اختیار معامله اهرم

اهرم مالی چیست؟ بررسی کاربرد اهرم مالی در بورس

همواره درصد قابل توجهی از آحاد جامعه به دنبال مسیری برای سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول خود در مقابل تورم هستند. بازارهای سرمایه‌گذاری بسیاری وجود دارند که افراد بنا به دانش مالی و توانایی‌های خود می‌توانند در آن‌‎ها فعالیت ‌کنند. همچنین ابزارهای متنوعی در این بازارهای مالی وجود دارند که فرآیند سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول را برای سرمایه‌گذاران مهیج‌تر و تسهیلات بیشتری را برای شخص فراهم می‌کنند.

یکی از این ابزارهای پرطرفدار در بازارهای مالی، اهرم مالی است. افراد با استفاده از اهرم مالی قادر به سودسازی بیشتر در فرآیندهای سرمایه‌گذاری هستند. علاوه بر افراد حقیقی، شرکت‌ها و ارگان‌های حقوقی نیز تحت شرایط تعریف شده‌ای قادر به استفاده از این ابزارها در پروسه فعالیت‌های مالی خود هستند. به منظور آشنایی بیشتر با اهرم مالی در بازارهای مالی، به خصوص بازار بورس، در این مقاله با ما همراه باشید.

اثر اهرمی چیست؟

نظریه اثر اهرمی، برای نخستین بار توسط پژوهشگری به نام Black مطرح شد. او عقیده داشت تغییرات ساختار سرمایه یا تغییر نسبت بدهی به دارایی (نسبت اهرمی) یک شرکت، در میزان نوسان سهام آن شرکت اثر می‌گذارد. تئوری اثر اهرمی به رابطه منفی بازده سهام با ریسک سهام اشاره دارد. طبق این تئوری، هر چه بازده یک سهام بیشتر شود، میزان نوسانات آن کمتر می‌شود. همچنین هر چقدر میزان بازده کمتر باشد، میزان نوسانات بیشتر می‌شود. توجه داشته باشید که در این نظریه، نوسانات نسبت به کاهش و افزایش بازده سهام، نامتقارن هستند. به زبان ساده، شوک‌های منفی نسبت به شوک‌های مثبت اثر بیشتری دارند.

اهرم مالی چیست؟

اهرم مالی در اصل به معنی یک ابزار یا یک بدهی برای بالا بردن سود یک سرمایه‌گذاری است. یک شخص یا یک شرکت در فرایند سرمایه‌گذاری علاوه بر دارایی‌های خود قادر است با بهره گرفتن از ابزار مالی یا به اصطلاح استفاده از اعتبار یا قرض گرفتن پول، پروسه سرمایه‌گذاری خود را گسترده‌تر و در نهایت سود بیشتری برای خود خلق کند.

افراد از سالیان دور در معاملات و خرید و فروش‌های مرسوم خود از اهرم مالی استفاده می‌کردند. به عنوان مثال بسیاری از مردم در بازار ملک از ابزار اهرم مالی به منظور تامین سرمایه برای خرید ملک استفاده و طی شرایط مشخص برای بازپرداخت این مبلغ به بانک یا ارگان‌های مربوطه اقدام می‌کنند. در نظر داشته باشید که میزان این اعتبار یا اهرم مالی هر چه قدر که بیشتر باشد آن شخص یا شرکت قدرت بیشتری در فرایند سرمایه‌گذاری خود خواهد داشت. اما در نقطه مقابل میزان ریسک سرمایه‌گذاری نیز بیشتر خواهد شد.

افراد و شرکت‌های حقوقی نیز از اهرم مالی در بازارهای مالی مانند بازار بورس استفاده می‌کنند. مثلا در این بازار، شرکت‌ها با استفاده از اهرم مالی، منبع مالی جدیدی برای پیشبرد اهداف و برنامه‌های مالی خود تامین می‌کنند و به شکل راحت‌تری به برنامه‌ریزی‌های خود رسیدگی می‌کنند. هر قدر این اهرم مالی در شرکت‌ها بیشتر یا به اصطلاح بزرگ‌تر باشد، به سرمایه‌ کمتری نیاز دارد.

استفاده از اهرم‌های مالی منجر می‌شود که سود یا ضرر آینده شرکت‌ها بر پایه کمتری صورت بگیرد اما در عوض نسبت بالاتری را خلق کند. به عنوان مثال: شرکتی را در نظر داشته باشید که 5 میلیارد تومان سرمایه دارد. در صورتی که بتواند برای برنامه‌های مالی خود از وام 15 میلیاردی استفاده کند، اکنون 20 میلیارد تومان برای سرمایه‌گذاری و پیشبرد اهداف خود خواهد داشت.

اهرم مالی در شرکت‌های بورسی

همان‌طور که در بخش قبلی اشاره کردیم اهرم مالی به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها به منظور تامین منبع مالی جدید شرکت‌های بورسی است. مزیت استفاده از اهرم مالی برای این شرکت‌ها به جای استفاده از افزایش سرمایه و تشویق مردم برای مشارکت این است که دیگر نیازی به انتشار سهام جدید یا تقسیم سود بین سهامداران نیست. البته در نقطه مقابل باید در نظر داشت که در این مسیر اگر برنامه‌ریزی‌های شرکت در مسیر پیشبرد اهداف مالی محقق نشود، ممکن است بدهی‌های سنگینی برای شرکت ایجاد شود که در این صورت شرکت‌ با چالش‌های جدید رو به رو خواهد شد.

اهرم‌های مالی با این که باعث افزایش سود در فرآیند سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی‌ مالی افراد و شرکت‌های بورسی می‌شوند در مقابل میزان ریسک موجود در این پروسه را چند برابر می‌کنند. یعنی هرچه یک شرکت برای برنامه‌های مالی و پیشرفت‌ امور خود از اهرم مالی بیشتری استفاده کند، در واقع میزان ریسک مالی و چالش‌های اقتصادی بیشتری را تقبل خواهد کرد.

بنا به توضیحاتی که ارائه شد زمانی که تحلیل‌گران قصد بررسی و ارزیابی سهام یک شرکت را دارند، فرآیند استفاده از اهرم مالی شرکت برای پیشبرد امور خود، از پرامتر‌های مهم برای خرید سهام آن شرکت محسوب می‌شود. در صورتی که یک شرکت از میزان کمتری از اهرم مالی برای فعالیت‌های اقتصادی خود استفاده کند، سهام آن نیز گزینه مناسب‌تری برای سرمایه‌گذاری خواهد بود.

کاربرد اهرم مالی در معاملات اعتباری

باید در نظر داشته باشید که بخش زیادی از معاملاتی که در بازار سرمایه صورت می‌گیرد با استفاده از همین اهرم‌های مالی یا اهرم بدهی است. این فرآیند بیشتر زمانی دیده می‌شود که در زمان تثبیت بازار سرمایه‌گذاران به دنبال کسب سود بیشتری هستند و در این شرایط با واجد شرایط بودن‌شان برای استفاده از این اهرم‌های بدهی اقدام می‌کنند. افراد در این مسیر می‌توانند از بهترین کارگزاری‌های بورس بسته‌های اعتباری یا وام‌های قرض‌الحسنه دریافت کنند و در بازار به معاملات خود سر و سامان بدهند و از طرف مقابل سود بیشتری کسب کنند. باید در نظر داشته باشید که برای استفاده از اعتبار و اهرم‌های بدهی در بازار سرمایه باید دارای دانش بورسی بالایی باشید تا در هر شرایطی و با وجود هیجانات در بازار، قادر به مدیریت این سرمایه باشید. (برای مدیریت سود خود می توانید روش مارتینگل در بورس را مطالعه کنید.)

به عنوان مثال در سال 1392 در بازار سرمایه شاخص به یک باره شروع به ریزش کرد و سرمایه‌گذاران بسیاری که در این بازه زمانی از اهرم مالی استفاده می‌کردند، دچار ضرر و زیان‌های سنگینی شدند یا همین یک سال اخیر که شاخص بورس درگیر ریزش و اصلاح بود، کسانی که از اهرم مالی استفاده می‌کردند با چالش‌های بسیاری برای تسویه آن رو به رو شدند.

این اتفاقات تلخ در برخی از افراد تاثیرات بدی گذاشت و سبب شد فکر کنند بازار سرمایه به هیچ عنوان بستر مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست! در صورتی که این برداشت از پایه اشتباه است و در صورت داشتن دانش کافی در این بازار قادر به کسب سود ایده‌آلی خواهید بود. در همین راستا سازمان بورس نیز قوانین جدیدی را به تصویب رساند که به وسیله آن‌ها شرایط استفاده و بازپرداخت اهرم‌های بدهی برای سرمایه‌گذاران آسان‌تر شود.

کاربرد اهرم مالی در قراردادهای مشتقه

بازار مشتقه از بخش‌های مختلفی نظیر بازار اختیار معامله، آتی و… تشکیل شده است. در این بازار نیز افراد قادر به استفاده از اهرم مالی هستند. برای نمونه افراد می‌توانند از اهرم‌های مالی در بازار آتی استفاده کنند. در این بازار قراردادهای هر دارایی در ابتدا، اهرمی برابر 10 دارند و با توجه به شرایط بازار و وجوه تضمین در آن، ممکن است این مقدار متغیر باشد.

برای مثال اگر شخص در بازار آتی قصد خرید 1 کیلو زعفران را داشته باشد، با در نظر گرفتن این که مقدار قرارداد آتی زعفران برابر با 100 گرم است، این شخص باید 10 قرارداد آتی را خریداری کند که برای اخذ ۱۰ قرارداد آتی زعفران این فرد باید به میزان ۱۰ برابر وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی، وجه نقد به حساب عملیاتی واریز کند. با فرض این که وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی زعفران ۲۰۰ هزار تومان باشد، ‌این فرد باید ۲ میلیون تومان پرداخت کند.

وجه لازم = تعداد قرارداد * وجه تضمین اولیه

۲،۰۰۰،۰۰ = ۱۰ * ۲۰۰،۰۰۰

نسبت اهرمی و فرمول محاسبه آن

نسبت‌های اهرمی یک نوع ابزار مالی هستند که با استفاده از آن‌ها می‌توان بدهی‌های به وجود آمده در یک سازمان را نمایش داد. با استفاده از نسبت‌های اهرمی می‌توان گفت که شرکت‌ها تا چه میزان نیازها و خواسته‌های مالی خود را از طریق سایر منابع مالی یا وام‌ و بدهی، تامین می‌کنند. به طور کلی نسبت‌های اهرمی 4 نوع هستند:

1. نسبت بدهی = مجموع بدهی‌ها تقسیم بر مجموع دارایی‌ها
2. نسبت سرمایه = مجموع دارایی‌ها تقسیم بر مجموع سرمایه
3. نسبت بدهی – سرمایه = مجموع سرمایه تقسیم بر کل بدهی‌ها
4. توان پرداخت بهره = هزینه بهره تقسیم بر سود قبل از بهره و مالیات

سخن آخر

همان‌طور که در بخش مقدماتی مقاله اشاره کردیم، افراد به منظور حفظ ارزش پول می‌توانند در فعالیت‌های مالی مختلفی شرکت کنند و در همین مسیر به سرمایه‌گذاری هم مشغول شوند. فرایند سرمایه‌گذاری در هر بازاری با کسب سود و احتمال ضرر همراه است. البته هر شرایطی سرمایه‌گذاران همیشه به دنبال کسب سود بیشتری در بازارهای سرمایه‌گذاری هستند. در همین راستا در بورس ابزارهای مالی متنوعی وجود دارد که افراد و شرکت‌ها با استفاده از آن‌ها قادر به خلق سود بیشتری برای خود و شرکت‌ها هستند. اهرم مالی یکی از این ابزارهای بسیار پرطرفدار است که افراد حقیقی از آن در روند معاملات و سرمایه‌گذاری‌های خود استفاده و در صورت خوب بودن شرایط و استراتژی‌های معاملاتی به سودهای کلان و قابل قبولی دست پیدا می‌کنند. شرکت‌ها هم با استفاده از این اهرم‌های مالی به منبع اختیار معامله اهرم جدید مالی برای فعالیت‌های اقتصادی و پیشبرد اهداف خود دست پیدا می‌کنند.

در نهایت هم باید توجه داشته باشید که استفاده بیش از حد از اهرم مالی در هر فرایند اقتصادی، به معنای بالا بردن میزان ریسک در آن فرایند است. به عنوان مثال سهام شرکت‌های بورسی که برای فعالیت‌های مالی خود از اهرم‌های مالی زیادی استفاده می‌کنند، برای سرمایه‌گذاری گزینه مناسبی نیستند چرا که ممکن است امور مالی این شرکت‌ها به دلیل بدهی‌های سنگین (اهرم بدهی) درگیر چالش‌های زیادی شود.

اگر به حوزه بورس علاقه‌مندید، می‌توانید برای آموزش مفاهیم دیگر بورسی مانند معاملات الگوریتمی، نسبت p به e و نحوه محاسبه آن، اوراق مشتقه، اوراق سلف و بسیاری از اصطلاحات دیگر، به بلاگ آکادمی بورس مراجعه کنید.

اهرم مالی در بورس به چه معناست؟

حتما میدانید که خاصیت اهرم این است که با وارد کردن نیرویی کوچک میتوانید نیرویی چند برابری به وجود آورید. اصطلاح اهرم مالی در ادبیات اقتصاد نیز همین موضوع را منعکس میکند. در گذشته از وجود اهرم در معاملات و قرارداد های آتی برایتان گفته ایم. در اختیار معامله اهرم این مطلب نیز میخواهیم اهرم مالی در بورس را بررسی کرده و به تبعات وجود آن بپردازیم.

منظور از اهرم مالی در بورس چیست ؟

در ادبیات مالی، اصطلاح اهرم هنگامی به کار میرود که سرمایه گذار بخواهد سود یا زیان خود را با قرض گرفتن تکثیر کند. به زبان ساده تر اهرم به معنای قرض کردن پول اختیار معامله اهرم برای چند برابر کردن درآمد داد و ستد است.

روش های زیادی برای کسب اهرم وجود دارد اما از معمول ترین آنها میتوان به قرض گرفتن پول و خریدن دارایی ثابت و استفاده از ابزار مشتقه اشاره کرد.
برای مثال میتوانید فرض کنید که 10 کیسه گندم دارید و آن را وارد معامله میکنید. سود خالص از این معامله برای شما یک کیسه گندم خواهد بود. سپس برای وارد شدن در معامله ای بزرگ تر 90 کیسه گندم قرض گرفته و با 10 کیسه دارایی خود، حالا 100 کیسه گندم را وارد معامله می کنید.

با برآوردی ساده درمی یابید که این بار دارایی شما 110 کیسه گندم خواهد بود. پس شما با استفاده از اهرم مالی هم 90 کیسه قرضتان را پس داده اید، هم 10 کیسه سرمایه اولیه تان سرجایش است و هم 10 کیسه سود خالص بدست آورده اید.

روش های متداول در کسب اهرم مالی عبارتند از :

1. قرض
2. وام بانکی
3. خرید دارایی ثابت
4. انتشار اوراق بهادار
5. استفاده از ابزارهای مشتقه

ابزارهای مشتقه

ابزار مشتقه به اوراق یا قرارداد هایی گفته می شود که ارزش مستقلی مانند طلا و مسکن نداشته و وابسته به ارزش کالا، ارز یا اوراق بهادار است. دو نوع از این ابزار مالی، قراردادهای آتی و اختیار معامله هستند. ابزار های مشتقه مصداقی از اهرم مالی اند و سرعت معاملات و ضریب نقدشوندگی در این بازار بیشتر است.

ایجاد ریسک با اهرم های مالی

رابطه ای که بین اهرم مالی در بورس و سنجش عملکرد شرکت های بورسی و فرابورسی وجود دارد در بازدهی و زیان آنها تأثیر میگذارد، پس به واسطه ایجاد بدهی و هزینه های ثابت مالی، اهرم مالی ایجاد کننده ریسک است.

Δ برای شرکت ها و نهادهایی که بدهی بیشتری دارند یعنی بدهی آنها نسبت به دارایی ها عددی بزرگ تر است، اهرمی تر هستند و از دید سرمایه گذاران هرچه شرکتی اهرمی تر باشد پر ریسک تر محسوب می شود.

اهرم های مالی در بازار آتی کالا

همانطور که پیش از این اشاره کردیم در بازار آتی کالا نیز اهرم وجود دارد. در این بازار قرارداد های هر دارایی هنگام راه اندازی 10 اهرم دارند. البته با توجه به وضع بازار این میزان دچار نوسان خواهد شد.

به طور مثال فرض کنید در یک جلسه معاملاتی بورسی، قیمت هر گرم زعفران در بورس کالا 7 هزار تومان است. حال شما میخواهید یک کیلو زعفران خریداری کنید. مبلغ لازم برای خرید این میزان زعفران در آن روز کاری معادل 7 میلیون تومان است.

با توجه به اینکه برای خرید زعفران در بازار آتی محدودیت هایی وجود دارد، برای هر 100 گرم زعفران یک قرارداد آتی بسته می شود پس برای خریداری 1 کیلو زعفران می بایست 10 قرارداد آتی اخذ شود.
پس شما دیگر برای خریداری این میزان زعفران موظف به پرداخت 7 میلیون تومان نبوده و تنها کافیست وجه تضمینی بابت بستن هر قرارداد آتی بپردازید.
اگر فرض کنیم که وجه تضمینی برای هر قرارداد 180 هزار تومان باشد :

1.800.000 = 10 * 180.000

بدین صورت با استفاده از خاصیت اهرمی بازار آتی کالا شما میتوانید با سرمایه ای کمتر از سرمایه لازم در بازار بورس، کالای مورد نیاز خود را خریداری کنید.

فرمول اهرم مالی در بازار آتی کالا

با اینکه وجود اهرم مالی در بازارهای بورسی به جذابیت معامله افزوده است اما اگر در زمینه بورس و معاملات بورسی تازه کار هستید، با ریسک های پایین تر شروع کنید تا به جای بدست آوردن سود خوب متحمل زیان های بزرگ نشوید! بهتر است با افراد ماهر در این زمینه اختیار معامله اهرم اختیار معامله اهرم مشورت کرده و همه جوانب را در نظر بگیرید.

توسط کیانا ابراهیمی

مفهوم فلسفی و دقیق خونه مهم نیست، این مهمه که میدونم شغل من خونه منه، بلدم توش راه برم؛ تک تک آجرهاشو میشناسم و بهش تعصب دارم؛ جاییه که وقتی بهش سر میزنم قوی میشم چون ریشه هامو داره:)

قرارداد اختیار معامله چیست؟

در یک معامله بین اختیار معامله اهرم خریدار و فروشنده، خریدار می‌تواند با پرداخت مبلغی از پیش تعیین شده، اختیار قراردادی را به دست آورد که طی آن، در هر زمانی در آینده (که محدوده این زمان در قرارداد مشخص می‌شود)، کالای مورد نظر را با قیمتی که در زمان عقد این قرارداد تعیین کرده‌اند، می‌تواند از فروشنده درخواست کند. فروشنده نیز ملزم به احترام به این قرارداد است و باید آن کالا را با همان قیمت تعیین شده در اختیار خریدار قرار دهد.
تعریف قرارداد اختیار معامله در سایت ویکی‌پدیا به این صورت آمده است:
“قرارداد اختیار معامله یا آپشن (option)، (به انگلیسی: call option) قراردادی است، بین خریدار و فروشنده، به‌نحوی که خریدار از فروشنده اختیار معامله، حق خرید یا فروش یک دارایی را در یک قیمت معین، خریداری می‌کند. در اینجا نیز همانند تمام قراردادها، هر طرف، امتیازی را به طرف مقابل اعطاء می‌کند، خریدار به فروشنده مبلغی تحت عنوان حق شرط پرداخت می‌کند، که در واقع همان قیمت اختیار معامله می‌باشد. فروشنده نیز حق خرید یا فروش دارایی مذکور را، در یک قیمت معین، به خریدار اعطاء می‌نماید.”
بر اساس قرارداد اختیار معامله، طرفین برای انجام معامله‌ای در آینده به توافق می‌رسند. معامله به این صورت خواهد بود که خریدار می‌تواند در موعد مشخص شده در قرارداد و با پرداخت مبلغی که در قرارداد ذکر شده، حق خرید یا فروشِ دارایی مندرج را به خود اختصاص دهد. فروشنده اختیار معامله اهرم نیز، در برابر گرفتن هزینه از پیش تعیین شده و دادن این اختیار به خریدار در زمان عقد قرارداد، حاضر به فروش دارایی مشخص، بر طبق محتوای قرارداد است.
همان‌طور که در تعریف قرارداد اختیار معامله خواندیم، اختیار استفاده از حق خریدار، با خود اوست و هیچ اجباری برای انجام قرارداد را ندارد. اگر خریدار از درخواست حق خود امتناع ورزد و قرارداد را اجرا نکند، مبلغی که برای خرید این حق پرداخت کرده است را از دست می‌دهد. هم‌چنین اگر خریدار بخواهد معامله را انجام بدهد، فروشنده ملزم به قبول معامله و اجرای قرارداد است.

مزیت های قراردادهای اختیار معامله چیست؟

۱٫ اهرم مالی:
یکی از مزایای این نوع قراردادهای از پیش تعیین شده این است که سرمایه‌گذاران می‌توانند با توجه به میزان نقدینگی خود، مدیریت مالی لازم را انجام داده و طی یک دوره ی زمانی مشخص، سود و زیان خریدهای خود را چند برابر کنند.
مثالی برای توان اهرم مالی قراردادهای اختیار معامله:
(یکی از بهترین نمونه‌ها برای مثال در مورد قرارداد اختیار معامله، بازار بورس و سهام شرکت‌های بزرگ است. زیرا به راحتی می‌توان این قابلیت را مشاهده کرد.)
یک خریدارِ مشتاق به خرید سهام شرکت توسعه معادن، اقدام به پرداخت ۱۰،۰۰۰ ریال به عنوان “اختیار خرید” می‌کند. این اختیار خرید همان قرارداد اختیار معادله است. خریدار با این ۱۰،۰۰۰ ریال، اختیار خریدن ۵ هزار سهم شرکت توسعه معادن را در دست گرفته است. که یک قیمت و زمانِ توافقی هم خواهد داشت. یعنی با قیمت ۵،۰۰۰ ریال و زمان سررسید سه ماهه، این اختیار خرید را به دست آورده است.
با گذر زمان و تغییر سود سهام شرکت توسعه معادن، قیمت هر سهم به ۶،۰۰۰ ریال رسیده است.
حال این خریدار (که هنوز فقط “اختیار خرید” را خریده است.) با اهرم کردن این اختیار، مبلغ
(۵۰۰۰-۶۰۰۰) *۵۰۰۰= ۵۰،۰۰۰ ریال سود کرده است و فروشنده سهام شرکت توسعه معادن موظف به پرداخت این هزینه است.

۲٫ سودسازی از نوسانات قیمتی سهم:
زمانی که یک خریدار، اختیار معامله‌ای را در دست داشته باشد، بدون داشتن سهم پایه می‌تواند از سودی که سهم ایجاد کرده است نفع ببرد و همین امر به تنهایی یکی از دلایل علاقه خریداران سهام به قرارداد اختیار است.

۳٫ درآمدزایی:
حال که این اهرم مالی در اختیار یک خریدار قرارداد اختیار معامله قرار گرفته است، او می‌تواند از این فرصت خود بهترین استفاده را ببرد. زمانی که این قرارداد در اختیار یک خریدار است، می‌تواند آن را با قیمت و شرایط پیشنهادی خود، به همان سهام و یا هر سرمایه‌گذار دیگری بفروشد و خود نیز از اصل معامله کنار رود. این روش می‌تواند حتی ریسک مبلغ اولیه ی خریدار را هم از بین ببرد.

۴٫ کمتر کردن ریسک:
چیزی که بیشتر از همه، در راه سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران مشکل ساز می‌شود، پذیرفتن ریسک و خطرِ معامله مورد نظرشان است.
در سرمایه‌گذاری همواره یک ریسک بالقوه ای وجود دارد که بعضا باعث مشکلات و از بین رفتن سرمایه‌های کلان می‌شود ولی دیگر مزیت قرارداد اختیار معامله، کاهش دادن همین ریسک به یک میزانِ حداقلی می‌باشد. و این میزان، همان مبلغ پرداختی برای خرید قرارداد اختیار معامله است.
با این روش، ریسکِ هر معامله از ابتدا کاملا مشخص خواهد بود و بازه این خطر هم توسط خود خریدار تعیین می‌شود، به همین دلیل پوشش ریسک به طور کامل صورت می‌گیرد.

۵. بهره‌گیری از زمان برای تصمیم‌های آینده:
قرارداد اختیار معامله، این امکان را به سرمایه‌گذار می‌دهد تا تنها با پرداخت درصدی از ارزش سهم، قیمت خرید یا فروش آن سهم در آینده را از حالا مشخص کند و تا موعد مقرر بتواند تصمیم مناسبی بگیرد.
۶. فراهم سازی امکان سرمایه‌گذاری متنوع:
اختیار معامله برای سرمایه‌گذار، حکم یک دارایی مجزا دارد و به همین سبب می‌توانند باعث تنوع در سرمایه‌گذاری شود.

دانلود رایگان کتاب آموزش قرارداد اختیار معامله

شرکت بورس کالای ایران یک فایل آموزشی برای افزایش اطلاعات علاقه‌مندان به قرارداد اختیار معامله منتشر کرده است.

اختیار معامله در بورس چیست؟

قردادها یک بخش مهم در بورس به شمار می‌آیند. در این بخش از سری مقالات دلفین وست به آموزش و معرفی کلی قراردادها در بورس، انواع قراردادها، اختیار معامله، قرارداد مشتقه و قرارداد حق فروش می‌پردازیم. بنابراین اگر شما نیز مقالات ما را در خصوص آموزش بورس دنبال می‌کنید این مقاله را نیز از دست ندهید و ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید.

اختیار معامله (Option) در بورس

قراردادی است که به خریدار آن حق خرید یا فروش دارایی پایه یا ابزار مالی را با اعمال یک قیمت معین و در یک تاریخ خاص را می‌دهد ولی خریدار در اجرای آن تعهدی ندارد. خریدار در ازای پرداخت مبلغ مشخصی، اجازه خرید یا فروش دارایی ثبت شده در قرارداد را با قیمت مشخص و در زمان تعیین شده را دارد.از جهت دیگر فروشنده، مجوزه معامله را در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ مشخصی هنگام عقد قرارداد و براساس بندهای مذکور در آن، آماده فروش دارایی خویش می‌باشد.

حال ممکن است در زمان مشخص شده خریدار دارایی مورد نظر را خرید و فروش نکند، در این حالت دارایی مذکور در اختیار فروشنده قرار خواهد گرفت و خریدار مبلغ پرداخت شده را از دست خواهد داد. به شما حق میدهیم که احساس سردرگمی کنید. زیرا مفهوم اختیار معامله یکی از پیچیده ترین مفاهیم بازار سرمایه است اما شاید برای شما جالب باشه که بدانید ما هر روز در زندگی روزمره از این مفهوم خیلی استفاده می‌کنیم. در واقع مفهوم اصلی اختیار معامله این است که در زمان حال، ابهامات آینده را پیش بینی کنیم و آن‌ها را ارزش‌گذاری کنیم.

فواید اختیار معامله

یکی از فواید مهم اختیار معامله، تطبیق‌پذیری و توانایی آن برای ارتباط برقرار کردن با دارایی‌های سنتی‌ مانند سهام شخصی است. این ویژگی به شما امکان می‌دهد که موقعیت خود را طبق شرایطی که ممکن است در بازار اتفاق بیفتد، تطبیق دهید یا تنظیم کنید. برای مثال می‌توانیم از اختیار معامله به‌عنوان سپر دفاعی در برابر بازار بورسِ در حال سقوط استفاده کنیم تا ضرر سقوط سهام را کاهش بدهیم یا می‌توانیم از آن برای پیش‌بینی استفاده کنیم یا اگر بخواهیم می‌توانیم با استفاده از آن‌ها خیلی محافظه‌کار باشیم. بنابراین استفاده از اختیار معامله را می‌توان به‌عنوان بخشی از استراتژی وسیع‌تر سرمایه‌گذاری توصیف کرد.

قرارداد مشتقه چیست؟

قرارداد مشتقه عبارت است از اوراق بهادار مالی با ارزشی که به یک دارایی اساسی یا یک گروه دارایی متکی یا از آن مشتق شده باشد. معیارخود مشتقه یک قرارداد بین دو یا چند طرف است و مشتقه قیمت خود را از نوسانات دارایی اساسی بدست می آورد. متداول ترین‌دارایی‌های اساسی برای مشتقات سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارزها، نرخ بهره و شاخص‌های بازار هستند. این دارایی‌ها معمولاً از طریق کارگزاری ها خریداری می‌شوند. مشتقات می‌توانند بدون نسخه (OTC) یا از طریق صرافی معامله کنند. مشتقات فرابورس سهم بیشتری از بازار را تشکیل می دهند. مشتقات معامله شده خارج از بورس به طور کلی احتمال بیشتری برای ریسک طرف مقابل دارند. ریسک طرف مقابل خطری است که یکی از طرف های درگیر در معامله ممکن است (ناکامی در پرداخت فوری سود یا اصل سرمایه در زمان مقرر نکول یا ورشکستگی گفته می شود) کند. این احزاب بین دو طرف خصوصی تجارت می‌کنند و هیچ نظارتی ندارند. برعکس، مشتقات معامله شده در بورس استاندارد و با شدت بیشتری تنظیم می شوند.

مبانی ابزار مشتق

از مشتقات می‌توان برای محافظت از موقعیت، حدس و گمان در مورد حرکت جهت دارایی پایه یا دادن اهرم به دارایی ها استفاده کرد. ارزش آن‌ها از نوسانات ارزش دارایی اساسی حاصل می‌شود. در اصل از مشتقات برای اطمینان از متعادل بودن نرخ ارز کالاهای مورد معامله در سطح بین المللی استفاده می-شد. با ارزش های متفاوت ارزهای ملی، بازرگانان بین المللی به یک سیستم برای پاسخگویی به اختلافات احتیاج داشتند. امروزه، مشتقات بر اساس طیف گسترده ای از معاملات انجام می شوند و کاربردهای بیشتری دارند. حتی مشتقات مبتنی بر داده های آب و هوا مانند مقدار باران یا تعداد روزهای آفتابی در یک منطقه وجود دارد.

یک سرمایه گذار اروپایی را تصور کنید که حساب های سرمایه گذاری وی به یورو تبدیل شده است. این سرمایه گذار سهام یک شرکت آمریکایی را از طریق صرافی ایالات متحده با استفاده از دلار آمریکا (USD) خریداری می‌کند. در حال حاضر سرمایه‌گذار در معرض خطر نرخ ارز هنگام نگه داشتن آن سهام است. نرخ ارز این خطر را تهدید می کند که ارزش یورو در رابطه با دلار آمریکا افزایش یابد. اگر ارزش یورو افزایش یابد، هر سودی که سرمایه گذار از فروش سهام بدست آورد، با تبدیل به یورو، از ارزش کمتری برخوردار می‌شود.

برای جلوگیری از این ریسک، سرمایه‌گذار می‌تواند یک مشتق ارز خریداری کند تا نرخ ارز خاصی را قفل کند. مشتقاتی که می‌توانند برای پوشش دادن این نوع ریسک مورد استفاده قرار گیرند شامل معاملات آتی ارز و مبادله ارز هستند. سوداگری که انتظار دارد یورو نسبت به دلار گران شود، می‌تواند با استفاده از مشتقی که با یورو افزایش ارزش پیدا می‌کند، سود کسب کند. هنگام استفاده از مشتقات برای گمانه زنی در مورد حرکت قیمت یک دارایی اساسی، سرمایه گذار نیازی به داشتن دارایی یا نمونه کارها در دارایی اصلی ندارد.

بخش‌های کلیدی

• مشتقات اوراق بهاداری هستند که ارزش خود را از یک دارایی یا معیار اساسی دریافت می‌کنند.
• مشتقات معمول شامل قراردادهای آتی، فوروارد، اختیارات و مبادله است.
• بیشتر مشتقات در صرافی ها معامله نمی شوند و توسط موسسات برای جلوگیری از ریسک یا حدس و گمان در مورد تغییرات قیمت در دارایی اساسی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• مشتقات قابل معامله در بورس مانند معاملات آتی یا اختیارات سهام، استاندارد شده‌اند و بسیاری از خطرات مشتقات بدون نسخه را از بین می‌برند یا کاهش می‌دهند.
• مشتقات معمولاً ابزارهای اهرمی هستند، که باعث افزایش خطرات و پاداش های احتمالی آن‌ها می‌شود.

اشکال رایج مشتقات

انواع مختلفی از مشتقات وجود دارد که می‌توانند برای مدیریت ریسک، سوداگری و استفاده از موقعیت استفاده شوند. مشتقات یک بازار رو به رشد است و محصولی را ارائه می‌دهد که تقریباً متناسب با هرگونه نیاز یا تحمل ریسک باشد.

قراردادهای آتی

قراردادهای آتی که به سادگی به عنوان معاملات آتی نیز شناخته می‌شوند توافقی بین دو طرف برای خرید و تحویل دارایی با قیمت توافق شده در تاریخ آینده است. معاملات آتی در بورس انجام و قراردادها استاندارد می‌شوند. معامله‌گران برای جلوگیری از ریسک خود و یا حدس و گمان در مورد قیمت یک دارایی اساسی از قرارداد آتی استفاده خواهند کرد. طرفین درگیر در معاملات آتی موظف به انجام تعهد خرید یا فروش دارایی اساسی هستند.

به عنوان مثال، بگویید که ۶ نوامبر ۲۰۱۹، شرکت A قراردادی را برای نفت با قیمت ۶۲.۲۲ دلار در هر بشکه خریداری می‌کند که در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹ منقضی می‌شود. این شرکت به این دلیل که در ماه دسامبر به نفت نیاز دارد و نگران است قیمت قبل از این‌که شرکت به خرید نیاز داشته باشد افزایش می‌یابد. خرید قرارداد آتی نفت ریسک شرکت را برطرف می‌کند زیرا فروشنده طرف قرارداد موظف است پس از انقضا قرارداد، نفت را با قیمت ۶۲.۲۲ دلار در هر بشکه به شرکت A تحویل دهد. فرض کنید قیمت نفت تا ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹ به ۸۰ دلار در هر بشکه افزایش یابد. شرکت A می تواند تحویل روغن را از فروشنده قرارداد آتی بپذیرد، اما اگر دیگر اختیار معامله اهرم نیازی به روغن نداشته باشد، می‌تواند موضوع قرارداد را قبل ازتاریخ انقضا نیز بفروشد و سود را حفظ کند.

در این مثال، این احتمال وجود دارد که هم خریدار آینده و هم فروشنده در معرض خطر ریسک‌پذیری قرار داشته باشند. اگرشرکت A در آینده به نفت احتیاج داشت و می خواست خطر افزایش قیمت در ماه دسامبر را با موقعیت طولانی در قرارداد آتی نفت جبران کند، فروشنده می‌تواند یک شرکت نفتی باشد که نگران کاهش قیمت نفت است و می خواهد با فروش یا ” کوتاه کردن” قرارداد آتی که قیمت آن را در ماه دسامبر تعیین می‌کند، این خطر را از بین ببرد. همچنین ممکن است فروشنده یا خریدار ( یا هر دو) طرف‌های آتی نفت، دلالان با نظر مخالف در مورد قیمت نفت ماه دسامبر باشند. اگر طرف های درگیر در قرارداد آتی دلالان بودند، بعید است که هر یک از آن‌ها بخواهند مقدمات تحویل چندین بشکه نفت خام را فراهم کنند. دلالان می‌توانند با بستن (خنثی کردن) قرارداد خود قبل از انقضا تاریخ قرارداد، به تعهد خود در خرید یا تحویل کالای اساسی پایان دهند.

به عنوان مثال، قرارداد آتی معاملات نفت West Texas Intermediate در CME نشان دهنده ۱۰۰۰ بشکه نفت است. اگر قیمت نفت از ۶۲.۲۲ دلار به ۸۰ دلار در هر بشکه برسد، معامله گر با موقعیت طولانی در قرارداد آتی ۱۷۷۸۰ دلار (۱۰۰۰X = 17780 دلار) سود کسب می کرد. معامله گر با موقعیت کوتاه در قرارداد ۱۷۷۸۰ دلار ضرر خواهد داشت.

تمام قراردادهای آتی با تحویل دارایی اساسی در انقضا تسویه نمی شوند. بسیاری از مشتقات بصورت نقدی تسویه می شوند، این بدان معنی است که سود یا زیان در تجارت صرفاً یک جریان نقدی حسابداری به حساب کارگزاری تاجر است. قراردادهای آتی که به صورت نقدی تسویه می‌شوند شامل بسیاری از معاملات آتی نرخ بهره، معاملات آتی شاخص سهام و سایر ابزارهای غیرمعمول مانند آینده های نوسانات یا آتی های هواشناسی هستند.

قراردادهای رو به جلو

قراردادهای فوروارد مشابه قراردادهای آتی هستند، اما در بورس معامله نمی‌شوند ، فقط فرابورس می‌شوند. هنگامی که یک قرارداد فوروارد ایجاد می شود، خریدار و فروشنده ممکن است شرایط، اندازه و روند تسویه حساب برای مشتقه را سفارشی کرده باشند. به عنوان محصولات فرابورس، قراردادهای پیش رو درجه بالاتری از خطر طرف مقابل را برای خریداران و فروشندگان به همراه دارند. خطرات طرف مقابل نوعی خطر اعتباری است به این دلیل که خریدار یا فروشنده قادر به انجام تعهدات مشخص شده در قرارداد نیست. اگر یکی از طرفین قرارداد ورشکسته شود، ممکن است طرف دیگر رجوع نکند و ارزش موقعیت خود را از دست بدهد. طرفین در یک قرارداد رو به جلو پس از ایجاد، می توانند موقعیت خود را با سایر طرفین جبران کنند، که می‌تواند با درگیر شدن معامله گران بیشتر در همان قرارداد، احتمال خطرات طرف مقابل را افزایش دهد.

مزایای مشتقات

همانطور که مثال‌های بالا نشان می‌دهد، مشتقات می‌توانند ابزاری مفید برای مشاغل و سرمایه‌گذاران باشند. آن‌ها راهی برای قفل کردن قیمت‌ها، جلوگیری از حرکات نامطلوب نرخ ها و کاهش خطرات – اغلب با هزینه محدود – فراهم می‌کنند. علاوه بر این ، مشتقات را اغلب می توان با حاشیه (یعنی با وجوه قرض گرفته شده) خریداری اختیار معامله اهرم کرد که این امر حتی از هزینه کمتری نیز برخوردار است.

معایب مشتقات

از نظر منفی، ارزش‌گذاری مشتقات دشوار است زیرا براساس قیمت دارایی دیگر است. خطرات مشتقات فرابورس شامل ریسک‌های طرف مقابل است که پیش بینی یا ارزش گذاری آن‌ها نیز دشوار است. اکثر مشتقات نیز به تغییر در مقدار زمان انقضا، هزینه نگهداری دارایی اساسی و نرخ بهره حساس هستند. این متغیرها تطابق کامل ارزش یک مشتق با دارایی اساسی را دشوار می‌کند. همچنین، از آنجا که خود مشتق فاقد ارزش ذاتی است (ارزش آن فقط از دارایی اساسی حاصل می‌شود) در برابر احساسات بازار و ریسک بازار آسیب پذیر است. این امکان وجود دارد که عوامل عرضه و تقاضا بدون توجه به آنچه در قیمت دارایی اساسی اتفاق می‌افتد، باعث افزایش و کاهش قیمت یک مشتقه و نقدینگی آن شوند. سرانجام، مشتقات معمولاً ابزارهای اهرمی هستند و از هر دو روش با استفاده از کاهش اهرم استفاده می‌شود. گرچه می‌تواند نرخ بازده را افزایش دهد اما باعث می شود که ضررها با سرعت بیشتری افزایش یابد.

قرار داد حق فروش چیست؟

قرارداد فروش قراردادی است بین خریدار و فروشنده که شامل فروش و تحویل کالا، اوراق بهادار و سایر اموال شخصی است. در ایالات‌متحده، قراردادهای فروش داخلی توسط قانون تجارت یکنواخت اداره می‌شود. قراردادهای فروش بین‌المللی تحت کنوانسیون سازمان ملل در مورد قراردادهای فروش بین المللی کالا (CISG) است که به آن کنوانسیون فروش وین نیز می‌گویند. طبق ماده UUC2، قرارداد فروش کالاهای بیش از ۵۰۰ دلار برای اجرای آن باید کتبی باشد (UCC 2-201). فروش اوراق بهادار یک مورد خاص است که در ماده ۸ (UCC 8-319) پوشش داده شده است. برای قابل اجرا بودن قرارداد فروش اوراق بهادار باید صرف نظر از مبلغ مربوط به آن مکتوب باشد. برای فروش سایر اموال شخصی، حداقل ۵۰۰۰ دلار باید قبل از انعقاد کتبی قرارداد اجرایی درگیر شود. در غیر این صورت، توافق شفاهی به عنوان یک قرارداد الزام آور قابل اجرا است.

چگونه می‌توانم قرارداد فروش بنویسم؟

• قرارداد را عنوان کنید و مقدمه ای بنویسید.
• قسمت اطلاعات تماس را بنویسید.
• معامله را شرح دهید.
• قسمت انتظارات خریدار را بنویسید.
• قسمت انتظارات فروشنده را تکمیل کنید.
• بخش تأییدیه یا بخشی را که هر دو طرف در آن امضا می‌کنند ارائه دهید.

سخن آخر

قرارداد فروش یک معامله بین خریدار و فروشنده را برای اهداف قانونی و نگهداری سوابق ثبت می‌کند. قراردادها را می‌توان نوشت، اما هر خریدار که هزینه کالا یا خدمات را در محل پرداخت می‌کند، به طور خودکار با شرایط قرارداد فروش موافقت می‌کند. حال که با قراردادهای اختیار معامله و قرارداد مشتقه و… آشنا شدید یک گام بزرگ دیگر در آموزش بورس برداشته‌اید. نظر شما در خصوص این قراردادها چیست؟ سوالات، نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

برای یادگیری “ابزار مشتقه” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

اختیار معامله اهرم

اختیار معامله چیست؟

اختیار معامله یا Option ، اصطلاحی است که معمولا توسط فعالان بازار سهام استفاده می‌شود. این قرارداد میان خریدار و فروشنده نوشته می‌شود به صورتی که دو طرف توافق می‌کنند که در آینده معامله مشخصی را انجام دهند. خریدار در ازای پرداخت مبلغ مشخصی، حق خرید یا فروش دارایی ثبت شده در قرارداد را با قیمت مشخص شده در قرارداد و در زمان تعیین شده به دست می‌آورد. فروشنده هم حق خرید یا فروش دارایی مذکور را به خریدار می‌دهد. حال ممکن است در زمان مشخص شده خریدار دارایی مورد نظر را خرید و فروش نکند، در این حالت دارایی مذکور در اختیار فروشنده قرار خواهد گرفت و خریدار مبلغ پرداخت شده را از دست خواهد داد.

در این مصاحبه بیان می شود که شما می توانید به جای خرید خود سهم، اختیار خرید آن را بخرید یا اختیار خرید آن را بفروشید، یا اختیار فروش آن را بخرید یا اختیار فروش آن را بفروشید. طبیعتا درک این مطلب پیچیده است. نکته مهمتر این است که خریدار همواره حق اعمال دارد و فروشنده اجبار به اعمال پس حتما می بایست وجه تضمین پیش سازمان گرو بگذارد.

در این مصاحبه سلمان یزدانی اشاره می کند که اختیار معامله یا آپشن دارای ویژگی های اهرم ( یعنی امکان خرید با مبلغ خیلی بیشتر از سرمایه)، امکان فروش و کسب سود در ریزش بازار را بدست آورید.

در این مصاحبه مثالی از اختیار خرید وتجارت مربوط به بانک تجارت بررسی می شود که در مدت کوتاهی هزارو ششصد برابر شده است. سایر نمادها مربوط به بانک ملت، (ضملت) بانک صادرات، (ضصاد) ایران خودرو (ضخود) و سایپا (ضسپا) و فولاد (ضفلا) و فملی ( ضملی) می باشد.

اگر به این پست علاقمند شدید و می خواهید بیشتر یاد بگیرید دو راه پیش روی شما است:

اول: به این پست مراجعه کنید و به صورت خیلی روان این مفهوم را آموزش ببینید.

دوم:. در صورتی که به این ویدیو علاقمند شدید مجموعه کامل آموزش هارا در این آدرس ببینید. و برای کد تخفیف به پشتیبان پیام دهید.