شرکت بورس تهران

دریافت داده های بورس تهران در پایتون — راهنمای گام به گام

پیش‌تر در آموزش «کار با داده های مالی در پایتون — راهنمای مقدماتی» به موضوعاتی همچون دریافت و پردازش داده‌های مربوط به بورس خارج از کشور، رمزارزها و قیمت جهانی فلزات گران‌بها پرداختیم. در این مطلب قصد داریم تا داده های بورس تهران را دریافت و آن‌ها را پردازش کنیم. بدین منظور از ماژول (Module) Finpy-TSE استفاده خواهیم کرد که برای این کار توسعه داده شده است و امکانات خوبی فراهم آورده است. برای آشنایی بیشتر با این کتابخانه، می‌توانید به صفحه PyPi مربوط به آن (+) مراجعه کنید.

فراخوانی کتابخانه‌ها

برای شروع کار دریافت داده های بورس تهران در بورس، پس از نصب کتابخانه مورد نظر، وارد محیط برنامه‌نویسی پایتون شده و کتابخانه‌های مورد نیاز را فراخوانی می‌کنیم:

این کتابخانه‌ها به ترتیب برای موارد زیر استفاده خواهند شد:

1. محاسبات برداری
2. کار با دیتافریم‌ها
3. دریافت داده از API مربوط به بورس تهران
4. رسم نمودارهای تکنیکال
5. محاسبه ضریب همبستگی پیرسون (Pearson Correlation Coefficient)
6. رسم نمودار

حال تنظیمات نمودارها را به شکل زیر تعیین می‌کنیم:

دریافت فهرست تمامی سهام‌ها

حال می‌توانیم در اولین قدم، فهرست تمامی سهم‌ها را دریافت کنیم:

ورودی‌های تعریف شده برای این تابع، به ترتیب برای این موارد کاربرد دارند:

1. دریافت سهام مربوط به بازار بورس
2. دریافت سهام مربوط به بازار فرابورس
3. دریافت سهام مربوط به بازار پایه
4. اضافه کردن اطلاعات سربرگ سهام به دیتافریم خروجی
5. نمایش روند دریافت داده
6. ذخیره دیتافریم در فایل اکسل (Excel)
7. ذخیره دیتافریم در فایل CSV

حال ۵ سطر ابتدایی دیتافریم دریافت‌شده را نشان می‌دهیم:

Market	Name	Ticker
بورس	تولید نیروی برق آبادان	آبادا
بورس	آسان پرداخت پرشین	آپ
بورس	بیمه آسیا	آسیا
بورس	کنتورسازی ایران	آکنتور
بورس	فرآورده معدنی اپال کانی پارس	اپال

توجه داشته باشید که می‌توان با تغییر detailed_list به True می‌توان فهرستی با جزئیات بیشتر دریافت کرد.

حال می‌توانیم برای دریافت فهرستی از تمامی نمادها، به شکل زیر نوشت:

به این ترتیب، فهرستی به طول ۷۰۵ ایجاد می‌شود که شامل کل نمادهای بورس، فرابورس و بازار پایه است.

برای یادگیری برنامه‌نویسی با زبان پایتون، پیشنهاد می‌کنیم به مجموعه آموزش‌های مقدماتی تا پیشرفته پایتون فرادرس مراجعه کنید که لینک آن در ادامه آورده شده است.

• برای مشاهده مجموعه آموزش‌های برنامه نویسی پایتون (Python) — مقدماتی تا پیشرفته+ اینجا کلیک کنید.

دریافت تاریخچه شاخص کل

در اغلب بازارها، یک شاخص کل وجود دارد که برگرفته از کل بازار است و بر رفتار اغلب نمادها اثرگذار است. برای دریافت تاریخچه شاخص کل، می‌توان به شکل زیر عمل کرد:

برای این تابع، ورودی‌های تعریف‌شده اعمال زیر را تنظیم می‌کنند:

1. تاریخ اولین داده
2. تاریخ آخرین داده
3. این ورودی در صورت True بودن، کل تاریخچه را برمی‌گرداند و دو ورودی قبلی را Ignore می‌کند.
4. این ورودی در صورت True بودن، تنها مقدار تعدیل شده Close را برمی‌گرداند.
5. اضافه کردن روز هفته به دیتافریم خروجی
6. اضافه کردن تاریخ میلادی به دیتافریم خروجی

پس از اجرای کد فوق، دیتافریم به شکل زیر دریافت می‌شود:

به این ترتیب، مشاهده می‌کنیم که مجموعه داده به صورت تعیین‌شده دریافت می‌شود.

حال می‌توانیم یک نمودار شرکت بورس تهران شمعی (Candle Stick Plot) برای قیمت رسم کنیم. برای این کار ابتدا Index دیتافریم را به تاریخ میلادی تغییر می‌دهیم:

سپس برای رسم نمودار می‌نویسیم:

که نمودار زیر حاصل می‌شود.

به این ترتیب، نمودار مورد نظر رسم می‌شود.

می‌توان نمودار OHLC را نیز به شکل زیر رسم کرد:

که در این صورت، شکل زیر را خواهیم داشت.

به این ترتیب، نمودار OHLC نیز رسم می‌شود. علاوه بر این دو نمودار، نمودارهای Line و Renko و PNF نیز قابل رسم هستند.

به جز شاخص کل، می‌توان از توابع زیر استفاده کرد:

1. Get_EWI_History: این تابع برای دریافت تاریخچه شاخص کل هم وزن کاربرد دارد.
2. Get_INDI_History: این تابع برای دریافت تاریخچه شاخص صنعت کاربرد دارد.
3. Get_ACT50_History: این تابع برای دریافت تاریخچه ۵۰ شرکت فعال‌تر کاربرد دارد.
4. Get_LCI30_History: این تابع برای دریافت تاریخچه ۳۰ شرکت بزرگ کاربرد دارد.

علاوه بر موارد گفته‌شده، توابع دیگری نیز وجود دارد.

برای مقایسه، می‌توان اطلاعات دو شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن را در DF2 و DF3 دریافت کرد:

حال می‌توانیم ستون Close را در کنار هم رسم کنیم:

که شکل زیر را خواهیم داشت.

همچنین، می‌توانیم همبستگی بین این دو شاخص را نیز به شکل زیر در قالب یک نمودار نشان دهیم:

که نتیجه آن، شکل زیر است.

به این ترتیب، مشاهده می‌کنیم که شاخص کل با شاخص کل هم‌وزن ٪۹۸ همبستگی دارد که عدد بزرگی است. از طرفی، در بخش ابتدایی نمودار مشاهده می‌کنیم که این رابطه در مقدارهای کمتر از ۱۰۰٬۰۰۰ شاخص کل، ضعیف‌تر است.

علاوه بر قیمت، می‌توان نمودار بالا را برای لگاریتم قیمت نیز رسم کرد:

که در این صورت، نمودار زیر حاصل می‌شود.

به این ترتیب، مشاهده می‌کنیم که در حالت لگاریتمی، جزئیات بهتر دیده می‌شوند، از طرفی نیز مقدار ضریب همبستگی پیرسون به عدد ٪۹۷ کاهش می‌یابد. با توجه به رفتار نمایی بازار، همبستگی بین لگاریتم قیمت‌ها، قابل‌استنادتر است.

همین نمودار را می‌توانیم برای تغییرات لگاریتم قیمت رسم کنیم:

که در این صورت، شکل زیر را خواهیم داشت.

به این ترتیب، مشاهده می‌کنیم که همبستگی ٪۹۷ که برای لگاریتم قیمت مشاهده شده بود، در تغییرات لگاریتم قیمت به ٪۸۰ کاهش یافته است. دلیل این اتفاق در انباشت تغییرات نهفته است. اگر یک بازه ۳۰ روز را در نظر بگیریم، اگر تغییرات هر دو شاخص با یکدیگر ٪۸۰ همبستگی داشته باشند، به دلیل انباشت این تغییرات روی هم، مقدار قیمت در طول این بازه همبستگی بیشتری از خود نشان خواهد داد. به همین دلیل، معیار مهم‌تر و قابل اعتمادتر، همبستگی بین تغییرات لگاریتم قیمت است. می‌توان تغییرات نسبی را نیز به جای این معیار استفاده کرد.

دریافت تاریخچه قیمت سهام

برای دریافت تاریخچه قیمت سهام، از تابع Get_Price_History به شکل زیر استفاده می‌کنیم:

در این تابع ۲ ورودی جدید وجود دارد که اولی Stock بوده و نماد مورد بررسی را نشان می‌دهد. دومین مورد نیز مربوط به Adjust Price است که تعیین می‌کند قیمت‌های تعدیل‌شده نیز در دیتافریم نهایی افزوده شوند یا خیر.

پس از اجرا، یک دیتا فریم با ۱۸ ستون ایجاد خواهد شد. می‌توانیم دیتافریم را به شکل زیر تمیز و اصلاح کنیم:

به این ترتیب، دیتافریم تمیزتر شده و به شکل زیر در می‌آید:

دریافت اطلاعات لحظه‌ای بازار

علاوه بر تاریخچه شاخص و سهام، اطلاعات لحظه‌ای نمادها نیز می‌تواند سودمند باشد که آن‌ها را نیز می‌توان به شکل زیر دریافت کرد:

در این دیتافریم، ستون‌های متعددی از جمله قیمت‌ها، درصد تغییرات، حد بالا و پایین قیمت مجاز روزانه، ارزش معاملات و صف‌ها، میانگین ارزش سرانه صف‌ها، حجم خرید حقیقی و حقوقی و… وجود دارد. برای آشنایی بیشتر با این تابع، می‌توان دیتافریم حاصل را بررسی کرد و از اطلاعات موجود در آن، برای استخراج شرایط خاص استفاده کرد. یکی از کاربرد‌های این دیتافریم، فیلترنویسی است و به این طریق می‌توان سهامی که از شرایط خاصی برخوردار هستند را شناسایی کرد.

در کتابخانه Finpy-TSE، علاوه به موارد ذکرشده، توابع و امکانات دیگری نیز برای دانلود دسته جمعی دیتا، ساخت پنل قیمت، دریافت ارزش صف‌ها، دریافت دیتای عمق بازار، دریافت سابقه حقیقی-حقوقی وجود دارد که هرکدام بسته به نیاز می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.

معرفی فیلم آموزش پیاده سازی اندیکاتورهای تکنیکال با پایتون Python

اندیکاتورهای مالی از ابزارهای مهم تحلیل معاملات هستند که با کمک زبان‌های برنامه‌نویسی می‌توان محاسبات مربوط به آن‌ها را انجام داد. در آموزش پیاده سازی اندیکاتورهای تکنیکال با پایتون Python که در ۲ ساعت و ۱۶ دقیقه تهیه و تدوین شده است، ضمن آشنایی کوتاه با ۱۰ اندیکاتور پرکاربرد، پیاده‌سازی گام به گام آن‌ها در محیط زبان برنامه‌نویسی پایتون (Python) ارائه شده است.

• برای مشاهده آموزش پیاده سازی اندیکاتورهای تکنیکال با پایتون Python+ اینجا کلیک کنید.

جمع‌بندی دریافت داده های بورس تهران

در این مطلب، دریافت داده های بورس تهران در بورس و پردازش آن‌ها را بررسی و برخی از امکانات کتابخانه Finpy-TSE را معرفی کردیم. برای مطالعه بیشتر این کتابخانه می‌توانید Documentation آن را مطالعه کنید.

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

سازمان بورس و اوراق بهادار چیست؟ (بررسی تاریخچه و شرکت های تابعه)

سازمان بورس اوراق بهادار یک مؤسسه غیردولتی، که دارای شخصیت حقوقی و مالی مستقل است و درآمد این سازمان از محل کارمزدهای دریافتی و سهمی که از حق پذیرش شرکت ‌ها در انواع بورس ‌دریافت می‌کند، تأمین می‌شود. سازمان بورس ایران که به اختصار “سبا” نامیده می‌شود، توسط هیئت ‌مدیره که منتخب شورا هستند، اداره می‌شود.

تاریخچه سازمان بورس و اوراق بهادار:

در ابتدا و در سال 1345 سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران به ‌عنوان تنها رکن اجرایی، با شخصیت حقوقی مستقل، مسئولیت اداره بورس ایران را به عهده داشت. این سازمان توسط یک هیئت هفت نفره اداره می‌شد، که توسط مجمع عمومی انتخاب می‌شدند. دبیر کل بورس نیز توسط هیئت ‌مدیره به ‌عنوان بالاترین مقام اجرایی انتخاب می‌شد.

با تصویب قانون جدید در سال 1384، نهاد جدیدی بنام سازمان بورس و اوراق بهادار تشکیل شد و زیر نظر شورای عالی بورس شروع به فعالیت کرد. وظایف این سازمان نظارت بر اجرای قوانین و مقررات، تنظیم و تدوین مقررات و سایر وظایف مرتبط به بازار سرمایه می‌باشد.

با تغییرات جدید مقام ناظر بازار اوراق بهادار ایران به دو نهاد شورای عالی بورس و سازمان بورس و اوراق بهادار تقسیم گردید در پی تغییرات انجام ‌شده بورس اوراق بهادار تهران نیز از یک سازمان عمومی غیرانتفاعی به یک شرکت سهامی عام انتفاعی تبدیل شد و مسئولیت امور اجرایی را بر عهده گرفت. بعد از تصویب قوانین جدید در سال 1384 شورای بورس ایران به عنوان بالاترین رکن در بازار اوراق بهادار لقب گرفت. اعضای این شورا تشکیل ‌شده است از:

• وزیر امور اقتصادی و دارایی به عنوان ریاست شورا
• وزیر بازرگانی
• رئیس‌کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
• روسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون
• رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان دبیر شورا و سخنگوی سازمان
• دادستان کل کشور یا معاون وی
• یک نماینده از طرف کانون‌ها
• چهار نفر خبره مالی

کانون ها و شرکت های تابعه سازمان بورس و اوراق بهادار:

این سازمان شامل چندین نهاد و شرکت تابعه می‌باشد. در زیر اسامی و کارکرد هرکدام را به‌اختصار توضیح خواهیم داد.

شرکت بورس اوراق بهادار تهران:

مأموریت این نهاد ایجاد بازاری منصفانه، کارا و شفاف با ابزارهای متنوع و دسترسی آسان به منظور ایجاد ارزش ‌افزوده برای ذینفعان در بازار سرمایه کشور می‌باشد.

شرکت فرابورس ایران:

شرکت فرابورس ایران نیز تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار بازاری در قالب شبکه ارتباط الکترونیک یا غیر الکترونیک برای معاملات اوراق بهادار بر پایه مذاکره، معرفی شده است. طبق ماده ۴ قانون بازار اوراق بهادار صدور، تعلیق و لغو فعالیت‌های بازارهای خارج از بورس بر عهده شورای عالی بورس نهاده شده و در ماده ۲۸ این قانون نیز تأسیس بازارهای خارج از بورس همانند تأسیس بورس‌ها و نهادهای مالی منوط به ثبت نزد این سازمان است و فعالیت آن‌ها تحت نظارت سازمان انجام می‌شود.

بورس کالای ایران:

شرکت بورس کالای ایران مرجع اصلی کشف قیمت و ارائه دهنده خدمات متنوع مبتنی بر کالا و اوراق بهادار کالایی در راستای پاسخ به نیازهای صاحبان صنایع، تجار و فعالان بازار سرمایه از طریق بستری رقابتی، منصفانه، شفاف و امن بوده و بدین منظور با بهره‌گیری از سرمایه‌های انسانی سرآمد و فناوری‌های نوین، همواره ضمن تمرکز بر بازارهای داخلی به دنبال شناسایی و بهره‌برداری از فرصت‌های بین‌المللی خواهد بود. بورس کالای ایران تشکیل ‌شده از بازار فیزیکی، بازار فرعی، بازار مشتقه (آتی و اختیار معامله)، بازار مالی (اوراق سلف استاندارد – گواهی سپرده کالایی – صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی) می‌باشد.

شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه:

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات)، جهت انجام امور پس از معاملات بازارهای بورس یا خارج از بورس تشکیل شده است. وظایف پس از معاملات بازارهای مالی شامل، سپرده گذاری و ثبت، نگهداری و انتقال اوراق بهادار، و پایاپای و تسویه معاملات انجام شده در بازارهای مالی می‌باشد.

شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس:

این شرکت غیردولتی وابسته به سازمان بورس و اوراق بهادار ، در سال 1383 تأسیس شد و مهم‌ترین هدف شرکت اطلاع ‌رسانی و خدمات بورس، “گسترش فرهنگ سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی” است.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران:

این شرکت به عنوان یکی از شرکت‌های این سازمان برای ارائه خدمات معاملات رایانه‌ای ابزار مالی به بازار سرمایه فعالیت می‌کند. این شرکت با هدف بهبود کیفیت خدمات و افزایش رضایت مشتریان بازار سرمایه و بهبود پیوسته فعالیت‌ها و فرایندهای خود، برنامه کاری خود را طرح ریزی و اجرا می‌کند.

شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه:

شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه به عنوان یکی از ارکان انتشار اوراق بهادار اسلامی (صکوک)، وظیفه تاسیس و راهبری نهادهای واسط را در بازار سرمایه‌ی ایران عهده‌دار می‌باشد. در واقع این شرکت نقش امین را دارد که جهت حفظ منافع دارندگان اوراق بهادار اسلامی و حصول اطمینان از صحت عملیات ناشر، نسبت به مصرف وجوه، نحوه نگهداری حساب‌ها و صورت‌های مالی و عملکرد اجرایی به صورت مستمر رسیدگی و اظهارنظر می‌نماید. از دیگر وظایف این شرکت انجام کلیه امور اداری، مالی مدیریتی، حقوقی و قانونی نهاد واسط و همچنین نگهداری حساب‌ها و دفاتر مالی نهاد واسط و رد آن شرکت بورس تهران پس از اتمام مدت قرارداد است.

کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار:

ماهیت تشکیل این کانون که زیر نظر مستقیم سازمان بورس فعالیت می‌کند، بر مبنای نظارت به فعالیت کارگزاری ، کارگزار / معامله‌گری و بازار گردانی به هر شکل و تحت هر عنوان می‌باشد. همچنین شروع فعالیت این کارگزاری‌ها و شرکت‌ها منوط به عضویت در این کانون و رعایت مقررات این قانون و آیین نامه‌های و دستورالعمل‌های اجرایی آن است. بنابراین انجام فعالیت کارگزاری، کارگزار/معامله‌گری و بازار گردانی در کلیه بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس بدون عضویت در کانون کارگزاران غیرقانونی قلمداد می‌گردد.

کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران:

این کانون در واقع یک نهاد غیرانتفاعی و غیردولتی است که بر مبنای «دستورالعمل تشکیل و ثبت کانون‌های فعال در بازار اوراق بهادار» تشکیل گردیده است. کانون نهادهای سرمایه ‌گذاری دارای استقلال مالی است و شخصیت حقوقی مستقلی می‌باشد و منابع مالی آن از طریق حق عضویت اولیه، حق عضویت سالانه، سپرده‌های اعضا، کمک‌های بلاعوض، درآمد دوره‌های آموزشی و فعالیت‌های پژوهشی، درآمدهای سپرده بانکی، اوراق مشارکت و گواهی سپرده و… تأمین می‌شود.

مرکز مالی ایران:

این مرکز آموزشی که فعالیت خود را از سال 1384 همراه با تصویب قانون تغییرات کلی بازار سرمایه شروع کرد، یکی دیگر از زیرمجموعه‌های سازمان بورس و اوراق بهادار می‌باشد. عمده فعالیت‌های این شرکت ارائه خدمات آموزشی، پژوهشی، مالی و مشاوره در بازار پول و سرمایه است.

چه تفاوتی بین شرکت بورس اوراق بهادار تهران و سازمان بورس و اوراق بهادار وجود دارد؟

چه تفاوتی بین شرکت بورس اوراق بهادار تهران و سازمان بورس و اوراق بهادار وجود دارد؟ یکی از نمونه سوالات آزمون معاملات آنلاین است.

همانطور که می دانید از تاریخ 12 اسفند ما 98 ، قوانینی جهت ورود سرمایه گذاران جدید به بازار بورس وضع شد و طبق این قوانین ارائه آخرین مدرک تحصیلی به کارگزاری لغو گردید و زیرا مسئولین بر این باور بودند که مدرک تحصیلی نشان دهند سطح شرکت بورس تهران علم و دانش افراد از بازار بورس نیست.

از این رو تازه واردان باید علاوه بر طی مراحل جهت دریافت کد بورسی در آزمون معاملات آنلاین بورس نیز شرکت کنند.

چه تفاوتی بین شرکت بورس اوراق بهادار تهران و سازمان بورس و اوراق بهادار وجود دارد؟

گزینه الف) صحیح است

بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام) بر اساس قانون بازار اوراق بهادار و اساسنامه، بعضی از وظایف عملیاتی بازار را بر عهده دارد – در حالی که سازمان بورس اوراق و بهادار(سبا) وظیفه نظارت بر فعالیت نهادهای مالی از جمله بورس تهران را بر عهده دارد.

گزینه ب)

سازمان بورس اوراق و بهادار (سبا) یک سازمان عمومی غیردولتی است و توسط هیئت‌مدیره که منتخب شورا هستند، اداره می‌شود ولی شرکت بورس اوراق بهادار تهران تحت نظر بانک مرکزی فعالیت می‌کند.

گزینه ج)

شرکت بورس اوراق بهادار تهران نقش تدوین قوانین را به عهده دارد ولی سازمان بورس اوراق بهادار تهران وظیفه نظارت بر حسن انجام این قوانین را به عهده دارد.

مدیران بورس تهران احضار شدند | رسیدگی به موضوع کشف ماینر در شرکت بورس تهران

روابط عمومی سازمان بورس و اوراق بهادار در اطلاعیه‌ای در مورد ماینرهای کشف شده در ساختمان شرکت بورس تهران شفاف سازی کرد.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، در این اطلاعیه آمده است: برای تنویر افکار عمومی به اطلاع می رساند در رسیدگی های نظارتی سازمان بورس و اوراق بهادار، تعدادی ماینر که از سوی شرکت بورس اوراق بهادار تهران مورد بهره برداری قرار گرفته است در ساختمان شرکت مزبور کشف و در ادامه بررسی نیز مشخص شد که فعالیت مزبور در گزارش ها و حساب های شرکت به طور کامل ثبت و افشا نشده است و با توجه به اینکه بدوا چنین امری با اساسنامه و رسالت شرکت بورس نیز همخوانی نداشته است، موضوع به معاونت حقوقی سازمان ارسال شده است.

در ادامه این اطلاعیه اعلام شد: رسیدگی به این موضوع به طور فوق العاده در دستور کار کمیته رسیدگی به تخلفات سازمان قرار گرفته و برای بررسی کم و کیف و ابعاد تخلفات این موضوع، مدیران بورس تهران فراخوانده شده اند.

همچنین، بدیهی است بعد از رسیدگی کامل و ارزیابی توضیحات و مستندات این امر که در حوزه داخلی شرکت رقم خورده است، نتایج رسیدگی و جزییات امر و تصمیم سازمان اطلاع رسانی خواهد شد.

همه چیز درمورد ورود شرکت‌ها به بازار بورس اوراق بهادار تهران

بازار بورس اوراق بهادار تهران که هدف آن تأمين منابع مالى شرکت‌ ها و معاملات سهام است در سال ۱۳۴۶ تشکیل شده بود ، از سال ۱۳۶۸ دوباره احياء گردید . با گسترش روزافزون عمليات اين بازار ، شرکت‌ هاى سرمايه‌ گذارى خواهند توانست علاوه بر خريد و فروش سهام دیگر موسسات و شرکت‌ ها و يا عرضه سهام شرکت‌ ها و موسسات سرمايه ‌پذير خود به بازار بورس اوراق بهادار تهران ، از تسهيلات و معافيت ‌هاى مالياتى و رسیدن سريع به نقدينگى در مواقع لزوم استفاده نمایند .

ضوابط پذيرش سهام در بورس

در بورس اوراق بهادار تهران تنها اوراق بهادار و سهامى معامله مس شود که از سوی موسسات و شرکت های ايرانى صادر شده است و مورد قبول هيئت پذيرش واقع گردیده است . شرکت ها و موسساتی که مى ‌خواهند سهامشان در بازار بورس تهران پذيرفته شود باید همه ی ضوابط و شرایط پذيرش را داشته باشند . براى سادگی پذيرش سهام موسسات و شرکت ‌ها در بازار بورس ، در سال ۱۳۸۰ تغييرات اساسى در شرايط و ضوابط پذيرش شرکت ‌ها به تصويب رسيد که همه ی موارد آن در اين مبحث ذکر گردیده است.

روش قيمت گذارى سهام

قيمت‌ گذارى اوليه سهام موسسات و شرکت‌ ها در بورس به وسیله ی کارشناسان قيمت‌گذارى سهام انجام می شود . اين کار بعد از اعلام پذيرفته شدن شرکت در بورس و همزمان با گزارش کارشناسان هيئت پذيرش بر مبناى عرضه و تقاضا تعيين می شود . اين گروه همچنان کار تعيين قيمت پايه سهام شرکت ‌هاى پذيرفته‌ گردیده در بورس را که براى نخستین بار عرضه می گردند و همین طور تعيين قيمت دوباره سهام دیگر شرکت ‌ها را بعد از تشکيل مجمع های عمومى عادى و فوق ‌العاده آنان که باعث تقسيم سود و يا افزايش سرمايه شده به عهده دارد .

براى شرکت ‌ها و موسسات نوع اول ، سازمان بورس و اوراق بهادار تهران نرخ پايه و اولیه را تعيين و به سهامدار عمده شرکت اعلام می کند . در صورت قصد عمده ‌فروشى سهام به نرخى بالاتر يا پایين ‌تر از نرخ تعيين گردیده با توافق خريدار ، سازمان بورس تهران هيچ ‌گونه جلوگیری از اين معامله انجام نخواهد داد . بديهى می باشد که در مورد خرده ‌فروشى تحت شرايط فوق ، قيمت باید در حدود قيمت پايه باشد .

در مورد دیگر موسسات و شرکت ‌هاى پذيرفته‌ گردیده نيز که اقلام تشکيل ‌دهنده حقوق مالکان سهام آن ها تغيير يافته است ، بر طبق درخواست بعضی از کارگزاران و برای ارائه قيمت‌ هاى بروز سهام به مقامات مربوطه ، دارا بودن قيمت پايه بروز سهام امرى الزامى می باشد .

بر اساس مراتب فوق روش قيمت‌ گذارى سهام هر موسسه یا شرکت بر اساس پيش ‌بينى درآمد هر سهم در سال جارى و بر اساس سوابق عملکرد شرکت در 4 سال گذشته تعيين می شود . برای تعيين درآمد هر سهم ، توليد شرکت در حداکثر ظرفيت حقيقى ، با توجه به آخرين نرخ فروش در ۹۰ % فروش توليدات در نظر گرفته شده و در محاسبه قيمت تمام ‌شده مواد اوليه قابل تأمين از خارج به نرخ ارز شناور يا رقابتي ، هزينه‌هاى مواد داخلي ، دستمزد و سربار با اضافه نمودن حدود ۲۰ % به هزينه ‌هاى مثل سال گذشته مشخص و سپس برای محاسبه سود ويژه ، نسبت سود ويژه اعمال و از تسهيم آن به تعداد سهام ميزان درآمد هر سهم تعيين می شود .

پس از تعيين درآمد هر سهم قيمت سهام موسسات و شرکت ‌ها در بورس اوراق بهادار تهران به يکى از دو روش زير صورت می گیرد :

اختلاف عمده محاسبه قيمت سهام در اين دو روش ناشى از متفاوت بودن هدف های سرمايه‌ گذاران از خريد سهام می باشد . اکنون در روش خرده‌ فروشي ، نرخ بازده مورد انتظار در سازمان بورس بين ۲۰ % تا ۲۵ % و براى روش عمده ‌فروشى بسته به نوع شرکت و صنعتى که در آن کار و فعالیت می کند و با توجه به ترکيب سهام داران آن و ميزان کنترل سرمايه‌ گذار بر شرکت در صورت خريد سهامش ، بين ۱۵ % تا ۲۰ % در نظر گرفته می گردد . بديهى می باشد که کنترل سرمايه‌ گذار از راه تعداد اعضای هيئت ‌مديره انتخاب گردیده توسط سرمايه‌گذار در شرکت انجام می شود که بستگى به درصد سهام او در هر شرکت دارد . در ضمن موارد زير نيز در قيمت‌ گذارى سهام توسط کارشناسان سازمان بورس در هر دو روش در نظر گرفته می شود :

• هرگونه مبلغ کاهنده سود که در بندهاى گزارش حسابرس و بازرس به آن اشاره شده به نسبت هر سهم از قيمت محاسبه گردیده سهام کسر می شود.
• روند توليد و فروش شرکت در سال جارى تا تاريخ پذيرش در بورس ، سهم بسزایى در قيمت‌گذارى سهام می گردد .
• مبلغ ۱۰ % سود ويژه پیش از کسر ماليات که براى سال جارى شرکت پيش ‌بينى شده برای اصلاح کردن اشتباهات سنوات قبل کسر می شود.
• ساير مواردى‌ که کارشناسان بنا به تخصص و تجربه و با توجه به تغييرات شرايط اقتصادى و سياسى و وضعيت عمومى بازار و بنا به تشخيص خودشان اعمال خواهد گردید .
• در صورت وجود مانده ، زيان انباشته و يا اندوخته ‌هاى آزاد ، اين مبلغ به نسبت هر سهم از قيمت محاسبه‌ گردیده سهام کم شده يا به آن اضافه می شود.
• عمدتاً از محل کارخانه شرکت بازديد به‌ عمل می آید تا مواردى از قبيل برآورد عمر سفيد ماشين‌آلات ، موقعيت کارخانه و غیره مشخص شود .

در صورتى‌که صنعت شرکت ، داروئى باشد جدول ميزان سهميه توليد ابلاغ گردیده از طرف شرکت بورس تهران وزارت بهداري ، ملاک محاسبه فروش براساس نرخ‌ هاى مصوب خواهد بود و در تعيين بهای تمام گردیده از تسعير ارز به بهای دولتى استفاده می شود و از نرخ بازده مورد انتظار ۱۲ % در قيمت‌گذارى سهام اينگونه موسسات در روش عمده ‌فروشى استفاده می گردد .

جدول کلى براى انتخاب موسسات و شرکت های سرمايه ‌پذير

در حال حاضر به علت شرايط خاص حاکم بر بازار بورس و اوراق بهادار تهران ، قوانین و مقررات مربوط به پذيرش شرکت بورس تهران شرکت ‌ها برای ارائه سهام آنها در بورس ، مدون و ابلاغ شده است .

با توجه به مراتب فوق و ضوابط و روش‌هاى توضيح داده شده در بخش‌هاى اول و دوم اين مجموعه جدول زير برای تطبيق وضعيت شرکت‌ شرکت بورس تهران هاى سرمايه‌ گذار برای ارائه سهام آنها به بازار بورس تهيه شده است . اطلاعات مندرج در جدول باید توسط کارشناسان مربوطه تکميل و پس از تجزيه و تحليل های مربوطه ، نتيجه امر برای تصويب نهایى به بورس ارائه شود .