سر و شانه یکی از الگوهایی است که اعتبار بالایی دارد و معاملهگران به محض دیدن آن، معامله خود را ثبت میکنند. الگوی سر و شانه نسبت به سایر الگوها سخت ایجاد میشود اما اگر ایجاد شود نتیجهای بسیار مطلوب و قابل پیشبینی خواهد داشت. به بیان بهتر، آینده بازار طوری که ما حدس میزنیم پیش خواهد رفت.
در ادامه میخواهیم به معرفی 0 تا 100 الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال بپردازیم اما قبل از پرداختن به این موضوع پیشنهاد میکنیم مطالب لیدوما فارکس را از طریق پیج اینستاگرامی دنبال کنید. این طوری سریعتر و آسانتر است.
الگوی سر و شانه چیست؟
الگوی سر و شانه دقیقا همان چیزی است که آن را نامگذاری کردهاند. در این الگو سه قله ( یا سه دره) با ارتفاعهای مختلف وجود دارد که ارتفاع دو قله از آنها یکسان و دیگری بلندتر است. بدون فوت وقت میرویم سراغ شکل تا بررسی الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال را ملموستر ادامه دهیم:
همان طور که در تصویر مشاهده میکنید اجزای یک الگوی سر و شانه به قرار زیر هستند:
این الگو به سادگی تداعیکننده اندام یک انسان است که شانهها در اطراف و سر در ارتفاع بلندتری قرار دارد و خط گردن جداکننده این اندام از سایر بدن است. بنابراین به خاطر سپردن الگوی هد اند شولدرز ساده است. در زیر مثالی از این الگو در نمودار مشاهده میکنیم:
نکتهای که وجود دارد این است که الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال کمتر از سایر الگوها به وجود میآید و هر چه تایمفریمهای خود را افزایش دهیم، تعداد کمتری از آن مییابیم اما اعتبار بالایی دارد و قابل اطمینان است. همچنین در پیدا کردن این الگو باید محتاط باشید چرا که هر 3 دره یا 3 قلهای، الگوی سر و شانه نیست. ممکن است با کوچکترین اشتباه، خود را دچار ضرر و زیان کنید. برای پیشگیری از این مشکل بهتر است تا با انواع الگوهای سر و شانه آشنا شویم.
انواع الگوی سر و شانه + نمونههای درست
الگوی سر و شانه دو شکل کلی دارد که اصلیترین شکل آن در قسمت قبل بیان شد. این الگو عموما در بالاترین قیمت رخ میدهد و شامل دو قله کوتاه و یک قله بلند است. شکل زیر:
شکل بعدی الگو، کاملا برعکس الگوی قبلی است. یعنی به جای قلهها، دره قرار میدهیم. به این شکل که دو دره با عمق برابر داریم و عمق دره سوم از دیگر درهها بیشتر خواهد بود. این نوع سر و شانه با اسم سر و شانه معکوس شناخته میشود و بیشتر در پایینترین قیمت به وجود میآید. مانند شکل زیر:
این دو الگو شکلهای درست الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال هستند و اعتبار بالایی دارند. در قسمت بعد میخواهیم چند نمونه از رایجترین شکلهای نادرست از این الگو را معرفی کنیم تا اگر اشتباه شما هم بود، رفع شود.
انواع الگوی سر و شانه + نمونههای نادرست
ضربالمثل هر گردی، گردو نیست در این جا صدق میکند. برخی از کاربران بلافاصله بعد از خواندن بخشهای ابتدایی مقاله صفحه را میبندند و سراغ نمودار میروند و هر الگوی مشابه سر و شانهای را که مشاهده کردند به حساب Head & Shoulders میگذارند. این اشتباه باعث میشود تا معاملههای این افراد غلط از آب درآید و به ضرر منجر شود.
برای جلوگیری از چنین اشتباهاتی دو راهکار ارائه میدهیم. اولین راهکار، تمرین است. توصیه میکنیم بعد از خواندن این مطلب سراغ چارت بروید و سعی کنید در تایمفریمهای مختلف، الگوی هد اند شولدرز را پیدا کنید. یکی از راههای آسان برای رسم این الگو استفاده از ابزارهای تریدینگ ویو است (این قسمت ویژه معاملهگران بازار فارکس است و نیازمند کار با وبسایت Tradingview است. برای مشاهده آموزش ثبتنام اینجا کلیک کنید).
راهکار دوم آشنایی با اشتباهات رایجی است که توسط سایر افراد اتفاق میافتند. چند نمونه از الگوهای اشتباه بعلاوه الگوی سر را معامله کنید علت اشتباه بودن آنها آورده شدهاند.
این شکل الگوی سر و شانه نیست چرا که در این الگو حتما باید سر در بین دو شانه قرار گیرد. تصور اندام یک انسان میتواند درک درستی به شما بدهد. بنابراین شکل درست این است که قله بلندتر در وسط دو قله کوتاهتر قرار گیرد.
این شکل نیز اشتباه است. یکی از مهمترین ویژگیهای این الگو این است که ارتفاع شانهها یکسان باشد. در غیر این صورت الگو، نامعتبر خواهد بود.
یکی دیگر از رایجترین اشتباهاتی که در استفاده از الگوی هد اند شولدرز به وجود میآید، ترسیم الگو به شکل بالا است. برخی تصور میکنند که دو قله همارتفاع و یک قله با ارتفاع متفاوت رسم کردهاند و میتوانند از آن با عنوان الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال خود استفاده کنند اما اشتباه است. الگو باید دو شانه کوتاه و یک سر بلند داشته باشد. نباید شانهها بلندتر باشند.
این تصویر نیز اشتباه است. در بخشهای قبل به مراتب گفتیم که شکل صحیح الگوی هد اند شولدرز باید مانند اندام یک انسان رسم شود و رسم سه قله (یا سه دره) با ارتفاعهای یکسان غلط است. این الگو با نام الگوی سهقله شناخته میشود که در مقالات دیگر لیدوما فارکس بررسی شده است. برای دسترسی میتوانید وارد صفحه مجازی لیدوما فارکس شوید.
معامله با الگوی سر و شانه
همه چیز به آموختن شکل و شمایل الگوها ختم نمیشود و ما باید روش کار با آنها را بیاموزیم. در این بخش دو شکل کلی معامله با الگوی سر و شانه را بررسی خواهیم کرد.
الگوی سر و شانه نزولی
سر و شانه نزولی به این دلیل نزولی نامگذاری شده است که روند بعد از آن نزولی خواهد بود. به بیان دیگر، الگوی کلاسیک سر و شانه از نوع الگوی کلاسیک تغییر روند یا بازگشتی است. در واقع اگر روند ما قبل از تشکیل الگو صعودی باشد، با مشاهده سر و شانه متوجه میشویم که قرار است روند نزولی شود و بازگردد. به همین دلیل به این الگو بازگشتی میگوییم و الگوی زیر را سر و شانه نزولی مینامیم.
بنابراین میدانیم که باید در یکی از قیمتهای اوج، معامله فروش باز کنیم چرا که روند نزولی خواهد شد اما سوال این است که معامله فروش خود را در چه نقطهای ایجاد کنیم؟
یک کاندید برای فروش، شانه دوم است (رنگ قرمز) اما اگر اهل ریسک نیستید صبر کنید تا قیمت باز هم پایین بیاید و الگوی سر و شانه تکمیل شود، سپس در خط گردن معامله فروش باز کنید (رنگ سبز). به عنوان گزینه بهتر میتوانید بیشتر صبر کنید چرا که احتمال دارد قیمت بعد از برخورد به خط گردن مقداری صعودی شود و سپس روند ریزشی پرقدرت خود را شروع کند. در نتیجه بهترین گزینه برای فروش، مثلث آبی است که در شکل زیر مشاهده میکنید:
شما میتوانید حد ضرر خود را در ارتفاع شانهها قرار دهید و حد سودتان را تا عمقی بگذارید که روند صعودی قبلا از آن جا شروع شده است. به عنوان یک گزینه دیگر میتوانید به اندازه ارتفاع سر از نقطه فروش پایین بروید و حد سودتان را در آن نقطه قرار دهید. در شکل زیر جزئیات ترسیم شدهاند:
روش اول با رنگ قرمز و روش دوم با رنگ سبز نمایش داده شده است.
توجه: همیشه منتظر اصلاح قیمت بعد از برخود با خط گردن نمانید. گاهی قیمت بلافاصله خط گردن را میشکند و با قدرت ریزش خود را ادامه میدهد. اگر تصمیم دارید معامله فروش باز کنید بهترین کار فروش پلهای است. یک بار در خط گردن بفروشید و در صورتی که قیمت تا نیمی از ارتفاع شانه صعود کرد، یک معامله فروش دیگر باز کنید. همچنین باید حجم معاملات خود را به درستی مدیریت کنید. این کار با عنوان مدیریت ریسک و سرمایه شناخته میشود و انتظار میرود تا شما با چنین مفهومی آشنا باشید.
الگوی سر و شانه صعودی
این الگو دقیقا مشابه الگوی سر و شانه نزولی است اما برای درک بهتر مجددا آن را بررسی میکنیم.
این الگو عموما در نازلترین قیمت بازار ایجاد میشود و روند قبل از تشکیل آن نزولی است. بنابراین انتظار داریم تا بعد از تکمیل الگو، قیمت صعودی شود. معاملهگران با مشاهده سر و شانه صعودی در کمین هستند تا معامله خرید باز کنند.
بهترین مناطق خرید در الگوی هد اند شولدرز صعودی به ترتیب با رنگهای آبی، بنفش و سیاه مشخص شدهاند:
حد سود و ضرر نیز مشابه بخش قبل است؛ حد ضرر را در عمق شانه و حد سود را همارتفاع شروع روند نزولی قرار دهید.
نکتههایی درباره الگوی هد اند شولدرز (Head & Shoulders)
الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال همیشه معتبر نیست و باید برای اطمینان از صحت آن بررسیهای لازم الگوی سر را معامله کنید توسط معاملهگر یا تحلیلگر انجام شود. نکتههای زیر بسیار مهم هستند؛ از آنها غافل نشوید!
نکته 1: الگوی سر و شانه نزولی در بالاترین قیمت (در قله قیمتی) و سر و شانه صعودی در پایینترین قیمت (در دره قیمتی) معتبر هستند در غیر این صورت تضمین نمیشود که به احتمالات ما منجر شوند. در واقع هر الگویی که در بین روند ایجاد شود یا در روند معکوس خود به وجود آید، نامعتبر است.
مثال : این مثال نشان میدهد که سر و شانه صعودی در اوج قیمت نامعتبر است:
نکته 2: خط گردن میتواند ناراست و کج باشد. بنابراین معاملات ما بر اساس نوع این خط تغییر میکند. اگر این خط توسط قیمت شکسته شود، میتوانیم وارد معامله شویم. پیشنهاد میکنیم در تریدهای خود، خط گردن را رسم کنید و حتما آن را در نظر بگیرید.
نکته 3: الگوی سر و شانه میتواند به نتیجه درستی منجر نشود. پس حتما حجم خود را کنترل کنید و همیشه حالات بد را مد نظر قرار دهید.
نکته 4: استفاده از الگویهای کلاسیک به ویژه الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال به تنهایی کارساز نیستند. بهتر است همیشه سیگنالهای دیگر را نیز بررسی کنید و در صورتی که چند سیگنال با یکدیگر همخوانی داشتند وارد معامله شوید.
دیدگاه شما