نکات مهم در معاملات بورس

اقتصاد

اطلاعیه بانک سرمایه در لزوم توجه به چهار نکته مهم قانون جدید چک

بانک سرمایه به‌منظور حفظ حقوق مشتریان ارجمند و باهدف پیشگیری از وقوع هرگونه کلاه‌برداری و سوءاستفاده در زمینه چک، توجه ایشان را به نکات مهم زیر در قانون جدید چک جلب می‌نماید.

در زمان انجام معاملات خود حتماً از ثبت چک‌های صیادی توسط صادرکننده در سامانه صیاد اطمینان حاصل کرده و در صورت عدم ثبت یا وجود هرگونه مغایرت میان اطلاعات ثبت‌شده در این سامانه با اطلاعات مندرج در برگه چک، از پذیرش آن اکیداً خودداری نمایند.

بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان

رفع سوء اثر چک‌های برگشتی صرفاً از طریق شعب و به یکی از روش‌های زیر نکات مهم در معاملات بورس امکان‌پذیر است:

واریز کسر مبلغ چک به‌حساب‌جاری نزد بانک صادرکننده چک و ارائه درخواست مسدودی به مدت یک سال
ارائه لاشه چک برگشتی
ارائه رضایت‌نامه محضری دارنده چک به بانک
ارائه نامه رسمی از مرجع قضایی یا ثبتی ذی‌صلاح مبنی بر اتمام عملیات اجرایی در خصوص چک
ارائه حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چک
سپری شدن مدت سه سال از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری در خصوص چک توسط دارنده

بر اساس قانون جدید در صورت برگشت چک، صاحب حساب و امضاکننده چک برگشتی از بسیاری از خدمات بانکی محروم شوند:

امکان افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت‌بانکی جدید را ندارند.
موجودی تمامی حساب‌ها و کارت‌های بانکی آن‌ها به‌اندازه مبلغ کسری چک مسدود می‌شود.
هیچ‌گونه تسهیلات بانکی، ضمانت‌نامه و اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی به آن‌ها پرداخت نمی‌شود.
پس از برگشت خوردن اولین چک نیز امکان ثبت چک جدید در سامانه صیاد را ندارند

درصورتی‌که موجودی حساب صادرکننده چک نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد به تقاضای دارنده چک، بانک مکلف است مبلغ موجودی را در حساب دارنده چک بپردازد. در صورت کافی نبودن موجودی حساب‌جاری نیز بانک مکلف به پرداخت وجه چک از سایر حساب‌های شخص نزد خود بوده و در صورت عدم‌کفایت مجموع این مبالغ، حسب درخواست دارنده چک گواهینامه عدم پرداخت به میزان کسری مبلغ چک صادر می‌شود.

به منظور مطالعه متن کامل قانون جدیدچک لطفا به صفحه مربوط به قانون جدید چک مراجعه فرمایید.

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.poolnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پول نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۶۷۰۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۰۰۲۲۱۰۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

امکانی نکات مهم در معاملات بورس دیگر برای کاربران بام و مشتریان بانک ملی ایران

امکان پرداخت اقساط تسهیلات و دریافت کارمزد تسهیلات قرض الحسنه به صورت خودکار برای کاربران سامانه بام و مشتریان بانک ملی ایران فراهم شد.

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی بانک ملی ایران، کاربران سامانه بام می توانند با مراجعه به بخش مدیریت تسهیلات، انتخاب تسهیلات دریافتی مد نظر و فعالسازی گزینه پرداخت خودکار، از این امکان جدید بهره مند شوند.با خودکارسازی پرداخت، تسهیلات هر ماه به صورت خودکار پرداخت شده و مبلغ آن از حساب مشتری کسر می شود.همچنین در بخش جزییات تسهیلات نیز می توان تعداد کل اقساط، تعداد اقساط وصول شده تا کنون، مبلغ وصولی تاکنون، کل مانده بدهی قرارداد، تاریخ سر رسید آخرین قسط، مبلغ هر قسط، مانده بدهی سر رسید شده، مبلغ جریمه و مبلغ کل جریمه های وصولی تاکنون و. را مشاهده کرد.

7 مزیت افزایش دامنه نوسان بر معاملات بورس/ رشد عمق بازار سرمایه راهکار حذف محدودیت‌ها در بازار‌

افزایش محدوده دامنه نوسان در کنار مزایای متعدد خود نیازمند تقویت بازارگردانی است، تقویت بازارگردانی می‌تواند در شرایط هیجانی بازار وارد مدار شده و از انحراف شدید روند با ثبات سهم‌ها جلوگیری کند.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، دامنه نوسان در بورس تهران یکی از موضوعاتی است که همیشه مورد توجه اهالی بازار سرمایه قرار داشته است. طبق مصوبه شورای عالی بورس دامنه نوسان در برخی نمادهای بازار سهام در حال افزایش است، اما کلیت بازار هنوز با محدودیت دامنه نوسان مواجه است.

دامنه نوسان بورس در سال جاری به صورت پلکانی برای برخی نمادها در حال افزایش است. در هفته های گذشته دامنه نوسان بازار اول بورس و فرابورس برای برخی نمادها از 6 درصد به 7 درصد افزایش یافته و طبق مصوبه قرار است تا پایان سال این محدودیت به 10 درصد برسد.

بسیاری از کارشناسان معتقدند افزایش این عامل مؤثر می‌تواند فرایند مثبتی را در معاملات سهام ایجاد کند و امید می رود که این تصمیم در نهایت به ورود نقدینگی و افزایش عمق بازار منجر شود. بورس این روزها به شدت نیازمند تعمیق یافتن است و کمبود عمق بازار مشکل اصلی حال حاضر بازار سهام است.

* تأثیر افزایش دامنه نوسان بر معاملات بورس و کلیت بازار سرمایه

افزایش پلکانی دامنه نوسان می تواند تاثیر مثبتی بر روی روند معاملات بازار سرمایه بگذارد. اما شرط اصلی برای افزایش این تاثیرگذاری، ورود تغییر دامنه نوسان به بقیه بازارهای بورس است.

در حال حاضر فقط در تابلوی اول بورس و فرابورس این افزایش رخ داده و اگر افزایش دامنه نوسان به تابلوی دوم بورس و فرابورس برسد، احتمالا بازار واکنش منطقی نشان دهد. دامنه نوسان و سایر مکانیزم های محدودیت کننده عملیات بازار مانند حجم مبنا یا حد اعتبار به طور مستقیم تاثیری برارزش ذاتی سهام ندارد و سودآوری شرکت ها و سطح نرخ بهره و رشد سودآوری است که ارزش سهام را تعیین می کند.

افزایش دامنه نوسان در مرحله اول سبب رونق بازار، افزایش حجم و ارزش معاملات و بهبود عملیات بازارگردان ها می‌شود و در مرحله دوم سبب کاهش ریسک معاملات اعتباری برای کارگزار و اعتبار دهنده است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند مهمترین مشکل وجود دامنه نوسان زیر سوال بردن منطق بازار سرمایه است زیرا قیمت ها در مسیر تعادل با اطلاعات جدید، با اصطکاک مواجه می شوند؛ این مسئله ورود و خروج سرمایه گذار، نقدشوندگی و حجم معاملات را کاهش می دهد. دومین مشکل اساسی نیز اخلال در عملیات بازارگردان ها و مواجه صندوق با زیان های سنگین است.

البته در کنار معایب موجود، هفت مورد زیر را می توان از اصلی ترین مزایای افزایش دامنه نوسان روزانه دانست که شامل: 1- کم شدن و ازبین رفتن صف های خرید و فروش، 2- ورود نقدینگی به بازار سهام، 3- کاراتر شدن معاملات سهام، 4- افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در بورس، 5- کاهش احتمالی رفتار‌های هیجانی، 6- کاهش میزان دستکاری سفته بازا ‌ن و 7- افزایش عمق بازار سرمایه است.

افزایش محدوده دامنه نوسان در کنار مزایای متعدد خود نیازمند تقویت بازارگردانی است. تقویت بازارگردانی می تواند در شرایط هیجانی بازار وارد مدار شده و از انحراف شدید روند با ثبات سهم‌ها جلوگیری کند تا زیان شدید به سهامداران وارد نشود.

* انواع ساز و کارهای کنترل نوسان بازار در بورس های اوراق بهادار

بورس‌های اوراق بهادار معمولاً دارای دو دامنه نوسان با عناوین دامنه نوسان پویا و ایستا هستند. دامنه نوسان پیرامون قیمت مبنا و معمولاً به صورت درصدی بیشتر و کمتر از آن تعیین می شود. گروه بورس ژاپن در محاسبه دامنه نوسان به جای درصد از واحد پول ین استفاده می کنند. برخی دیگر از بورس‌ها نیز اقدام به استفاده ترکیبی از درصد و عدد مطلق می کنند.

برای تعیین دامنه نوسان بورس به‌طور معمول برای هر سهم، هر تابلو یا گروه‌ های مختلف سهام دامنه نوسان متفاوتی تعیین می شود. البته برخی بورس ها نیز برای کل بازار دامنه نوسان ثابت تعیین کردند. دامنه نوسان عمدتا به‌صورت متقارن تعیین می شود؛ اما در برخی از بورس ها همچون بورس مالزی، دامنه نوسان بصورت نامتقارن تعیین شده است. انجام معامله بیرون هر یک از دو دامنه، منجر به توقف معاملات و برگزاری حراج می شود. از آنجایی که استفاده از دامنه ایستا و پویا در بورس های دنیا بسیار متداول است در این بخش جزئیات مربوط به هر یک شرح داده شده است.

* دامنه نوسان ایستا

دامنه ایستا به حداکثر نوسان مجاز نسبت به نکات مهم در معاملات بورس قیمت مبنا ایستای جلسه معاملاتی پیشین گفته می ‌شود و این دامنه معمولاً بر حسب درصد اعلام می ‌شود. در بیشتر بورس های اوراق بهادار، قیمت تئوریک محاسبه شده در آخرین حراج به عنوان قیمت مبنای ایستا در نظر گرفته می شود.

اگر چنین قیمتی وجود نداشته باشد، قیمت حراج قبلی قیمت پایانی روز گذشته به عنوان قیمت مبنای ایستا در نظر گرفته می شود. این دامنه از دامنه پویا گسترده تر بوده و در طول کل جلسه معاملاتی هنگام برگزاری حراج آغازین در طول جلسه عادی معاملات و هنگام برگزاری حراج پایانی مورد استفاده قرار می گیرد.

در برخی بورس‌ها زمانی که قیمت سهام به حد بالا یا پایین دامنه ایستا برسد، معاملات به‌صورت خودکار متوقف شده و حراجی به‌ عنوان حراج نوسان دامنه ایستا برگزار می شود.

* دامنه نوسان پویا

دامنه پویا حداکثر نوسان مجاز را در اطراف قیمت مبنای پویا نشان می‌دهد و معمولاً به‌صورت درصدی حول قیمت مبنا تعریف می شود. قیمت مبنای مورد استفاده برای تعیین دامنه، قیمت آخرین معامله انجام شده در بازار عادی و حراج است. به عنوان مثال اگر قیمت آخرین معامله سهمی 100 واحد پولی و دامنه پویا دو درصد باشد، دامنه پویا 98 الی 102 واحد پولی است یعنی معامله بعد این باید بر روی این حدود یا خارج از آن باشد.

چنانچه سفارش در سامانه معاملات ثبت شود و قیمت حاصل از اجرای این سفارش بر روی حد بالایی یا پایین یا خارج دامنه پویای سهم واقع شود، این شرایط منجر به ایجاد توقف خودکار معاملات و برگزاری حراجی به‌ عنوان حراج نوسان دامنه پویا می شود. دامنه پویا در طول جلسه اصلی معاملات و هنگام برگزاری حراج پایانی استفاده می شود.

* تغییرات در دامنه نوسان پویا و ایستا در اثر برگزاری حراج نوسان

حراج نوسان مربوط به دامنه نوسان پویا و ایستا در بورس های دیگر نیز برگزار می‌شود. به عنوان نمونه می‌توان به بورس کشورهای همچون اتریش، برزیل، دانمارک، فنلاند، آلمان، یونان، ایرلند، ایتالیا، نروژ، آفریقای جنوبی، کره‌جنوبی، سوئد، سوئیس و انگلیس اشاره کرد.

البته هر بورس بنا به شرایط اختصاصی دارای حدود نوسان و زمان حراج نوسان مختص به خود است. به عنوان مثال در دانمارک و فنلاند طول زمان جلسه حراج نوسان برای عبور از دامنه ایستا 60 ثانیه و برای عبور از دامنه پویا 180 ثانیه است و حد نوسان برای دامنه ایستا 15 درصد قیمت ایستا و برای دامنه پویا 3 درصد قیمت پویا تعریف شده است.

* دامنه نوسان در دیگر کشورها استفاده نمی‌شود

در این‌باره، رضا گلستانی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌‌ وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره دامنه نوسان اظهار داشت: دامنه نوسان قیمتی یا price limit یکی از ابزارهای کنترلی بازار سهام است، این عامل در بورس‌های بزرگ جهان استفاده نمی‌شود.

وی ادامه داد: در بازار سهام، کشورهایی که دامنه نوسان دارند معمولا این عامل به تنهایی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و در ترکیب با دیگر ابزارها استفاده می‌شود. مهم ترین نکته قابل توجه این است که بورس تهران یکی از محدودترین دامنه‌های نوسان را در سطح جهان دارد.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در بسیاری از این کشورها از جمله ژاپن، سازوکاری وجود دارد که مطابق با شرایط و الزامات خاص، دامنه نوسان در طول جلسه معاملاتی شناور است، بنابراین می‌توان همچنان حد نوسان نکات مهم در معاملات بورس روزانه را اعمال کرد؛ اما از قفل شدن بازار در یک دامنه نوسان بسته جلوگیری کرد.

گلستانی افزود: افزایش دامنه نوسان می ‌تواند انتظار بازدهی در دوره ‌های کوتاه مدت را در بازار سهام افزایش دهد، ضمن اینکه جذابیت بازار سرمایه را بیشتر خواهد کرد. افزایش جذابیت بازار سهام و همچنین افزایش انتظار بازدهی، موجب خواهد شد تا ورود نقدینگی به بازار سرمایه افزایش یابد، به طوری که پول‌ها از بازارهای موازی به بازار سهام کوچ خواهد کرد.

وی تصریح کرد: بازار سرمایه کشورهای رشد یافته و بورس‌های بزرگ جهانی اغلب بدون دامنه نوسان فعالیت می‌کنند. دلیل استفاده نکردن بورس های جهانی از دامنه نوسان عمق بالای بازار سهام آن هاست؛ بزرگترین مشکل بورس تهران در این سال‌ها کم بودن عمق بازار است که به همین دلیل نیاز به وجود دامنه نوسان در آن احساس می‌شود.

ارزش سهام عدالت در بازار سرمایه ( ۱۷ مهر)

آخرین قیمت سهام عدالت ۴۹۰ و ۵۳۲ هزار تومانی امروز ۱۷ مهر ۱۴۰۱ را می‌توانید در گزارش زیر مشاهده کنید.

اقتصاد

در پایان معاملات امروز شاخص کل با افت بیش از ۱۱هزار و ۵۰۰ واحدی همراه شد که «شستا» با ۹۶۰، «کچاد» با ۶۳۰ و «کگل» با ۵۸۵ واحد بیش‌ترین تاثیر را بر اصلاح امروز شاخص کل داشتند.

شاخص هم وزن نیز با افت بیش از ۵هزار و ۶۰۰ واحدی خود تا ارتفاع ۳۷۶ واحدی عقب نشینی کرد.

امروز ارزش معاملات خرد حدود ۲هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بود تا پس از سه روز به بالای دو هزار میلیارد تومان برسد. اما این افزایش همراه با تشدید دوباره خروج پول حقیقی از بازار شد. در جریان معاملات امروز حقیقی‌ها حدود ۶۲۰ میلیارد تومان از بازار سهام خارج کردند؛ به بیان دیگر بیش از ۲۸ درصد ارزش معاملات امروز بازار سهام مربوط به خروج پول حقیقی بود که بالاترین میزان از بهمن ماه سال گذشته محسوب می‌شود.

ارزش سهام نکات مهم در معاملات بورس عدالت ۴۹۰ هزارتومانی

ارزش سهام عدالت ۴۹۰ هزارتومانی با احتساب و اعمال تمام افزایش سرمایه‌های شرکت‌های بورسی در این سهام به ۷ میلیون ۷۹۲ هزار و ۴ تومان رسید.

ارزش سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومانی در ۱۷ مهر ۱۴۰۱

پس از پایان معاملات امروز بازار بورس ایران (۱۷ مهر ۱۴۰۱) ارزش سهام عدالت ۵۳۲ هزارتومانی دارندگان این سهام به ۸ میلیون و ۲۸۳ هزار و ۳۷۷ تومان رسید.

تعداد هرسهم برگه سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومانی خود را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید.

سقوط 85 درصدی در بورس تهران

اکوایران: در روز یکشنبه شاخص‌ کل بورس در رقم یک میلیون و 305 هزار واحد قرار گرفت و نمادهای قرمزپوش 85 درصد بازار را تشکیل دادند.

به گزارش اکوایران، امروز معاملات بازار با افت شاخص‌ کل آغاز شد و در یک ساعت ابتدایی بیش از 5 هزار واحد ریزش کرد. در نهایت شاخص 11 هزار و 639 واحد پائین‌تر از روز قبل ایستاد و به سطح یک میلیون و 305 هزار و 80 واحد رسید.

شاخص هم وزن نیز در پایان معاملات امروز 5 هزار و 628 واحد نسبت به روز شنبه پائین آمد و در رقم 376 هزار و 19 واحد ایستاد.

شاخص کل فرابورس هم قرمزپوش شد و 138 واحد افت کرد و به رقم 17 هزار و 824 واحد رسید.

دو سمت سبز و قرمز بازار

در پایان معاملات ‌روز یکشنبه، 102 نماد رشد قیمت داشتند و 552 نماد کاهش قیمت داشتند. به عبارت دیگر، 15 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 85 درصد بازار افت قیمت داشتند.

خروج پول حقیقی

امروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای ششمین روز متوالی منفی شد و 624 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد.

در معاملات روز یکشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام شپنا (شرکت پالایش نفت اصفهان) اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن 36 میلیارد تومان بود. پس از شپنا، نمادهای شستا (شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی) و بپاس (شرکت بیمه پاسارگاد) بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.

لیدرهای بازار سهام

امروز نمادهای «شستا»، «کچاد» و «کگل» بیشترین تأثیر را در افت شاخص کل بورس داشتند و در مقابل نمادهای «بسویچ»، «سصفها» و «آسیا» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند.

در فرابورس نیز نمادهای «بپاس»، «آریا» و «فرابورس» بیشترین تأثیر کاهنده را بر شاخص کل فرابورس داشتند و «فجهان»، «فغدیر» و «شاوان» بیشترین تأثیر افزایشی را بر شاخص داشتند.

در جدول پرتراکنش‌ترین نمادهای بورس شستا صدرنشین است و خساپا و شپنا در رتبه‌های بعدی هستند. در فرابورس نیز نمادهای دی، فرابورس و فجهان پرتراکنش‌‌ترین نمادها هستند.

عرضه و تقاضا در معاملات یکشنبه

در معاملات یکشنبه 39 نماد صف خرید داشتند و 110 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با افت 24 درصدی به 153 میلیارد تومان رسید و مجموع ارزش صف‌های فروش 64 درصد افزایش یافت و 217 میلیارد تومان بود.

در پایان معاملات امروز ارزش صف‌های فروش پایانی بازار 67 میلیارد تومان بود و ارزش صف‌های خرید نیز در رقم 100 میلیارد تومان ایستاد.

در پایان معاملات نماد نکات مهم در معاملات بورس تپسی (شرکت پیشگامان فناوری و دانش آرامیس) با صف‌ خرید 48 میلیارد تومانی برای دومین روز متوالی در صدر جدول تقاضای پایانی بازار قرار گرفت. پس از تپسی، نمادهای گدنا (شرکت تهیه و توزیع غذای دنا آفرین فدک) و وطوبی (شرکت سرمایه گذاری اقتصاد شهر طوبی) بیشترین صف خرید را داشتند.

بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد فمراد تعلق داشت که ارزش آن 11 میلیارد تومان بود. پس از فمراد، نمادهای حپترو، وآذر، کطبس و سکرد بیشترین صف فروش داشتند.

بهبود ارزش معاملات خرد

امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 5 هزار و 781 میلیارد تومان کاهش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 2 هزار و 230 میلیارد تومان بود که 39 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.

امروز ارزش معاملات خرد سهام با افزایش 7 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 2 هزار و 284 میلیارد تومان رسید.

جدول معاملات

در معاملات امروز نماد شپنا (شرکت پالایش نفت اصفهان) بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را نیز به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن 63 میلیارد تومان بود.

پس از شپنا، شستا بیشترین ارزش معاملات را داشت و حکشتی رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن دو نماد خساپا و خگستر در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند.

در جدول حجم معاملات نیز سهام شستا با تعداد 647 میلیون و 789 هزار و 733 سهم در صدر قرار گرفته است. دی در رتبه دوم بیشترین حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به خساپا تعلق داشت. دو نماد خودرو و خگستر نیز در رتبه‌های بعدی بیشترین حجم معاملات بازار قرار داشتند.

استیضاح معاملات الگوریتمی در ملاصدرا

در نشست فعالان بازار سرمایه با معاون نظارت بر بورس ها مشکلات عدیده ایجاد شده توسط معاملات الگوریتمی و اعتراضات نسبت به انحصار و عدم نظارت بر این ابزار مؤثر مطرح شد. همچنین فعالان بازار از مشکلات پیش روی بازارگردانان گفتند تا در تصمیم هیئت مدیره بورس تهران بتوانند اثری مثبت داشته باشند.

به گزارش اکوایران، روز گذشته مورخ 16 مهرماه نشستی در ساختمان ملاصدرا به مدیریت رضا عیوض‌لو، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس برگزار شد. در این جلسه که عنوان آن معاملات الگوریتمی و بازارگردانی بود، تعدادی از فعالان بازار سرمایه مهمان آن بودند. معاملات الگوریتمی در ماه‌های اخیر خبر ساز بوده و پیش بینی می‌شد که هرچه سریع تر جلسه ای برای شنیدن نظرات موافق و مخالف و همچنین انتقادات وارد به این بحث از سمت سازمان بورس برگزار شود تا در مورد بستر مورد نیاز این ابزار جدید بحث شود و نیازهای بازار سرمایه در این زمینه مرتفع گردد.

معاملات الگوریتمی در بورس تهران هنوز به شکل اصلی و کامل اجرایی نشده است. در واقع معاملات الگوریتمی به معاملاتی گفته می شود که سرمایه در اختیار هوش مصنوعی قرار می گیرد و این هوش مصنوعی یا همان ربات، نمادی را که با توجه به کدهای خود مناسب برای معامله می‌داند انتخاب می کند و طبق تشخیص برنامه در آن به معامله می‌پردازد. البته معاملات الگوریتمی انواع زیادی دارد که در بورس تهران تنها الگوریتم اجرایی معاملات به صورت قانونی اجرایی شده است. نحوه کار این الگوریتم اجرایی نیز به این شکل است که تمام اطلاعات معامله را شخص معامله گر به ابزار الگوریتم اجرایی می دهد و تنها از سرعت این ربات برای اجرا و مدل سازیی درخواست های خرید و فروش استفاده می‌کند. اولین مجوز معاملات الگوریتمی بورس تهران در سال 95 صادر شده و در همان سال بر روی اوراق شهرداری مشهد، بازارگردانی به وسیله معاملات الگوریتمی تست شده است. آیین نامه این ابزار در بهمن ماه سال 98 به تصویب رسید و در سال 99 برای اولین بار به طور رسمی اجرایی شد اما به دلیل اعتراض فعالان بازار سرمایه به این ابزار، سازمان بورس معاملات الگوریتمی را 8 ماه متوقف کرد.

استدلال های موافق و مخالف معاملات الگوریتمی

سازمان بورس تهران این نشست را برای هم اندیشی فعالان بازار سرمایه در جهت توسعه و نظامند کردن این ابزار برگزار کرد اما دل پر فعالان بازار سرمایه باعث شد تا نظرات موافقان ادامه این رویه، به گوش نرسد. اصلی ترین نقطه اشتراک منتقدان به رویکرد فعلی سازمان بورس در برابر این ابزار انحصار آن بود. فعالان بازار معتقدند که الگوریتم اجرایی باعث ایجاد زیان های زیادی شده است. از سمتی سهامداران خرد که به سختی در حال صبر کردن و سهامداری در این بازار کم سود هستند هر روزه شاهد نوسان گیری پر سود افرادی اند که به این ابزار دسترسی دارند و از طرف دیگر این ابزار توانسته است قوانین بازار سرمایه را نقض کند و حتی نظارتی نیز بر آن صورت نمی گیرد به شکلی که اگر یک کد معمولی مشابه این الگوریتم معامله کند به سرعت از طرف ناظران بورس بررسی می شود. الگوریتم‌های اجرایی نشان داده‌اند که می توانند به بازار جهت دهند و باعث مثبت و منفی شدن و حرکت قیمت سهام‌ها شوند و حتی می توانند قبل از صف شدن یک نماد امکان معامله را برای فرد دارای ابزار ایجاد کند. از دیگر انتقادات وارده به این الگوریتم ها می توان به عدم تست و شبیه سازی استاندارد آن‌ها قبل از اجرایی شدن اشاره کرد و فعالان بازار معتقدند در شرایطی که بازار به وسیله دامنه نوسان و حجم مبنا و از طرفی سیاست گذاری‌های دولت و بانک مرکزی محدود شده است و رکود شدیدی نیز در معاملات دیده می شود؛ باید سازو کاری ایجاد کرد که در شرایط بحرانی این چنین این ابزار را متوقف کند یا فعالیت آن را محدود سازد همان طور که در بورس های جهانی این کار انجام می شود.

دیگر منظری که می‌توان به آن نگاه کرد نظر موافقان معاملات الگوریتمی است. در نظرات مخالف دیده می شد که با کلیت معاملات الگوریتمی و این ابزار جدید مخالفتی مطرح نبود و اصل مخالفت ها در اجرای نادرست آن بود. بازار بورس و اوراق بهادار تهران در این روز ها با مشکل نقدینگی وعمق کم بازار و رکود مواجه است که معاملات الگوریتمی در صورت اجرایی شدن به شکل استاندارد می تواند روند بازارگردانی را بهبود بخشد و کمک شایانی برای این بازار با اهمیت باشد.

در انتهای جلسه مقرر شد تا معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس موارد مطرح شده را به هیئت مدیره سازمان بورس انتقال دهد و تصمیمی در ارتباط با فعالیت معاملات الگوریتمی گرفته شود. مسئله‌ای که هنوز بسته نشده این است که آیا در رکود این روز های بازار سرمایه امکان اصلاح نحوه فعالیت معاملات الگوریتمی یا بستر سازی مناسب برای آن و حتی از بین بردن انحصار این ابزار وجود دارد؛ یا بهتر بود فعالیت این ابزار مؤثر بر معاملات، که از اندک اعتماد باقی مانده در بین سهامداران خرد به بازار بورس می کاهد، متوقف شود؟